Licencjonowana Szkółka Krzewów Jagodowych, tel. (052) 382 13 10, www.markiewicz.com.pl
Jak uprawiać truskawki?
Przygotowanie stanowiska pod truskawkiPod uprawę truskawek przeznaczamy stanowiska wolne od perzu i innych chwastów trwałych, gdyż po posadzeniu sadzonek takie chwasty będą praktycznie nie do zwalczenia.Truskawkę sadzimy na glebach lekkich, przewiewnych, z niezbyt głęboką wodą gruntową. Gleba nie powinna być ani zbyt kwaśna ani zbyt zasadowa, najlepiej jeśli jest lekko kwaśna (pH od 5,5 do 6,5).Stanowisko powinno być nasłonecznione. Należy unikać sadzenia truskawek po pomidorach, ziemniakach, malinach, truskawkach, kapuście, kalafiorach, ogórkach, brokułach, tytoniu.
SadzonkiW sadzonki należy zaopatrywać się w wyspecjalizowanych gospodarstwach szkółkarskich, gdzie sadzonki są kwalifikowane i uzyskują gwarancję czystości odmianowej oraz zdrowotnej.Wykorzystywanie do nasadzeń sadzonek pochodzących ze starych plantacji owocujących lub z innego niepewnego źródła jest ryzykowne i nieopłacalne.W naszej szkółce z roślin matecznych (superelita i elita) usuwa się kwiatostany, prowadzi selekcję negatywną, pozostawia tylko najsilniejsze egzemplarze.Według specjalnego terminarza z instytutu wykonujemy na matecznikach szereg profilaktycznych zabiegów przeciwko chorobom i szkodnikom. Tak wyprodukowane sadzonki są wysokiej jakości, co później procentuje dobrym plonowaniem.Nasze plantacje mateczne na sadzonki sq pod stałą kontrolą Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Inspekcji Nasiennej. Pod koniec sezonu wegetacyjnego Inspekcje te wydają stosowne świadectwa kwalifikacyjne dopuszczające sadzonki do obrotu w Polsce i za granicą.
Sadzonki truskawek doniczkowanych (z bryłą korzeniową)Sadzonki truskawek doniczkowanych - dostępne są już od połowy sierpnia każdego roku. Sadzonki są produkowane według najnowszej technologii stosowanej w Holandii, Niemczech, Szwecji, Belgii, Hiszpanii. Zanim przystąpiliśmy do tej produkcji w Polsce odwiedziliśmy największych producentów sadzonek truskawek doniczkowanych na Zachodzie i zobaczyliśmy, jak to robią najlepsi.Nie zagłębiając się w szczegóły, można w skrócie powiedzieć, że produkcja odbywa się pod osłonami w multiplatach (wielodoniczkach) wypełnionych specjalnym substratem torfowym. Według tej technologii sadzonki już w sierpniu są dobrze ukorzenione i nadają się do sadzenia.Sadzonki truskawek doniczkowanych wysadzonych najpóźniej w sierpniu dają już w pierwszym roku handlowy plon owoców, gdyż jak wiadomo wielkość plonu zależy głównie od terminu założenia plantacji. Zwykła rozsada truskawek tzw. "rwana" lub kopana z pola prawie całą swoją energię traci na regenerację systemu korzeniowego i ukorzenianie się zamiast na zawiązywanie pąków kwiatowych, stąd bardzo słabo owocuje w pierwszym roku.Sadzonki wyprodukowane w tej technologii przyjmują się wszystkie, ponieważ ich system korzeniowy po wyjęciu z wielo-doniczek nie ma żadnych uszkodzeń i roślina nie przeżywa szoku. (Oczywiście w sierpniu niezbędne jest podlewanie roślin).
Sadzonki doniczkowane dostępne są od sierpnia (i wiosną jako sadzonki frigo z chłodni).Nasze sadzonki truskawek trzykrotnie otrzymały złote medale na targach Polagra - Krajowa Wystawa Ogrodnicza w 1998,1999 i 2000 roku.
Sadzonki truskawek "Frigo"Sadzonki "frigo" są to sadzonki kopane do chłodni w stanie spoczynku zimowego (listopad).Po oczyszczeniu, usunięciu liści i przesortowaniu (klasa standard, tzw. "A+" i zagonowe) są pakowane w folie i skrzynki, a następnie przechowywane w chłodni (w stanie uśpienia) w temperaturze -1,5°C przez wiele miesięcy, aż do momentu sadzenia. Taka temperatura nie powoduje najmniejszych uszkodzeń sadzonek. Do chłodni po pierwszych przymrozkach wkłada się również sadzonki truskawek wyprodukowanych w wielo-doniczkach (sadzonki "frigo" doniczkowane).Sadzonki truskawek "frigo" po posadzeniu w wilgotną glebę przyjmują się praktycznie wszystkie i rosną szybciej niż zwykłe - zielone. Sprzyjają temu warunki: temperatura w maju czy w czerwcu jest wyższa niż wiosną, dłuższy jest też dzień. Rośliny po upływie 30 dni zaczynają kwitnienie, a po upływie następnych 30-40 dni zaczynają owocować. Ogółem więc od wysadzenia do owocowania mija zwykle tylko 8-9 tygodni.Dysponując sadzonkami "frigo", można zakładać plantację w dowolnym terminie, uzyskując owoce w ściśle zaplanowanym terminie, np. w maju lub w sierpniu. Produkcja owoców na określony termin nazywa się uprawą sterowaną i jest w Polsce coraz bardzo popularna.Owoce z uprawy sterowanej zbiera się w czasie, kiedy plantacje tradycyjne zakończyły już owocowanie lub jeszcze nie rozpoczęły, dzięki czemu uzyskuje się wyższe ceny truskawek.W następnych latach truskawki te owocują już normalnie, w terminach tradycyjnych. Najwyższe ceny owoców uzyskuje się z upraw przyspieszonych, czyli z sadzonek wysadzonych w lutym i w marcu.Ilość sadzonek "frigo" przechowywanych w chłodni jest ograniczona. Sadzonki "frigo", zwykłe i doniczkowe są dostępne wyłącznie wiosną i latem.Sadzonki "frigo" ze względu na koszt przechowywania w specjalistycznej chłodni są nieco droższe od zwykłych w zależności od tego, ile miesięcy przebywały w chłodni. Najcenniejsze są sadzonki zagonowe i "A+".Sadzonki "frigo" należy sadzić dość głęboko tak, aby zielone "serce" było ledwo widoczne z ziemi; ziemia osiadając i tak je lekko odsłoni.
Sadzonki zwykle, kopane tzw. świeże lub zielone są w sprzedaży zwykle po 15 września i są bardzo wysokiej jakości, bo pochodzą z młodych, jednorocznych mateczników.
Sadzenie truskawekTruskawki możemy sadzić wiosną, latem i jesienią. Najczęściej jednak sadzimy jesienią i wiosną, bo wtedy najłatwiej o sadzonki. (Odnośnie sadzenia letniego - zobacz: "Sadzonki truskawek frigo" i "Sadzonki doniczkowane z bryłą korzeniową").Na działce sadzonki truskawek sadzi się najczęściej w rozstawie 25 cm x 50 cm. Na lO m2 potrzeba około 100 szt.Dołki pod truskawki powinny być głębokości i szerokości systemu korzeniowego, tak aby korzonki po wysadzeniu nie były pozaginane.Na założenie plantacji truskawek potrzeba około 40 tyś. sadzonek na l ha, (4 tys. szt. na lO arów).Optymalna rozstawa: 30 cm x 80 cm lub w systemie dwurzędowym: 50 cm x 50 cm x 100 cm x 25 cm (około 50 tys. sadzonek na l ha).Rozsadę najlepiej wysadzać w dni pochmurne, a po posadzeniu obficie podlać.Do sadzenia należy przystąpić jak najszybciej po otrzymaniu sadzonek ze szkółki.
Choroby grzybowe atakujące korzenieAby zabezpieczyć sadzonki truskawek (świeże lub z chłodni - ale nie z doniczek) przed chorobami odglebowymi należy profilaktycznie zanurzyć przed sadzeniem całe rośliny na 5-10 min. w roztworze Aliette (0,3 %) i Benlate (0,2 %).Oba środki mieszamy razem: Aliette 30 g + Benlate 20 g w l O litrach wody, (na 100 l wody: 300 g Aliette + 200 g Benlate).Można też podlewać rośliny po rozpoczęciu wegetacji (z wyjątkiem okresu kwitnienia i owocowania) 0,1% roztworem Benlate i Aliette w ilości 0,25 litra cieczy na roślinę, (lOg Benlate + lOg Aliette w 10 litrach wody).W razie braku Benlate możemy zastosować Topsin M.Sadzonek doniczkowanych nie moczymy, ale podlewamy je takim samym roztworem po posadzeniu i wiosną po rozpoczęciu wegetacji, a później po zbiorach.Najważniejsze jednak w zapobieganiu chorobom korzeniowym jest unikanie sadzenia truskawek na stanowiskach po ziemniakach, pomidorach, malinach, tytoniu, ogórkach, brokułach. Są to rośliny żywicielskie groźnych grzybów, atakujących korzenie truskawek. Nie należy sadzić też truskawek po truskawkach. Odmiany wrażliwe na choroby korzeniowe to: Elsanta, Honeoye, Kent, Camarosa, Thuriga i inne. Jednocześnie są to odmiany praktycznie odporne na groźną chorobę grzybową - szarq pleśń. Dobrymi przedplonami są: marchew, fasola, cebula, seler, zboża, trawy, gorczyca.
Skutecznym sposobem zapobiegania chorobom korzeniowym truskawek jest ich uprawa na podwyższonych zagonach o wysokości minimum 30 cm. Udowodniono, że przy tym sposobie korzenie w mniejszym stopniu atakowane są przez szkodliwe patogeny, ponieważ podniesienie zagonów powoduje szybsze obsychanie i nagrzewanie gleby.
Zagony wykłada się czarną folią, a pod nią rozkłada przewód do nawadniania kropelkowego. Czarna folia powoduje wcześniejsze dojrzewanie owoców, zapobiega ich zapiaszczeniu, a także utrzymuje wilgoć w glebie i eliminuje chwasty.
Aby zapobiec chorobom korzeniowym, należy bezwzględnie unikać gleb wilgotnych, zimnych i ciężkich. Najlepszym sposobem unikania strat jest uprawa odmian odpornych i mało podatnych oraz zakładanie plantacji truskawek ze zdrowych sadzonek na glebach wolnych od patogenów chorobotwórczych.
Rozwojowi chorób korzeniowych sprzyja najbardziej wysoka wilgotność gleby i niska temperatura 5-15°C, dlatego tak ważna jest uprawa na podwyższonych, łatwo obsychających zagonach i zmeliorowanych polach.
Profilaktycznie zaleca się jesienne opryskiwanie roślin preparatem Aliette (4-5 kg/ ha w 1000 litrach wody), a także moczenie sadzonek przed sadzeniem przez 0,5 godz. w roztworze tego fungicydu (3-4 g preparatu na 1 litr wody). Dobrze działa też opryskiwanie gleby wzdłuż rzędów roślin preparatem Ridomil 25W w stężeniu 0,2%.
Choroby i szkodnikiNajgroźniejszą chorobą truskawek jest SZARA PLEŚŃ. Aby jej zapobiec, należy wykonać opryski preparatami grzybobójczymi wg poniższych zaleceń lub wg tabeli opracowanej przez ISK Skierniewice.Polecamy pierwsze opryskiwanie wykonać na początku kwitnienia np. preparatem Pomarsol Forte 80 WG w dawce 4 kg/ha.Podczas petni kwitnienia l-2 opryski fungicydem Euperen Multi 50 WG 5 kg/ha (lub Euparen 50 WP).Ostatni oprysk przed zbiorem wykonać nowym preparatem o nazwie Teldor 500 SC w dawce l,5 l/ha. Teldor 500 SC - preparat kontaktowy do zwalczania szarej pleśni w uprawie truskawek. Zaletą preparatu jest bardzo krótki okres karencji (l dzień), co umożliwia wykonanie zabiegów nawet tuż przed zbiorem i między zbiorami. Dawka preparatu l ,5 l / ha; dawka wody 500 - 900 l / ha.
Program ochrony truskawki
PROGRAM OCHRONY TRUSKAWKIopracowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
Zwalczane chorobyi szkodniki
Środki chemiczne lubinne zabiegi
Dawkakg ( l )/ha
Terminy zabiegów i uwagi
PRZED ZAŁOŻENIEM PLANTACJI
PędrakiDrutowceOpuchlaki
Dursban 480 ECBasudin 10 GRDiazinon 10 GRPyrinex 48 EC
5,0 l80-120 kg82-120 kg5,0 l
Stosować od kwietnia do pierwszych dni września na wilgotną glebę, najpóźniej 1-2 dni przed posadzeniem roślin. Tuż po zastosowaniu zmieszać z glebą.
Roztocz truskawkowy
Plantacje należy zakładać z sadzonek wolnych od roztocza truskawkowego, niceni i chorób wirusowych. Takie sadzonki gwarantują jedynie kwalifikowane plantacje mateczne.
Opuchlaki
Basudin 10 GRDiazinon 10 GR
80 kg80 kg
na porażonych plantacjach rozsiewać preparat na wilgotną glebę w rzędach roślin i natychmiast mieszać z glebą, np. przez zmotyczenie.
Diazinon 10 GR
8 g/m2
W ogniskach występowania objawów.
Kwieciak malinowiec
Trebon 10 SCTrebon 30 ECTelstar 100 ECDecis 2,5 ECFastac 10 ECNurelle D 550 ECZolone 35 ECKarate 025 ECKarate 25 WGDecistab TB
0,9 l0,45 l0,6-0,75 l0,8 l0,18 l1,5 l2,6 l0,6 l0,6 kg24-32 tab.
Opryskiwać w okresie pojawiania się chrabąszczy, kiedy pąki w kwiatostanach rozluźniają się. Przy licznym pojawieniu się szkodnika, zabieg powtórzyć po 7-10 dniach lub na początku kwitnienia.Przestrzegać prewnecji.
Przędziorek chmielowiec
Omite 30 WPTorque 50 WPNissorun 10 ECNissorun 050 ECMitac 200 ECMagus 200 ECOrtus 05 SCSanmite 20 WP
1,5-2,25 kg1,2 kg0,75 l0,9 l3,0 l0,9 l0,8-1,2 l1,1 kg
Opryskiwać przed początkiem kwitnienia, gdy liczebność przędziorków (stadiów ruchomych) wynosi 1-2 osobniki na 1 listek liścia złożonego. Jest to najważniejszy termin zwalczania przędziorków na truskawce.Preparaty MItac 200 EC i Magus 200 SC ograniczają równocześnie występowanie roztocza truskawkowego.
Apollo Plus 060 OF+ MItac 200 ECNissorun 050 EC+ Omite 30 WP
3,0+3,00,75+1,0
Wymienione mieszaniny umożliwiają zwalczanie wszystkich stadiów rozwoju przędziorka
Talstar 100 EC
0,6-0,75
Stosować jw., gdy zachodzi potrzeba jednoczesnego zwalczania kwieciaka malinowca.
Mączniak prawdziwy truskawki
Siarkol EXtra 80 WPNimrod 25 ECTiowol 800 SCTiotar 800 SC
7,5-10,5 kg2,5 l6,0-8,5 l6,0 l
Opryskiwać odmiany wrażliwe na krótko przed kwitnieniem lub na początku kwitnienia tylko na plantacjach, na których choroba występuje.
KWITNIENIE w nawiasach podano okres karencji w dniach
Szara pleśń
Euparen 50 WPEuparen Multi 50 WPRonilan 500 SCRovral FLO 255 SCSumilex 500 SCMythos 300 SCPomarsol Forte 80 WGThiram Granuflo 80 WGSadoplon 75Teldor 500 SC
ADRIANUSS