Panacea_11.pdf

Nr 2 (11)

kwiecień-czerwiec 2005

cena 3 zł w tym 7% VAT

ISSN 1644-0358, INDEKS 378356

Nakład 7000 egz.

prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska

Leki roślinne

w pediatrii

dr Lidia Klaudel

Miłorząb japoński

Doniesienia o jego zastosowaniu

pochodzą już sprzed 2800 lat

przed n.Chr .

dr Iwona Arabas

Panacea i Hygiea

w polskim dworku

czyli o dawnych polskich

apteczkach domowych

Ginkgo

Biloba

lek. med., mgr farm. Jarosław Struczyński

Miażdżyca

– terapia ziołowa

ISSN 1644-0358

Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku - poświęcony upowszechnianiu osiągnięć ziołolecznictwa

lek łagodzący stany

nerwicowe oraz

objawy stresu, ułatwia-

jący zasypianie

lek stosowany

w trudnościach

z zasypianiem

lek stosowany w stanach

zapalnych gardła, jamy

ustnej, suchym kaszlu

lek

przeciw-

depresyjny

lek ułatwiający

trawienie

lek

przeczyszczający

lek przeciw

przerostowi

prostaty

lek

wzmacniający

układ krążenia

lek przeciw-

gorączkowy,

przeciwbólowy

lek przeciw

miażdżycy,

przeciw-

bakteryjny

Zioła w saszetkach do zaparzania

Zioła uspokajające - stosowane w stanach napięcia i niepokoju, Zioła do zmniejszania nadwagi - stosowane w leczeniu nadwagi, Zioła

poprawiające trawienie - stosowane w dolegliwościach trawiennych, Zioła wzmagające trawienie - stosowane w braku łaknienia i

niestrawności, Zioła przeczyszczające - stosowane w zaparciach, Zioła przeciwbiegunkowe - stosowane w biegunkach, Zioła żółcio-

pędne - stosowane w zaburzeniach odpływu żółci i trawienia, Zioła moczopędne - stosowane w kamicy nerkowej i piasku nerkowym,

Zioła do płukania gardła - stosowane w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, Zioła przeciwkaszlowe - stosowane w nieżytach górnych

dróg oddechowych, Zioła wykrztuśne - stosowane w nieżytach oskrzeli i trudnościach w odkrztuszaniu, Zioła przeciwgorączkowe

- stosowane w chorobach z przeziębienia z podwyższoną temperaturą ciała, Zioła metaboliczne (przeciwtrądzikowe) - stosowane w

trądziku młodzieńczym i zaparciach, Zioła ułatwiające gojenie ran - stosowane w trudno gojących się ranach, Zioła przeciwreumatycz-

ne - stosowane w schorzeniach reumatycznych, Liść melisy - stosowany w stanach napięcia i niepokoju, Ziele krwawnika - stosowane

wewnętrznie w stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz zewnętrznie jako środek przeciwzapalny, Nasienie płesznika - stosowane

w zaparciach, Kłącze imbiru - stosowane w chorobie lokomocyjnej, Liść mięty pieprzowej -

stosowany w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, Koszyczek rumianku - stosowany

jako środek przeciwskurczowy i wiatropędny, Liść pokrzywy - stosowany w kamicy nerkowej i

piasku nerkowym, Liść szałwii - stosowany zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła

oraz w stanach zapalnych skóry, Kwiatostan głogu - stosowany w leczeniu zaburzeń układu

krążenia, Kwiat bzu czarnego - stosowany w chorobach z przeziębienia, Owoc kopru włoskiego

- stosowany jako środek wiatropędny i rozkurczowy, Liść mącznicy - stosowany w zakażeniach

dróg moczowych, Ziele skrzypu - stosowane jako środek moczopędny.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane

dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania

produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Producent leków ziołowych: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm , mgr farm. Tadeusz Pawełek

ul. Lubichowska 176 b, 83-200 Starogard Gdański, tel. (058) 561 20 08, fax (058) 561 20 16, e-mail:poczta@labofarm.com.pl, www.labofarm.com.pl

Producent leków ziołowych: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm , mgr farm. Tadeusz Pawełek

W NUMERZE

dr Lidia Klaudel

Miłorząb japoński

Doniesienia o jego zastosowaniu

pochodzą już sprzed 2800 lat

przed n.Chr .

prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska

Leki

roślinne

w pediatrii

str. 16

lek. med., mgr farm. Jarosław Struczyński

Miażdżyca

– terapia ziołowa

str. 8

str. 20

Od wydawcy

SPIS TREŚCI

W dniach od 7 do 9 marca odbyła się w Lizbonie XVII międzynarodowa

konferencja EuroMeeting organizowana przez Drug Information Associa-

tion. W spotkaniu, które zgromadziło ponad 2000 uczestników z całego

świata, wzięło udział także czworo przedstawicieli polskiego Urzędu Reje-

stracji Leków. To bardzo ważne, że krajowi specjaliści na bieżąco monito-

rują szeroki zakres problemów omawianych na międzynarodowym forum

– od zmieniających się regulacji prawnych, poprzez badania kliniczne,

ocenę ryzyka, bezpieczeństwa i efektywności leków – na strategii doskona-

lenia jakości i autoryzacji marketingowej w rozszerzonej Unii Europejskiej

kończąc. W trakcie sesji poświęconej Roślinnym Produktom Leczniczym,

przewodniczący Komitetu Zielarskiego w Europejskiej Agencji Leków

(EMEA), dr Konstantin Keller, przedstawił m. in. pierwsze rezultaty pracy

Komitetu, na przykład określenie linii granicznej pomiędzy pojęciem Ro-

ślinny Produkt Leczniczy (Herbal Medicinal Product) a Lek o Ugruntowanej

Pozycji (Well Established Use) oraz najpilniejsze zadania, na przykład

opracowanie monografii produktów roślinnych i ustalenie listy substancji

pochodzenia roślinnego. Uczestnicy dyskusji panelowej wyrazili nadzieję,

że prace te przyspieszą harmonizację procedury centralnej rejestracji i

ułatwią wdrożenie procedury wzajemnego uznania.

Z przedstawionego przez IMS przeglądu rynku OTC w Europie wynika,

że chociaż na rynku zielarskim trwa stagnacja, to 6-procentowy udział

Polski jest bardzo znaczący i zapewnia nam czwarte miejsce w Europie

(1. Niemcy - 38%, 2. Francja - 21%, 3. Włochy - 8%).

Wnioski z konferencji pozwalają upewnić się, że strona polska z Urzędem

Rejestracji Leków na czele ma prawo czuć się równorzędnym partnerem

w grze o dobry lek i o dobrą pozycję polskiego leku w Europie.

Listy do Panacei - 4

Produkt leczniczy roślinny – tradycja czy wyzwanie?

– dokończenie relacji z III Międzynarodowego

Forum w Centrum Fitoterapii w Gdańsku .......... 5-7

prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska

Leki roślinne w pediatrii .................................. 8-13

mgr inż. Agnieszka Piotrowska

Standaryzacja i kontrola jakości Valerianae

radix ............................................................ 14-15

dr Lidia Klaudel

Rośliny lecznicze: Miłorząb japoński ............. 16-18

lek. med. mgr farm. Jarosław Struczyński

Z biblioteki Panacei: Badania kliniczne,

Kompendium Jana XXI ..................................... 19

lek. med. mgr farm. Jarosław Struczyński

Terapia ziołowa: Miażdżyca .......................... 20-22

dr n. farm. Bożena Kowalczyk

Co się tyczy zapachów (cz. 4): Eukaliptus, koper,

jaśmin, jałowiec… ........................................ 24-27

dr inż. Dorota Jadczak, dr inż. Monika Grzeszczuk

Zioła przyprawowe: Bazylia .......................... 28-30

English Summary – p. 31

dr hab. Mirosława Krauze-Baranowska

Nowości: Działanie lecznicze olejków

eterycznych .................................................. 32-33

Poczet wielkich fitoterapeutów:

Korneliusz Celsus .............................................. 33

dr Iwona Arabas

Dawne apteczki i ich opiekunki ..................... 34-37

Tymoteusz Andrearczyk

Miłorząb – miłość i długowieczność … ......... 38-39

mgr farm. Tadeusz Pawełek

Stargard Gd. – Gdańsk, w marcu 2005

kwiecień - czerwiec 2005

PANACEA

str. 16

Listy

Szanowny Panie Pawełek

Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem materia-

ły informacyjne na temat Międzynarodowego Forum

Fitoterapeutycznego, które odbywało się w ubiegłym

roku w Gdańsku. Niestety, nie mogłem uczestniczyć

w Forum, gdyż w tym samym tygodniu w Szeged (Wę-

gry) organizowaliśmy podobne, choć na mniejszą

skalę, spotkanie poświęcone produktom ziołowym,

za które to spotkanie byłem odpowiedzialny.

