Rzeź wołyńska.pdf

Rzeź wołyńska - określenie szeregu akcji nacjonalistów ukraińskich skierowanych przeciwko ludności polskiej i

czeskiej zamieszkującej na Wołyniu. Podczas ciągnących się od 1942 do 1944 roku napadów, nasilonych w lecie

1943 roku, wymordowano około 60 tysięcy Polaków oraz kilka tysięcy Ukraińców.

Akcja zainicjowana była przez działaczy OUN-B (banderowcy) i wykonywana przede wszystkim przez formacje

UPA wspomagane przez chłopów. Dużą role w podżeganiu do zbrodni odegrał kler grekokatolicki. Księża

grekokatolicy, którzy odmawiali nawoływania do zbrodni byli także mordowani. Metropolita grekokatolicki

Andrzej Szeptycki wydał co prawda 21 listopada 1942 list pasterski Nie zabijaj, jednak nie spowodował on prawie

żadnej reakcji ze strony nacjonalistów.

Najwięcej mordów, dokonanych w lecie 1943 roku, odbywało się w niedziele. Ukraińcy wykorzystywali fakt, że

ludność polska gromadziła się podczas mszy w kościołach, więc często kościoły były otaczane, a wierni przed

śmiercią częstokroć byli torturowani w okrutny sposób (np. przecinanie ludzi na pół piłą do drewna, wyłupuwanie

oczu, palenie żywcem). 11 lipca 1943 miał miejsce skoordynowany atak na dziesiątki polskich miejscowości, w

całym zaś lipcu na co najmniej 530 polskich wsi i osad. Pod hasłem Śmierć Lachom zginęło wówczas kilkanaście

tysięcy Polaków. Bardzo trudno dziś określić dokładnie liczbę pomordowanych Polaków. Jest to często wynikiem

faktu, że niektóre miejscowości zostały zrównane z ziemią, a ich mieszkańcy wymordowani do ostatniego

człowieka. Ostrożne szacunki poparte materiałem dowodowym, w postaci relacji tych , którzy przeżyli, pozwalają

określić straty polskie na Wołyniu na ok. 60 tys. pomordowanych.

W 1944 bandy UPA przeniosły ciężar swych działań na Ziemię Lwowską i Podole, liczniej niż Wołyń

zamieszkałe przez Polaków. Straty w Małopolsce Wschodniej (województwa : lwowskie, tarnopolskie i

stanisławowskie) są trudne do oszacowania ze względu na brak (wówczas i obecnie) możliwości

zinwentaryzowania tych zbrodni. Są to liczby wielokrotnie wyższe, co pozwala określić ogólną liczbę polskich

ofiar nacjonalistów ukraińskich na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej na ok. 200 tys. osób.

Polacy bronili się, ale, będąc mniejszością (zwłaszcza na Wołyniu), nie mieli większych szans. Do obrony stanęły

oddziały Armii Krajowej oraz innych organizacji podziemnych, ale największą rolę odegrały polskie oddziały

samoobrony. Do historii przeszła samoobrona w Przebrażu, w którym schroniło się ok. 20 tysięcy Polaków.

W 1944 walki z nacjonalistami ukraińskimi prowadziła także 27 Wołyńska Dywizja Armii Krajowej. Po zajęciu

tych terenów przez zwycięskie wojska sowieckie Polacy zaczęli wstępować, za zgodą miejscowych komend AK,

do tworzonych przez władze sowieckie Istriebitielnych Batalionów, które w dużym stopniu przyczyniły się do

uratowania życia i mienia tysięcy ocalałych z pogromu Polaków.

Nacjonaliści ukraińscy mordowali także Ukraińców i Czechów nieprzychylnych UPA, pomagającym Polakom

bądź współpracujących z ZSRR w roku 1941. Są oni obecnie często traktowani przez propagandę jako ofiary

polskiej akcji odwetowej. Dużo ofiar było też wśród osób z małżeństw mieszanych. Mordowano przede

wszystkim dzieci i jednego z małżonków. Często zmuszano np. męża Ukraińca do zabicia własnych dzieci i żony,

odmowa karana była śmiercią. Polacy przeprowadzali akcje odwetowe lecz ich zasięg i skala były

nieporównywalne. Większość Polaków z Wołynia walczyła bowiem na różnych frontach i na miejscu pozostali

głównie starcy, kobiety i dzieci.

„Ze Sławomirem Zawiślakiem posłem na Sejm RP i jednocześnie prezesem Światowego Związku Żołnierzy

Armii Krajowej Okręgu Zamość rozmawia Aleksander Szycht

To godne najwyższego ubolewania i potępienia, że mimo ważnych celów geopolitycznych państwa

polskiego nie pamięta się o tym, by Polakom w sposób skuteczny przekazywać pamięć o haniebnej

ludobójczej zbrodni dokonanej przez UPA” -

Aleksander Szycht: Pan poseł reprezentuje Prawo i Sprawiedliwość oraz, co istotne, jednocześnie jest

członkiem zwyczajnym Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Co mógłby Pan powiedzieć o

sprawie ludobójstwa dokonanego przez Ukraińską Powstańczą Armię na ludności Polski Południowo-

Wschodniej, które to ostatnio doszło w nieco większej mierze do świadomości społeczeństwa polskiego. Co

Pan sądzi o całej sprawie przemilczeń, które ten proces wstrzymywały i de facto nadal wstrzymują?

Sławomir Zawiślak: Jako Polak, patriota, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej chciałbym stwierdzić, że

znam w miarę dokładnie historię tragedii ludności polskiej na wymienionych terenach przez Pana redaktora

terenach II RP, w tym na Wołyniu, która w czasie drugiej wojny światowej została w sposób okrutny

wymordowana w ogromnej ilości poprzez działania UPA. To ludobójstwo na Wołyniu miało miejsce w tak

trudnym dla narodu polskiego okresie historycznym. Przeprowadzone było w sposób zaplanowany, ale i

niestety bardzo okrutny. Mordowano Polaków, obywateli II Rzeczypospolitej, wypełniając pewne wizje

nacjonalizmu ukraińskiego. Znam to nie tylko z relacji historycznych, ale także z rozmów ze środowiskami

Wołyniaków, działającymi bardzo aktywnie na terenie Zamojszczyzny w samodzielnej organizacji na rzecz

upamiętniania etosu polskiej ludności Wołynia. Mogę tu wymienić panią prezes Kalinowską kierującą

stowarzyszeniem Wołyniaków, z którą bardzo często się kontaktuję tak prywatnie, jako poseł, jak i poprzez

naszą wspólną pracę organizacji patriotycznych, które mają określone – wspólne cele – przekazywania

młodemu pokoleniu wiedzy historycznej. To godne najwyższego ubolewania i potępienia, że mimo ważnych

celów geopolitycznych państwa polskiego nie pamięta się o tym, by Polakom w sposób skuteczny

przekazywać pamięć o haniebnej ludobójczej zbrodni dokonanej przez UPA. Uważam, że w tej sprawie nie

należy mówić nieprawdy, ale właśnie prawdę, dzięki której mamy większe szanse unormowania stosunków

między narodami. Gdy winni zrozumieją swoje winy i przeproszą, my jako chrześcijanie możemy zdobyć

się na przebaczenie. Nie należy pozwalać na fałszowanie historii. Uważam, że powinniśmy przypominać

zwłaszcza młodemu pokoleniu o tej tragedii i walczyć najbardziej skutecznie, by miejsca uświęcone krwią

Polaków na Wołyniu, Kresach mogły być odszukiwane, by tam stawiać krzyże ku pamięci ofiar. To stanowi

wielkie zadanie dla państwa polskiego. Wiem o wielkich trudnościach stwarzanych przez państwo

ukraińskie. Mam jednak nadzieję, że Polska sobie z tym poradzi. Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji z drugiej

strony, ze zdziwieniem obserwuję na naszym terenie, jak łatwo w sposób nieskoordynowany strona

ukraińska przemyca swoje interesy historyczne. Ostatnio jako prezes ŚZŻAK Okręgu Zamość miałem

telefony od naszych członków odnośnie cmentarza w Sahryniu, gdzie niezidentyfikowane osoby ustawiły

nieuzgodnioną ze stroną polską tablicę upamiętniającą tragiczne wydarzenia z okresu II wojny światowej, a

nie jest to taki pierwszy przypadek. Jako obywatel Rzeczypospolitej, ale i osoba, która pełni określoną

funkcję w organizacji społecznej stwierdziłem, że dla unormowania tej sytuacji należy fakt ten zgłosić do

Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Mam nadzieję, że ta sprawa zostanie wykorzystana ku

dobremu, a strona polska uzyska lepsze relacje z ukraińską, w kontekście lokowania krzyży i upamiętniania

naszych miejsc pamięci narodowej na Ukrainie. Trzeba dodać, iż wspomniany element postawiony przez

Ukraińców nielegalnie w Sahryniu, ze zignorowaniem władz polskich, zostanie usunięty. Istnieje jednak

możliwość, że stanie tam symbol uzgodniony ze stroną polską.

Aleksander Szycht: Mówimy tutaj cały czas o tej stronie ludobójstwa, jakie zostało dokonane na Wołyniu.

Co natomiast z praktycznie drugą taką samą liczbą ludności zamordowanej w podobny sposób przez tą samą

organizację na innych terytoriach? Mam tu na myśli obszar Małopolski Wschodniej czy nawet nasze

dzisiejsze terytorium polityczne. O tych terenach bowiem często się zapomina, poświęcając uwagę jedynie

Wołyniowi. Tymczasem drugie 60 tys. ofiar stanowi Tarnopolszczyzna, Stanisławowszczyzna czy

województwo lwowskie, a nawet strzępy lubelskiego. Co Pan sądzi o osobach, które specjalnie zawężają

zbrodnię wyłącznie do terytorium Wołynia (Nie mam tu na myśli Pana Posła i naszej rozmowy) aby

wykazać, że jest to rzekomo jakiś wyjątek od reguły jeśli chodzi o działalność Ukraińskiej Powstańczej

Armii?

Sławomir Zawiślak: Z tego co wiem stosunki między Polakami a Ukraińcami były w okresie

międzywojennym na terenach Małopolski Wschodniej gorsze niż na Wołyniu. Dopiero później to napięcie

powędrowało na północ, przede wszystkim poprzez działania nacjonalistycznych organizacji ukraińskich

(OUN,UWO). Natomiast faktem jest, że to Wołyń najbardziej niespodziewanie, gwałtownie i obficie spłynął

krwią polską. Ta pamięć zaś, przedstawiana naszemu społeczeństwu (faktycznie jeszcze w niedostateczny

sposób), jest pamięcią, pielęgnowaną najintensywniej przez środowiska Wołyniaków. Oni oddali najwięcej

swojej pracy ku temu, by tragedię swoich rodzin oraz przyjaciół z ojczystych stron przedstawić.

Rzeczywiście to trochę inaczej wygląda, jeśli chodzi np. o teren Małopolski Wschodniej. Nie wiem, czym

należy tłumaczyć fakt, że istnieje mniejsza intensywność w przekazywaniu omawianego tematu w

odniesieniu do tego terytorium. Oczywiście zgadzam się z tym, że okrutnie zamordowane polskie ofiary

cywilne znajdowały się wszędzie, gdzie operowała Ukraińska Powstańcza Armia. Jest dla mnie jasne, że

wszyscy, którzy zajmują się tematem zbrodniczej działalności UPA powinni podkreślać tragizm

mordowanej ludności polskiej także na innych terytoriach m. in. Małopolski Wschodniej.

Panie Pośle, czy jako członek ŚZŻAK dostrzega Pan politykę szargania dobrego imienia Armii Krajowej, w

celu łatwiejszego postawienia znaku równości między AK a UPA?

Sławomir Zawiślak: Niestety dostrzegam. Oczywiście to jest robione w głównej mierze przez

nacjonalistyczną stronę ukraińska, która pokazuje Armię Krajową jako „zbrodniczą” i w taki sposób

aktywną w okresie wojny. Natomiast stanowisko nasze powinno być zgodne z prawdą: Armia Krajowa

zajmowała się obroną ludności polskiej atakowanej w sposób zorganizowany i okrutny przez oddziały UPA

(ale i Niemców), które dokonując ludobójstwa zachowywały się zgoła inaczej niż AK. Nawet nasze tereny

Zamojszczyzny, które agresja nacjonalistów ukraińskich również objęła, były areną ciężkich walk nie tyko

AK z Niemcami. Z drugiej strony żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego musieli stawić czoła właśnie

UPA, która w dalszym ciągu, nie zmieniwszy swoich zbrodniczych praktyk, brutalnie atakowała nie tylko

miejscową ludność cywilną, ale także tą, która już wcześniej przeżyła gehennę i uciekła z Wołynia. Dziwię

się, że pomimo aż takich czynów zbrodnicza organizacja jest podnoszona na Ukrainie do rangi bohaterskiej.

Dostrzegam te elementy oraz mam nadzieję, że prawdziwa historia sama się obroni, a historycy staną na

wysokości zadania i pokażą stronie ukraińskiej nieprawdziwość teorii, że to my podsycaliśmy jakieś waśnie

czy byliśmy stroną agresywną. Agresja przyszła z drugiej strony. Ważne jest także to, że członkowie

dowództwa AK w odróżnieniu od odpowiednich ludzi w UPA nigdy nie splamili się współpracą z nazistami,

w których zbrodniczość nikt już nie wątpi.

Aleksander Szycht: Co Pan poseł może powiedzieć o wystawie marszałka Komorowskiego dotyczącej

Golgoty Wschodu, która pokazywała miejsca zbrodni UPA w kontekście zbrodni sowieckich, a nie

wymieniała bezpośrednich sprawców jakimi byli upowcy? Co może pomyśleć uczeń uczestniczący w

wycieczce do sejmu, nie będący pod opieką nauczyciela historii, gdy widzi część poświęconą zbrodniom

UPA, gdzie nie wymienia się sprawców, a wręcz pośrednio pokazuje się, że zrobił to kto inny? Czy nie jest

to zamazywanie realiów zbrodni, a wręcz w pewnym sensie chronienie morderców?

Sławomir Zawiślak: Każda inicjatywa mająca na celu pokazanie tragedii narodu polskiego jest inicjatywą z

gruntu rzeczy godną zauważenia. Natomiast całkowicie nie rozumiem takiej sytuacji, gdzie pokazuje się

miejsca kaźni i tragedii Polaków, a nie pisze się, kto to naprawdę zrobił, ponieważ Ci ludzie sami się nie

zabili. W związku z tym historię trzeba pokazywać tylko taką, jaka była - w prawdziwym świetle. Nie wiem,

kto przygotowywał panu marszałkowi tą wystawę, ale jest to wielkie „niedopatrzenie”. Trudno stwierdzić

czy było ono celowe. Należałoby bezpośrednich sprawców wymienić. Ten przypadek przypomina mi to, co

jeszcze nawet obecnie dzieje się, gdy chodzi o upamiętnianie miejsc pamięci narodowej. Czasami przy

odnawianiu pomników pamięci pisze się na przykład „Bohaterskim Polakom, którzy zginęli z rąk Gestapo”,

a należało napisać (przykład z terenu powiatu biłgorajskiego), że chodzi o zamordowanych żołnierzy AK i

BCh. Historia do młodego pokolenia powinna docierać wyraziście – wiadomo, kto zginął, a kto atakował.

Na tej podstawie można później coś tłumaczyć lub przebaczać. Gdy jednak będzie się to zamydlało, to

ludzie tego nie zrozumieją, a naród polski czy ukraiński żadnych wniosków z historii nie wyciągnie.

Aleksander Szycht: Nie ma historii łagodnej...

Sławomir Zawiślak: Nie ma historii łagodnej, a jest jedynie historia prawdziwa. To ona pokazana w

prawdzie potrafi zakopać moim zdaniem rowy między narodami. W przypadku tragedii ludności polskiej na

Kresach wiadomo przecież kto dokonywał zbrodni. Dokonali ich ukraińscy sąsiedzi należący do regularnych

oddziałów UPA, czy też współuczestniczący w tym bandyckim „pospolitym ruszeniu” zorganizowanym

przez zbrodniczą formację. To jest nie do obalenia. Są na to dokumenty. Są na to świadectwa historyczne.

Aleksander Szycht: Czy to, że ktoś potrzebuje morderców do własnych celów jest powodem, by przemilczać

ich zbrodnie oraz usprawiedliwiać, zmuszając rodziny ofiar do uległości?

Sławomir Zawiślak: Jako Polacy nie powinniśmy tłumaczyć w żaden sposób zbrodniczych akcji.

Powinniśmy wymagać od władz i od siebie jako członków organizacji patriotycznych – historii prawdziwej.

Nie zawężałbym tego na przykładzie Polaków. Chciałbym, aby historia każdego narodu była przedstawiana

w sposób prawdziwy, również z tego powodu, że jesteśmy chrześcijanami i nie wolno nam grzeszyć,

kłamać, oszukiwać. Na temat ludobójstwa dokonanego przez UPA powinna się odbyć debata, a także zostać

określona prawidłowa polityka państwa, w jaki sposób tę zbrodnię przedstawić. Powinno się uświęcić ofiarę

tych wszystkich Polaków, którzy tak okrutnie zginęli. Należy ze stroną ukraińską rozmawiać w sposób

przyjazny, ale przy tym nie ma żadnej przeszkody, by domagać się wyświetlenia przez nią prawdy

historycznej o tych wydarzeniach. Wszyscy wiemy, że współczesne młode pokolenia Ukraińców nie mają ze

zbrodnią nic wspólnego. Dobre stosunki i relacje między państwami można oprzeć na prawdzie historycznej,

następnie na chrześcijańskim przebaczeniu. W tej chwili pamięć pomordowanych jest w jakiś sposób

skalana. Choć bowiem ponieśli ofiarę, wielu Polaków nie wie dlaczego, w jaki sposób oraz kto to zrobił.

Aleksander Szycht: Czy nie sądzi Pan, że pobłażanie zbrodni nacjonalistów ukraińskich jest to jedna z

rzeczy, która motywuje Rosjan, do podobnego relatywizowania zbrodni państwa sowieckiego na Polakach?

Sławomir Zawiślak: Z pewnością, choć są także i powody inne. Trudno się przyznać, że przez wiele lat w

sensie międzynarodowym się kłamało w kwestii zbrodni katyńskiej, a na dobrą sprawę zbrodniarze

sowieccy tak jak i członkowie OUN winni siedzieć w Norymberdze obok nazistów. Wydaje się ponadto, iż

Rosjanie obawiają się także tego, że w przypadku, gdy wszystko to, co postuluje strona polska w sprawie

zbrodni katyńskiej zostanie potwierdzone wyrokiem sądowym, będą mogli się spodziewać milionów

pozwów swoich obywateli domagających się odszkodowań za śmierć bliskich.

Dziękuję bardzo za rozmowę.

02-10-2008

Recykling kłamstwa (spod znaku Wyborczej) /29-09-2008/

Gniot to jedyne słowo, jakie przychodzi mi do głowy, kiedy myślę o najnowszym dziele spod znaku

Wyborczej dotyczącym okrutnych zbrodni dokonywanych przez UPA. Z wydania tej publikacji jestem

zadowolony tak samo, jak byłbym po opublikowaniu wyboru tekstów z Nowego Kuriera Warszawskiego,

gdybym żył w koszmarze wojennych lat okupacji… czyli wcale. Szczery śmiech bierze, gdy się czyta

autoreklamę zawierającą zdanie: Na 65. rocznicę polsko-ukraińskiej rzezi na Wołyniu Agora przygotowała

książkę wyjątkow ą . Bynajmniej śmiać się nie trzeba ze względu na to, iż wyrażenie rzeź polsko-ukraińska

brzmi dwuznacznie (Do tego stopnia, że nawet ten czytelnik, który książki nie przeczyta, będzie zdolny

zinterpretować, że „Polacy” tj. polskie formacje tak samo mordowali, co jest po prostu kłamstwem). Te

bowiem w większości przekłamane artykuły ujrzały już światło dzienne wcześniej. Gdyby nie zrobiono

wyboru, a wydano wszystkie teksty (lub teksty tego samego autora, których jest prawdopodobnie zbyt

mało), które Gazeta wypuściła na ten temat, można by nawet powiedzieć, że sprawa jest pożyteczna. Wtedy

nawet wyjątkowy krytyk GW, taki jak ja, chcąc wykazać jej niekompetencje, nie musiałby szukać niczego w

archiwum Wyborczej, ale po prostu sięgałby po taki zbiór, gdzie zawarte zostałoby wszystko, co wypuścili

lub, co im się „wymsknęło”. Tego jednak nie zrobiono. Nie wiadomo, czy stało się tak z tego powodu, że

gazeta puszczała również teksty nie tylko przekłamane, ale i wyjątkowo „obciachowe”, czy po prostu

wymagało to zbyt dużego nakładu pracy lub pieniędzy.

Tymczasem wszystko odbyło się przy minimalnym nakładzie sił i środków, a wspominam o tym

dlatego, że w Wyborczej reklamowano to jako dzieło, które powinno znaleźć się obok gigantycznych

książek na ten temat, będących owocem tytaniczej pracy, min. „Ludobójstwa...” Władysława i Ewy

Siemaszków . Książka państwa Siemaszków była bowiem efektem wielu lat pracy – nie tylko zbierania

źródeł, ale i zgłębiania wiedzy na temat problemu w najróżniejszych meldunkach i dokumentach. Tutaj

natomiast nie było to nawet zbieranie tekstów, zgromadzonych w konkretnym i dostępnym miejscu dla

dziennikarza Agory, jakim jest jej archiwum, ale ich proste „wybieranie”. A są to także artykuły napisane

przez dyletantów (lub być może świadomych fałszerzy) takich jak autor, który tego wyboru dokonał –

Marcin Wojciechowski. Istnieją tam też pewne wyjątki nie negujące reguły zebrania w publikacji tekstów

nietrafionych. Nie zajmiemy się szczegółowo treścią książki, ponieważ na dobrą sprawę, niemal każdy tekst

wymagałby osobnego omówienia.

Tytuł „Wołyń – pojednanie” mówi sam za siebie i natychmiast kojarzy się z „pojednaniem”, które

wydało się „zadekretowane” przez Adama Michnika i redakcję Gazety Wyborczej. Pojednanie to kojarzy się

z takim za wszelką cenę, a jest rozumiane bardzo charakterystycznie jako pojednanie ofiar i tych, którzy im

współczują, z nieskruszonymi katami, nie żałującymi niczego oraz ich czcicielami.

Sprawa ludobójstwa dokonanego przez UPA w większości tekstów w książce jest w przeważającej

większości przekłamana lub zmanipulowana. Tak czy inaczej dokonują one dzieła relatywizacji zbrodni.

Błysk szarej eminencji

We wstępie możemy przeczytać wywody Adama Michnika, dla którego, o ile dobrze zrozumiałem tekst

„Tragedia wołyńska” to fragment zmagań o granice, tak ze strony pomordowanych Polaków oraz ich

rodzin, jak i sprawców z UPA (!). Michnik określa to jako pamięć „wycinka zmagań o całość i suwerenność

Rzeczypospolitej” w jej historycznych granicach ze strony polskiej lub pamięć o cierpieniach i bojach dla

samostijnej Ukrainy z ukraińskiej . Znawcy tematu mogą uznać to za dosyć humorystyczne. Motywacją

Polaków zagrożonych krwawym ludobójstwem dokonywanym przez UPA do walki było jedynie przeżycie –

nic więcej. Nie myślały o kwestii granicy wschodniej rodziny ofiar, z których to na łamach GW drwił Paweł

Smoleński, pisząc, że książka W. i E. Siemaszków „Ludobójstwo...” ukazująca zbrodnię jest dla nich jak

biblia. 27. Wołyńska Dywizja, która walczyła o kształt granic, powstała dopiero w następnym roku i wobec

tragedii genocydu dokonanego przez UPA jest dla jego naocznych światków tylko dodatkiem do tego

dramatu.

Michnik w ogóle nie bierze pod uwagę, że zupełnie inne cele niż sztabowiec w Londynie czy

Warszawie miał przed sobą przerażony człowiek ukryty gdzieś obok płonącej wioski pośród trupów

niemowląt, krzyków, pojedynczych strzałów, płaczu kobiet i dzieci oraz ryku bydła z płonących zabudowań.

Nie zmienia nic w kwestii oceny zbrodni fakt, że unicestwiona na konkretnych terenach ludność przestała

być argumentem na rzecz wcielenia ich do państwa polskiego.

Dla granic mogli mordować upowcy obawiający się jakiegoś plebiscytu czy etnicznych argumentów

na przyszłej konferencji pokojowej, co było na wskroś chore i upośledzone, natomiast wygląda na to jakby

Michnik przekładał to automatycznie na drugą stronę, kontynuując politykę relatywizacji zbrodni, której

dokonuje jego gazeta.

Trzeba fruwać gdzieś w Nibylandii, by w odniesieniu do mordu (według szacunku E. Siemaszko) -

120 tys. Polaków i nieznanej liczby zamordowanych przez UPA kilkudziesięciu tysięcy Ukraińców mówić o

racjach polskich i racjach ukraińskich . Gruba ryba z Wyborczej dla swego błogostanu zapomina chyba o

jedynych racjach, jakimi tę zbrodnię można należycie zmierzyć - racjach ludzkich.

Autor przedmowy pisze Nie wolno tedy zaczynać dialogu od żądania, by Ukraińcy uznali UPA za

organizację zbrodniczą. Takie żądanie to koniec dialogu. Prócz ignorancji większej części społeczeństwa

ukraińskiego krytycznie ustosunkowanego do UPA redaktor Wyborczej automatycznie rozszerza

apologetów zbrodniarzy na całość narodu ukraińskiego. Tym samym daje im „plecy” w postaci całej

Ukrainy i ogółu Ukraińców wmawiając, że dla jakiegoś wirtualnego dialogu myśl o potępieniu morderców

trzeba porzucić. Na tej zasadzie Michnik proponuje dialog właśnie z tą otumanioną czczącą morderców

mniejszością, na wskroś zresztą antypolską. Jeśli Polacy wyrażą chęć rozmawiania z nimi wraz z

jednoczesną ignorancją dla większości – wylegitymuje to nacjonalistyczną mniejszość i metody jakimi się

posługuje lub posługiwała - jako słuszne. W ten sposób na zasadach legitymizacji siły i brutalności w

działaniu mogą to postrzegać pozostali i nienacjonalistyczni Ukraińcy. Tak właśnie redaktor przyszykuje

Polakom iście diabelski koktajl.

Państwo ukraińskie będące pod wpływem rozszalałej grupy nacjonalistów nie potrafiło nie tylko

naturalnie potępić zbrodniarzy, ale nawet zbrodni, co praktycznie równa się z jej akceptacją dla celów

„wyższych”. Biorąc to wszystko pod uwagę, zaskakuje następne zdanie Adama Michnika: Podobnie jest z

polskim i ukraińskim obrazem akcji „Wisła”. Trzeba nam Polakom powtórzyć za ukraińskim historykiem:

„Nie ulega wątpliwości, że akcja Wisła zasługuje na surowe i bezwzględne potępienie.”. Widzimy zatem w

całej pełni asymetrię w traktowaniu historii wdrażaną przez autora. Prócz tego, że drugi i trzeci akapit są ze

sobą logicznie niespójne – jedno można z nich zrozumieć: z jednej strony nie należy żądać potępienia

seryjnych i brutalnych morderców narodowości ukraińskiej, z drugiej akceptować żądania ich czcicieli by

potępić ludzi, którzy przesiedlali. A przesiedlano mieszkańców z terenów górzystych, którzy swoim

zaopatrzeniem umożliwiali działalność zbrodniczej organizacji.

We wstępie książki, która teoretycznie mówi o zbrodni dokonanej przez UPA, redaktor naczelny

Gazety pisze najmniej w tym samym stopniu o tym, co działo się na Wołyniu jak i o akcji Wisła. Jest w nim

postulat potępienia operacji wysiedlenia o kryptonimie „Wisła”, ale o potępieniu zbrodni, o której książka

ma traktować można przeczytać dopiero na stronie 110 (sic!). Z krótkiego tekściku wynika, że w kontekście

zbrodni dokonanej na Wołyniu (lub ściślej wołyńskiej części tej zbrodni) obie strony są tak samo winne:

Nacjonaliści polscy i ukraińscy powiadają: najpierw musi nastąpić wyznanie winy. Winny jest zawsze ten

Drugi. Powinien przeto kajać się, prosić o przebaczenie, naprawić krzywdy. Dopiero potem można mówić o

pojednaniu. Nie wdając się w rozważania nad myślowym krętactwem tego fragmentu wspomnieć tylko

można, że według tej logiki wspominany, uznany i cytowany przez Michnika historyk żądając potępienia

operacji Wisła należy de facto do potępianej tu odmiany nacjonalistów.

Fragment, który drastycznie wskazuje na uproszczenie schematów myślowych jest tym kończącym

jego wstęp: Nacjonaliści nie chcą dialogu, gdyż karmią się nienawiścią. Ta nienawiść jest często

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: