Osobowość - wykład on-line.pdf

(872 KB) Pobierz
Wroku1923tragediaoobitacałkowicieodmieniłażycie18-letniegoTekańcykaimieniemHowardTen
wychowany w cieplarnianych warunkach student pierwszego roku college'u nigdydotądniepodjąłamodielnie
poważniejejdecyjiKiedyaledwie2latapomiercimatkiatakercaabrałiojcaHowardodiedicyłnagletry
cwarterodinnejirmydochodowejpółkiprodukującejnardiaJegowujidiadkowiepootaliwłaciciele
intereunamawialiHowardanapowrótdonaukiWbrewwejreputacjichłopcaniemiałegoipołunegoHoward
odmówiłWciągu4mieicywykupiłudiaływoichkrewnychwpółceKiedymiał19latądprynałmuprawa
dorołegocodałomupełnąlegalnąkontrolnadwartąmiliondolarówirmą(Bartlettiteele1979)
JednakżeniebyłonaintereowanyprowadeniemrodinnegointereuWolałotaćnajlepymlotnikiem
nawiecieiłynnymproducentemilmowym„tera"- powiediałwemukigowemu„Mamnieucynić
najbogatymcłowiekiemwiata"(DietrichiThoma73)
Wwieku38latHowardHughebyłlegendąmerykiZałożyłHugheircratCompanyproducenta
pierwegopojadukomicnegoktórymiałwylądowaćnaKiżycuPrektałciłlinielotniceTranWorldw
imperiumowartoci500milionówdolarówProjektowałikupowałamolotywycigowewojkoweihandloweJako
pilotpobiłwielerekordówlotnicychcegoukoronowaniembyłjegolotdookoławiataw1938rokuWielkie parady
nacećjegooiągnićodbyłyiwNowymJorkuChicagoLongeleiHouton(Dronin1985)
Lecdługopredtemwwiekualedwie20latbierałlaurywcałymkrajuprodukująckilkailmówmidy
innymidobywcNagrodykademiiJakoetudiaRKOużyłwejwładydoainpirowaniaantykomunitycnej
cytkiwHollywoodNakoniecHowardHughepełniłwojąambicj- otałnajbogatymcłowiekiemwiata
PomimowychniewiarygodnychoiągnićHowardHughebyłoobągłbokoaburonąWmiarjakroło
jegoimperiumwikałaijegowłanadeorganiacjaTakbardokupiałinatrywialnychcegółachże
unkcjonowałcoragorejtałiodludkieminikałnacałemieiąceWypadkilotniceidrogoweHughea
kotowałytryludkieżyciaKilkakrotnieodniółpoważneobrażeniatwarygłowyabyćmożeimógupojednym
niemalmiertelnychwypadkówamolotowychpootałdokońcażyciauależnionyodkodeiny(Fowler1986)Jego
ryykanctwoobejmowałotakżewiatintereugdieutraciłponad100milionówdolarówpodatnikówakcjonariuyi
włanych(DietrichiThoma1972)
ZwiekiemHowardHughedotałobejiarakówUłyawypogłokżeaktorkaktórąikiedy
potykałmachorobwenerycnąpaliłwytkie wojeubraniarcnikiikoceWkońcujedynymiludmiktórym
wolnobyłoinimpotykaćbylicłonkowiejego„gwardiimormońkiej"elitarnegoperoneluktórynigdynie
kwetionowałjegoctodiwacnychpoleceńObejmowałyonenaprykładintrukcjby„myćicterokrotnie
włanymmydłemużywającakażdymraemwielepiany"(Dronin1985167)Wytkocegomógłdotknąćich
pryncypałowijaliwgrubewartwypapierowychrcnikówkażdepudełkootwieralinowymnieużywanymnożem
SamHugheżyłparadokalniewniechlujtwieRadkomieniałubranialubkąpałinigdyniemyłbów
wtrykiwałobieniewyteryliowanąigłądużedawkikodeinyCałymidniaminiewtawałłóżkaNajbogaty
cłowiekwiatawychudłdotegotopniażeprywrociemetrdiewićdieiątważyłpićdieiątparkilo
PoukującwdiecińtwieHowardaHugheawyjanieńparadokówjegooobowociodkryjemywiele
potencjalnychwiąkówmidywcenymidowiadceniamiapóniejymipremianamiPodobnie jak ojciec,
HugheuwielbiałurądeniamechanicneZdjciaprotymaparatemacąłrobićwwieku3latMajterkowałw
wartacieojcakontruującpredmiotydrutuimetaluPowalanomubawićiwwartaciepodwarunkiemże
niczego nie pobrudzi.
