ŚMIERĆ

Czym jest śmierć ? Czy naszym wrogiem ? Śmierć jest naszym ostatnim towarzyszem lub też ostatnim miejscem, w którym jesteśmy przed wymazaniem nas z listy istot żywych. Stwierdzenie to dla naszych zmysłów wydaje się jak najbardziej prawdziwe, jednak wobec pragnienia życia i wyobraźni stanowi groźbę nie do zlekceważenia, przed którą nie jesteśmy w stanie stanąć twarzą w twarz każdego dnia. Śmierć dla żywych pozostaje niezgłębioną tajemnicą, mimo iż niektórzy ludzie twierdzą jakoby wiedzieli co nas czeka po utracie życia. Ich wiedza oparta na starożytnych księgach, własnych doświadczeniach lub też opowieściach innych ludzi zatwierdzona jest w umyśle wiarą i zaufaniem do źródła z którego została zaczerpnięta. Jednak nikt z całą pewnością nie może powiedzieć co będzie potem, i w ogóle czy cokolwiek będzie. Do tego wszystkiego w obecnych czasach i w szczególności w naszej kulturze zapanowała niechęć i wstydliwość przy poruszaniu tematu śmierci, mało kto potrafi wpleść swoją osobistą śmierć w teraźniejszość swojego, krótkiego przecież, życia. Chciałbym w tym miejscu opowiedzieć o moich sposobach odczuwania śmierci. Śmierć w Biblii Śmierć na naszych stołach Twoja i moja Biblię można tylko zacytować, gdyż jak wierzę jest to księga pełna mądrości i nie powinno się jej interpretować na swój sposób z powodu zbyt małej wiedzy którą posiadamy. A jak wiadomo, gdy ktoś głupi próbuje zinterpretować słowa mądrego, najczęściej popełnia straszne błędy. Oddajmy więc głos mądrości : ...o tym co w górze, myślcie, nie o tym, co na ziemi. Umarliście bowiem, a życie wasze jest ukryte wraz z Chrystusem w Bogu; kol.3.2-3 ...wszystko bowiem, co się ujawnia, jest światłem. Dlatego powiedziano: obudź się, który śpisz, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus. ef. 5.14 ...I nas, którzy umarliśmy przez upadki, ożywił wraz z Chrystusem... ef. 2.5 Powyższe cytaty dotyczą symbolicznej śmierci wierzących. Śmierci dla pokus i korzyści, pieniędzy i sławy; wszystkich bogactw tego świata, którego władcą jest Książę Ciemności. Można cytować jeszcze bardzo długo, jednak poprzez to nigdy nie stworzy się prawdziwego obrazu całości, dlatego w tym miejscu przedstawię to co ja z lektury Biblii zrozumiałem. Sądzę, że śmierć niszczy całą naszą istotę, nasza siła życiowa unosi się do góry, gdzieś...zostaje tylko puste ciało, które z czasem zamienia się w proch. Nie ma nas, całkowicie się rozpłynęliśmy. Chrystus jednak daje nam nadzieję, że wraz z jego powrotem wszyscy zmartwychwstaniemy, jedni do życia, inni na sąd. I wówczas ci, którzy się ostoją będą żyli wiecznie. Tak to w wielkim skrócie wygląda. Nie ma czegoś takiego jak ludzka, nieśmiertelna dusza. Wiecznym życiem możemy być kiedyś tylko obdarzeni, z łaski Boga. Przypomnijcie sobie modlitwę wierzę w Boga, Chrystus zmartwychwstał trzeciego dnia i dopiero wtedy wstąpił do nieba, wcześniej przyjął całkowicie ludzki los, i tak jak nasi przodkowie i kiedyś my będziemy, był trzy dni całkowicie martwy, aż wskrzesił go Bóg Ojciec, do wiecznej chwały. Przeczytajcie koniecznie, bardzo uważnie biblię, może kiedyś ty i ja dotrwamy do końca i spotkamy się szczęśliwie w Królestwie Bożym gdzie: ...śmierci już nie będzie; ani smutku, ani krzyku, ani mozołu już nie będzie: albowiem pierwsze rzeczy przeminęły. obj. 21.4 Bardzo spodobała mi się idea śmierci zawarta w książkach Carlosa Castanedy, w wielu punktach zbieżna z moim poczuciem prawdy. Otóż niejaki Don Juan twierdził, że śmierć jest naszym wiecznym towarzyszem, stoi zawsze za naszymi plecami i obserwuje nas gotowa w każdej chwili wyciągnąć rękę po swoja własność nasze życie, a my, ty i ja nie będziemy mogli w tym momencie nic zrobić by zmienić wyrok losu. Nikt nie jest w stanie zagwarantować nam, że pożyjemy choćby chwile dłużej, być może już za chwilę nasze życie, jakie by nie było, zostanie przypieczętowane. memento mori- pamiętaj że umrzesz, jedyne co możesz zrobić, to żyć nieskazitelnie świadom powagi chwili. Życie jest krótkie, ciesz się tym co masz i nie bądź małostkowy. Jaki jest w związku z tym cel życia warty uwagi ? Czyż nie życie samo w sobie, czy ucieczka śmierci ? Jak umknąć śmierci ? Jak przeżyć życie, by na koniec nie mieć żalu do siebie i świata ? Jesteśmy wojownikami, którzy wciąż walczą od urodzenia aż do śmierci z przeciwnościami losu z przeszkodami na drogach naszych celów. Czy jesteś gotowy odrzucić małostkowość, przyjąć całkowitą odpowiedzialność za swoja życie i podjąć wyzwanie śmierci ? walka i tak toczy się na śmierć i życie, lecz my nie zdajemy sobie z tego sprawy aż do ostatniej chwili, marnujemy nasze krótkie życie na użalanie się nad sobą i telewizję... Czy jesteś gotów podjąć wyzwanie, które co dzień rzuca ci twoja własna, osobista śmierć, twój najbliższy towarzysz. Śmierć jest nieodłącznym i potężnym elementem naszego świata; jest żywicielką i czyścicielką, jest przeznaczeniem wszystkich żyjących istot na Ziemi. Każdy z nas codziennie zabija, poczynając od najmniejszych drobnoustrojów po rośliny i zwierzęta, małe i duże, wszystkie padają ofiarą walki jaka jest toczona od zarania dziejów(tak powiedziałby ateista) lub od zniszczenia raju przez człowieka(tak powiedziałby wierzący) do dziś. W walce tej nikt nie jest uprzywilejowany, i nikt nie ma gwarancji wiecznego życia. Żeby żyć musimy jeść. Każdy nasz posiłek oznacza śmierć innej istoty- taka jest natura tego świata. Jednak sądzę, że każdy może zdobyć się na wysiłek i potraktować swój posiłek z należytym szacunkiem dziękując Bogu lub też tym wszystkim istotom dzięki którym nasze życie się przedłuży. Bo kto wie kiedy ty i ja zajmiemy miejsce posiłku dla innego stworzenia, czy za minutę, czy za sto lat. Czytelniku pomyśl chwilę przed zabiciem muchy lub pająka, postaw się w położeniu pająka gdy tka swoją sieć nie przeczuwając, że to już teraz śmierć, jakaś siła wyższa patrzy na niego z uniesionym mieczem. Czy ty chciałbyś pożyć jeszcze chwilkę, jeszcze choć 5 minut (najpiękniejszych w twoim życiu). Myślę, że ponieważ od śmierci nie można uciec TRZEBA ją zrozumieć i z pełną świadomością uznać ją za towarzysza, niezmordowanego i absolutnie godnego zaufania. Wobec śmierci jesteśmy my ludzie równi ze wszystkimi istotami. Musimy zabijać żeby żyć, róbmy to jednak z szacunkiem dla życia: nie zabijajmy bez potrzeby, nie obżerajmy się dla przyjemności, nie niszczmy z nudów lub głupoty, korzystajmy ze świata w stopniu jaki jest niezbędny do życia i do przeprowadzenia ważnych zamierzeń, nie gromadź nadmiaru.... Czy śmierć jest naszym wrogiem ? Na pewno jest prawem nie do uniknięcia. Nie powinno się o tym zapomnieć. Lepiej przestać użalać się nad sobą i przypomnieć sobie swoją śmierć, że jest w każdej chwili gotowa, że czeka na wyciągnięcie ręki za tobą....

Tomasz Kaszycki

Umieranie to nie tylko sam akt wyzionięcia ducha. Jest to długotrwały proces sięgający jeszcze na długo przed właściwą śmiercią. Na pewno wszyscy zastanawiamy się, jak to się wszystko odbywa. Oczywiście ile kultur i wierzeń, tyle wyjaśnień tego zjawiska. Jak to jest w religiach chrześcijańskich chyba wszyscy wiemy, dlatego zajmę się tutaj jedną z najbardziej zdumiewających książek, mianowicie Tybetańską Księgą Umarłych. Proces umierania podzielony został na cztery fazy:
-ZIEMIA TONĄCA W WODZIE – całe ciało ogarnia narastająca słabość i następuje bezwład wszystkich członków. Zamglony wzrok przestaje odróżniać rzeczywistość od wyłaniających się zjaw różnych postaci, pojawia się uczucie spadania, unoszenia się i zawieszenia w nieważkości, nasila się też wrażenie ciśnienia.
- WODA TONIE W OGNIU – lepki chłód przechodzi w gorączkowy żar, myśli są zamglone i błądzą jak przed zasypianiem, pojawia się silne pragnienie i suchość w gardle, pocenie się, zanik doznań zmysłowych, utrata poczucia orientacji.
- OGIEŃ TONIE W POWIETRZU – pojawia się uczucie rozpadania ciała na cząsteczki, wrażenie oglądania pod powiekami tryskających iskierek światła, trudności z oddychaniem, utrata ciepłoty ciała, świadomość wydostawania się poza ograniczenia cielesne, uczucie swobody.
- POWIETRZE ROZPUSZCZA SIĘ W ETERZE – następuje odłączenie od rozluźnionych więzów z ciałem, subtelne odczucie przemiany z materii w energię, w końcu zdziwienie spowodowane odnalezieniem siebie w nowej, bezcielesnej powłoce.
Cóż, każdy ma swoje wyobrażenie na ten temat, dlatego najlepiej by było, gdybym każdy sam zweryfikował podane informacje z jego własnymi wyobrażeniami.

Śmierć i My

Kto zetknął się już ze szkolnymi zajęciami z przysposobienia obronnego , lub zagłębił się nieco w zagadnienia medyczne , ten wie że wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje śmierci . Pierwsza z nich to śmierć pozorna , zwana też rzekomą , a druga to śmierć rzeczywista , czyli biologiczna .
W trakcie śmierci pozornej praca układu krążenia i oddechowego jest tak znikoma , że metodami fizycznymi nie da się jej stwierdzić . W praktyce często obserwator dochodzi do błędnego wniosku , że funkcje wspomnianych układów zanikły - nie stwierdza się tętna i nie wyczuwa bicia serca ( ponieważ w warunkach poza laboratoryjnych nigdy nie ma pewności czy dany osobnik znajduje się w stanie śmierci pozornej , czy też może rzeczywistej , ZAWSZE należy przystąpić do reanimacji trwającej aż do przybycia lekarza.
Przyczyny śmierci pozornej zostały zebrane przez Brahmanna w postaci "schematu samogłosek" . Wyliczmy więc , z jakiego powodu można popaść w śmierć pozorną :

A anemia (wykrwawianie) , anoksemia (niedotlenienie) , alkoholemia (wiadomo)
E epilepsja , elektryczność ( prąd lub piorun)
I injury (ang. Injury = uraz , np. urazy czaszki )
O opium (zatrucie narkotykami bądź środkami nasennymi) , ochłodzenie ( na śniegu lub lodzie)
U uremia (zaburzenia czynności nerek)

Z kolei śmierć biologiczna jest procesem długotrwałym , kiedy to organizm ogarnięty procesem powolnego rozkładu powoli zatraca zdolność do "ożywienia się" .Próbowano ustalić czas w którym możliwe jest przywrócenie pełnej sprawności narządu po śmierci klinicznej . Efekty dotychczasowych badań prezentuję się następujące :

mózg - 8 - 10 minut
serce - 15 minut (granica praktyczna) lub 30 minut (granica teoretyczna)
wątroba - 30 - 35 minut
płuca - 60 minut
nerki - 90 - 120 minut

W okresie pomiędzy śmiercią kliniczną a biologiczną niektóre zespoły tkankowe mogą wykazywać zdolność do reakcji na bodźce elektryczne , mechaniczne i chemiczne .

II.1 WCZESNE ZMIANY POŚMIERTNE

Wczesne zmiany pośmiertne ( a więc te pojawiające się w ciągu pierwszych 12 godzin po śmierci ) wywołane są przede wszystkim ustaniem krążenia krwi . Zaliczamy do nich :

a) bladość zwłok ;
b) wysychanie pośmiertne ;
c) oziębienie zwłok ;
d) plamy pośmiertne ;
e) stężenie pośmiertne lub trupie .

Należy dodać że w świetle współczesnej medycyny tylko plamy opadowe i stężenie pośmiertne stanowią tzw. "Niewątpliwe znamiona śmierci", a wystąpienie pozostałych zmian w pierwszym okresie ich rozwoju nie ma samodzielnej wartości (to znaczy uprawniającej do stwierdzenia zgonu danej osoby)

BLADOŚĆ ZWŁOK

to zanik naturalnej barwy powłok ciała ; obserwowana jest też u osób żyjących , podczas nagłego spadku ciśnienia krwi (omdlenie , wstrząs powypadkowy) . Bladość pośmiertna najlepiej widoczna jest w miejscach nie objętych plamami opadowymi - zwłoki maja wtedy odcień szaro biały , czasami określany jako ?woskowy? . Często barwa ta pojawia się już w chwili agonii .

WYSYCHANIE POŚMIERTNE

to, najogólniej mówiąc , pośmiertna utrata wody , objawiająca się stwardnieniem powłok w miejscach pozbawionych zrogowaciałego naskórka . Do miejsc tych należą : spojówki , rogówka , wargi . Wtedy też "matowieje" gałka oczna . Warto dodać , że przy dużej wilgotności powietrza czas trwania tego procesu może przedłużyć się do kilku godzin , a przy zamkniętych powiekach połysk rogówek występuje nawet po 24 godzinach .
Czasami skóra wysycha szybciej w miejscach , gdzie częściowo (na przykład sztucznie) pozbawiono jej warstwy ochronnej - po dłuższym czasie pojawiają się na skórze trupa np. Niewyraźne ślady duszenia lub bruzda po sznurze wisielczym . Efektem transportu zwłok może być zarysowanie się na nich delikatnych plam .

OZIĘBIENIE ZWŁOK

to stopniowa utrata ciepła ,następująca w wyniku za.Oczywiste jest ,że prędzej oziębiają się zwłoki wisielca niż te zakopane w ziemi ,czy lub odkryte .Zwłoki znajdujące się w wodzie stojącej stygną dwa razy szybciej ,niż te w atmosferze bezwietrznej o podobnej temperaturze.Przyjmuje się że spadek temperatury mierzonej w mięśniach wynosi średnio 0,5 -1,5 stopnia Celsjusza na godzinę w ciągu pierwszych sześciu godzin ,później spadek jest wolniejszy .Co ciekawe przy niektórych chorobach zakaźnych następuje krótkotrwały wzrost ciepłoty ciała .

PLAMY OPADOWE

to miejscowe zabarwienie zwłok na kolor sino-wiśniowy bądź (rzadko) czerwony , związany z opadaniem nie tłoczonej krwi do naczyń krwionośnych w najniżej położonych częściach ciała . Początkowo owe plamy przemieszczają się przy zmianie położenia zwłok , potem utrzymują stałe położenie . Dowiedziono , że u osób zmarłych nagle (np. w wypadku ) krew nie krzepnie - ulega temu procesowi tylko wtedy , jeśli zostanie pobrana ze zwłok w ciągu 3 godzin od chwili zgonu . Dodajmy że plamy opadowe nie pojawiają się w miejscach , w których ciało jest uciskane przez fragment podłoża lub ubranie . Gdy zwłoki leżą na plecach , blade są łopatki i okolice łopatek , zaś u wisielców plamy tworzą się na kończynach dolnych i w dolnej części przedramion .
Plamy opadowe wykształcają się po upływie 6-9 godzin ,a ich przemieszczalność można spowodować zmieniając pozycje zwłok . Po 15-20 minutach plamy pojawiają się w nowych miejscach . Po 12-14 godzinach zmiana położenia nie zmienia położenia plam opadowych .
Barwa plam opadowych może świadczyć o przyczynie śmierci . Przykładowo : zabarwienie malinowe związane jest często z zatruciem tlenkiem węgla (rzadziej cyjanowodorem) , natomiast niska temperatura zmienia kolor plam na jaskrawo czerwony .

STĘŻENIE POŚMIERTNE

to skrócenie i usztywnienie mięśni w wyniku przemian pośmiertnych (stąd popularne określenie trupa : (sztywny) . Stężenie pośmiertne pojawia się zwykle po około 2-3 godzinach od chwili zgonu , choć czasami ( w przypadku śmierci wywołanej porażeniem elektrycznym w wodzie , zatruciem strychniną , tężcem ) może wystąpić już po pół godzinie .
Zwykle najwcześniej tężnieją mięśnie najbardziej czynne za życia np. palców rąk i stóp oraz mięśnie żuchwy . Stężenie pośmiertne obejmuje całe ciało zazwyczaj po 6-8 godzinach , wyjątkowo szybko po 3 godzinach.
Trakcie nasilenia się stężenia pośmiertnego pozycja zwłok podlega nieznacznym zmianom : kończyny górne mogą lekko zgiąć się w łokciach , dłonie delikatnie zacisnąć , golenie nieznacznie podkurczyć . Wyraz twarzy jaki denat miał w momencie zgonu , ulega teraz zupełnemu zatarciu .
Stężenie ustępuje stopniowo , zwykle od drugiej doby po śmierci - w tej samej kolejności w jakiej się pojawiło . Przeciętny czas trwania stężenia wynosi 3-4 dni . Przy temperaturze otoczenia 5-15 stopni Celsjusza utrzymuje się przez tydzień , a w temperaturze poniżej 5-ciu stopni - nawet przez kilka tygodni . Stężenie pośmiertne może być przełamane przy użyciu siły , przy czym jeśli dokonuje się tego w ciągu pierwszych 6-7 godzin od śmierci , takie ?złamane? stężenie pośmiertne może powrócić ponownie , choć z mniejszym nasileniem .
 

II.2 PÓŹNE ZMIANY POŚMIERTNE

Już od chwili zgonu zwłoki zaczynają się powoli rozkładać . Zmiany związane z tym ogólnym procesem podzielono na następując grupy :

a ) autoliza ;
b ) gnicie ;
c ) zeszkieletowienie ;
d ) strupieszenie ;
e ) przeobrażenia tłuszczowo - woskowe
f ) przeobrażenia torfowe

AUTOLIZA

to efekt działania własnych enzymów organizmu - czyli samostrawienie , następujące po śmierci klinicznej . Z zauważalnych objawów odnotowywujemy odbarwienie się tkanki nerwowej i rozmiękczenie resztki tkanek (bez pojawienia się pęcherzyków gazu) .

GNICIE

to rozpad tkanek w wyniku rozkładu związków organicznych , następujący pod wpływem enzymów bakterii . Optymalna temperatura dla rozwoju drobnoustrojów waha się w okolicach 30 stopni Celsjusza , a im jest wyższa , tym dłużej trwa zziębnięcie zwłok (wiadomo że gnicie jest procesem egzotermicznym - wydzielane jest ciepło) .
Podać tu należy znane prawo Caspra : "Zwłoki znajdujące się na wolnym powietrzu ulegają rozkładowi dwa razy szybciej niż w zimnej wodzie , z kolei zwłoki będące w wodzie rozkładają się cztery razy szybciej niż pochowane w suchej glebie ". W warunkach dużej wilgotności i wysokiej temperatury otoczenia zmiany gnilne mogą być już obserwowane już po kilkunastu godzinach , zwykle jednak pierwsze oznaki , a więc szaro zielonkawe zabarwienie skóry podbrzusza (pośmiertny rozwój bakterii jelitowych) pojawiają się już po dwóch dniach .
Ciśnienie powstających wewnątrz zwłok gazów gnilnych powoduje przemieszczenia narządów wewnętrznych i rozedmę gnilną skóry - zwłoki deformują się , pęcznieją w różnych miejscach ( unosi się klatka piersiowa , brzuch wydyma się ponad poziom klatki piersiowej ) . Często następuje wypchnięcie płynu gnilnego - barwy ciemnoczerwonej - z ust i nosa , wysunięcie języka z jamy ustnej i gałek ocznych z oczodołów . Mózg staje się papkowaty "szaro - zielono - czerwonawy" .

ZESZKIELETOWIENIE

to całkowity rozkład miękkich części zwłok .
W zwłokach pogrzebanych w ziemi do całkowitego rozpadu części miękkich dochodzi po upływie 3 - 5 lat , a zeszkieletowienie zupełne ( zanik ścięgien , chrząstek ) po upływie 5 - 10 lat . Na wolnym powietrzu do całkowitego zeszkieletowienia dochodzi w ciągu 1,5 - 2 lat .
Zwierzęta przyczyniające się do zeszkieletowienia to szczury ( niszczą przede wszystkim wystające części ciała - palce , uszy ) , koty , raki , ryby , ptaki ( kruki , wrony , mewy ). Obecność muszych larw , podobnie jak działalność mrówek , może doprowadzić do całkowitego zeszkieletowienia głowy i tułowia zwłok bez naruszania powłoki skóry .

STRUPIESZENIE

to inaczej wysuszenie - proces zachodzący w zwłokach znajdujących się w środowisku suchym i o wysokiej temperaturze . Warunki sprzyjające temu procesowi panują w jaskiniach górskich , na strychach , w przewiewnych grobowcach . Części miękkie kurczą się , a skóra twardnieje i przybiera barwę brunatną . W przypadku mumii egipskich mamy do czynienia z tzw. strupieszeniem sztucznym .
Strupieszenie ogarnia całe zwłoki zwykle po upływie około jednego roku , jednak w przypadku dzieci proces ten może zakończyć się w przeciągu kilku tygodni .

PRZEOBRAŻENIA TŁUSZCZOWO - WOSKOWE

to proces zachodzący wtedy , gdy zwłoki znajdują się w środowisku wybitnie wilgotnym - tkanka tłuszczowa zamienia się w masy tłuszczowo - woskowe . Ten rodzaj przemiany zajść może wtedy , gdy zwłoki są przez dłuższy czas zanurzone w wodzie lub w gliniastych rowach , a więc w miejscach wilgotnych z minimalnym dostępem tlenu (ew. jego brakiem ) Powłoki ciała i narządy wewnętrzne przybierają kolor szaro biały lub brudno - żółtawy ; czasami zwłoki sprawiają wrażenie , jakby były powleczone wapnem ; skóra i narządy całkowicie zatracają normalny kolor i budowę , zachowują jednak swój kształt .
Początek przemian obserwuje się zazwyczaj od 6 tygodnia po śmierci (zachodzą wtedy w tkance podskórnej). W ciągu czterech miesięcy proces ten obejmuje mięśnie szkieletowe , zaś pełne przeobrażenie zwłok trwa kilka lat . Niekiedy tylko niektóre części zwłok ( np. te okryte gliną )ulegają przeobrażeniu , podczas gdy reszta gnije lub ulega zeszkieletowieniu .
Taka przemiana zwłok nie utrudnia ich identyfikacji ( jak np. deformujący ciało proces gnilny lub niszczące je uszkieletowienie ) , a wręcz przeciwnie . Badając utwardzone i utrwalone ciało można łatwo dokonać oceny kryminalistycznej dotyczącej obrażeń poniesionych przez ofiarę . Można również pobrać fragmenty zwłok do badania toksykologicznego ( na obecność trucizn i środków chemicznych ) .

PRZEOBRAŻENIA TORFOWE

to pośmiertny proces utrwalający , który zachodzi w zwłokach znajdujących się w torfowiskach . W wyniku przeobrażeń torfowych dochodzi do wygarbowania powłoki skórnej i demineralizacji kości . Wszystkie narządy wewnętrzne i kości rozpadają się , kości ulegają odwapnieniu ( stają się czarne i nabierają gumowatej konsystencji). Włosy przybierają barwę czerwonawą . Ciśnienie mas torfu doprowadza do spłaszczenia zwłok .
 

/Killer/