Jeśli w załączniku znajdują się obrazki, nie zostaną wyświetlone. Pobierz oryginalny załącznik.
5. Psychoterapia-rola pielęgniarki?
Psychoterapia – leczenie prowadzone za pomocą odpowiednich środków i technik psycholo-gicznych, stosowanych w sposób świadomy i celowy przez wykwalifikowanych terapeutów (psychiatrów, psychologów), termin ten bywa niekiedy używany w znaczeniu znacznie szerszym, obejmującym każdy pozytywny kontakt z pacjentem wywierający korzystny wpływ na jego stan i samopoczucie. Chodzi tu raczej o sprzyjającą leczeniu postawę osoby opiekującej się chorym, tworzącej klimat bezpieczeństwa i kontakt budzący zaufanie niż o terapię jako taką. Personel medyczny stosuje zamiennie takie terminy jak: psychoterapia przy łóżku chorego, psychoterapia wspierająca, psychoterapia elementarna, pomoc psycholo-giczna lub szeroko rozpowszechniony w piśmiennictwie pielęgniarskim termin – funkcja eks-presyjna. Za podstawowy cel psychoterapii elementarnej należy uznać łagodzenie napięć i negatyw-nych emocji wywołanych sytuacją choroby oraz stosowanymi metodami leczenia.
W działaniach ukierunkowanych na usunięcie napięcia, obaw i niepokoju pacjenta, najważ-niejsza wydaje się pomoc polegająca na przeciwdziałaniu poczuciu zagrożenia (wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa) oraz bezradności (dostarczanie środków, dzięki którym chory może poczuć się bardziej samodzielny i lepiej kontrolować swoją sytuację).
Niezwykle ważne jest wytworzenie u pacjenta pozytywnego na-stawienia psychicznego i kierowanie jego wyobraźnią w pożądanym kierunku. Nasycona lę-kami i obawami wyobraźnia działać będzie na jego szkodę, natomiast wypełniona pozytyw-nymi obrazami, przez autosugestię, sprzyjać będzie zdrowieniu. Bardzo przydatna okazuje się tu m.in. metoda wizualizacji, polegająca na kreowaniu w wyobraźni pacjenta pozytywnych obrazów związanych z przebiegiem procesów leczniczych zachodzących w organizmie oraz z uzyskiwaniem pomyślnych wyników leczenia.
Ważne również jest aby unikać jatrogenii, czyli tych wszystkich urazowych sytuacji, których źródłem bywa czasem personel medyczny, w tym także pielęgniarski. Mają tu miejsce również działania zmierzające do poprawy współpracy z pacjentem w procesie pielęgnacji i leczenia
Najważniejszym składnikiem – podstawą psychoterapii elementarnej – jest przyjęcie wobec pacjenta odpowiedniej postawy, ułatwiającej nawiązanie dobrych i przyjaznych kontaktów.
Carl Rogers wymienia trzy zasadnicze postawy decydujące o terapeutycznej atmosferze kontaktu. Są to: akceptacja (ciepło emocjonalne terapeuty, serdeczność, życzliwość,), empatia (zdolność do wczuwania się w emocjonalną sytuację drugie-go człowieka) i autentyczność (spontaniczność, bycie sobą w kontaktach z innymi).
Do terapeutycznych sposobów komunikowania się z chorym należą: dostrzeganie pacjenta oraz spostrzeganie zmian, które zachodzą w nim oraz jego otoczeniu, oferowanie siebie, ak-ceptacja wyrażona werbalnie i niewerbalne, informowanie, akceptujące milczenie pielęgniar-ki, zachęcanie pacjenta do opisu rzeczy spostrzeganych oraz do porównań, zachęcanie do kontynuowania, taryfikowanie, przekazywanie obserwacji, urealnianie oraz ujęcie w słowa tego, co sugeruje pacjent.
Do nieterapeutycznych form kontaktu z pacjentem zalicza się: sugerowanie odpowiedzi, suge-rowanie oddziaływań z zewnątrz, odrzucanie myśli i zachowań pacjenta, uspokajanie chore-go, doradzanie pacjentowi z pozycji tego, kto wie lepiej, ocenianie, stawanie w opozycji do urojeniowych sądów pacjenta, wypowiadanie zdawkowych słów, komentarzy, zmiana tematu oraz dosłowne traktowanie wypowiedzi pacjenta.
Wspomniane zachowania niewłaściwie inicjują kontakt, komunikację wstępną, blokują ją, niewłaściwie podtrzymują komunikację, przerywają ją, niewłaściwie pogłębiają komunikację, a także niewłaściwie porządkują komunikaty.
5. A. Problemy pacjenta ze schizofrenią -udział pielęgniarki?
-wysokie ryzyko pobudzenia ukierunkowanego na siebie lub innych,
- izolacja społeczna,
-nieefektywne radzenie sobie (pogorszenie zachowań adaptacyjnych i zdolności rozwiązywania problemów oraz napotkanych wyzwań i realizacji ról życiowych,
-zaburzenia spostrzegania, zmienione procesy myślenia,
-utrudniona komunikacja słowna,
-brak dbałości o siebie (określić/identyfikować specyficzne obszary),
- zaburzenia rytmu snu.
Udział pielęgniarki pomoc- Zapewnić pacjentowi bezpieczeństwo – chory na skutek urojeń, halucynacji lub pobudzenia może być niebezpieczny dla siebie lub otoczenia.
-Nie wolno się sprzeczać z chorym, ani podejmować prób wyperswadowania urojeń. Dowodzenie błędności urojeń na ogół tylko umacnia te fałszywe sądy
-Pielęgniarka powinna słuchać o tym, jak chorzy przeżywają świat, rozpoznawać, jakie uczucia kryją się pod urojeniami – strachu, smutku, beznadziejności.
-W kontaktach z chorym należy zachować szczerość i otwartość. Nie wolno udawać, że wierzy się w prawdziwość urojeń, ale powinno się okazać zrozumienie faktu, iż są one prawdziwe z punktu widzenia chorego.
-W kontaktach z pacjentem pielęgniarkę powinna cechować autentyczność, umiejętność i gotowość uważnego słuchania oraz chęć pomocy, niesprzeciwianie się chore-mu, umiejętność znoszenia urojeń, niepokoju lub niechęci pacjenta. Nie wolno jednak dopuścić do nadmiernego uzależnienia się pacjenta od pielęgniarki. Uzależnienie sta-nowi przeszkodę w życiowej samodzielności pacjenta.
-Opieka somatyczna zależy od aktualnego stanu zdrowia pacjenta. W skrajnych przypadkach – osłupienie katatoniczne – pielęgniarka zaspokaja wszystkie życiowo ważne potrzeby chorego. W przypadkach lżejszych – okazuje pomoc przy jedzeniu, dbaniu o higienę osobistą.
-Jeżeli pacjent się głodzi, należy znaleźć tego przyczynę, pacjentów zahamowanych – karmimy łyżką.
-Jeżeli u chorego występują zaparcia – należy wprowadzić odpowiednią dietę. Chorych zanieczyszczających się należy zawsze o tej samej porze wyprowadzać do ubikacji.
-Jeżeli chory ubiera się dziwacznie, niekompletnie i niedbale lub nie dba o higienę ciała i odzieży: pielęgniarka zobowiązana jest pomóc choremu przy myciu, ubieraniu. Należy wzbudzać zainteresowanie chorego jego własnym wyglądem
-Nie należy śmiać się z urojeń chorego. Reagowanie śmiechem na urojenia chorego, świadczy o braku szacunku dla niego i niezrozumieniu jego przerażenia i rozpaczy.
- Dopuszczalny jest śmiech z chorym, ale nie z chorego.
-Szanować prawo pacjenta do zachowania dystansu i autonomii
Proces rehabilitacji osoby chorej na z schizofrenię należy zacząć jak najwcześniej, od za-interesowania pacjenta własnym wyglądem i higieną osobista, od zachęcania do udziału w zajęciach organizowanych na oddziale. Zajęcia powinny być proste, ale nie monotonne
Pielęgniarka wzmacnia u pacjenta zachowania pożądane poprzez warunkowanie instrumentalne – natychmiastowe wzmocnienie pozytywne. Nagradzanie chorego (np. aprobata) za przejawianie aktywności, podejmowanie współpracy, dbanie o higienę osobistą itp.
Rehabilitacja chorych na schizofrenię obejmuje również trening umiejętności społecznych – np. w zakresie komunikowania się, trening werbalnych i niewerbalnych umiejętności radzenia sobie w kontaktach z innymi, np. trening asertywności.
Trening umiejętności społecznych pomaga pacjentowi radzić sobie z sytuacjami krytycznymi
Obniżenie lęku: obserwacja pacjenta, okazywanie troski, empatii, uczenie radzenia sobie z symptomami psychotycznymi, stosowanie relaksacji, malarstwa i innych sposobów/technik redukcji stresu, zachęcanie do stopniowego oswajania się z sytuacją powodującą lęk.
Obniżenie autyzmu: pielęgniarka przejawia empatię, zachęca i ułatwia nawiązanie kontaktu z innymi ludźmi, włącza chorego wspólnie z zespołem terapeutycznym do zajęć (terapia zajęciowa, wycieczki itp.), psychoterapia, muzykoterapia, relaksacja, rozpoznaje z chorym te aktywności i rozrywki, które poprzednio dawały mu satysfakcję i wspólnie z nim planuje regularne podejmowanie tych czynności, np. czytanie, spacery, malowanie, itp. W wyniku tych działań, chory nawiązuje kontakt z innymi ludźmi, mając mniejsze poczucie wyobcowania ze świata zewnętrznego
Efektywne komunikowanie się: okazanie choremu zainteresowania, akceptacji, empatii, uważne słuchanie chorego, utrzymywanie kontaktu wzrokowego z pacjentem, pielęgniarka mówi w pierwszej osobie, głosem spokojnym, zdaniami krótkimi, wyraża się jasno, konkretnie, zadaje pacjentowi pytania, jeśli nie rozumie, co chory czuje, myśli, koncentruje się na jednym temacie, poznaje punkt widzenia i potrzeby chorego.
Niwelowanie symptomów psychotycznych: pielęgniarka uważnie słucha chorego mówiącego o swych przeżywanych urojeniach, okazuje mu zrozumienie, troskę, koncentruje się na uczuciach pacjenta, a nie na przekonaniach o prawdziwości doznawanych przeżyć, uczy chorego strategii postępowania z psychotycznymi symptomami schizofrenii – zmiana poziomu pobudzenia poprzez ćwiczenia gimnastyczne, słuchanie muzyki, uczestniczenie w rozmowach, grach towarzyskich, ćwiczeniach relaksacyjnych, głównie oddechowych, zablokowanie uszu lub zamknięcie oczu, przeniesienie uwagi chorego, pozytywne mówienie o sobie, ignorowanie objawów, zaakceptowanie przez pacjenta objawów, których nie da się zredukować. Wynik działań pielęgniarskich – chory nie wykazuje zaburzeń treści myślenia i spostrzegania lub są one mniej nasilone, występują rzadziej, chory ma poczucie rzeczywistości
6. Udział pielęgniarki w rehabilitacji psychiatrycznej?
Celem postępowania rehabilitacyjnego jest niedopuszczenie do objawów choroby szpitalnej, odbudowanie nawyków kontaktów społecznych ze środowiskiem i włączenie chorego w czynne życie społeczne. Strategia rehabilitacji opiera się na wspieraniu chorego w trudnym okresie przystosowania się do nowych, niepomyślnych warunków, wsparciu w kolejnych kryzysach emocjonalnych i interpersonalnych oraz świadomym zindywidualizowanym kształtowaniu doświadczeń pacjenta.
Wyróżnia się rehabilitację leczniczą, społeczną i zawodową
Rehabilitacja lecznicza, społeczna i zawodowa w psychiatrii jest systemem skoordynowanych oddziaływań, które mają umożliwić psychicznie choremu samodzielną egzystencję, podjęcie aktywności życiowej oraz integrację społeczną.
Rehabilitacja lecznicza (medyczna): to zespół działań, które mają doprowadzić do odzyskania utraconej z powodu choroby sprawności psychofizycznej, a jeżeli nie jest to możliwe, mają pomóc choremu zaadaptować się do życia ze swoją chorobą.
Rehabilitacja psychologiczna i społeczna: to przygotowanie chorego do życia w środowisku rodzinnym i społecznym oraz przygotowanie środowiska do przyjęcia chorego i pomoc w rozwiązaniu podstawowych problemów życiowych.
Rehabilitacja zawodowa: to poradnictwo i szkolenie zawodowe, to także obserwacja prób podjętych przez byłego pacjenta, w celu oceny jego sprawności intelektualnej i manualnej, nawyków i umiejętności współpracy z innymi. Ocenia się poziom motywacji chorego do pod-jęcia pracy oraz jego zdolność do przestrzegania obowiązujących w zakładzie pracy norm i obyczajów
Wyróżnia się rehabilitację wczesną i późną. Wczesna rehabilitacja w psychiatrii towarzyszy intensywnemu oraz możliwie krótkiemu leczeniu farmakologicznemu i obejmuje: rozpozna-nie społecznych problemów pacjenta, pomoc psychologiczną udzieloną choremu i jego rodzi-nie w rozwiązaniu konfliktów oraz podjęciu życiowych decyzji, które powinny być realistyczne, w miarę optymistyczne, mające na względzie przede wszystkim dobro chorego
Rehabilitacja wczesna powinna być prowadzona do czasu osiągnięcia przez pacjenta właściwego poziomu adaptacji. Często z góry musimy założyć, że poziom funkcjonowania społecznego pacjenta będzie znacznie niższy od norm przyjętych w jego otoczeniu oraz, że osiągnięta poprawa nie gwarantuje stabilizacji.
Rehabilitacja późna jest stosowana u osób długotrwale hospitalizowanych, przewlekle psychicznie chorych, które żyją w izolacji lub są w permanentnym konflikcie z otoczeniem. Chorzy ci utracili zdolność adaptacji do środowiska, nie spełniają wymagań otoczenia, nie radzą sobie z podstawowymi wymogami bytowymi. Chorzy, którzy pozostają na stałe w opiece stacjonarnej są również poddawani rehabilitacji, aby ułatwić im życie codzienne w szpitalu oraz uchronić przed pogarszaniem się funkcjonowania psychospołecznego
Zasady rehabilitacji psychiatrycznej:
Zasada partnerstwa: poszanowanie praw i indywidualności pacjenta, zdobycie zaufania, akceptacji programu i współpracy pacjenta, niestosowanie zakazów i nakazów, zachowa-nie szacunku dla pacjenta, podtrzymanie poczucia godności, autonomii i pozytywnej samooceny, pozbycie się przez pielęgniarkę postawy nadopiekuńczej, wzmacnianie pozytywnych zachowań prospołecznych pacjenta, podkreślanie korzystnych cech pacjenta ułatwia nawiązanie z nim współpracy, powoduje realistyczny optymizm u personelu i w środowisku społecznym, co przyczynia się do zwiększenia tolerancji na niektóre niedostosowane zachowania chorego i podnosi poziom oczekiwań wobec niego.
• Zasada wielokrotności oddziaływań: oznacza konieczność jednoczesnego oddziaływania w różnych sferach życia codziennego: rodzinnej, zawodowej, towarzyskiej, społecznej, itp., konsekwencją tej zasady jest konieczność ścisłej współpracy wielospecjalistycznego zespołu rehabilitacyjnego i najbliższego otoczenia pacjenta.
Zasada stopniowania trudności: wynika z obniżonych zdolności adaptacyjnych większości psychicznie chorych. Realizacja tej zasady wymaga stosowania systemu form pomocy dostosowanych do zmieniających się możliwości chorego – od całkowitego zastępowania go w decyzjach i aktywności życiowej, która bywa czasem potrzebna w ostrej fazie choroby, aż do całkowitej lub prawie pełnej samodzielności, np. w zakresie pracy: od terapii zajęciowej przez terapię pracą (ergoterapia), zatrudnienie w warunkach chronionych aż do aktywności zawodowej w zwykłym zakładzie pracy. Takie stopniowe zmiany wymagają tworzenia pośrednich form opieki m.in. oddziałów dziennych, zespołów leczenia środowiskowego, klubów, hosteli, zakładów pracy chronionej.
• Zasada powtarzalności oddziaływań: odnosi się do grupy pacjentów, u których proces chorobowy przebiega z okresami zaostrzeń, wówczas powtarza się działania rehabilitacyjne od początku.
Zasada zgodności psychosocjalnych i biologicznych metod oddziaływania: wynika z braku wyraźnej granicy między leczeniem, a rehabilitacją w psychiatrii. Zwykle stosuje się jednocześnie leczenie farmakologiczne i oddziaływanie rehabilitacyjne. Niezbędne jest zatem, aby każdy, kto prowadzi z pacjentem zajęcia aktywizujące, znał dokładnie rodzaj i dawki przyjmowanych przez niego leków psychotropowych, objawy uboczne leku oraz ogólną wydolność chorego. Bez tych wiadomości łatwo, stosując różne formy terapii zajęciowej, przekroczyć bezpieczną granicę obciążenia wysiłkiem fizycznym. I odwrotnie, jeśli uboczne działanie leków – senność, drżenie, wzmożone napięcie mięśniowe – uniemożliwia pacjentowi aktywny udział w zajęciach i przygotowaniu go do powrotu do pracy zawodowej, trzeba rozważyć z lekarzem zastosowanie środków korygujących lub zmienić rodzaj leku. Doświadczenie uczy, że wypełnianie czasu u osób z zaburzeniami psychicznymi celową aktywnością, akceptowaną przez nich i dostosowaną do ich potrzeb, zmniejsza nasilenie ujawnianych przez chorych objawów psychopatologicznych, co pozwala na zmniejszenie dawek lub odstawienie leków psychotropowych.
• Zasada optymalnej stymulacji: zakłada, że u chorych psychicznie szkodliwe są zarówno takie warunki, które nie dostarczają dostatecznej ilości wrażeń i pobudzających do działa-nia sytuacji społecznych, jak i nadmierna stymulacja, konieczność sprostowania zbyt trudnym lub zbyt licznym zadaniom
6. A. Opieka nad pacjentem w wieku podeszłym z zaburzeniami psychicznymi.
Najczęstsze zaburzenia w wieku podeszłym
-zaburzenia nastroju głównie DEPRESJA-gorzej leczone niż w wieku pełno rozwojowym, duże poczucie lęku, depresji, brak snu, agresja, duży pesymizm, myśli samobójcze
1Poczucie zmarnowanego, straconego i przegranego życia - Piel stara się wzbudzić i wzmocnić poczucie wartości chorego.
2Poczucie osamotnienie i beznadziejności prowadzące do śmierci-Piel stara się przywrócić nadzieję i ochronę przed samotnością
-ograniczenia psychiczne OTĘPIENIE
4-5% w wieku po65r.ż ma otępienie z tego ok15% Alzheimera
1.Zaburzenia w komunikacji z otoczeniem- Piel stara się aby chory podtrzymał kontakty społeczne, stara się uświadomić choremu że jest bezpieczny
-nerwice spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych
-zaburzenia typu ogr. -> niedowidzenie, niedosłyszenie
7. Problemy pacjenta w mani- udział pielęgniarki
1. Diagnozy pielęgniarskie:
• wysokie ryzyko urazu: stan, w którym osoba jest zagrożona doznaniem urazu, będącego rezultatem nieadaptacyjnych mechanizmów obronnych w interakcji z otoczeniem, może mieć to związek z maksymalna aktywnością pacjenta, zachowaniami destrukcyjnymi, złością, agresją wobec otoczenia,
• wysokie ryzyko gwałtownego zachowania wobec siebie lub innych,
• zaburzenia odżywiania – zmniejszone od zapotrzebowania organizmu,
• zaburzone procesy myślenia (zaburzenia koncentracji uwagi – nadmierna odwracalność, egocentryzm, zmniejszona zdolność rozumienia pojęć, urojenia wyższości, prześladowcze, podejrzliwość,
• utrudnione relacje społeczne,
• zaburzenia rytmu snu
2. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z zespołem maniakalnym:
Zapewnić pacjentowi poczucie bezpieczeństwa oraz zapewnić bezpieczeństwo innym pacjentom.
• Podawać leki uspokajające zgodnie z zaleceniem lekarskim.
• Ograniczyć bodźce z otoczenia – w stanie pobudzenia pacjent jest bardzo roztargniony, reaguje nadmiernie, nawet na słaby bodziec.
• Jeżeli zaburzona jest potrzeba higieny, „pacjent nie ma czasu” na toaletę lub zmianę bielizny, ubrania – pomóc mu w tych czynnościach.
• Notować ilość spożytych pokarmów i wypitych płynów, aby wyrównać braki (kontro-la bilansu płynów i kalorii), bowiem nadmierna ruchliwość i rozproszenie uwagi po-woduje, że chory nie ma czasu zjeść posiłku.
•Pożywienie lekkostrawne, bogatoenergetyczne.Wspólnie z dietetykiem określić zapotrzebowanie kaloryczne. Jeżeli chory nie może usiedzieć do końca posiłku i wstaje od stołu – dać do ręki kanapkę, owoc, słodycze.
•Zwracać uwagę podczas jedzenia na chorych jedzących szybko, łapczywie – czy się nie krztuszą, nie dławią.
•Chorzy znacznie pobudzeni powinni jeść oddzielnie (chory wypluwa jedzenie, może rzucać naczyniami), napoje podawać w kubkach plastikowych.
•W ostateczności karmienie chorego przez zgłębnik.
Otoczyć opieką pacjenta w nocy, kiedy nie śpi, by nie chodził po salach i nie budził innych pacjentów (usiąść ...
madzialenaaa90