Postanowiłem jednak skontaktować się z Państwem

i z tymi osobami, które zaangażowane są w Polsce

w rozwój, wytwarzanie, dystrybucję i rejestrację ro-

ślinnych produktów leczniczych. Podejmuję tę inicja-

tywę również z ramienia Sekcji Roślin Leczniczych

Węgierskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Wie-

rzymy, że nasze kraje, które weszły już do Unii Euro-

pejskiej, mają wiele podobnych problemów, których

rozwiązań można szukać wspólnie. Łatwiej będzie

znaleźć rozwiązania dla pewnych problemów, jeżeli

połączymy nasze wysiłki.

Z miłym zaskoczeniem

kupiłam w kiosku kwartalnik Panacea. Jestem absol-

wentką Akademii Rolniczej w Krakowie, pracę magi-

sterską pisałam z zakresu zielarstwa. Aktualnie pra-

cuję na prywatnej uczelni i chciałabym kontynuować

swoją przygodę z ziołami.

Z wyrazami szacunku

mgr inż. Dominika Pyra

Jestem farmaceutką

W ostatnim numerze Panacei przeczytałam o zamia-

rze rozszerzenia przez Centrum Fitoterapii w Gdań-

sku fitoterapeutycznego forum naukowego na inne

rejony kraju. To wspaniały pomysł! Bardzo chętnie

uczestniczyłabym w takich konferencjach, by posze-

rzyć swą wiedzę. Do Gdańska mam trochę za dale-

ko, ale forum w Katowicach lub w Krakowie byłoby

propozycją także dla mnie.

Życzę dalszych sukcesów w Waszej działalności

Z poważaniem

prof. dr. Kalman Szendrei - Węgry

Beata Jędrusik - Dąbrowa Górnicza

Bezpłatna prenumerata PANACEI

Redakcja P ANACEI pragnie stworzyć krąg ludzi zainteresowanych problematyką ziołolecznictwa, wypowiada-

jących się na naszych łamach. Lekarzom i farmaceutom proponujemy szczególny rodzaj prenumeraty: otrzy-

macie Państwo kolejne numery P ANACEI bezpłatnie (także bez potrzeby uiszczania porto) , po uprzednim

listownym lub telefonicznym zgłoszeniu. Pozostałym Czytelnikom proponujemy prenumeratę na zasadach

promocyjnych: 10 zł rocznie. W sprawach prenumeraty prosimy o kontakt z Dorotą Zielke: tel. 058 56 120 08.

PANACEA. Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku, poświęcony upowszechnianiu profilaktyki i leczenia powszechnych

schorzeń cywilizacyjnych - z zastosowaniem leków pochodzenia naturalnego. 80-888 Gdańsk, ul. Długie Pobrzeże 28,

tel. 0*58 305-1156. Wydawca: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm, mgr farm. Tade-

usz Pawełek. Starogard Gd., ul. Lubichowska 176b. Adres korespondencyjny redakcji - Labofarm, jw. Redaktor Patry-

cja Pawełek-Andrearczyk. Kontakt z redakcją: patrycja@labofarm.com.pl; tel. 0*58-561-2008.

PANACEA kwiecień - czerwiec 2005

Forum w Centrum

III Międzynarodowe Forum

Fitoterapeutyczne w Gdańsku

Produkt leczniczy roślinny – tradycja czy wyzwa-

nie? Taki był temat III Międzynarodowego Forum

Fitoterapeutycznego 12 listopada 2004 r. w Cen-

trum Fitoterapii w Gdańsku.

Relację o pracy w grupach tematycznych zamieści-

liśmy w poprzednim numerze Panacei. Obecnie za-

mieszczamy relację z wystąpień w sesji plenarnej.

Podczas obrad plenarnych organizator Forum, mgr

farm. Tadeusz Pawełek podkreślił znaczenie bez-

pośredniego kontaktu specjalistów różnych dzie-

dzin związanych z fitoterapią i pożytki płynące ze

spontanicznej dyskusji. Poprosił moderatorów grup

o przedstawienie wniosków.

i Zakładu Biofarmacji i Farmakodynamiki, prorektor

ds. nauki AM w Gdańsku – zreferował wnioski do-

tyczące badań naukowych. Badania naukowe w za-

kresie leku roślinnego zmierzają wyraźnie od chemii,

w kierunku biologii molekularnej i biologii w ogóle.

Ta tendencja jest przejawem dążenia do zindywidu-

alizowania farmakoterapii, nastawienia się na kon-

kretnego pacjenta, na usuwanie działań niepożąda-

nych, wynikających z nieuwzględnienia genotypu,

indywiduum poszczególnych pacjentów. „O jakości

leku decyduje ostatecznie efekt kliniczny, terapeu-

tyczny. Nie efekt farmakologiczny, lecz efekt klinicz-

ny” – podkreślił prof. Kaliszan.

Coraz istotniejsze stają się badania nad wpływem

substancji spożywczych na działanie leku, zagadnie-

nia związane z nutraceutykami, substancjami dostar-

czającymi czynników regulujących zdrowie. W dys-

kusji koncentrowano się bardziej na metodyce badań

niż na wykazywaniu skuteczności leków ziołowych.

Rozwój biologii molekularnej dostarczył bowiem do-

wodów na to, co jest oczywiste od wieków i co zo-

stało potwierdzone empirycznie. Biologia uzasadnia,

wzmacnia podstawy stosowania leków naturalnych,

umożliwi dotarcie z informacją na ten temat do le-

karzy, bo to oni decydują ostatecznie o stosowaniu

leków. Promocja leku roślinnego powinna być bar-

dziej aktywna, nawet „agresywna”.

W pracach grupy uczestniczyli m. in. doc. dr hab.

Przemysław Mrozikiewicz , dyrektor Instytutu Ro-

ślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu oraz dr

hab. Maria Pioruńska-Stolzmann z Pracowni Me-

tabolizmu Lipidów, Katedry Chemii i Biochemii

Klinicznej AM w Poznaniu.

Kształcenie

Dr farm. Jadwiga Nartowska – adiunkt w Katedrze

i Zakładzie Farmakognozji Wydziału Farmaceutycz-

nego AM w Warszawie – wyraziła satysfakcję z pra-

cy na Forum:

„Cieszę się, że mogłam mówić o tym, co jest moją

pasją, o nauczaniu. Już sama dyskusja o problemach

kształcenia, o roli studenckich kół naukowych, jest

cenna i jej efekty będziemy obserwować za jakiś

czas”. Dr Nartowska podziękowała prof. dr. hab. n.

med. Leonidasowi Samochowcowi , „któremu lek

roślinny zawdzięcza tak wiele – zarówno w bada-

niach naukowych, jak i w popularyzacji”, za cenne

uwagi dotyczące kształcenia w zakresie fitoterapii.

„Pokreślając znaczenie kształcenia farmaceutów, za-

pominamy niekiedy, jak ważne jest w tym zakresie

kształcenie lekarzy”. W sprawie kształcenia lekarzy

sfromułowano ogólny wniosek o potrzebie rozwi-

jania istniejącej już na niektórych wydziałach me-

dycznych formy podnoszenia kompetencji: fakul-

tetów w zakresie leku roślinnego.

W dyskusji dotyczącej kształcenia fitoterapeutycz-

nego uczestniczyli także m. in.: prof. dr hab. Jerzy

Alkiewicz – przewodniczący Sekcji Fitoterapii PTL

oraz Jackie Saull-Hunt z W. Brytanii (The College

of Phytotherapy, East Sussex).

Kontrola jakości i standaryzacja

Doc. dr Ewa Segiet-Kujawa – kierownik Zakła-

du Analityczno-Kontrolnego w Instytucie Roślin

i Przetworów Zielarskich w Poznaniu – referowa-

ła wyniki prac grupy. W dyskusji dominowały dwa

zagadnienia:

Jak pozyskać pełnowartościowe surowce lekarskie?

Co należy uczynić, by lek ziołowy uzyskał wyższy

status w oczach lekarza – jakie badania prowadzić,

by potwierdzić nie tylko poprzez tradycję, ale także

Badania naukowe

Prof. dr hab. Roman Kaliszan – kierownik Katedry

kwiecień - czerwiec 2005 PANACEA 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: