Sierpień 2011.pdf

Centralna Komisja Egzaminacyjna

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

WPISUJE ZDAJĄCY

Miejsce

na naklejkę

z kodem

KOD

PESEL

EGZAMIN MATURALNY

Z BIOLOGII

POZIOM ROZSZERZONY

SIERPIEŃ 2011

Instrukcja dla zdającego

Czas pracy:

150 minut

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron

(zadania

1 – 36).

Ewentualny

brak

zgłoś

przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy

każdym zadaniu.

3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.

6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki.

7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej

naklejkę z kodem.

8. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej

dla egzaminatora.

Liczba punktów

do uzyskania: 60

MBI-R1_1P-114

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 1. (2pkt)

Na schemacie przedstawiono etapy trawienia białek w przewodzie pokarmowym człowieka.

enzym 1

enzym 2

białka

peptydy

aminokwasy

reakcja A

pH 2

reakcja B

pH 7–8

a) Podaj nazwę enzymu oznaczonego na schemacie numerem 1.

.......................................................................................................................................................

b) Określ, w którym odcinku przewodu pokarmowego zachodzi rozkład białek podczas

reakcji oznaczonej literą B.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 2. (1 pkt)

Komórki tworzące organizm człowieka różnią się zdolnością do podziałów oraz tempem

zachodzenia podziałów.

Zaznacz w tabeli zestaw (A–D), który prawidłowo określa zdolności podziałowe

wymienionych komórek.

Komórki intensywnie dzielące się

Komórki słabo dzielące się

neurony

komórki mięśni gładkich

komórki nabłonka jamy ustnej

komórki wątroby

komórki naskórka

neurony

Zadanie 3. (3 pkt)

Poniżej przedstawiono model budowy błony komórkowej w komórce eukariotycznej.

Na podstawie: B. D. Hames, N. M. Hooper, Krótkie wykłady. Biochemia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005

a) Zapisz wszystkie litery, którymi na schemacie oznaczono:

białka .................................................. lipidy .................................................. .

b) W jakiej komórce – roślinnej czy zwierzęcej – występuje przedstawiona na schemacie

błona komórkowa? Odpowiedź uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

c) Podaj, jaką funkcję w błonie komórkowej pełni cholesterol.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 4. (1 pkt)

Fagocytoza jest rodzajem endocytozy polegającej na pochłanianiu z otoczenia komórki

dużych cząstek pokarmowych. Na schemacie przedstawiono kolejne fazy fagocytozy.

Na podstawie: T. Umiński, H. Wiśniewski, Biologia wyd. X, Warszawa 1997

Określ, czy fagocytozę można zaobserwować w komórkach roślinnych? Odpowiedź

uzasadnij jednym argumentem.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 5. (2 pkt)

Mitochondrium to organellum, w którym zachodzą niektóre etapy tlenowego oddychania

komórkowego.

Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca substraty i produkty reakcji

zachodzących w mitochondrium. Wybierz je z poniższych:

tlen, dwutlenek węgla, ADP, ATP, woda, mleczan, pirogronian, glukoza.

Substraty reakcji zachodzących

w mitochondrium

Produkty reakcji zachodzących

w mitochondrium

Zadanie 6. (2pkt)

Pozostawione na powietrzu ziemniaki, pokrojone do przygotowania frytek ciemnieją.

Uczniowie postanowili zbadać, w jaki sposób przechowywać ziemniaki przygotowane

na frytki. W tym celu przygotowali trzy zestawy doświadczalne – zlewki, w których umieścili

po 10 pasków ziemniaków:

zestaw I – zlewka z ziemniakami pozostawiona na powietrzu

zestaw II – zlewka z ziemniakami zalanymi wodą wodociągową

zestaw III – zlewka z ziemniakami zalanymi rozcieńczonym roztworem kwasu cytrynowego.

Przygotowane zestawy pozostawili na godzinę w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej.

a) Podaj, który zestaw doświadczalny był próbą kontrolną.

.......................................................................................................................................................

b) Podaj, w jaki sposób uczniowie mogą ustalić wynik doświadczenia.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 7. (2 pkt)

Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej przed dodaniem (A)

i po dodaniu (B) substancji X.

Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania:

Substancja oznaczona na schemacie symbolem X to

A. substrat. B. aktywator. C. inhibitor kompetycyjny. D. inhibitor niekompetycyjny.

a) Na podstawie schematu opisz wpływ substancji X na działanie enzymu.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 8. (3 pkt)

Na schemacie przedstawiono zmiany energii substratów i produktów reakcji zachodzącej bez

udziału enzymu.

energia

S – substraty

P – produkty

E 1 – energia aktywacji

bez udziału enzymu

E 1

czas

Na podstawie: B. D. Hames, N. M. Hooper, Krótkie wykłady. Biochemia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005

a) Ustal, czy schemat przedstawia reakcję kataboliczną, czy anaboliczną. Odpowiedź uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

b) Dorysuj na schemacie krzywą, która będzie obrazowała zmiany energii podczas

reakcji zachodzącej z udziałem enzymu.

c) Określ, jaką rolę w przebiegu reakcji pełni enzym.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 9. (1 pkt)

Na rysunku przedstawiono budowę ściany naczynia krwionośnego włosowatego.

śródbłonek

Źródło: E. Pyłka-Gutowska, E. Jastrzębska, Podstawy życia cz I, Kielce 2002

Podaj jedną, widoczną na rysunku, cechę budowy naczynia włosowatego i określ jej

znaczenie w procesie wymiany składników między krwią a tkankami ciała.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 10. (2 pkt)

Powinowactwo barwników oddechowych do tlenu wyrażane jest procentowym nasyceniem

cząsteczki barwnika tlenem przy odpowiednim ciśnieniu gazu.

Na wykresie przedstawiono powinowactwo do tlenu dwóch barwników oddechowych:

hemoglobiny występującej we krwi i mioglobiny występującej w mięśniach.

Na podstawie: Biologia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. Kształcenie w zakresie podstawowym ,

pod red. A. Jerzmanowskiego, Warszawa 2002

Na podstawie analizy powyższych informacji wyjaśnij, na czym polega współdziałanie

hemoglobiny i mioglobiny w dostarczaniu tlenu do pracy intensywnie pracujących

mięśni szkieletowych.

.......................................................................................................................................................

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: