Dzisiaj rozpoczynamy kolejny cykl powtórek z historii. Od poniedziałku do piątku omówimy najważniejsze strajki w historii PRL-u, które powoli, lecz konsekwentnie przybliżały koniec Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
Poznański Czerwiec 1956Pierwszy w historii PRL-u strajk generalny miał miejsce w Poznaniu w czerwcu 1956 roku.Strajk rozpoczęła załoga największego poznańskiego zakładu – Hipolit Cegielski Poznań. Bezpośrednią przyczyną było niezrealizowanie postulatów załogi zakładu w sprawie niesłusznie pobieranego podatku od osób mogących wykazać się wyższymi dochodami np. przodowników pracy. Atmosfera w Poznaniu stała się niezwykle napięta po wycofaniu się ministra Przemysłu Maszynowego z części uzgodnień wypracowanych z delegacją HCP.
28 czerwca rano doszło do strajku w największych zakładach miasta, który następnie w formie pochodu kontynuowany był na ulicach miasta. Do pracowników zakładów stopniowo dołączały inne osoby, a w rezultacie demonstracja robotnicza stała się około stutysięczną manifestacją niezadowolonych mieszkańców Poznania.
Po godzinie 10:00 rano, na wieść o aresztowaniu delegacji załogi HCP, demonstracja stała się bardziej agresywna. Wybuchły zamieszki w okolicach prokuratury, więzienia oraz gmachu sądu. Część manifestujących udała się pod budynek Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, z którego ok. 10:40 padły pierwsze strzały. Po południu do walki zostały skierowane regularne jednostki wojskowe – 19 Dywizja Pancerna, 10 Dywizję Pancerną oraz 4 i 5 Dywizję Piechoty. Wymiana ognia trwała aż do 29 czerwca, a w jej wyniku zginęło 70 osób cywilnych i 8 żołnierzy.
Do historii przeszło przemówienie radiowe premiera Józefa Cyrankiewicza zawierające słynne zdanie: Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie!
Do rangi symbolu Poznańskiego Czerwca ‘56 urosła natomiast śmierć trzynastoletniego Romana Strzałkowskiego.
Czerwcowe demonstracje w Poznaniu zwróciły uwagę na słabość ekonomiczną ówczesnego systemu polityczno-gospodarczego i zapoczątkowały procesy demokratyczne w Polsce.
SYLWEK5