Metateatr czyli Teatr-y w teatrze - Etnografia organizacji.PDF

(1386 KB) Pobierz
73488202 UNPDF
Metateatr czyli
Teatr/y w teatrze
Etnografia organizacji
1
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA: DZIĘKUJĘ ...
3
1. WSTĘP
6
1.1. TŁO
6
1.2. SFORMUŁOWANIE PROBLEMU
10
1.3. STRUKTURA PRACY
10
2. CZĘŚĆ TEORETYCZNA
12
2.1. KULTURA I ORGANIZACJA
12
2.2. ETODOLOGIA 21
3. CZĘŚĆ E PIRYCZNA 25
3.1. OPIS METODY : WSKAZÓWKI SCENICZNE 25
3.1.1. ANTRAKT 33
3.2. OPIS TERENU : COLLAGE DRAMATURGICZNY... - ANALIZA DRAMATURGICZNA... 35
Afisz teatralny
36
3.2.1. PREZENTACJA PREZENTACJI I ICH HISTORIA
37
PROLOG – WIZYTÓWKA
37
SŁOWNIK (SYNONIMÓW)
46
ODSŁONA PIERWSZA CZYLI O ZAŁOŻYCIELU I
O TYM DLACZEGO CHCIAŁ MIEĆ WŁASNY TEATR
49
DROGA. Z KRONIKI PREZENTACJI : HISTORIA I PODRÓŻE
57
3.2.2. STRUKTURA FIZYCZNA ORGANIZACJI - SCENOGRAFIA
80
O MIEJSCU I PRZESTZRENI
80
PRZED CZORAJ
81
WCZORAJ
82
DZIŚ
85
DYGRESJA
105
SCENA
106
IDO NIA
112
PRZED IOT
114
DEKORACJA
119
3.2.3. CZAS
123
TU I TERAZ ~ TAM I KIEDYŚ
127
3.2.4. LUDZIE
128
OBSADA - OSOBY DRAMATU
134
DYREKTOR – POETA TEATRU
136
PRACOWNICY
141
BIURO
144
KSIĘGOWOŚĆ
151
KASA
154
4
KRZESEŁKO
156
CHŁODNIA
157
TEATR OD KUCHNI
161
BYLI PRACOWNICY
165
AKTORZY
167
OBCY
173
AUTOR
176
WIDZ – KLIENT czy UCZESTNIK?
177
3.2.5. TOŻSAMOŚĆ
183
3.2.6. JĘZYK
184
4. KONKLUZJE
188
4.1. METAFORA METATEATRU I JEJ ORGANIZACYJNE KONKRETYZACJE 206
Aerozol
211
4.2.
MODEL AKTANCYJNY
214
5. BIBLIOGRAFIA
220
ANEKS
227
6. DIDASKALIA
231
Duch miejsca ...
231
Pączkująca organizacja
234
7. ... nie – ostatnia kartka ...
236
8. U AGI
237
5
1. WSTĘP
Kiedyś na Bukowinie Tatrzańskiej zapytałem starego gazdę,
co rozumie przez słowo „teatr”.
Chwile podumał, pyknął z fajeczki, mrużąc oczy
Spojrzał gdzieś daleko przed siebie, po czym wstał, rozpostarł ramiona i
Uśmiechnąwszy się powtórzył:
- Tyjater ?
Obrócił się, jak gdyby obejmując wszystko, co go otaczało,
I wykrzyknął:
- Aż do samiuśkich Tater !
Tak sobie gazda stary to zjawisko wyobrażał.
Śmiałowski (1976, s.5)
1.1.TŁO
Wszystko zostało już powiedziane, ale skoro nikt nie słucha,
warto zacząć od początku.
Andre Gide 1
Jeśli się myśli o teatrze trzeba zaczynać od koloru.
Stanisław Wyspiański 2
Teatr jest miejscem, gdzie tworzy się mikro-kosmos . Wystarczy tylko sięgnąć po
Słownik Języka Polskiego, spróbować odczytać treść i znaczenie słowa teatr, by stanąć
wobec wielości i wieloznaczności tego pojęcia. Nawet wtedy możliwości interpretacyjne i tak
nie będą wyczerpane –w tym tkwi właśnie jego mikro-nieskończoność.
Teatr jest wieloma rzeczami naraz. Zawiera wielowymiarowe obrazy: jako zjawisko, jako
dziedzina sztuki, twórczość sceniczna danego autora, organizacja zajmująca się
wystawianiem utworów scenicznych, budynek, przedstawienie, scena, tekst, system
znaków, komunikat, słowo…
1 Część cytatów wprowadzających do rozdziałów zaczerpnięta jest ze zbioru aforyzmów, maksym i sentencji:
Glenskowie (1993); oraz ze zbiorów własnych notowanych w „Tomikach skrzydlatych myśli” (prowadzonych
od roku 1985), a także ze zbioru cytatów na stronach internetowych: Rogera Ebsena (2000), Wielka Księga
Cytatów (1999) oraz Quoteland.com (1997).
2 Z: Listy Stanisława Wyspiańskiego do Karola Maszkowskiego . Teksty listów opracowała Maria Rydlowa
(1997), Kraków, Wydawnictwo Literackie.
6
W terminologii teatralnej mają swój początek kategorie socjologiczne (np. pojęcie roli
społecznej 3 ), czerpią z niego także inne dziedziny. Teatr jest wciąż bogatym źródłem
znaczeń. Schiller mówił, że teatr łączy w sobie wszystkie sprzeczności świata, jest magią
kapłana, sztuką linoskoczka, trybuną polityczną i …. Ta różnorodność ujawnia się w
krążących wokół niego i tematyki z nim związanej metafor (np. teatr jako metafora
organizacji). Słowa i pojęcia zaczarowują nas i usypiają. Pojawiają się etykiety, metafory
tracą nośność, wypalają się. Ponieważ nie możemy stać się więźniami nawyków, konwencji
myślowych, raz jeszcze przywołuję teatr i stąd wzięło się moje zainteresowanie teatrem
Sceną Prezentacje. Gareth Morgan (1997a) jedną ze swoich prac rozpoczyna przywołując
słowa Alberta Einsteina: „Stawianie nowych pytań, ukazywanie nowych możliwości,
rozpatrywanie starych problemów z nowego punktu widzenia wymaga twórczej wyobraźni i
oznacza prawdziwy postęp w nauce”. 4 Ja jeszcze chciałabym sięgnąć do słów Marcela
Prousta: „Odkrycie polega nie na szukaniu nowego, ale na spojrzeniu na stare po nowemu.” 5
(Leonhardt, 2000, s.12) i zwrócić uwagę raz jeszcze na „kraj-obraz” t e a t r u, oglądać go
„nowymi” oczami.
Nie można sobie pozwolić na bycie głuchym mimo sprawnego słuchu. Nie można też
być zajętym patrzeniem i mimo dobrych oczu nic nie widzieć. Nie można zaufać
przyzwyczajeniu i być, rozumieć, robić „na pamięć”. Teatr i bycie w teatrze uwrażliwia nie
tylko estetycznie.
3 Rola społeczna jest ogniwem w procesie konstrukcji rzeczywistości społecznej. Jest to zestaw społecznie
zdefiniowanych atrybutów i oczekiwań, deklaracja praw i obowiązków związanych z daną pozycją społeczną,
kierowanych do jednostki, która uczestniczy w danym otoczeniu. Rola ukazuje jak indywidualne zachowania są
determinowane społecznie i podporządkowane regularnym wzorom. Jest efektem negocjacji między jednostką a
społeczeństwem. Rola za każdym razem jest grana „na nowo” i zawsze w relacji do innych ról. Goffman
(1959/1981, s.53) stwierdza, że „rola społeczna obejmuje jedną lub więcej ról granych przy kolejnych okazjach
przez wykonawcę przed publicznością tego samego rodzaju lub przed publicznością złożoną z tych samych
osób” – całkiem jak w teatrze.
4 „To raise new questions, new possibilities, to regard old problems from a new angle, requires creative
imagination and means real advance in science”. [tłumaczenie EF]
5 „Die wahre Entdeckungsreise besteht nicht darin, dass man neue Landschaften sucht sondern dass man mit
neuen Augen sieht”. [tłumaczenie EF]
7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin