(F20) Schizofrenia
Zaburzenia schizofreniczne cechują się, w ogólności, podstawowymi i charakterystycznymi zakłóceniami myślenia i spostrzegania oraz niedostosowanym i spłyconym afektem. Jasna świadomość i sprawność intelektu są zwykle zachowane, choć z czasem mogą powstawać pewne deficyty poznawcze. Najważniejsze przejawy psychopatologiczne obejmują: echo myśli, nasyłanie oraz zabieranie myśli, rozgłaśnianie (odsłonięcie) myśli, spostrzeżenie urojeniowe oraz urojenia oddziaływania, wpływu i owładnięcia, głosy omamowe komentujące lub dyskutujące o pacjencie w trzeciej osobie, zaburzenia myślenia i objawy nega wne. Przebieg zaburzeń schizofrenicznych może być albo ciągły, albo epizodyczny, z postępującym lub stabilnym deficytem, lub też mogą tu być jeden, lub więcej epizodów z pełną, lub częściową remisją. Rozpoznania schizofrenii nie należy stawiać, jeżeli obecne są liczne objawy depresyjne lub maniakalne, chyba że objawy schizofreniczne wyraźnie poprzedzają zaburzenia afektywne. Schizofrenii nie należy również rozpoznawać w przypadku występowania poważnej choroby mózgu lub w obecności stanów zatrucia substancjami, lub ich odstawienia. Podobne zaburzenia rozwijające się w przebiegu padaczki lub innej horoby mózgu powinny być klasyfikowane jako F06.2, a wywołane przez substancje psychoaktywne - jako F10-F19, wraz ze wspólnym czwartym znakiem kodu 5. Nie obejmuje: schizofrenia: - ostra (niezróżnicowana) (F23.2) - cykliczna (F25.2) reakcja schizofreniczna (F23.2) zaburzenia schizotypowe (F21)
(F20.0) Schizofrenia paranoidalna
W schizofrenii paranoidalnej dominują względnie trwałe urojenia, często paranoidalne, którym zwykle towarzyszą omamy, w szczególności słuchowe i inne zaburzenia postrzegania (perceptual disturbances). Zaburzenia afektu, woli i mowy oraz objawy katatoniczne są albo nieobecne, albo względnie niepozorne. Schizofrenia parafreniczna. Nie obejmuje: paranoidalny stan inwolucyjny (F22.8) paranoja (F22.0)
(F20.1) Schizofrenia hebefreniczna
W tej postaci schizofrenii zmiany afektywne są bardzo nasilone, urojenia i omamy - zwiewne i urywkowe, zachowania - nieodpowiedzialne i nieprzewidywalne, a manieryzmy - powszednie. Nastrój jest płytki i niedostosowany, myślenie jest zdezorganizowane, a mowa - rozkojarzona. Występuje tendencja do społecznej izolacji. Rokowanie jest zwykle złe, z powodu gwałtownego rozwoju objawów "negatywnych", w szczególności - spłycenia afektu i braku woli. w zwykłych warunkach hebefrenia powinna być rozpoznawana jedynie w okresie dorastania lub u młodych dorosłych. Schizofrenia zdezorganizowana Hebefrenia
(F20.2) Schizofrenia katatoniczna
W schizofrenii katatonicznej dominują nasilone zaburzenia psychomotoryczne, oscylujące między takimi skrajnościami jak pobudzenie i osłupienie lub automatyczna uległość i negatywizm. Nienaturalne postawy i pozycje ciała mogą utrzymywać się przez długie okresy. Uderzającą cechą tego stanu mogą być epizody gwałtownego pobudzenia. Objawy katatoniczne mogą łączyć się ze stanami podobnymi do snu (oneroidalnymi) - z wyrazistymi omamami scenicznymi. Osłupienie katatoniczne Schizofreniczna: - katalepsja - katatonia - flexibilitas cerea (giętkość woskowa)
(F20.6) Schizofrenia prosta
Zaburzenie to odznacza się powolnym, lecz postępującym rozwojem dziwactw w sposobie zachowania i niezdolnością do spełniania wymagań społecznych oraz całościowym spadkiem sprawności. Charakterystyczne "negatywne" objawy rezydualnej schizofrenii (np. spłycenie afektu, brak woli) rozwijają się bez jakichkolwiek poprzedzających widocznych objawów psychotycznych.
(F20.5) Schizofrenia rezydualna
Terminem tym określa się przewlekły etap rozwoju schizofrenii, w którym nastąpił wyraźny postęp psychozy od etapu wczesnego do etapu późnego nacechowanego długotrwającymi, choć nie zawsze nieodwracalnymi, objawami "negatywnymi". Do tych objawów zalicza się: spowolnienie psychomotoryczne, ograniczenie aktywności, spłycenie afektu, bierność i brak inicjatywy, zubożenie ilości i treści wypowiedzi, upośledzenia komunikacji pozawerbalnej, kontaktu wzrokowego, modulacji głosu i postawy ciała, niedostateczna dbałość o siebie i ubóstwo zachowań społecznych. Schizofrenia przewlekła niezróżnicowana Restzustand, stan resztkowy (schizofreniczny) Schizofreniczny stan rezydualny
(F31) Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Zaburzenia charakteryzujące się występowaniem dwóch lub więcej epizodów chorobowych z wyraźnie zaburzonym nastrojem i aktywnością w postaci podwyższenia nastroju, wzmożonej energii i aktywności (hipomania lub mania) lub obniżenia nastroju oraz energii i aktywności (depresja). Do zaburzeń dwubiegunowych również są zaliczane nawracające epizody hipomanii lub manii. Obejmuje: maniakalno-depresyjna: - choroba - psychoza - reakcja Nie obejmuje: zaburzenia dwubiegunowe, pojedynczy epizod maniakalny (F30.-), cyklotymia (F34.0)
(F32) Epizod depresyjny
W typowych łagodnych, umiarkowanych lub ciężkich epizodach depresyjnych pacjent cierpi z powodu obniżenia nastroju, ubytku energii, zmniejszenia aktywności. Zmniejszone jest odczuwanie przyjemności, zakres zainteresowań i koncentracja są obniżone, często pojawia się znaczne zmęczenie, nawet po małym wysiłku. Sen jest zwykle zaburzony, apetyt obniżony. Samoocena i pewność siebie są niemal zawsze zmniejszone, nawet w łagodnych stanach depresyjnych pojawiają się idee winy i małej wartości. Obniżenie nastroju nie ulega większym zmianom w kolejnych dniach, jest niezależne od bieżących wydarzeń, gą mu towarzyszyć tzw. objawy "somatyczne": utrata zainteresowania przyjemnością i obniżenie zdolności do jej przeżywania, wczesne budzenie się (kilka godzin wcześniej niż zwykle), narastanie depresji w godzinach porannych, wyraźne zahamowanie psychoruchowe, podniecenie (ruchowe -przyp. tłum.), utrata apetytu, ubytek masy ciała, utrata libido. w zależności od liczby i intensywności objawów - nasilenie depresji może być określone jako łagodne, umiarkowane oraz ciężkie. Obejmuje: pojedynczy epizod: - reakcji depresyjnej - depresji psychogennej - depresji reaktywnej Nie obejmuje: zaburzenia przystosowania (F43.2) nawracające zaburzenia depresyjne (F33.-) stany związane z zaburzeniami zachowania w F91.- (F92.0)
(F30) Epizod maniakalny
Zaliczone do tej grupy kategorie diagnostyczne dotyczą wyłącznie pojedynczego epizodu (zespołu - przyp. tłum.) chorobowego (pierwszego w życiu pacjenta - przyp. tłum.). Epizody hipomanii lub manii stwierdzone u osób, które przebyły wcześniej zaburzenia afektywne (depresja, hipomania, mania, zespoły mieszane) należy zaliczyć do zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (F31.-). Obejmuje: zaburzenia dwubiegunowe, pojedynczy epizod maniakalny
(F30.1) Mania bez objawów psychotycznych
Wzmożenie nastroju jest nieadekwatne do sytuacji pacjenta i może zmieniać się od beztroskiej dobroduszności (jowialności) do niekontrolowanego podniecenia. Bardzo dobremu samopoczuciu towarzyszy wzmożona energia prowadząca do nadmiernej aktywności, wielomówność, zmniejszona potrzeba snu. Występują trudności w utrzymaniu uwagi oraz znaczne roztargnienie. Samoocena jest wyraźnie zawyżona z ideami wielkościowymi i dużą pewnością siebie. Brak normalnych zahamowań w kontaktach społecznych może być przyczyną zachowań lekkomyślnych, nierozważnych, nieadekwatnych do sytuacji, niezgodnych z charakte m pacjenta.
(F30.2) Mania z objawami psychotycznymi
Oprócz objawów i cech wymienionych w p. F30.1 występują urojenia (zwykle wielkościowe) lub omamy (są to zazwyczaj głosy skierowane wprost do pacjenta), albo też podniecenie, wzmożona aktywność ruchowa i gonitwa myśli osiągają tak skrajne nasilenie, że pacjenta nie można zrozumieć, ani nawiązać z nim rzeczowego kontaktu. Mania z: - objawami psychotycznymi zgodnymi z nastrojem - objawami psychotycznymi niezgodnymi z nastrojem.
lubernat