RodiceHugheapreadniekłopotaliiojegodrowieJegopokojnanobliwamatkapowicałacaływój
caHowardowiprowadącgodolekarapryladaokajiKiedymiał14latrodicewyłaligodointernatuw
MaachuettPogłbiającaiutratałuchuniepowalałamunanawiąaniepryjaniJanympunktemjego
pobytunaWchodiebyłaprejażdżkaojcemhydroplanemktóra„araiłagoacynacjąamolotamiibyła
pocątkiemromanulotnictwemnacałeżyciepajiktórejpootałnajwierniejszy".
NatpniekiedyHughepoedłdokoływKaliorniipdałwikoćcauamotnienakonnych
prejażdżkachpowgórachiwiytachuwujacenarytyhollywoodkiegoNaniedielnychobiadachuwuja
Hugheponałwielegwiadipotentatówilmowychpodobniejakjegoojciecktórymiałłaboćdopiknychkobiet
HugheacąłpotregaćludijakopredmiotyktórychtrebaunikaćlubktórenależygromadićZdarałomui
prywoićnatoletnieapirantkinagwiadydoHollywoodlokowaćjewapartamentachipodcagdyonecekały
nakarierkompletnieonichapomnieć
ParlatpredmierciąHugheajegodawnyryjerpowiediałooobowociekcentrycnegomiliardera
„Wiemżemawojeproblemy- któżichniema?Onunkcjonuje trochinacejniżretanaKtóżmożepowiedieć
ktobłądi?"(Keat1966X)
Howard Hughes
Po tympobieżnympojreniunakomplikowaneżycie HowardaHugheajakieątwojewrażenianatemat
jego oobowoci?Jakiegotypubyłoobą?Jakiedowiadcenia diecińtwatrwaleuktałtowałyjegocechyiworce
achowaniajakooobydorołej?Cymożewkaać wpływyktóreaktywiowałyjegoambicjeiprycyniły ido
detruktywnegotylużycia?Oobatakajaktaacynuje naponieważwyjanieniecoucyniłogo„akrconym
jetnieladawywaniemMożemyiatanawiać cycoiewentualniecomogłobypokierować jegożyciemwinny
poóbiucynićjecliwym
Nasza autopsja psychologiczna Howarda Hughesa rozpoczyna ipoukiwaniem ciągłoci pomidy
oobowocią aworcamireakcjidieckaidorołegoWdorołoci ródłojegonadmiernegotrachupredarakami
1008852440.001.png
możemynapewnoodnalećwnadmiernejtrocerodiców ojegodrowieDikichorobierodicehojnie obdarzali
gouwagąaw póniejymżyciuchorobaurojona powalałamuuykaćtenamrodajuwagiod otacającychgo
oóbJegokłonnocitechnicnebyły silnie wzmacniane przez ojca, a wczesna pasja latania pretrwałaprecałe
życieHughejakodieckobył iolowanyodrówienikówinigdynienaucyłi nawiąywaniabliżychwii
innyminajdiemyteż prejawyjegoidentyikacjiojcemwpodobieńtwie aintereowańaletakżeporedniego
buntu przeciw niemuwniechlujnychwarunkachżyciatakilniekontratujących z obejąojcanapunkciehigieny
Wreszcie odnotujmypotencjalnieniekorytnywpływnarowój jegooobowociwcenychabureńłuchu
dramatycznej miercirodicówhałaliwejreklamyjegooiągnić iniewyobrażalnegobogactwaktórepowalałomu
uzyskaćprawiewytkocegochciałodkażdegokto pragnąłdotpudojegowładylubpienidy
gdybypychologowieajliibadaniemciebie jakiportrettwejoobowocibynakicowali?Które z
wcenychdowiadceńidentyikowalibyjakonacące dla tegojakobecniediałaimyli?Jakiecynniki w
obecnymżyciuwywierająilnywpływnatwoje natrojeiwybory?Wjakimtopniutwojewypoażenie genetyczne
wpływanatwojąinteligencjoobowoć idecyje?Cociróżniodinnychludiktóry funkcjonująwwielutych
samych co ty sytuacjach?
Psychologia osoby
Pychologowiedeiniująoobowoćnawieleróżnych poobówaleprawiewewytkichdeinicjach
znajdziemy dwapodtawowepojcia wyjątkowoć i charakterystyczne wzorce zachowania. deiniujemyoobowoć
(personality) jakołożonybiórwłanocipychicnych którewpływająnacharakterytycneworceachowania
jednostki, niezmienne czasowo i sytuacyjnie.
Omówimy główneteorieoobowociktórychkażdakoncentruje inaniecoinnych aspektach ludzkiej
indywidualnoci Twoimadaniembdieatanowienieijakkażda tychróżnychteoriioobowocimogłaby
pomócroumieć oobowoćkogopodobnegodoHowardaHughea albo do ciebie samego.
Teorieoobowoci
Teorieoobowociątohipotetycnetwierdeniana temat struktury i funkcjonowania indywidualnych
oobowociPomagająnamoiągnąćdwagłównecele psychologii: (a) rozumienie trukturygeneyikorelatów
oobowociora(b) przewidywanie achowańiżyciowych dareńnapodtawietegocowiemyooobowoci
Różneteorieormułująróżneprewidywaniacodopoobu w jakiludiereagująiadaptująidookrelonych
warunków Teoretycnepodejciadooobowocimożnapogrupować napićkategoriitypówicech
psychodynamiczne, humanitycneuceniaioraponawce
Teorietypówiteoriecech
Etykietkowanie i klasyfikacja wielu obserwowanych prenacechoobowocimożeprycynićido
organizacji wiedzy o ludzkim zachowaniu. Nie jest to jednak łatweWitociepoukiwaniałownikowe
przeprowadzone przez Gordona Allporta i H. S. Odberta (1936) wykaaływjykuangielkimitnienie18000
prymiotników opiującychróżniceindywidualne
Dwanajtarepodejciadoopiuoobowocito dielenieludinaograniconą licb odrbnychtypów oraz
acowanietopniawjakimmogąichopiywać odmienne cechy. Jakijetwkładobutychpodejćwnae
rozumienie?
Kategoryacjawedługtypów
awewyodrbniamywródludipewnąniewielką licbkategoriipunktuwideniapewnych
wyróżniających icechMogąoneobejmowaćroktudiówich predmiotpłećraucciwoćcyniemiałoć
Niektóry teoretycyoobowocigrupująludiwedług typówoobowoci (personality types) – charakterystycznych
worcówwłanocipychicnychnaktórychpodtawie prypiujeiludidokategoriiKategorietenie achodąna
siebie: osoba przypisana do jednej kategorii niemożewobrbieytemunalećiwinnejTypy oobowocito
jawiko„wytkoalbonicnieą stopniowalne.
Wczenetypologieoobowocimiałynaceluutalenie godnocimidyprotąwyraniewidocnąlub
łatwądoutaleniawłaciwociąapewnymiachowaniami charakterystycznymi dla jej posiadacza. Jak gruby, to
weołyjeliinżyniertokonerwatywnyjelikobieta, to życliwaNietrudnoroumiećdlacegotakieytemy
miały kiedydużewicieinadaląpopularnewrodkach masowego przekazu - upracająonebardo
komplikowanyproceroumienianaturyoobowoci Jednąnajwceniejychteoriitypów aproponował w V w.
przed narodzeniem Chrystusa Hipokrates, greckilekarktóremumedycynaawdicapryig jego imienia.
pekulowałoniżciałoawiera4podtawowe płynyinacej humory, akażdynichkojarony jetecególnym
temperamentem. Oobowoć jednotkiależyoddominacjijednegohumorówwjej cieleHipokratekojarył
humory z temperamentami oobowociwedługnatpującegochematu
•Krew- temperamentangwinicnyweoły i aktywny.
•Flegma- temperament flegmatyczny: apatyczny iopały
•Carnażółć- temperament melancholiczny: smutny i zadumany.
•Żółć- temperamentcholerycnyłatwowpadający włoćpobudliwy
PodiałHipokrateaobrakiahttp://xxmarzycielxx.pinger.pl/m/2024640
1008852440.002.png
Popularnątypologiopracowanona podstawie teorii typówoobowoci Carla G. Junga (1933). otałon
rowinitywe WkanikTypu Myersa-Briggsa (Myers-Briggs Type Indicator - MBTI), którywykorzystuje dokonany
przez badanych samoopis preferencji dopomiaru4wymiarówoobowociowychekstrawersji - introwersji,
myłowoci- intuicjimylenia– odczuwania iądu- percepcjiKiedywypełnitentetotanie przypisany do
jednegokrańcakażdegowymiarów aichkombinacjaadecydujedoktórego16 możliwychtypównajbardiej
pasujeNaprykład osoby typu ENFP, czyli Ekstrawertywne - Intuicyjne - Cujące- Percypująceokrelaneąjako
„entujatycni innowatoryktóryą„rcniwdiałaniuale„nienawidą bemylnejrutynyJettoytem
typologiczny, ponieważkategorieąwyraneinieciągłealudie paującydojednegotypumielibybyćbardo
podobni doiebiewpoóbodróżniającyichodinnychtypów (Myers, 1978).
TypologiaMBTIjetpowechnietoowanaponieważ ludiewypełniającytetłatwojąroumieją
Przeciwnicy tegoytemuuważająwprawdieże4wymiary ąważnejednakludiepowinnibyćopiywanigodnie z
wynikaminakażdymnichoobnoaniewrucanido typologicnychpregródek
Opiapomocącech
Teorietypówakładająitnienieodrbnych nieciqgłych kategoriidoktórychludimożnaakwaliikować
Natomiatteoriecechakładająitnienie wymiarów ciągłych takichjakinteligencjacyerdecnoć któreróżniąi
jakociąitopniemCechy (traits) ąto uogólnionekłonnocidodiałaniaktóreludiepoiadają wróżnicowanym
topniunadająonepójnoć ludkimachowaniomwróżnychytuacjachiwróżnym caieNaprykładmożna
okaaćucciwoćjednego dniawracającgubionyportelainnego- nieciągając na egzaminie. Niektóryteoretycy
cechuważająjea predypoycjeleżąceupodłożaachowania natomiast teoretycy bardiejkonerwatywniużywają
cech jako wymiarów opisowych, któreąpoprotupodumowaniem obserwowanego zachowania.
Cechywujęciullporta
Gordon Allport(193719611966)byłjednymnajbardiej wpływowychteoretykówoobowociUważałon
cechyabudulecoobowociiródłoindywidualnoci Wedługllportacechyąodpowiedialneapójnoć
achowaniaponieważątrwałeimająaigogólny Cechy wiążąiujednolicająreakcjeoobynaróżne bodcetak
jak to pokazuje rysunek 14.1.
cecha (zmienna
porednicąca)
•wygłaaniemowy
•pryjcie
•randka
•reklamacja w sklepie
•unikanie, wycofanie
•cerwienieniei
•milczenie
•niercnegety
•niemiałoć
sytuacja
bodcowa
reakcje
1008852440.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin