Nota.pdf

BOGURODZICA

Prof. dr hab. Edmund Kotarski

Najstarsza polska pieśń religijna.

Została utrwalona na piśmie w

początkach XV wieku. Z tego czasu

pochodzą dwa - zachowane do dziś -

przekazy: 1. kcyński, obejmujący

dwie początkowe zwrotki wraz z

zapisem nutowym; 2. krakowski,

obejmujący 13 zwrotek, bez nut.

Inne przekazy pochodzą z drugiej

połowy XV wieku, z przełomu XV i

XVI oraz z początku XVI stulecia. W

roku 1506 pieśń ukazała się drukiem

w Krakowie w Statucie Jana

Łaskiego.

The oldest Polish religious hymn. It was

recorded in writing at the beginning of

the 15th century. Two records preserved

till today date back to that time: 1. the

Kcynia record including two initial

stanzas together with musical notation;

2. the Kraków record covering 13

stanzas without notes. Other records

date back to the second half of the 15th

century, the turn of the 15th and 16th

centuries and to the beginning of the

16th century. In 1509 the song was

printed in Kraków in Jan Łaski's Statut.

Pochodzenie pieśni (teza o

autorstwie św. Wojciecha została

odrzucona) nie jest jasne. Zwykło się

ją łączyć już to z liturgią łacińską, z

tradycją hymnów kościelnych, już to

z wpływami greckimi czy staro-

cerkiewno-słowiańskimi, z kulturą

Zachodu i Wschodu. Najwcześniej

powstały dwie początkowe zwrotki -

może w połowie, a może pod koniec

XIII wieku, niewykluczone też, że

dopiero u progu XIV stulecia.

The origin of the song is not clear (the

thesis about the authorship of St

Adalbert has been rejected). It used to

be related either to Latin liturgy, the

tradition of church hymns, Greek or Old

Church Slavonic influences, Western or

Eastern culture. The two initial stanzas

were created first - probably in the

middle or at the end of the 13th

century, or possibly at the very

beginning of the 14th century.

Bogurodzica is a prayer hymn whose

first stanza contains an invocation to

Christ through the intercession of Mary.

It begins with an apostrophe to her - to

the Mother of Christ, the Virgin, praised

by God, the chosen one. After the

apostrophe, there is an appeal to Mary

to win favour for people from her Son.

The second stanza begins with direct

addresses to Christ (called God's Son) -

with an invocation to John the Baptist

who can support human imploring. The

prayer closing this stanza contains a

Bogurodzica jest pieśnią modlitewną,

której pierwsza zwrotka przynosi

błaganie skierowane do Chrystusa za

pośrednictwem Maryi. Zaczyna się

ona apostrofą do niej - "Bogurodzicy"

(matki Chrystusa), "dziewicy"

(panienki, dzieweczki), "Bogiem

sławienej" (przez Boga wielbionej),

"zwolenej" (wybranej). Po apostrofie

następuje prośba, by Maryja

pozyskała u swego syna łaski dla

BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY

- Bogurodzica. Oprac. J. Woronczak, wstęp językoznawczy E. Ostrowska, oprac.

muzykologiczne H. Feicht, Wrocław 1962. Biblioteka Pisarzów Polskich.

- J.Birkenmajer, Bogurodzica Dziewica. Analiza tekstu, treści i formy, Lwów

1937.

- S.Urbańczyk, "Bogurodzica". Problemy czasu powstania i tła kulturalnego, w:

Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979.

- A.Czyż, Bogurodzica - między Wschodem i Zachodem. Kilka myśli o duchowej

jedności Europy, w: Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych,

Warszawa 1995.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: