zmiany_wsteczne.pdf

ZMIANYWSTECZNE(METAMORPHOSI

REGRESIVA)

• jesttogrupazjawiskdotycz¡cakomórek/tkanek/narz¡dów,któreupo±ledzaj¡prawidłow¡czynno±¢tychstruktur

• powstałyonewelementachprawidłowychnaskutekdziałaniaczynnikachorobowego(gł.zmianymiejscowe)lub

wnarz¡dachniedojrzałych(gł.zmianyukładowe)

Zmianytemog¡mie¢posta¢:

1.Ubytkuilo±ci/wielko±cinarz¡du

2.Zmianyjako±ciowej(np.gromadzeniesi¦substancji)wobr¦bienarz¡du

Zmianyteprowadz¡onedo:

1.NEKROBIOZY-powolnegoobumieraniastruktur

2.MARTWICA-nagłej±mierci

Podgrupyzjawisk:

1.WADYROZWOJOWE

2.ZANIKI

3.ZWYRODNIENIA

4.MARTWICA

5.TORBIELE

1WADYROZWOJOWE(MALFORMATIO)

Deﬁnicja:s¡tozmianymorfologiczne,którepowstaj¡wci¡gurozwojuembrionalnegoorganizmu.

Przyczyny:

1.czynnikigenetyczne

2.czynniki±rodowiskowe:

1.niedotlenowanietkanek

2.promieniowaniejonizuj¡ce

3.leki

4.zaburzeniahormonalne

5.chorobywirusowe(np.ró»yczka)

Przykłady:

1.bli¹ni¦tasyjamskie

2.AGENEZJA-całkowitybrakzawi¡zkównarz¡dów(np.braknerki,t¦tnicy,»yły)

3.APLAZJA-braknarz¡duprzyobecno±cizawi¡zka

4.HYPOPLAZJA-niedorozwójnarz¡du

5.ATREZJA-niedro»no±¢przewodów

6.EKTOPIA-nieprawidłowepoło»enienarz¡du(np.ektopicznatrzustkaw±cianie»oł¡dka)

7.HETEROPLAZJA-przeniesieniefragmentunarz¡duwobr¦bietegonarz¡du

8.powstanienarz¡dówdodatkowych

9.nieprawidłowezespoleniatkanek(np.rozszczepy)

10.zrastaniesi¦narz¡dów(np.nerkapodkowiasta-nerkizro±ni¦tedolnymibiegunami)

11.nieprawidłowepoł¡czeniemi¦dzynarz¡dami(np.przetoka)

12.przetrwanienarz¡dów/tkanekktórepowinnyzanikn¡¢

13.zwyrodnieniewielotorbielowatenerek

2ZANIKI=ATROFIA(ATROPHIA)

Deﬁnicja:stopniowezmniejszenienarz¡dunaskutekzmniejszeniailo±ci/wielko±cikomórek.

Podział:

1.Fizjologiczny-INWOLUCJA=WID(INVOLUTIO)(np.grasicy)

2.Patologiczny

(a)zanikcałegoustroju(wyniszczenie(INANITIO),KACHEKSJA-skrajnewyniszczenie)

(b)zanikpojedynczegonarz¡du

Podziałzewzgl¦dunaprzyczyn¦:

1.ZANIKZUCISKU(ATROPHIAEXCOMPRESSIONE)-np.:

(a)t¦tniakaortyuciskanamostek,któryzanika,

(b)wodonercze-blokadaodpływumoczuznerki,moczgromadzisi¦,uciska,nerkazanika

(c)wodogłowie-zablokowanyodpływpłynumózgowo-rdzeniowego,gromadzisi¦onwkomorachiuciskanatk.

nerwow¡)

2.ZANIKZBEZCZYNNOCI(ATROPHIAEXINACTIVATE)-np.:

(a)długotrwałeunieruchomienieko«czyny

(b)zanikgruczołówdokrewnychnaskutekuszkodzeniaprzysadkipodczasporodu(zesp.Sheehana)

(c)wi¡dmi¦±niwch.Heinego-Medina

3.ZANIKZNADCZYNNOCI(ATROPHIAHYPERACTIVATE)-np.wolekoloidoweprowadz¡cedozaniku

tarczycy

Podziałzewzgl¦dunawygl¡d:

1.ZANIKPROSTY(ATR.SIMPLEX)-równomiernezmniejszenienarz¡du,np.WIDSTARCZY(ATROPHIA

SENILIS)

2.ZANIKBARWINKOWY(ATR.FUSCA)-narz¡dzmieniaswoj¡barw¦(gł.serceiw¡troba),gromadzisi¦

LIPOFUSCYNAiCEROID-jesttooznakaupo±ledzonegowydalaniametabolitów/niedoborówenzymatycznych

3.ZANIKZSUROWICZYMOBRZMIENIEMTKANKI-zmniejszaniusi¦towarzyszygromadzeniesi¦płynusu-

rowiczego,gł.wtkancetłuszczowej

4.ZANIKWŁÓKNISTY(ATR.FIBROSA)-namiejscekom.zanikaj¡cychpojawiasi¦tkankał¡czna

5.ZANIKTŁUSZCZAKOWATY(ATR.LIPOMATOSA)-jw.aletkankatłuszczowa

6.ZANIKDORODKOWY(ATR.CONCENTRICA)-gł.zanikprosty

7.ZANIKODRODKOWY(ATR.EXCENTRICA)-narz¡dzanikaaleniezmniejszasi¦(np.osteoporoza)lub

nawetpowi¦kszasi¦(np.rozedmapłuc,wodonercze)

3ZWYRODNIENIA(DEGENERATIO)

Deﬁnicja:zmianymorfologicznepolegaj¡cenagromadzeniusi¦(wró»nychilo±ciach)substancjiwlubpozakomórk¡:

• substancjatagromadzisi¦tamgdziejejuprzednioniebyło,lubtamgdzienormalniewyst¦puje,alewwi¦kszych

ilo±ciach

• mo»etoby¢równie»niedobórpewnychsubstancji(np.niedobórsoliwapniawobr¦bieko±ciwosteoporozie,

niedobórmielinywstwardnieniurozsianym)

• zmianytes¡wynikiemzaburze«wprzemianiematerii

3.1ZaburzeniagospodarkiWODNEJ

Deﬁnicja:gromadzeniesi¦wodywkomórkachlubtkankach-s¡tozmianyadaptacyjne-cofaj¡si¦poust¡pieniu

czynnikajejwywołuj¡cego.

Podział:

1.Przy¢mieniemi¡»szowe

2.Zwyrodnieniewodniczkowe

3.1.1PRZYMIENIEMISZOWE(OFFUSCATIOPARENCHYMATOSA)

Obrazmikroskopowy:

• komórkamatowa,zm¦tniała,mo»eby¢niecopowi¦kszona

• słabowidocznej¡dro

• wmikroskopie±wietlnymwida¢bladoró»ow¡”kaszk¦”(obrzmiałemitochondria,grzebieniemitochondrialnenie-

liczne,wpostacikolców),narz¡djestobrzmiały,naprzekrojublady,słaboukrwiony

Przyczyny:

1.gor¡czka

2.zaka»enia

3.trucizny

4.oparzenia

5.wyniszczenie

6.przerostzast¦pczy

Główniedotyczynarz¡dówmi¡»szowych:w¡troba,nerki,serce.

Mechanizm:nast¦pujezakłócenieutlenianiakomórkowego ! upo±ledzenieprocesówenergetycznych ! zaburzenie

barierywodnej ! p¦cznieniekomórki.

Krótkotrwałe-odwracalne,długotrwałe-uszkodzeniemitochondriów ! ±mier¢komórki.

3.1.2ZWYRODNIENIEWODNICZKOWE(DEGENERATIOVACUOLARIS)

Obrazmikroskopowy:

• wodagromadzisi¦wpostaciwodniczekwobr¦bieER

• wmikroskopie±wietlnym-pusteprzestrzenie,welektronowym-wodniczki

• dotyczygłównienabłonka(naskórek,w¡troba,nerki)

Przyczyny:

1.zaka»eniawirusowe(np.półpasiec,opryszczkawargowa,ospa)

2.oparzenia

3.ostraWZW(mówimywtedyozwyrodnieniubalonowatym)

4.niedoborypokarmowe

5.działanieCCl4

3,4,5-zmianywhepatocytach.

ZWYRODNIENIEWODNICZKOWENABŁONKACEWEKNERKOWYCH:

1.drobnokropelkowe-popodaniudekstranu/mannitolu

2.wielkokropelkowe-niedobórK+

3.2ZaburzeniagospodarkiBIAŁKOWEJ

I.WEWNTRZKOMÓRKOWE

1.ZWYRODNIENIEKROPELKOWO-SZKLISTE(DEG.HYALINEO-GUTTATA)

• wkomórcepojawiaj¡si¦tworybiałkowe(nadmiernegromadzeniesi¦białkawkomórce(wformiezłogów)

lubnadmiernytransportzzewn¡trz(białkogromadzisi¦wlizosomach))-ATROCYTOZA(gromadzenie

si¦białkailipidówwkomórce)

• najcz¦±ciej-wkom.kanalikachkr¦tychIrz¦du

• whepatocytach-ciałkaszklisteMalloriego-ualkoholikówiwuszkodzeniachmi¡»szuw¡troby

• wplazmocytach-złogiimmunoglobulin,powstaj¡KOMÓRKICORNILA ! rozpadkomórek ! uwolnienie

CIAŁEKRUSSLA(np.wTWARDZIELI)

• zmianytedotycz¡pojedynczychkomórek

2.ZWYRODNIENIEROGOWE(DEG.KERATINOSA)

• substancjebiałkowegromadz¡si¦wpostacimasrogowych:

• ROGOWACENIE-przepojeniepowierzchniowychwarstwnabłonkakeratyn¡izanikj¡derkomórekna-

błonkowych

Podział:

1.NADMIERNEROGOWACENIE(HYPERKERATOSIS)

1.NAGNIOTEK(CLAVUS)=ODCISK-napowierzchniiwobr¦bieskóry(wformieklina)

2.MODZEL(THYLOMA)-kopułowatezgrubienienaskórka

3.RÓGSKÓRNY(CORNUCUTANEUM)-sto»kowatykształt

4.RYBIAŁUSKA(ICHTIOSIS)

5.ROGOWACENIECIEMNE(ACANTOSISNIGRICA)-uchorychnaraka-ciemnaskóra,rozrosłe

brodawki,grubawarstwarogowa

NagniotekimodzeltozmianyADAPTACYJNE-naucisk

2.ROGOWACENIEWNIEWŁACIWYMMIEJSCU(KERATINISATIOHETEROTOPICA)

1.ROGOWACENIEBIAŁE(LEUKOPLAKIA)-dotyczynabłonkanierogowaciej¡cego(jamaustna,krta«,

przełyk,pochwa),mo»emie¢charakterzmianprzednowotworowych,głównaprzyczyna:przewlekłedra»-

nienie

2.ZESKÓRNIENIEKRTANI(PACHYDERMIALARYNGIS)-stanprzedrakowy

3.WADLIWEROGOWACENIE(PARAKERATOSIS)-niecałkowite(zachowaniej¡derkomórkowych),np.

ŁUSZCZYCA

4.ROGOWACENIEPOJEDYNCZYCHKOMÓREKwarstwykolczystejnaskórka(DYSKERATOSIS)

II.POZAKOMÓRKOWE

1.ZWYRODNIENIESZKLISTE(DEG.HIALINEA)=SZKLIWIENIE(HIALINOSIS)

Deﬁnicja:białkastarzej¡si¦,trac¡wod¦itworz¡si¦szklistemasy(wkomórkachnabł.itk.ł¡cznej),np.:

• ciałkobiaławejajnika(CORPUSALBICANSOVARII)-ﬁzjologiczne,post¦pujewmiar¦starzeniasi¦

• ciałaszklistewtorebce±ledziony-LEDZIONALUKROWANA

• blaszkimia»d»ycowe-masyszklistezawieraj¡dodatkowolipidy

• nerka-SZKLIWIENIEKŁBUSZKÓWNERKOWYCH-wodró»nieniuodamyloidozy-tylkoniektóre

kł¦buszki,wprzewlekłychzapaleniach

2.ZWYRODNIENIEWŁÓKNIKOWATE(DEG.FIBRYNOIDEA)

• nagromadzeniekompleksówimmunologicznychibiałekuszkodzonychprzeztekompleksy,włóknika,gliko-

zaminoglikanówiaminokwasów

• nast¦pujeprzesi¡kanieosoczemtkanekwktórychtozwyrodnienienast¦puje

Wyst¦powanie:

i.chorobytk.ł¡cznejzwi¡zanezzaburzeniamiimmunologicznymi:LISZAJRUMIENIOWATY,ZMIANY

REUMATOIDALNE/REUMATYCZNE(iinnech.autoimmunoagresyjne)

ii.±cianynaczy«-GUZKOWEZAPALENIETTNIC

3.ZWYRODNIENIESKROBIOWATE(AMYLOIDOSIS)

AMYLOID-konglomeratybiałekoodczyniepodobnymdoskrobi(zjodem,barwienieczerwieniaKongo,

barwienieczerwieni¡Saturna).

Próbaprzy»yciowa:

• preparathistopatologiczny+barwienie(płynLugola,czerwie«Kongo)

• próbaBENHOLDA-wstrzykniecieczerwienieKongo,okre±leniest¦»enia,je±lijestonostałe-brakzwy-

rodnienia

Strukturaamyloidu:białkoweﬁlamentyFiP:

1.F(95%)

1.AL-ła«cuchylekkieimmunoglobulinoplecionewokółwłókienkolagenu

2.AA-ła«cuchynieimmunoglobulinoweoplecionewokółwłókienkolagenu

2.P--glikoproteina,odpowiadazametachromazj¦,gdyjejbraktomamyPARAAMYLOID

Narz¡dsi¦powi¦ksza,ajegomasawzrastaniewspółmierniedostopniapowi¦kszenia.

Powierzchniaprzekroju:suchail±ni¡ca.

Pobieraniepreparatów:błona±luzowaDZISEŁiODBYTNICY.

Metachromazja-odmiennebarwienieamyloiduwporównaniuztkank¡otaczaj¡c¡.

Podział:

1.AMYLOIDOZAPIERWOTNA(AMYLOIDOSISPRIMARIA)-pojawiasi¦bezschorze«poprzedzaj¡cych,

wnarz¡dachle»¡cychPOWYEJprzepony(m.sercowy,jamaustna,przełyk)

2.AMYLOIDOZAWTÓRNA(AMYLOIDOSISSECUNDARIA)-masybiałkoweodkładaj¡si¦wnarz¡dach

le»¡cychPONIEJprzeponywprzebieguch.przewlekłych:

1.przewlekłeropnezapalenieoskrzeli,nerek,szpikukostnego

2.reumatoidalnezapaleniestawów

3.w±ledzionie:wmiazdzeczerwonej-zmianySADŁOWATE,wbiałej-SAGOWATE

1.OGRANICZONA(A.CIRCUMSCRIPTA)-tylkomiazgabiała

2.ROZLEGŁA(A.DIFFUSA)

3.ww¡trobie(w±cianachdróg»ółciowychiwprzestrzeniachDissego)inadnerczach-zmianySADŁOWATE

4.amyloidozanerkowa(naczyniawłosowatekł¦buszkówitk.±ródmi¡»szowa) ! utratabiałek ! ±mier¢

komórki

3.AMYLOIDOZAWRODZONA(AMYLOIDOSISHEREDITARIA)

1.rodzinnapolineuropatiaamyloidowa

2.rodzinnagor¡czka±ródziemnomorska

4.AMYLOIDOZAMIEJSCOWA=narz¡dowa-obejmujegł.układoddechowy

5.AMYLOIDOZASTARCZA(A.SENILIS):

1.MIEJSCOWA-np.Guzyamyloidowe

2.ROZLEGŁA-złogiwtkancepochodzeniamezodermalnego(np.mm.j¦zyka)

4.ZWYRODNIENIAKOLAGENOWE

• przybytek/pojawieniesi¦kolagenunieprawidłowego

Podział:

1.ILOCIOWE=WŁÓKNIENIE(FIBROSIS)-nadmiernasynteza

A.przewlekłestanyzapalne

B.zanikwłóknisty

C.marsko±¢w¡troby

D.przewlekłeprzekrwieniebierne

2.JAKOCIOWE

A.ZESP.EHLERSAiDANLOSA-wytwarzanieniewła±ciwegokolagenugł.wskórze(mi¦kka,rozci¡gliwa),

przepukliny,krótkowzroczno±¢

B.ARTROPATIAZWYRODNIENIOWA-wchrz¡stcestawowej-kolagenIzamiastII

5.GAMMAPATIEZŁOLIWE-wzrost[immunoglobulin]wekrwi

i.SZPICZAK-zbudowanyzplazmocytówprodukuj¡cychIgG,IgA

ii.MAKROGLOBULINEMIAWALDENSTROMA-chłoniakzbudowanyzlimfocytówBprodukuj¡cychIgM

3.3ZwyrodnienieTŁUSZCZOWE(DEGENERATIOLIPIDICA)=STŁUSZCZENIE

(STEATOSIS)

Podział:

1.OTŁUSZCZENIE

2.STŁUSZCZENIE-gromadzenietłuszczówprostych

3.LIPIDOZY-gromadzenietłuszczówzło»onych

3.3.1STŁUSZCZENIE

Podział:

1.S.PROSTE(S.SIMPLEX)

• wcytoplazmiepojawiaj¡si¦pojedynczekropletłuszczu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: