świetlica szkolna MEN.odt

Świetlica szkolna

Dodany: 21 lipca 2009 , uaktualniony: 23 lipca 2009

Chciałabym wiedzieć, ile grup wychowawczych może przypadać na jednego wychowawcę i co zrobić z dziećmi, których rodzice chcą zapisać dziecko do świetlicy, ale nie ma już miejsc?

Do roku 2012 decyzję o posłaniu dziecka sześcioletniego do szkoły podejmują rodzice. Dziecko sześcioletnie może zostać uczniem klasy pierwszej jeżeli chodziło do przedszkola, a w przypadku kiedy nie było wychowankiem przedszkola wymagana jest opinia poradni psychologiczno – pedagogicznej dotycząca dojrzałości szkolnej.
Ponadto dyrektor szkoły musi stwierdzić, że placówka, którą kieruje posiada warunki organizacyjne, aby przyjąć dzieci sześcioletnie do klasy pierwszej.
W określeniu tych warunków są także warunki pracy świetlicy, w której będą organizowane zajęcia z dziećmi sześcioletnimi.

Zalecenia dotyczące pracy z uczniami w młodszym wieku szkolnym zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4, poz. 198).
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-wychowawcy w świetlicach szkolnych - zgodnie z § 24 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, (Dz. U. z 2009 r., Nr 50 , poz. 400) - posiada osoba, która:
- ukończyła studia wyższe na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiada przygotowanie pedagogiczne
lub
- ukończyła studia wyższe na dowolnym kierunku (specjalności) i studia podyplomowe z zakresu
prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne,
lub
- ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły, w której prowadzi się świetlicę.

W szkole, która jest najbliżej mojego miejsca zamieszkania, świetlica szkolna jest czynna od 7.30 do 15.30. Jak będzie wyglądać opieka nad dzieckiem? Kto decyduje czy jest w szkole świetlica czy nie?

Podstawy prawne funkcjonowania świetlic szkolnych:
1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 Nr 256 poz. 2572 z późn. zm.) art. 1.

System oświaty zapewnia w szczególności:
1) realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju;
10) utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach;
- art. 67. 1. Do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z:
1) pomieszczeń do nauki z niezbędnym wyposażeniem;
2) biblioteki;
3) świetlicy;
4) gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej;
5) zespołu urządzeń sportowych i rekreacyjnych;
6) pomieszczeń administracyjno-gospodarczych.

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z dnia 19 czerwca 2001 r. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)
- § 7. 1. Dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole, szkoła organizuje świetlicę.
- 2. W świetlicy prowadzone są zajęcia w grupach wychowawczych. Liczba uczniów w grupie nie powinna przekraczać 25, z zastrzeżeniem ust. 3.
- 3. Liczba uczniów w grupie wychowawczej w świetlicy zorganizowanej w szkole specjalnej powinna odpowiadać liczbie uczniów określonej w § 5 ust. 3 dla oddziału szkoły specjalnej.

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z dnia 22 stycznia 2003 r. Nr 6, poz. 69)
- § 2. Dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek. Obecnie Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowuje projekt systemowy realizowany w ramach poddziałania 3.3.3. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

W ramach projektu zostaną opracowane standardy opieki nad małym dzieckiem w szkole i indywidualizacji pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych i rozwojowych, łącznie ze standardem wyposażenia szkół w narzędzia indywidualizacji i wsparcia ucznia. Projekt będzie wdrażany na poziomie gminy co spowoduje bardziej ekonomiczne i adekwatne do potrzeb rozdysponowanie środków finansowych.
Planuje się, że projektem zostaną objęte szkoły ogólnodostępne, publiczne i niepubliczne,a wydatkowane środki w wysokości 45 – 50 mln EUR spowodują, że w szkole, o którą pyta Pani, będzie istniała możliwość oddzielenia dzieci młodszych od starszych, otoczenia ich opieką dostosowaną do ich wieku oraz wydłużenia czasu pracy świetlicy.

Ponadto, odpowiadając na pytanie 2, celem działalności świetlicy jest zapewnienie uczniom zorganizowanej opieki wychowawczej przed i po zakończonych obowiązkowych zajęciach edukacyjnych.

Do zadań świetlicy należy w szczególności:
- Organizowanie pomocy w nauce, tworzenie warunków do nauki własnej, przyzwyczajanie do samodzielnego myślenia.
- Organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej w pomieszczeniu i na dworze mających na celu prawidłowy rozwój fizyczny.
- Organizowanie zajęć mających na celu ujawnienie i rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, uzdolnień.
- Stworzenie warunków do uczestnictwa w kulturze, organizowanie kulturalnej rozrywki oraz kształtowanie kulturalnych nawyków życia codziennego.
- Upowszechnienie zasad kultury zdrowotnej, kształtowanie nawyków higieny i czystości oraz dbałość o zachowanie zdrowia.
- Rozwijanie samodzielności oraz społecznej aktywności.
- Współdziałanie z rodzicami, nauczycielami i wychowawcami oraz środowiskiem lokalnym szkoły.

Sposób funkcjonowania świetlicy szkolnej określa Regulamin pracy świetlicy, który jest częścią składową Statutu szkoły. Roczny plan działań świetlicy przyjmowany jest uchwałą rady pedagogicznej na początku danego roku szkolnego. Wszelkie działania wychowawcze zawarte również w programie wychowawczym szkoły oraz w programie profilaktyki muszą otrzymać pozytywną opinię rady rodziców, ponieważ do ustawowych kompetencji rady rodziców należy uchwalanie powyższych planów w porozumieniu z radą pedagogiczną.
W 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało rządowy program „Aktywizacja jst i organizacji pozarządowych w 2008 r.” i przeznaczyło 50 mln zł na jego realizację.

Ministerstwo Edukacji Narodowej w 2008 r. udzieliło wsparcia jednostkom samorządu terytorialnego, które są organami prowadzącymi szkoły podstawowe, przygotowując program rządowy „Aktywizacja jst i organizacji pozarządowych w 2008 r.”
Organy prowadzące szkoły mogły korzystając z programu mogły przeznaczyć do 50 %, tj. do 25 mln. zł na doposażenie placówek organizujących opiekę nad dziećmi w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym.

W ramach powyższego programu samorządy i organizacje pozarządowe zyskały możliwość:

1. zwiększenia liczby zajęć edukacyjno-wspomagających dla dzieci w wieku przedszkolnym, w tym realizowanych w innych formach wychowania przedszkolnego;
2. wzmocnienia funkcji wychowawczej i opiekuńczej szkoły, rodziny oraz środowiska lokalnego skierowanej do dzieci realizujących roczne przygotowanie przedszkolne oraz uczących się w klasach I-III szkoły podstawowej i ogólnokształcącej szkoły muzycznej I stopnia.

Powyższe działania umożliwiły gminom zaangażowanie środków - także pozafinansowych, aby wzmocnić opiekuńczą rolę szkoły związaną z możliwością przyjęcia do klasy I dzieci sześcioletnich.

Czy w świetlicach szkolnych będzie zagwarantowana liczba miejsc dla 6-latków tożsama z liczbą zapisanych do danej szkoły dzieci 6-letnich?

Funkcjonowanie świetlic szkolnych, w tym świetlic, z których korzystać będą dzieci sześcioletnie (które mają możliwość rozpoczęcia nauki w klasie I szkoły podstawowej), reguluje ustawa o systemie oświaty w art. 1, 5 i 67 oraz rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, a także rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.

Celem działalności świetlicy jest zapewnienie uczniom zorganizowanej opieki wychowawczej zarówno przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi jak i po nich. Dla wszystkich uczniów, których rodzice wyrażą potrzebę pozostawania ich dziecka pod opieką na terenie szkoły, dyrektor szkoły organizuje zajęcia opiekuńczo-wychowawcze. Przez ostatnie dwa lata liczba świetlic oraz liczba korzystających z nich uczniów wzrosła.

Nie występuje potrzeba gwarantowania liczby miejsc tożsamej z liczbą zapisanych do danej szkoły dzieci 6-letnich. Obecnie z opieki świetlicowej korzysta około 27% ogółu uczniów szkół podstawowych. Część uczniów wraca sama do domu i przebywa tam pod opieką członków rodziny. Opieka świetlicowa po lekcjach jest w szkołach organizowana dla dzieci rodziców, którzy mają taką potrzebę.

Jeśli liczba miejsc dzieci w świetlicach szkolnych będzie ograniczona do obecnych możliwości szkół, jak to się ma do polityki prorodzinnej rządu - wspomagania pracujących rodziców, matek chcących powrócić na rynek pracy?

Do zadań świetlicy należy w szczególności:

•       organizowanie pomocy w nauce, tworzenie warunków do nauki własnej, przyzwyczajanie do samodzielnego myślenia,

•       organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej w pomieszczeniu i na powietrzu, mających na celu prawidłowy rozwój fizyczny,

•       organizowanie zajęć mających na celu ujawnienie i rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, uzdolnień,

•       stworzenie warunków do uczestnictwa w kulturze, organizowanie kulturalnej rozrywki oraz kształtowanie kulturalnych nawyków życia codziennego,

•       upowszechnienie zasad kultury zdrowotnej, kształtowanie nawyków higieny i czystości oraz dbałość o zachowanie zdrowia,

•       rozwijanie samodzielności oraz społecznej aktywności,

•       współdziałanie z rodzicami, nauczycielami i wychowawcami oraz środowiskiem lokalnym szkoły.

Powyższe cele można realizować w czasie zajęć odbywających się nie tylko w specjalnie do tego celu wyznaczonej sali. Podobną funkcję może pełnić sala dydaktyczna odpowiednio przystosowana do spełniania zadań opiekuńczych - tak jak się to dzieje w większości przedszkoli.

Sposób funkcjonowania świetlicy szkolnej określa regulamin pracy świetlicy, który jest częścią składową statutu szkoły. Roczny plan działań świetlicy przyjmowany jest uchwałą rady pedagogicznej na początku danego roku szkolnego. Wszelkie działania wychowawcze zawarte również w programie wychowawczym szkoły oraz w programie profilaktyki muszą otrzymać pozytywną opinię rady rodziców, ponieważ do ustawowych kompetencji rady rodziców należy uchwalanie powyższych planów w porozumieniu z radą pedagogiczną.

Każda szkoła stosuje własne standardy adekwatne do oczekiwań uczniów korzystających ze świetlicy szkolnej i ich rodziców oraz możliwości finansowych określonych przez organ prowadzący szkołę.