1. Zasoby finansowe i źródła ich finansowania
Rachunkowość jest to system ewidencji gospodarczej, odzwierciedlający w formie pieniężnej zjawiska i procesy gospodarcze, zachodzące w danej jednostce; pozwalające na przedstawienie jej sytuacji majątkowo – finansowej i wyniku finansowego.
Rachunkowość jednostki obejmuje :
1. Przyjęte zasady (polityka) rachunkowości.
2. Prowadzenie na podstawie dowodów księgowych – ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym.
3. Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczowego stanu aktywów i pasywów.
4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego.
5. Sporządzanie sprawozdań finansowych.
6. Gromadzenie i przechowywanie dokumentów księgowych oraz pozostałej przewidzianej ustawą dokumentacji.
7. Poddanie badaniom i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach, gdy jednostka jest do tego zobowiązana.
® Środki trwałe muszą przekraczać wartość 3,5 tys.
Ustawa za dn.29.09.1994 r. Obowiązuje od 01.01.1995 jest opublikowana w Dz. Ust. Nr 121 poz. 591 z późniejszymi zmianami. Nowelizacja była 09.11.19.2000 r. I jest opublikowana w Dz. Ust. 113 poz. 1186 (dostosowanie polskiego prawa bilansowego do rozwiązań obowiązujących w krajach UE do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości)
Operacje gospodarcze – to zdarzenia które dają się wyrazić wartościowo i powodują zmiany w stanie posiadanych zasobów i źródeł ich finansowania.
Przykłady operacji gospodarczych:
- zakup materiałów od dostawcy
- spłata kredytu bankowego
- podjęcie gotówki z banku do kasy
- sprzedaż wyrobów, usług i towarów
Cechy operacji gospodarczych:
- wyrażana jest wartościowo, mierzona w jednostkach naturalnych
- wchodzi w zakres działalności określonego podmiotu ( akt kupna sprzedaży – u jednego kontrahenta kupującego-wzrost zapasów i powstanie zobowiązania u drugiego zmniejszenie zapasów i powstanie należności)
- w danym podmiocie musi być rozpatrywane z dwóch punktów widzenia gdyż powoduje dwie równoczesne i równe do wartości zmiany ( w majątku i w stanie finansów)
Klasyfikacje operacji gospodarczych:
- wg faz procesu gospodarczego ( operacje, zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży)
- wg zasięgu
· zewnętrzne- dot. innych jednostek (sprzedaż wyrobów, spłata kredytu)
· wewnętrzne –dot. tego samego produktu (wydanie materiałów do produkcji)
- wg sposobu powstania (jednorazowy zakup środka trwałego)
- wg możliwości wpływania na ich wystąpienie
Typy operacji gospodarczych:
- zakup środka trwałego i uregulowanie należności po otrzymaniu faktury w 14 dniach
Aktywa – zwiększenie środków trwałych
Pasywa – zwiększenie zobowiązań
Operacja aktywno – pasywna zwiększa się suma bilansowa.
- przekazanie z rachunku bankowego dostawcy T kwoty za otrzymane środki trwałe.
Aktywa- zmniejszenie kwoty na rachunku bankowym
Pasywa – zmniejszenie zobowiązań
Suma bilansowa również się zmniejsza
Aktywno – pasywna operacja.
- pobranie kwoty z rachunku bankowego, zasilenie nią kasy
Aktywa – zmniejszenie na rachunku bankowym i zwiększenie kasy
Pasywa- nic
Operacja aktywno – aktywna
Aktywa bez zmian
Pasywa bez zmian
Suma bilansowa bez zmian
- Przekazanie części zysku na fundusz przedsiębiorstwa
Aktywa – nic
Pasywa – zwiększenie funduszu
Operacja pasywno –pasywna
Aktywa , pasywa i suma bilansowa bez zmian.
Dowód księgowy np. faktura, rachunek :
- określenie rodzaju dowodu, jego numer identyfikacyjny
- określenie stron (sprzedający-kupujący)
- opis operacji
- data dokonania operacji (data zakupu, data sporządzenia)
- podpisy wystawcy dowodu oraz odbiorcy
- stwierdzenie zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacja)- podpis osoby np. głównego księgowego
Dowody księgowe powinny być:
- rzetelne – zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczych
- kompletne i wypisane zgodnie z wymaganiami dowodu księgowego
- wolne od błędów rachunkowych
Zapisy w księgach mogą być dokonywane na podstawie :
- dowodów źródłowych :
· zewnętrznych –od kontrahentów
· wewnętrznych – własne przekazania
- dowodów zbiorczych
- dowodów korygujących (poprawione poprzednie zapisy)
- zastępczych –wystawionych do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego
- rozliczeniowych- ujmujących już dokonane zapisy wg nowych kryteriów klasyfikacji
Każdy dowód przed dokonaniem zapisu operacji powinien być poddany kontroli :
- merytorycznej- zgodnej z rzeczywistością
- formalnej –kompletność wszystkich danych
- rachunkowej – nie zawiera błędów rachunkowych
Konto – podstawowe urządzenie ewidencji księgowej służące do rejestracji jednorodnych operacji gospodarczych
Elementy konta:
Konto testowe -
Saldo konta jest to różnica między obrotami konta, przyjmuje ono nazwę większego obrotu.
Przy kontach aktywnych saldo jest depozytowe a przy pasywnych kredytowe.
Jeżeli różnica jest równa 0 to saldo jest równe 0
Stan końcowy jest po przeciwnej stronie stanu początkowego.
Zasada podwójnego zapisu polega na tym że każda operacja zarejestrowana jest:
- na dwóch odpowiednich kontach (może być na więcej kontach)
- po ich przeciwnych stronach
- w tej samej kwocie zgodnie z dowodem na podstawie którego jest księgowana.
Ewidencja składników akt trwałych prowadzona jest na kontach zespołu „O”. Aktywa trwałe które obejmują konta o symbolice dwu cyfrowej:
01-rzeczowe aktywa trwałe
02-wartości niematerialne i prawne
03-długoterminowe aktywa finansowe
07-umożenie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
08-środki trwałe w drodze
Przy symbolice trzy cyfrowej:
010- środki trwałe
020- wartości niematerialne i prawne
071- umorzenie środków trwałych
078- umorzenie wartości niematerialnych i prawnych
080- środki trwałe w budowie
Klasyfikacje środków trwałych (kśt) będąca usystematyzowanym zbiorem obiektu majątku trwałego , służącym min. do celów ewidencyjnych, ustalanie odpisów stawek amortyzacyjnych oraz badań statystycznych wyodrębnia na pierwszym szczeblu podziału 10 grup środków trwałych ( rozporz. RM z dn. 30-12-1999 w sprawie klasyfikacji środków trwałych DZ.U. Nr 112 poz. 1317):
0 – grunty
1 – budynki i lokale
2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej
3 – kotły i maszyny energetyczne
4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
6 – urządzenia techniczne
7 – środki transportu
8 – urządzenia, przyrządy, rozrachunki i wyposażenie
9 – inwentarz żywy
Urządzeniami ewidencji szczegółowej własnych środków trwałych są zazwyczaj:
- księgi inwentarzowe – wykaz poszczególnych obiektów inwentarza środków trwałych wpisywanych do księgi w porządku chronologicznym obejmują :
· numer inwentarzowy obiektu
· wartość początkową
· data i źródło nabycia
· data wprowadzenia do użytkowania i numer dowodu
· data postawienia w stan likwidacji sprzedaży lub darowania
- szczegółowe indywidualne karty obiektów inwentarza. Szczegółowe karty środków trwałych zakłada się odrębnie dla każdego obiektu inwentarzowego i zawiera się w nich wszelkie informacje dot. danego środka trwałego (wartość początkową, opis techniczny, datę przyjęcia do użytkowania i okres eksploatacji)
tabele amortyzacyjne – służą do ustalenia łącznej kwoty amortyzacji środków trwałych za poszczególne okresy. Tabele zakłada się na początku roku obrotowego. W ciągu roku ujmuje się w nich wszelkie zmiany dotyczące środków trwałych
wpływające na zwiększenie lub zmniejszenie kwot amortyzacji
Amortyzacja - jest pieniężnym odpowiednikiem zużycia środków trwałych zaliczanym do kosztów działalności a jednocześnie elementem składowym ceny produktu lub usługi.
Zużycie środków trwałych oblicza się stosując stawki procentowe lub kwotowe których wysokość zależy od 3 czynników:
- wartość początkowa środków trwałych
- przewidywany okres użytkowania środków trwałych
- przyjęta metoda obliczania stawki amortyzacyjnej
Na długość okresu użytkowania środków trwałych wpływ wywiera:
- zużycie fizyczne – starzenie się środków trwałych, zawodność, wymaga częstych remontów, rodzaj i jakość środków trwałych, intensywność, warunki i sposób wykorzystania , staranność obsługi
- zużycie ekonomiczne – wywoływane szybkim postępem technicznym. Zużycie ekonomiczne wpływa na zwiększenie amortyzacji i skrócenie okresu użytkowania środków trwałych wiąże się z koniecznością rozłożenia ich wartości na kilka lat.
Znając wartość początkowa brutto środków trwałych i przewidywany jego okres użytkowania amortyzacji można ustalić wielkość stawki amortyzacyjnej.
Równomierna liniowa Indywidualna Nierównomierna
Naturalna Degresywna Progresywna
Wp Wp- wartość początkowa
a = --------- n – liczba lat
n
a
a% = ---- * 100%
Wp
Amortyzacja indywidualna – stosowana dla używanych lub ulepszanych środków trwałych oraz pierwszy raz wpisanych do ewidencji.
Amortyzacja nierównomierna - naturalne zużycie jest jednakowe na jednostkę pracy np. na godz. pracy maszyny, tono-kilometr, sztuko-produkt.
Amortyzacja nierówno-progresywna – zakłada że starzenie się środków trwałych wymaga przeprowadzenia większej liczby remontów. Wyższe odpisy amortyzacyjne stanowią odpowiednik zużycia środka trwałego oraz wykonywanych remontów.
Amortyzacja nierówno-degresywna – w miarę upływu czasu wydajność środków trwałych stopniowo się zmniejsza, rosną koszty eksploatacji. W metodzie degresywnej w pierwszym roku użytkowania środków trwałych, amortyzację oblicza się od wartości początkowej brutto. W latach następnych od ich wartości bieżącej netto (wartość początkowa pomniejszona o dotychczasowe umorzenie ) . W roku w którym nastąpiło zrównanie rocznej kwoty amortyzacji liniowej metodę degresywną z kwotą odliczane od wartości początkowej.
Amortyzacje przeprowadzamy w pełnych złotych.
Istota metody degresywnej polega na tym że wartość początkową mnożymy razy stawkę amortyzacyjną i razy wskaźnik 2,0 ( w zakładzie położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem współczynnik może być wyższy- max. 3,0)
Stawki amortyzacyjne podwyższone.
Dla budynków i budowli na które działa para wodna, drgania, woda, zmiany temperatury, wskaźnik wynosi 1,2 (2,5%* 1,2 – bud. prod. 2,5%* 1,2)
Jeżeli jest silna agresja chemiczna wskaźnik wynosi 1,4 ( 2,5% * 1,4)
Dla maszyn i urządzeń środków transportowych używanych w ruchu ciągłym w różnych warunkach termicznych, pod ziemią, intensywnie zużywanych 1,4
Maszyny i urządzenia zaliczane do grupy 4-6 i 8 gdzie jest bardzo szybki postęp techniczny i zużycie moralne współczynnik 2 (30%* 2)
Obniżone stawki
Środki trwałe w lepszych warunkach niż przewidywano 0,5
Wartość początkową środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia polegające na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji, modernizacji, powodujące wzrost wartości użytkowej ulepszonego środka trwałego w stosunku do wartości z dnia jego przyjęcia do użytkowania.
Można nie zwiększać wartości początkowej środka trwałego i traktować wykonane prace jako remont- ulepszenie jeśli koszty nie przekraczają 3500 zł.
W przypadku ulepszenia środków trwałych należy pamiętać aby udokumentować koszty ulepszenia, kosztorysami np. fa vat określającymi charakter prac. Jeżeli remont jest połączony z modernizacją i nie możemy rozdzielić kosztów w dokumentacji źródłowej , całość kosztów wpisujemy w ulepszenie.
Indywidualne stawki są szybsze nie mogą być jednak krótsze od :
- dla środków trwałych z grupy 3-6 i 8 - 24 miesiące gdy wartość początkowa jest mniejsza od 2500
(wp < 2500)
- 36 miesięcy gdy 2500 < wp 50000
- 60 miesięcy gdy wp >50000
- dla środków transportu samochodów osobowych 30 m-cy
- budynki i budowle 10 lat, wyjątek kioski towarowe, kontenery mieszkalne, zaplecza techniczne, domki campingowe min 36 m-cy
- środki trwałe z grupy 3-8 uznawane za używane są wtedy gdy przed ich nabyciem były używane co najmniej 6 m-cy
- środki trwałe za ulepszane jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej obiektu.
- &#x...
berlingo2008