Pytania o życie pozagrobowe.pdf

PYTANIA O ŻYCIE POZAGROBOWE

Osoby, na których sposób myślenia wywarła wpływ doktryna Świadków Jehowy mają

trudności ze zrozumieniem prawowiernej nauki chrześcijańskiej na temat życia po śmierci.

Poniższy tekst zawiera odpowiedzi na szereg pytań zadawanych przez ludzi, którzy na skutek

kontaktów z poglądami Świadków nie wiedzą, jaka jest prawda biblijna.

Czy w myśl Księgi Kaznodziei (Koheleta) 9:5, 10 umarli są pozbawieni świadomości?

Słowa te brzmią: „Wiedzą bowiem żywi, że muszą umrzeć, lecz umarli nic nie wiedzą

i już nie ma dla nich żadnej zapłaty, gdyż ich imię idzie w zapomnienie. (…) Na co natknie

się twoja ręka, abyś to zrobił, to zrób według swojej możności, bo w krainie umarłych, do

której idziesz, nie ma ani działania, ani zamysłów, ani poznania, ani mądrości (Biblia

Warszawska, dalej BW).

Warto zbadać kontekst tej wypowiedzi: „Wszystko to rozważyłem w swoim sercu

(9:1); znaczy to, że są to osobiste rozważania pisarza. „To jest najgorsze z wszystkich rzeczy,

jakie się dzieją pod słońcem (9:3). Werset ten wskazuje na fakt, że mowa tu o ziemskim

życiu.

Gdybyśmy mieli omawiany tekst brać w sensie absolutnym, to co zrobić z takimi

zdaniami: „Już nie ma dla nich żadnej zapłaty, „gdyż ich imię idzie w zapomnienie oraz

„nigdy już nie mają udziału w niczym z tego, co się dzieje pod słońcem (9:5, 6)? Jak

pogodzić uwagę o braku zapłaty dla zmarłych z wypowiedzią Chrystusa: „Oto przyjdę

wkrótce, a zapłata moja jest ze mną , by oddać każdemu według jego uczynku (Objawienie

22:12)? Jak mają się rozważania Salomona o zapomnieniu imion tych, którzy odeszli, do słów

Zbawiciela: „Tak szaty białe przywdzieje zwycięzca, i z księgi życia imienia jego nie wymażę.

I wyznam imię jego przed moim Ojcem i Jego aniołami (Objawienie 3:5, BT)? Jak pogodzić

omawiany fragment Księgi Koheleta z wypowiedzią skierowaną do Daniela, w myśl której

nastąpi powszechne zmartwychwstanie i sam Daniel powróci do życia (Daniela 12:2, 13)?

Najprościej jest stwierdzić, że Salomon nie rozpatruje tych zagadnień w sensie spraw

ostatecznych, lecz w kontekście udziału w zwykłym, ziemskim życiu. W Strażnicy nr

13/1975, tom XCVI, na stronach 23 i 24, przyznano:

„Zapoznanie się z kontekstem pozwala nam stwierdzić, że Salomon, pisząc Księgę

Koheleta (Kaznodziei), dał w niej wyraz swemu poglądowi na życie takie, jakim ono

jest obecnie tu na ziemi, inaczej mówiąc ››pod słońcem‹‹, widziane – rzec by można –

ze ściśle ludzkiego punktu widzenia, z obiektywnego stanowiska obserwatora. Nie

bierze w tym miejscu pod uwagę zamierzenia Bożego co do zmartwychwstania….

„Salomon, przemawiając z pozycji obserwatora, wskazuje, iż ‘przeciętny’ człowiek na

świecie wie, że umrze, gdyż widzi, jak wszyscy inni umierają. Zdaje sobie sprawę z

czekającej go śmierci. Z obserwacji wie również, że gdy ktoś umrze, przestaje

cokolwiek docierać do jego świadomości. Drudzy ludzie nie mogą już nic dla niego

uczynić; pieniądz także nie ma dla niego znaczenia. Życie na świecie toczy się dalej,

nawet jego krewni i przyjaciele w szybko płynącym strumieniu powszedniego życia nie

mogą już go uwzględniać w swych planach i innych sprawach, toteż siłą rzeczy muszą

z czasem o nim zapomnieć. Nie znaczy to, by nie pamiętali, iż kiedyś istniał, ale

przestają liczyć się z nim, zanika jego rola czynnika znaczącego coś w ich życiu. Wiele

cech jego osobowości idzie w niepamięć, a następne pokolenie wcale go nie zna.

„Zmarły nie jest już w stanie przejawiać miłości, nienawiści ani zazdrości. Bez

względu na to, jaką za życia posiadał władzę, jaki autorytet lub bogactwo, przechodzi

to w inne ręce, a on nie ma nic więcej do powiedzenia w tej sprawie (Kohel. 2:21). W

tym systemie rzeczy zakończył się jego udział w czymkolwiek i zniknąłby

bezwzględnie na zawsze z pola widzenia, gdyby nie postanowienie Boże co do nowego

porządku i zmartwychwstania.

„Tak więc Salomon opisuje po prostu sytuację tak, jak by się przedstawiała, gdyby na

obecnym świecie wszystko się kończyło i gdyby tylko tyle można było oczekiwać od

życia.

Autor tego artykułu zmuszony był przyznać, że konsekwentna interpretacja tego rozdziału

musiałaby prowadzić do wniosku, że dla zmarłych nie ma żadnej nadziei. Dlaczego

organizacja omawiając temat życia po śmierci zawsze odwołuje się do tej księgi, skoro

ewidentnie poznanie spraw ostatecznych przez jej pisarza było bardzo cząstkowe? Czyż nie

powinniśmy na te sprawy patrzeć przez pryzmat Nowego Testamentu i doskonałego dzieła

„naszego Zbawiciela, Chrystusa Jezusa, który zniweczył śmierć, a na życie i nieśmiertelność

rzucił światło przez Ewangelię (2 Tymoteusza 1:10, BT)? Czyż nie lepiej jest przyjąć w z

pokorą i prostotą prawdę o stanie przejściowym przekazaną w takich fragmentach, jak

Łukasza 16:19-31; 2 Koryntian 5:1, 8; Filipian 1:23; Hebrajczyków 12:23; 1 Piotra 4:6;

Objawienie (Apokalipsa) 6:9-11? Z wersetów tych wynika, że umarli żyją i zachowują

świadomość. Pamiętanie o tym, że w Biblii mamy do czynienia ze stopniowym rozwojem

objawienia Bożego i przyznawanie pierwszeństwa pełniejszemu światłu Nowego Testamentu

ustrzeże nas przed popadnięciem w błąd.

Czy zgodnie z Księgą Kaznodziei (Koheleta) 3:19-21 człowiek umiera tak, jak zwierzę?

Czytamy tu: „Bo los synów ludzkich jest taki, jak los zwierząt, jednaki jest los obojga.

Jak one umierają, tak umierają tamci; i wszyscy mają to samo tchnienie. Człowiek nie ma

żadnej przewagi nad zwierzęciem. Bo wszystko jest marnością. Wszystko idzie na jedno

miejsce; wszystko powstało z prochu i wszystko znowu w proch się obraca. Bo któż wie, czy

dech synów ludzkich wznosi się ku górze, a dech zwierząt schodzi w dół na ziemię? (BW).

Odnośnie tego fragmentu, w Biblii Poznańskiej czytamy: „1) Ruach to przede

wszystkim tchnienie materialne i fizyczne, tchnienie nozdrzy, które daje życie i którego

ustanie powoduje śmierć (por. Jb 34, 14-15; Ps 104, 29-30). 2) Nefesz jest określeniem

rodzajowym osoby i istoty człowieka. Gdy ludzka istota została ożywiona tchnieniem, staje

się ona istotą żyjącą – nefesz (por. Rdz 1,20; 2,7.19), gdy zaś tchnienie ustaje, staje się ona

istotą umarłą (por. Lb 6,6; Kpł 21,11). 3) Kohelet mówi zawsze o ruach i nefesz na podstawie

wyglądu zewnętrznego (apparentia) i zgodnie z terminologią ludową , a nie filozoficzną czy

teologiczną (kursywa moja – Sz. M.).

Rzecz w tym, że duch w Kaznodziei 3:19-21 różni się znaczeniowo od słowa „duch

występującego w takich tekstach Nowego Testamentu, jak Łukasza 23:46; Dzieje 7:59;

Hebrajczyków 12:23, czy 1 Piotra 4:6. Rozważmy także sens słowa „duch w 1 Koryntian

2:11; Marka 2:8; 14:38; Jana 11:33. Zauważmy, że chodzi tu o coś więcej niż tylko o

tchnienie, które mają również zwierzęta. Trzeba również pamiętać o postępach w pojmowaniu

istoty człowieka, zaznaczających się w NT.

Ponadto są tacy konserwatywni uczeni, którzy uważają, że w takich wersetach, jak

Rodzaju (1 Mojżeszowa) 35:18; 1 Królewska 17:22; Psalm 86:13 już w Starym Testamencie

zaznacza się przekonanie o istnieniu czegoś w rodzaju duszy. Niektórzy wskazują na

wyrażenie „cienie odnoszące się do zmarłych w Joba 26:5 oraz Izajasza 14:9.

W świetle informacji zawartych w książce Vine’s Expository Dictionary of Biblical

Words (Słownik objaśniający słowa biblijne Vine’a), hebrajskie słowo ruach ma następujące

zasadnicze znaczenia:

1. Tchnienie – Jeremiasza 14:6; Psalm 33:6.

2. Powietrze, wiatr – Joba 7:7; Jeremiasza 5:13; Rodzaju (1 Mojżeszowa) 3:8; Wyjścia (2

Mojżeszowa) 10:13, 19.

3. Kierunek – Jeremiasza 49:36.

4. Pierwiastek życia człowieka i zwierząt – Rodzaju (1 Mojżeszowa) 7:21, 21; Psalm

104:29.

5. Usposobienie, temperament – Psalm 32:2; Ezechiela 13:3; Ps. 51:12.

6. Umiejętność – Powtórzonego Prawa (5 Mojżeszowa) 34:9.

7. Dusza ludzka – Przysłów (Przypowieści) 16:2; Izajasza 26:9 – synonimicznie ze

słowem „nefesz, podobnie Hioba (Joba) 7:11; Kaznodziei (Koheleta) 12:7.

8. Aniołowie – 1 Królewska 22:21; 1 Samuela 16:14.

9. Duch Święty – Rodzaju (1 Mojżeszowa) 1:2; Izajasza 63:10, 11; Psalm 51:13.

Natomiast zgodnie z wiadomościami zamieszczonymi w powyższym słowniku

oraz w Wielkim słowniku grecko-polskim Nowego Testamentu , greckie słowo pneuma

posiada m.in. takie znaczenia:

1. Wiatr – Jana 3:8; Hebrajczyków 1:7.

2. Tchnienie – 2 Tesaloniczan 2:8; Objawienie (Apokalipsa) 11:11; 13:15.

3. Usposobienie, stan myśli i ducha – 1 Koryntian 4:21; Galacjan (Galatów) 6:1; Efezjan

4:23; 1 Piotra 3:4.

4. Źródło i siedziba poznania, woli, uczuć, miejsce duchowego życia człowieka –

Mateusza 5:3; 26:41; Marka 2:8; 8:12; 14:38; Jana 11:33; 1 Koryntian 2:11.

5. Niematerialny, niewidzialny element człowieka, mogący istnieć bez ciała – Łukasza

8:55; 23:46; 24:37, 39; Dzieje 7:59; 1 Koryntian 5:5; 14:14; Hebrajczyków 12:9, 23; 1

Piotra 4:6.

6. Aniołowie – dobrzy i źli – Hebrajczyków 1:14; Mateusza 8:16.

7. Duch Święty – Jana 14:26; Dzieje 1:8.

Niektórzy autorzy łączą ze sobą definicje występujące w punktach 4 i 5 i odnoszą je do duszy.

Jak zatem się przekonujemy, Księga Kaznodziei 3:19-21 nie jest ostatnim słowem,

jakie pada w Biblii na temat naszego stanu po śmierci. Człowiek nie umiera tak, jak zwierzę,

choć kierując się zewnętrznymi pozorami można tak myśleć. Pisarz zaś Księgi Kaznodziei

wyciągał wnioski na podstawie własnych obserwacji i doświadczeń. Trzeba przyznać rację

komentarzowi do tych wersetów zamieszczonemu w dziele Zondervan NIV Bible

Commentary , tom I, s. 1014: „Nie mówi się tu o duchu lub duszy człowieka, lecz ten duch lub

tchnienie stanowią czynnik podtrzymujący życie, pochodzący od Boga (Rdz 6:17; Ps 104:29-

30).

Czy Księga Ezechiela 18:4, 20 naprawdę naucza, że dusza umiera?

W Przekładzie Nowego Świata (dalej NŚ), w Biblii Gdańskiej i w innych

tłumaczeniach, czytamy w Ezechiela 18:4, 20, że „dusza, która grzeszy, ta umrze. Zdaniem

Świadków Jehowy słowa te stanowią bezpośrednie zaprzeczenie nauki o nieśmiertelności

duszy. Jednakże w tym samym rozdziale czytamy: „A gdy niegodziwy zawraca od swej

niegodziwości, której się dopuszczał, i czyni zadość sprawiedliwości i prawości, to taki

zachowa swoją duszę przy życiu . Gdy widzi i odwraca się od wszystkich swych występków,

które popełnił, na pewno będzie żył. Nie umrze (Ezechiela 18:27, 28, NŚ). Czy te wersety

dowodzą z kolei nieśmiertelności duszy? Czytamy tu przecież, że nawrócony grzesznik

zachowa swoją duszę przy życiu i nie umrze.

Fakty są takie, że Ezechiel nie porusza tu wcale kwestii wiecznego zbawienia. W

dziele Zondervan NIV Bible Commentary , tom I, czytamy: „Życie i śmierć w tym kontekście

nie są wieczne, lecz fizyczne (s. 1301). Należy też zwrócić uwagę na fakt, że słowo nefesz

nie występuje tu w znaczeniu niematerialnej duszy, lecz osoby, stąd inne przekłady tak oddają

omawiane wersety: „Umrze tylko [ta] osoba, która zgrzeszyła (Ezechiela 18:4, Biblia

Tysiąclecia) „Ta osoba, która grzeszy, umrze (Ezechiela 18:20, Biblia Poznańska). Co

ciekawe, uczony Gerhard von Rad przypisuje słowu nefesz znaczenie „to, co żywe i zaleca:

„Ponieważ Hebrajczyk nie oddzielał funkcji duchowych od witalnych funkcji ciała (basar),

powinniśmy, kiedy tylko to będzie możliwe, odstąpić od zwyczaju przekładania tego terminu

przy użyciu naszego słowa ››dusza‹‹ ( Teologia Starego Testamentu , s. 128).

Warto przeczytać cały 18 rozdział Księgi Ezechiela. Wówczas przekonamy się, że

dotyczy on następującej kwestii: Czy człowiek odpowiada przed Bogiem indywidualnie za

swe czyny, czy też obejmuje go odpowiedzialność zbiorowa? Ezechiel odpowiada, że każdy

odpowiada sam za siebie, bez względu na postępowanie jego przodków. Prorok w ogóle nie

omawia tu zagadnienia życia wiecznego ani zmartwychwstania.

Świadkowie Jehowy mówią, że „dusza” w Mateusza 10:28 oznacza życie

To prawda, że niektórzy bibliści twierdzą, że grecki wyraz psyche w Mateusza 10:28

oznacza życie; inni jednak twierdzą, iż odnosi się on do duszy. Zauważmy, że nawet, jeśli w

tym wersecie słowo dusza zastąpimy wyrazem życie , to i tak naucza on, że coś z człowieka

pozostaje nadal; istnieje jakieś życie, którego ludzie nie zdołają zabić. Zatem zmiana

znaczenia słowa psyche niewiele daje, a nawet czegoś pozbawia ową duszę. Czego?

Tożsamości, bowiem staje się ona jedynie bezosobowym życiem. I tu jest sedno sprawy i

problem dla Świadków. Co jest jądrem człowieka, jego osnową, na którą zostanie nałożone

ciało w dniu powszechnego zmartwychwstania? Osoby wierzące w nieśmiertelność duszy

(ściślej, w to, że dusza ludzka nie podlega rozkładowi i śmierci, a podtrzymuje ją przy życiu

Stwórca), nie mają z tym problemu. Świadkowie poradzili sobie z tą kwestią w ten sposób, że

nauczają, iż pobożni zmarli są w pamięci u Boga. A zatem w pewnym sensie żyją!

Porównajmy z tym naukę Mistrza, że „Nie jest On przeto Bogiem umarłych, ale żywych. Dla

niego wszyscy żyją – Łukasza 22:37, 38.

Weźmy też pod uwagę fakt, że w innych miejscach Nowego Testamentu słowo psyche

bywa używane w innym znaczeniu niż tylko życie, sugerując wewnętrzną, duchową jaźń – 1

Piotra 1:9; 2:11. W Liście do Hebrajczyków jest mowa o „duchach ludzi sprawiedliwych,

którzy osiągnęli doskonałość (12:23). Księga Objawienia wspomina o duszach męczenników

znajdujących się w niebie jeszcze przed powszechnym zmartwychwstaniem; są one świadome

i wypowiadają się (6:9-11). Apostoł Paweł mówi w sposób obrazowy o tym, że po śmierci

nasze ciała się rozpadają, a my mamy dom w niebie (2 Koryntian 5:1-10). Ten sam apostoł

pragnął rozstać się z życiem i być z Chrystusem, bo to daleko lepiej (Filipian 1:21-24). Gdyby

czekały go nieświadomość i uśpienie, nie powiedziałby, że to daleko lepiej.

Pozostaje nam tylko odpowiedzieć na typowy zarzut Świadków, że w drugiej części

Mateusza 10:28 napisano: „Bójcie się raczej tego, który może i duszę i ciało zniszczyć w

piekle. Świadkowie argumentują, że dusza podlega zniszczeniu w Gehennie, co ich zdaniem

jest równoznaczne z wymazaniem z istnienia. Czy mają rację? Występujące tu greckie słowo

apollumi znaczy m.in.: „niszczyć, gubić, zabijać, gładzić, tracić ( Wielki słownik grecko-

polski Nowego Testamentu , s. 64). Nie zawsze jednak jest równoznaczne z niszczeniem

czegoś lub kogoś w sensie unicestwienia. Na przykład w Ewangelii według Jana 6:39, NŚ

napisano: „A wolą tego, który mnie posłał, jest, żebym nic nie stracił ze wszystkiego, co mi

dał, ale żebym to wskrzesił w dniu ostatnim. Jak widać, słowo apollumi występuje tu w

sensie utraty lub zgubienia kogoś. Podobny sens ma Ewangelia według Jana 18:9. W innych

wersetach jest mowa, że człowiek, który z szacunku dla Chrystusa wyświadczy dobro Jego

uczniom, „na pewno nie straci swojej nagrody (Mateusza 10:42, NŚ; Marka 9:41, NŚ).

Słowo apollumi występuje również w Jezusowym podobieństwie o zgubionej owcy i

zgubionej drachmie (Łukasza 15:4, 8, 9). Zgubiona owca ani zgubiona drachma nie przestały

istnieć, lecz po prostu zaginęły. Nasuwa to wniosek, że zgubienie grzesznika w Gehennie lub

piekle nie musi oznaczać, że przestanie on istnieć. Dlatego w innych przekładach użyto słowa

„zatracić (Biblia Gdańska, Biblia Poznańska, Nowy Testament w przekładzie z greki ks.

Dąbrowskiego) lub „zgubić (Nowy Testament. Przekład na Wielki Jubileusz Roku 2000).

Pomocne wskazówki znajdujemy w innych wersetach. Księga Objawienia 20:10, NŚ

stwierdza, że ci, którzy znajdą się w jeziorze ognia „będą męczeni dzień i noc na wieki

wieków . Ta sama księga informuje nas, że, ten, kto odda cześć bestii „na pewno będzie

ogniem i siarką męczony wobec świętych aniołów i wobec Baranka. I dym ich męczarni

wznosi się na wieki wieków , a nie mają odpoczynku we dnie i w nocy ci, którzy oddają cześć

bestii i jej wizerunkowi, oraz każdy, kto przyjmuje znamię jej imienia (Objawienie 14:10,

11, NŚ). Występujące w powyższych wersetach greckie słowo basanizo znaczy „torturować,

męczyć, dręczyć, nękać zadawać katusze, katować ( Wielki słownik grecko-polski Nowego

Testamentu , s. 92). Na pewno zauważyliśmy również, że cierpienia bezbożnych będą trwać

„dzień i noc, czyli stale i nieprzerwanie, oraz „na wieki wieków, to jest na zawsze.

Z tej przyczyny Pan Jezus ostrzegał, że jeśli chodzi o człowieka, który sieje straszne

zgorszenie „pożyteczniej byłoby dla niego, żeby mu zawieszono u szyi kamień młyński, jaki

bywa obracany przez osła, i utopiono go w szerokim, otwartym morzu (Mateusza 18:6, NŚ).

Znaczy to, że czeka go coś gorszego niż nagła śmierć (utopienie z ciężarem na szyi). Mistrz

powiedział też o Judaszu, że „Byłoby lepiej dla tego człowieka, gdyby się nie urodził, co

również potwierdza, że kara będzie surowsza niż nieistnienie równoznaczne z tym, że ktoś się

nie urodził. Zastanawia też fakt, że w Liście do Rzymian 2:8, 9, NŚ napisano, że bezbożnych

czeka „srogie zagniewanie i gniew, ucisk i udręka . Nie brzmi to jak unicestwienie, lecz

kojarzy się z cierpieniami.

Niech za podsumowanie naszych rozważań nad Ewangelią Mateusza 10:28 posłuży

inna wersja tej wypowiedzi zamieszczona w Ewangelii według Łukasza 12:4, 5, NŚ:

„Ponadto mówię wam, moi przyjaciele: Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, a potem nie

są w stanie nic więcej uczynić. Ale wskaże wam, kogo się bać: Bójcie się tego, który gdy

zabije, ma władzę wrzucić do Gehenny (w innych przekładach „piekła – przyp. red.). Tak,

mówię wam: Tego się bójcie. Nie ulega zatem wątpliwości, że Bóg może ukarać człowieka

surowszą karą niż tylko zabiciem ciała i może wrzucić go w miejsce wiecznych cierpień lub

wtrącić w takie udręki.

W świetle powyższych faktów wbrew zabiegom Świadków Ewangelia według

Mateusza 10:28 nadal pozostaje mocnym argumentem na rzecz nieśmiertelności duszy i

piekła.

Czy wiara w duszę nieśmiertelną nie kłóci się z prawdą o nieśmiertelności Boga i wiarą

w zmartwychwstanie?

Teologia chrześcijańska odróżnia jakość nieśmiertelności duszy ludzkiej od

nieśmiertelności Boga. Ks. Wincenty Granat napisał: „Tylko Bóg jest nieśmiertelny z całej

istoty swego bytu, tj. nigdy nie może przestać istnieć; wszystko poza Nim jest przygodne,

może tedy zniknąć, a więc z tej racji jest śmiertelne. Mówiąc o nieśmiertelności duszy

ludzkiej mamy na uwadze jej naturę nie zawierającą w sobie pierwiastków wewnętrznego

rozkładu, czyli z tego względu nie podlegającą śmierci. Mimo to dusza ludzka jako byt

przygodny mogłaby przestać istnieć, jeśli Bóg nie powstrzymywałby jej stale w bytowaniu i

działaniu ( Eschatologia , rzeczy ostateczne człowieka i świata , s. 79).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: