Dagmara Krysiak
EKSPERTYZA I BIEGLI
Wprowadzenie:
- status biegłego określony jest przepisami prawa tzn. art. 192, 193-203, 205-206, 209 KPK,
Biegły:
- może występować w dwóch rolach – konsultanta (pomocnika organu procesowego) oraz opiniodawcy,
- jako konsultant biegły nie przeprowadza odrębnych badań ani nie wydaje opinii, a jedynie uczestniczy w czynnościach wykonywanych przez organ procesowy, udzielając porad i wskazówek
- rolę biegłego konsultanta należy odróżnić od roli specjalisty w rozumieniu art. 205 KPK, którego rola polega na obsłudze techniczno – dokumentacyjnej, pracują pod kierunkiem organu procesowego, nie są samodzielni,
- jako opiniodawca biegły zgodnie z postanowieniem organu procesowego wykonuje ekspertyzę, przez którą rozumiemy ogół prowadzonych badań jak i opinię,
- organ powołuje biegłego, gdy stwierdzenie jakiś faktów wymaga wiadomości specjalnych,
- wyróżniamy ekspertyzę jednostkową i kompleksową (jeden przedmiot badany jest przez biegłych min. dwóch różnych specjalności),
- wykazy biegłych sądowych prowadzi sąd wojewódzki tzw. biegli z listy, powoływani mogą być także biegli ad hoc, którzy nie są na liście, ale posiadają konieczną wiedzę specjalistyczną, powoływani doraźnie, jednorazowo,
- organ procesowy powołując biegłego wydaje postanowienie,
- kwalifikacje biegłego:
* posiada odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie,
* posiada odpowiednie doświadczenie,
* wysokie kwalifikacje moralne,
* dysponuje aparaturą konieczną do przeprowadzenia ekspertyzy,
* jest sprawny fizycznie i psychicznie w takim stopniu, które umożliwia wyk. badań,
- opinia biegłego składa się ze: sprawozdania i wniosków,
- biegły może zostać poproszony o tzw. ekspertyzę abstrakcyjną czyli ogólną informację z zakresu jakiejś dziedziny wiedzy
Ekspertyza:
- zespół czynności badawczych wymagających wiadomości specjalnych i dlatego wykonywanych przez biegłego na zlecenie organu procesowego, zakończonych opinią, która może mieć charakter samoistnego dowodu w procesie,
- mogą być dokonywane w każdej sferze życia,
- mogą być wykonywane przez:
* instytuty naukowe lub naukowo badawcze,
* zakłady specjalistyczne,
* powołane do tego instytucje,
* biegłych sądowych,
* każdą osobę posiadającą szczególne wiadomości specjalne,
Jakość i harmonizacja ekspertyzy:
- problem dyktatu biegłego – problem polega na dysponowaniu tak dużej w porównaniu do prawnika wiedzy z danego zakresu, że może to wykluczyć dokonanie rzetelnej, samodzielnej oceny wyników ekspertyzy,
- zasady międzynarodowej standaryzacji badań i zapewnienie jakości prac laboratoryjnych,
- najważniejszym podmiotem zajmującym się harmonizacją działań badawczych jest Europejska Sieć Laboratoriów Nauk Sądowych,
- ostatecznym celem harmonizacji metod badawczych jest osiągnięcie podwójnej przejrzystości – standaryzacja kwalifikacji badaczy, a część druga dot. kryminalistycznych metod badawczych,
- w każdym laboratorium kryminalistycznym działa komórka ds. zapewnienia jakości
trwewqetrwewqe