Bezpieczna szkoła.pdf

WSTĘP

Przedstawiona

publikacja

jest

efektem

wieloletniej

współpracy

Policji

Zachodniopomorskiej z placówkami oświatowymi naszego województwa. Umieszczone w

niej materiały mają na celu zobrazowanie postępowania wobec osoby nieletniej, sprawcy

czynu karalnego w sytuacji naruszenia prawa i porządku publicznego.

Przedstawione procedury są wynikiem naszych wspólnych spotkań, podczas szkoleń

realizowanych przez Wydział Komunikacji Społecznej Komendy Wojewódzkiej Policji w

Szczecinie z zakresu reagowania i przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym na terenie

placówki oświatowej.

Staraliśmy się przedstawić wszystkie omawiane przez nas procedury, uwzględniając

opinię

innych

instytucji

współpracujących

omawianym

zakresie

placówkami

oświatowymi. Pragniemy, aby przedstawiony Państwu materiał pomógł rozwiązać wiele

nieprzewidzianych i często bardzo trudnych sytuacji, z którymi w codziennej pracy musi

radzić sobie kaŜdy pedagog.

Prezentowany tekst z pewnością by nie powstał bez pomocy wielu osób i instytucji.

Bardzo serdecznie pragniemy podziękować naszym kolegom z Komend Wojewódzkich

Policji w Łodzi, Poznaniu i Katowicach, którzy w zakresie tego typu publikacji przetarli

pierwsze szlaki i umoŜliwili nam skorzystanie z ich doświadczeń i zebranych materiałów.

Publikacja ta była dla nas sporym wyzwaniem merytorycznym, jak równieŜ

organizacyjno -finansowym. Bez wsparcia i pomocy Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie

z pewnością nie udałoby nam się udźwignąć tego projektu. Realizowany wspólnie program

„Wspólnie

przeciw

uzaleŜnieniom”

umoŜliwił

bezpłatne

przekazanie

Państwu

przedstawionego materiału.

Nie odwaŜylibyśmy się przedłoŜyć do druku przygotowanego dla Państwa tekstu bez

uprzedniej

konsultacji

merytorycznej

specjalistami.

Serdecznie

dziękujemy

panu

Henrykowi Sobocińskiemu Prezesowi Sądu Okręgowego w Szczecinie za analizę zebranego

tekstu oraz jego korektę pod względem uregulowań prawnych.

Bardzo dziękujemy za wszystkie ciepłe słowa przekazane pod naszym adresem przez

przedstawicieli Kuratorium Oświaty oraz Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w

Szczecinie.

Mamy nadzieje, Ŝe „Bezpieczna szkoła” będzie pozycją, którą Państwo wykorzystacie

podczas realizowania rad pedagogicznych i wewnętrznych szkoleń z zakresu szeroko

rozumianego bezpieczeństwa dzieci i młodzieŜy. Z pewnością pozwoli ona takŜe umocnić

naszą współpracę oraz przybliŜy propozycje Policji Zachodniopomorskiej w zakresie

prowadzonej profilaktyki i prewencji kryminalnej.

Serdecznie

dziękujemy

wszystkim

współpracującym

nami

pedagogom,

nauczycielom i wychowawcom za wszelkie uwagi i sugestie oraz za Waszą cięŜką, codzienną

pracę. Zapraszamy do lektury.

Zespół redakcyjny.

Rozdział I

PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU PROBLEMATYKI OSÓB NIELETNICH.

1. Nieletni.

Podstawowym pojęciem dla całej Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

(u.p.n.) jest termin „nieletni” określony w art.1 § 1 o następującej treści:

Art. 1 § 1 (...) przepisy ustawy stosuje się w zakresie:

1. Zapobiegania i zwalczania demoralizacji w stosunku do osób, które nie ukończyły lat

18;

2. Postępowania w sprawach o czyny karalne, w stosunku do osób, które dopuściły się

takiego czynu po ukończeniu 13 lat, ale nie ukończyły lat 17;

3. Wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych w stosunku do osób,

względem których środki te zostały orzeczone, nie dłuŜej jednak niŜ do ukończenia

przez te osoby lat 21.

U.p.n. nie definiuje pojęcia nieletniego wprost. Podane w art. 1 § 1 kategorie osób

nieletnich zostały określone na podstawie następujących wskaźników dodatkowych:

1. rodzaj

postępowania

(uwzględniający

sposób

alternatywny

stopień

demoralizacji,

popełnienie

czynu

karalnego,

bądź

wykonywanie środków

wychowawczych lub poprawczych),

2. wiek, przy czym jego granice uzaleŜnione zostały od rodzaju zastosowanego

postępowania:

lat

postępowaniu

dotyczącym

zapobiegania

zwalczania

demoralizacji,

od 13 do nie ukończonych 17 lat w postępowaniu dotyczącym czynu

karalnego,

do 21 lat w postępowaniu dotyczącym wykonywania wcześniej orzeczonych

środków wychowawczych lub poprawczych.

Wykładnia dosłowna art.1 § 1 pkt. 1 u.p.n. prowadzi do wniosku, Ŝe rozpiętość wieku

nieletniego w tym postępowaniu mieści się w granicach od chwili urodzenia nieletniego

do ukończenia przez niego 18 lat 1 . Ustalenie dolnego progu wieku ma istotne znaczenie, gdyŜ

sąd musi mieć jasny pogląd na temat, czy podjąć decyzję o wszczęciu postępowania

wyjaśniającego, czy teŜ wydać postanowienie o niewszczynaniu tego postępowania.

Czy w sprawie zwalczania i zapobiegania demoralizacji zastosować wobec nieletniego środki

wychowawcze, opiekuńczo – leczniczo – wychowawcze czy teŜ poprawcze. W praktyce

orzecznictwa sądów dla nieletnich przyjęto zasadę, Ŝe odpowiedzialność nieletnich w Polsce

w tym zakresie zaczyna się z ukończeniem 10 roku Ŝycia.

Ustalony w art. 1 § 1 pkt. 2 dolny próg odpowiedzialności nieletniego (13 lat) oznacza,

Ŝe popełnienie czynu karalnego przez osoby, które nie osiągnęły tego wieku traktowane

będzie jako przejaw demoralizacji i uzasadnia prowadzenie postępowania opiekuńczo-

wychowawczego, uregulowanego w przepisach art. 44 - 47 u.p.n.

(popełnienie czynu

zabronionego wymienione jest bowiem w art. 4 § 1 u.p.n. wśród innych okoliczności

świadczących o demoralizacji nieletniego) 2 . Ukończenie wieku 13 lat w chwili popełnienia

czynu karalnego powoduje pociągnięcie nieletniego do odpowiedzialności i zastosowanie

środków wychowawczych lub poprawczych.

Trzecie znaczenie nieletniości przewidziane w u.p.n. związane jest wyłącznie

postępowaniem

wykonawczym,

bowiem

zakresie

wykonywania środków

wychowawczych lub poprawczych za nieletniego uwaŜana jest osoba, względem której środki

takie zostały orzeczone choćby ukończyła 18 lat, nie dłuŜej jednak niŜ do ukończenia lat 21 3 .

Termin „nieletni” jest równieŜ uŜywany w innej Ustawie – Kodeksie Karnym (k.k.) 4 .

Art.10 k.k. stanowi:

§ 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn

zabroniony po ukończeniu 17 lat.

§ 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego

w art. 134, art. 148§1, 2 lub 3, art. 156§1 lub 3, art. 163§1 lub 3, art. 166, art. 173§1

lub 3, art. 197§3, art. 252§1 lub 2 oraz w art. 280, moŜe odpowiadać na zasadach

określonych w tym kodeksie 5 , jeŜeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju

Korcyl-Wolska M.: Postępowanie w sprawach nieletnich w Polsce . Wydawnictwo Zakamycze 2001.

2 Gromek K.: Komentarz do Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich . Wydawnictwo Prawnicze.

Warszawa 2001.

3 tamŜe str. 38.

Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 roku ( Dz.U. z 1997r. nr 88, poz. 553 z poźn. zm.).

5 Nieletni zatem traktowany jest jak osoba ponosząca odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych.

nieletniego, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają oraz jeŜeli

poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

§ 4. W stosunku do sprawcy, który pełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz

przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze

albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeŜeli okoliczności sprawy i oraz stopień

rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.

Zgodnie z treścią tego artykułu, podstawową granicą potraktowania sprawcy

popełnienia czynu zabronionego jako osoby dorosłej jest ukończenie przez niego 17 lat.

Przy spełnieniu określonych warunków wyróŜnia się wyjątki:

a) obniŜenie granicy wieku do 15 lat (art. 18 u.p.n. oraz art. 10 § 2 k.k.)

Wymienione w art. 10 § 2 k.k. czyny zabronione, za których popełnienie nieletni po

ukończeniu 15 lat moŜe odpowiadać jako osoba dorosła to:

art. 134

- zamach na Ŝycie prezydenta,

art. 148§1,2 lub 3

- zabójstwo (za wyjątkiem: pod wpływem silnego

wzburzenia),

art. 156§1 lub 3

- spowodowanie cięŜkiego uszczerbku na zdrowiu,

art. 163

- spowodowanie katastrofy,

art. 166

- podstępne lub z uŜyciem gwałtu porwanie statku

wodnego lub powietrznego,

art. 173§1 lub 3

- spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym

lub powietrznym,

art. 197§3

- zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub

wspólnie z inną osobą,

art. 252§1lub 2

- wzięcie zakładnika

art. 280

- rozbój .

Warunkiem stosowania przepisu art. 10 § 2 k.k. jest jednoczesne występowanie łącznie

dwóch przesłanek, a mianowicie;

przedmiotowej

wynikającej

okoliczności

sprawy

(czyli

uzasadnione

podejrzenie popełnienia czynu określonego w ww. art.),

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: