Surowce i substancje roślinne stosowane w chorobach układu nerwowego
· Leki roślinne mogą hamować lub pobudzać OUN.
· Leki roślinne mogą zmieniać aktywność funkcji psychicznych.
Działające p/lękowo, p/depresyjnie, neuroleptycznie, uspokajająco, p/depresyjnie.
Kozłek lekarski – Valerianae officinalis
v Surowiec leczniczy: korzeń i kłącze.
v Działanie: uspokajające dzięki walpotriatom, olejkom eterycznym.
v Surowiec zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg moczowych, żółciowych i obwodowych naczyń krwionośnych.
v Stosowany w nerwicach, pomocniczo w stanach skurczowych dróg żółciowych, moczowych i obwodowych naczyń krwionośnych.
Melisa lekarska – Melissa officinalis
v Surowiec leczniczy: liść
v Liście zawierają: olejki eteryczne, związki terpenowe, garbniki, kwasy organiczne, substancje goryczkowe, flawonoidy, kumaryny, witaminy z grupy B.
v Działanie: uspokajające i spazmolityczne.
v Stosowane w depresji, bezsenności i nerwicy. Ma też działanie bakterio – i grzybobójcze oraz immunostatyczne.
Dziurawiec zwyczajny – Hypericum perforatum
v Surowiec leczniczy: ziele.
v Zawiera glikozydy flawonowe, garbniki, olejki eteryczne.
v Zastosowanie zewnętrzne na trudno gojące się rany. Wewnętrznie w stanach depresyjnych, w zaburzeniach psychowegetatywnych, w chorobach wątroby i żołądka.
v Jest silnym fotoutleniaczem.
Lawenda wąskolistna – Lavendula angustifolia
v Surowiec lekarski: kwiat
v Zawiera olejki eteryczne, antocyjany, fitosterole, kwasy organiczne.
v Działanie uspokajające, rozkurczające na mięśnie gładkie.
v Stosowana w migrenach, nerwicach wegetatywnych.
v Jest składnikiem maści stosowanych w bólach neurologicznych.
Chmiel zwyczajny – Lupulus humulus
v Surowiec leczniczy: szyszki chmielu – Lupuli strobulus.
v Zawiera olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy.
v Działanie: uspokajające, nasenne.
v Stosuje się go w nadpobudliwości i wyczerpaniu nerwowym.
v Ma właściwości bakteriobójcze i moczopędne.
Narkotyczne:
Morfina, kodeina, narkotyna, noskalina
v Występują w opium (Makowiec), jest to stężały sok mleczny z niedojrzałych makówek.
v Morfina działa p/bólowo i spazmolitycznie. Jest silnie działającym narkotykiem.
v Kodeina działa p/kaszlowo, uspokajająco i słabo p/bólowo.
Halucynogenne:
a. Meskalina – amina, występuje w niektórych gatunkach kaktusa.
b. Tetrahydroanabinol – w konopiach indyjskich
c. Bufotenina – amina występujaca w muchomorze
d. Harmina – występuje w rucie stepowej.
Środki wzmacniające:
To na ogół środki mające w swoim składzie duże stężenie cukrów prostych, co nadaje im dużą wartość energetyczną.
Poza tym zawierają:
1. Kofeinę – otrzymywana z ekstrakcji kawy lub guarany
2. Glukuronolakton – produkt utleniania glukozy, ma działanie detoksykacyjne.
3. Specyficzne aminokwasy np. karnityna, tauryna, składniki mineralne i witaminy – ułatwiają uwalnianie energii z tkanki mięśniowej.
4. Kofeina – wpływa pobudzająco na układ nerwowy, hamuje procesy zmęczenia i wpływa korzystnie na adaptację organizmu.
Środki tonizujące:
Służą profilaktyce chorób i zapobieganiu niedoborom niezbędnych składników odżywczych. Poprawiają metabolizm.
1. Osoby niespokojne, napięte i z rosnącą pobudliwością – terapia kombinowana z dziurawca, kozłka, chmielu, melisy i męczennicy.
2. Osoby w okresie powrotu do zdrowia – np. sproszkowane nasiona brazylijskiej rośliny ciernioplątu.
Guarana, Cierniopląt – Paulinia Cupana
v Zawiera taninę, teobrominę, teofilinę, saponiny.
v Wpływa stymulująco na pracę układu nerwowego i sercowo – naczyniowego, zwiększa dotlenienie kory mózgowej i innych tkanek, zmniejsza senność, usuwa zmęczenie, zwiększa koncentrację, poprawia zdolność zapamiętywania i kojarzenia.
Goryczka – Gentiana
v Stosowana w stanach wyczerpania na skutek przewlekłych chorób, w przypadku ogólnego otępienia.
v Pobudza apetyt, poprawia trawienie.
v Może powodować bóle głowy, nudności i wymioty.
v Przeciwwskazane we wrzodach żołądka, dwunastnicy, nadkwaśności i ciąży.
Rozmaryn lekarski – Rosmarinus officinalis
v Zawiera olejki eteryczne.
v Działanie: odkażające, pobudzające, wzmacnia pamięć
Cytryniec chiński - Schisandra chinensis
v Owoc zawiera witaminy C i E.
v Owoce zwiększają zdolność do pracy umysłowej i fizycznej, usuwają zmęczenie, poprawiają widzenie w nocy.
Brazylijski żeń – szeń SUMA – Pfaffia paniculata
v Surowiec leczniczy: korzeń
v Reguluje działanie układu hormonalnego (przy problemach z miesiączką i podczas menopauzy).
v Ma działanie p/bólowe, p/zapalne, poprawiające potencję, p/nowotworowe (hamuje wzrost komórek białaczkowych), adaptogenne. Ponadto działa uspokajająco i obniża poziom cholesterolu.
Chuchuhuasi – Maytenus Krukovit
v Zawiera triterpeny, kwasy organiczne, flawonoidy, garbniki, proantocyjanidy.
v Działa odmładzająco, rewitalizuje tkankę nerwową.
v Wykorzystywany jest również w leczeniu przewlekłych schorzeń neurologicznych takich jak choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane.
Herbata chińska – Camelia sinensis
v Ma działanie tonizujące, pobudza OUN.
v Działa na układ sercowo – naczyniowy.
v Pobudza czynność nerek. Rozszerza i rozkurcza mięśnie gładkie (w stanach skurczowych przewodów żółciowych).
Kolcorośl – Sarsaparilla
Surowiec leczniczy: suszone korzenie różnych gatunków roślin z rodzaju Smilast – kolcorośl.
Zawiera saponiny steroidowe, sterole, triterpeny, flawonoidy, polisacharydy, aminokwasy i liczne witaminy.
Działa tonizująco.
Przypisuje się też działanie hepatoprotekcyjne i odtruwające.
Środki adaptogenne
Podwyższają siły obronne organizmu, pozwalają na adaptację do wyjątkowych napieć.
Działają nieszkodliwie i niezależnie od stanu fizjologicznego organizmu.
1. Żeń – szeń
2. Vilcacora – koci pazur
3. Eleuterokok kolczasty
v Surowiec leczniczyL korzeń i kłącze.
v Związki czynne to saponazydy, kumaryny, lignany.
v Pobudza OUN, zwiększa wydalnosć fizyczną i psychiczną. Zalecany przy zmęczeniach, po operacjach. Pomocniczo w leczeniu nowotworów i cukrzycy.
4. Witania
v Surowiec leczniczy: korzeń.
v Zawiera laktony steroidowe (witanalidy), sterole, alkaloidy, związki flawonoidowe.
v Środek cytostatyczny, p/bakteryjny, p/zapalny. Łagodzi skutki stresu.
5. Jeżówka purpurowa, wąskolistna
Środki miejscowo znieczulające:
ü Kokaina
ü Sali genina
ü Mentol
ü Olejek goździkowy
ü Męczennica cielista
Ø Działa uspokajająco, rozkurczowo
Ø Zmniejsza wrażliwość na ból
Ø Stosowana w stanach pobudzenia nerwowego.
ewelinka02407