Przemor-2008-05.pdf

przegląd

ISSN 1897-8436

W WOJNACH

SZÓSTEJ GENERACJI

KOORDYNOWANIE DZIAŁAŃ MARYNARKI WOJENNEJ I SIŁ POWIETRZNYCH str. 20

PROGRAMY BADAWCZO-ROZWOJOWE I WDROŻENIOWE str. 60

morski

MIESIĘCZNIK | MAJ 2008 | NR 5 (011)

przegląd

str. 4

SIŁY MORSKIE

ZABEZPIECZENIE DZIAŁAŃ

str. | 20

Programy

badawczo-rozwojowe

i wdrożeniowe

Koordynowanie działań marynarki

wojennej i sił powietrznych

str. | 60

Koordynowanie działań lotnictwa w czasie operacji połączonych

ma zapewnić zarówno skuteczność oddziaływania na

przeciwnika, jak i bezpieczeństwo wszystkim komponentom

uczestniczącym w operacji.

TECHNIKA I UZBROJENIE

Norweskie okręty

rakietowe typu Skjold str. | 24

HISTORIA MORSKA

TECHNIKA I UZBROJENIE

str. | 40

Agentura Informacji

Wojskowej

w rozpracowaniu

kmdr. por. Zbigniewa

Przybyszewskiego

Jeden

„Gotland” z Bałtyku na Pacyﬁ k

z wielu

str. | 52

Siły zbrojne USA nie lekceważą wzrostu zagrożenia

użyciem konwencjonalnych okrętów podwodnych

do działań skierowanych przeciwko amerykańskim celom.

¢ MORSKA SZTUKA WOJENNA

Siły morskie w wojnach szóstej generacji (cz. I),

dr inż. Henryk Sołkiewicz .....................................................................4

przegląd

morski

maj 2008 | NR 5 (011)

¢ ZABEZPIECZENIE DZIAŁAŃ

Koordynowanie działań marynarki wojennej i sił powietrznych,

kpt. mgr inż. Paweł Szlachciak .........................................................20

Szanowni Czytelnicy!

Najnowszy numer

„Przeglądu

Morskiego” otwiera

artykuł dr. Henryka

Sołkiewicza poświę-

cony siłom morskim

w wojnach szóstej

generacji według poglądów rosyjskich.

Kpt. Paweł Szlachciak prezentuje

Centrum Koordynacji Operacji

Powietrznych działające w ramach

Centrum Operacji Morskich. W artykule

stwierdza m.in., że współdziałanie lotnic-

twa z siłami morskimi należy do wyjątko-

wo trudnych zadań, a ich efektywność

zależy od ciągłej wymiany informacji.

Kmdr por. dypl. rez. Tomasz Jokiel omawia

norweskie szybkie okręty rakietowe typu

Skjold. Możliwości tych bocznokadłubo-

wych poduszkowców wzbudziły duże zain-

teresowanie flot innych państw.

Wzrastające zagrożenie konwencjonalny-

mi okrętami podwodnymi bardzo poważ-

nie potraktowali Amerykanie. Wspólne

ćwiczenia US Navy i szwedzkich okrętów

podwodnych wykazały przewagę tych jed-

nostek w wielu sytuacjach.

Kmdr por. Maciej Nałęcz omawia nowator-

skie rozwiązania szwedzkich okrętów pod-

wodnych typu Gotland, jednych z najbar-

dziej zaawansowanych technologicznie

okrętów w swojej klasie.

O problemach oficerów MW, wywodzących

się z II RP, w powojennej rzeczywistości

traktuje artykuł dr. hab. Piotra Semkowa.

Jednym z nich był kmdr por. Zbigniew

Przybyszewski. W wyniku działań Informacji

Wojskowej został skazany na śmierć.

Państwa uwadze polecam także pozosta-

łe, równie interesujące artykuły podejmu-

jące tematykę morską.

¢ TECHNIKA I UZBROJENIE

Norweskie okręty rakietowe typu Skjold,

kmdr por. rez. Tomasz Jokiel .............................................................24

AKTUALNOŚCI ...................................................................................26

„Gotland” z Bałtyku na Pacyfik,

kmdr por. Maciej Nałęcz ...................................................................40

¢ RECENZJE I OMÓWIENIA

„Biuletyn Historyczny” Muzeum Marynarki Wojennej,

kmdr ppor. rez. dr Ireneusz Bieniecki ..............................................49

¢ HISTORIA MORSKA

Jeden z wielu, dr hab. Piotr Semków ................................................52

¢ OPRACOWANIA OKOLICZNOŚCIOWE

Programy badawczo-rozwojowe i wdrożeniowe (cz. II),

kmdr rez. dr inż. Jan Tadeusz Dobkowski,

kmdr por. rez. dr inż. Ryszard Rugała ..............................................60

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Artur Bartkiewicz

tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący:

kmdr ppor. dr Mariusz Konarski

tel.: CA MON 266-207; 262-413,

e-mail: bandera@mw.mil.pl

Redaktor merytoryczny: Paulina Glińska,

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Skład i łamanie: Monika Klekociuk

Opracowanie stylistyczne: Renata Gromska,

Katarzyna Kocoń, Aleksandra Ogłoza,

Teresa Wieszczeczyńska

Kolportaż i reklamacje: Bellona SA

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Marian Kluczyński

Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio

Druk: Zespół Wydawniczy Sił Powietrznych

ul. Żwirki i Wigury 1c, 00-912 Warszawa

Przegląd Morski ukazuje się od grudnia 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.zolnierz-polski.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

kmdr ppor. dr

Mariusz Konarski

redaktor prowadzący

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.redakcjawojskowa.pl

2008/05

przegląd morski

MORSKA SZTUKA WOJENNA Precyzyjne niszczenie

szóstej generacji* (cz. I)

Wraz ze społeczeństwem rozwijało się rzemiosło wojenne. Jego poziom

zależał od potencjału naukowo-technicznego państwa

i materiałowo-technicznej bazy prowadzenia walki zbrojnej.

T eoretycy myśli wojsko-

wej uznawali wojnę za

przedłużenie polityki

środkami nacisku, za

zbrojne starcie państw i koalicji.

Stwierdzenia te nadal są aktualne.

ewolucja

Wojnę charakteryzują trzy pod-

stawowe cechy: cele polityczne,

środki nacisku oraz formy i sposo-

by prowadzenia walki.

Z analizy historycznych form

prowadzenia walki zbrojnej wyni-

ka, że wiążą się one z rewolucyj-

nymi zmianami w rzemiośle wo-

jennym. Zmiany jakościowe są

efektem ewolucji naukowo-tech-

nicznej środków walki. Te zaś

w zasadniczy sposób wpływały na

poglądy i zasady oraz sposoby

prowadzenia działań wojennych.

W rezultacie ewolucja środków

walki całkowicie zmieniła techno-

logię walki zbrojnej.

Uwzględniając materialną ba-

zę prowadzenia wojen, można

wyróżnić:

Wojny okresu przedjądrowe-

go, obejmujące cztery generacje

wojen kontaktowych:

• pierwszą – biała broń; pod-

stawowa walka to walka wręcz;

boje abordażowe galer w strefie

przybrzeżnej; wojna w skali tak-

tycznej;

• drugą – proch; broń gładkolu-

fowa; starcie kontaktowe; wojny

w okopach; morskie boje flot ża-

glowych na morzach przybrzeż-

nych; geograficzne odkrycia no-

wych kontynentów; walka o po-

nowne kolonialne zdobycze; woj-

na w skali operacyjno-taktycznej;

• trzecią – broń gwintowana;

wielostrzałowa artyleria i broń

strzelecka; operacje lądowe; paro-

we, żelazne okręty różnych klas;

morskie bitwy; wojny w skali ope-

racyjno-strategicznej;

• czwartą – automatyczne (sa-

mopowtarzalne) i odrzutowe

uzbrojenie; wojska zmechanizo-

wane; lotnictwo; lotniskowce

i okręty podwodne; frontowe

i morskie operacje; wojny w skali

strategicznej.

Podstawowym celem wymie-

nionych wojen było rozbicie siły

żywej i uzbrojenia przeciwnika,

opanowanie jego terytorium oraz

zmuszenie do kapitulacji. Walkę

prowadziły w bezpośrednim kon-

takcie ogniowym wojska lądowe,

wspierane przez lotnictwo różne-

go przeznaczenia.

Wojny okresu jądrowego,

obejmujące następne dwie gene-

racje wojen:

• piątą – uzbrojenie rakietowo-

-jądrowe; wojna w skali strategicz-

nej, globalnej; zagrożenie likwida-

dr inż. Henryk

Sołkiewicz

Akademia Marynarki wojennej

* wg poglądów rosyjskich.

przegląd morski

2008/05

TRENDY aaa

Siły morskie w wojnach

cją cywilizacji lub oddzielnych

kontynentów;

• szóstą (wojna niekontakto-

wa) – ofensywna i defensywna

broń precyzyjnego rażenia; woj-

na w skali strategicznej. Podsta-

wową formą wykonania zadań bę-

dzie powietrzno-kosmiczna ope-

racja z użyciem uzbrojenia kon-

wencjonalnego, mająca na celu

zniszczenie ekonomiki, systemu

dowodzenia i podstawowych

funkcji państwa oraz wybranych

obiektów militarnych.

Już niektóre wojny lokalne lat

90. XX wieku były prowadzone za

pomocą środków precyzyjnego ra-

żenia. Ich celami były obiekty sys-

temu obrony powietrznej, systemy

dowodzenia, stanowiska dowodze-

nia i węzły łączności oraz ważne

obiekty wojskowo-przemysłowe.

Wspólną cechą tych wojen było

odstąpienie od wprowadzania

wojsk lądowych na terytorium

przeciwnika i rezygnacja z okupa-

cji zdobytego obszaru.

Stopniowo znaczenie tracił tak-

tyczny kontakt ogniowy. Pojawiło

się bowiem precyzyjne uzbrojenie,

mogące skutecznie razić obiekty

na całej głębokości terytorium

przeciwnika. Ponadto wielokrot-

nie wzrosła moc czynników raże-

nia konwencjonalnego uzbrojenia

taktycznego. Wszystko to sprzyja-

ło efektywnemu niszczeniu waż-

nych obiektów, a tym samym osią-

ganiu założonych celów operacji.

Morskie siły zbrojne

po drugiej wojnie światowej

Druga wojna światowa była woj-

ną czwartej generacji. Materialno-

-techniczna baza jej prowadzenia

była uzależniona od czynników

naukowo-technicznych, wojenno-

-ekonomicznych i moralno-poli-

Trzeci wymiar

W czasie drugiej wojny światowej głównym zagrożeniem na lą-

tycznych. Rozwój tej bazy skutko-

wał polepszeniem jakości sił mor-

skich. Zwiększyły się zarówno ma-

newrowość (mobilność) sił, jak

i uderzeniowa oraz ogniowa moc

uzbrojenia morskiego, a także za-

sięg rażenia i dowodzenia. W skła-

dzie floty pojawiły się nowe rodza-

je sił morskich, takie jak okręty

podwodne, lotnictwo morskie i lot-

niskowce. Problemem stały się du-

że nawodne okręty bojowe – okrę-

ty liniowe i krążowniki. Z powodu

niskiej odporności bojowej w sytu-

acji zagrożenia z powietrza utraci-

ły one dotychczasową pozycję

głównych sił floty.

Podczas bitwy o Atlantyk

w starciach brytyjskiej i amery-

kańskiej floty z niemieckimi okrę-

tami podwodnymi użyto sił do

zwalczania okrętów podwodnych.

Odniosły one ostateczne zwycię-

stwo w tej walce.

Decydującym czynnikiem w bi-

twach lądowych i morskich stało

się panowanie w powietrzu. Ta no-

wa kategoria sztuki wojennej

gruntownie zmieniła przebieg

starć i bitew zarówno na lądzie,

jak i na morzu.

Wzrost zagrożenia na morzu

skutkował rozwojem wszystkich

rodzajów obrony zgrupowań (ze-

społów) okrętowych i konwojów:

przeciwlotniczej, zwalczania

okrętów podwodnych, przeciwmi-

nowej i przeciwkutrowej. Do-

świadczenia z morskich bitew

i operacji wskazują, że podstawę

sukcesu zawsze gwarantowało za-

NOTATKA

Wojna niekontaktowa jest

pojęciem umownym, uwa-

runkowanym współczesny-

mi osiągnięciami nauki,

odnoszącym się do no-

wych zasad prowadzenia

walki zbrojnej oraz nowych

sposobów prowadzenia

działań (z użyciem precy-

zyjnych środków dalekiego

zasięgu oraz danych z ko-

smiczno-powietrznego roz-

poznania uzyskanych

w czasie rzeczywistym, na

teatrze odległym o setki

i tysiące kilometrów,

w sposób zautomatyzowa-

ny). Pojęcie to będzie cią-

gle modyfikowane.

2008/05

przegląd morski

dzie i na morzu było zagrożenie z powietrza. Straty okrętowe

zadane przez powietrznego przeciwnika wyniosły 30–40% wszyst-

kich sumarycznych strat sił sojuszniczych.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: