Rolnictwo ekologiczne

Rolnictwo ekologiczne – (organiczne, biologiczne) - system gospodarowania, w którym wyklucza się stosowanie syntetycznych nawozów mineralnych, pestycydów, regulatorów wzrostu i syntetycznych dodatków paszowych. Rolnictwo to charakteryzuje się produkcja w cyklu zamkniętym gleba – roślina – zwierzę, przy zachowaniu dużej samowystarczalności.
Traktowane jest jako sposób życia w symbiozie z przyrodą, aniżeli system produkcji. Cele ekologiczne dominują nad ekonomicznymi.




 Uprawa roślin
Właściwy płodozmian uwzględniający rośliny strukturotwórcze i zwiększające zawartość materii organicznej w glebie (np. rośliny motylkowe),
Przykrycie powierzchni gleby roślinnością przez jak najdłuższy okres w roku (stosowanie wsiewek, międzyplonów i poplonów),
Nawożenie organiczne nawozami wytworzonymi w gospodarstwie (kompost, obornik, nawozy zielone) pozwalające utrzymać żyzność gleby,
Nawożenie mineralne ograniczone do mączek skalnych (uwzględnionych w Rozporządzeniu Rady 2092/91 EWG)
Odchwaszczanie mechaniczne ( bez chemicznych środków ochrony roślin),
Wykorzystanie agrotechnicznych metod walki z chorobami, szkodnikami (odpowiednie następstwo i sąsiedztwo roślin)
Stosowanie preparatów biologicznych i wyciągów roślinnych,
Stosowanie ekologicznego materiału siewnego i sadzeniowego.

Chów zwierząt
Zachowanie dobrostanu zwierząt,
Sposób utrzymania – odpowiednia powierzchnia pomieszczeń, zapewniony dostęp do wybiegów i chowu pastwiskowego,
Nie należy przekraczać maksymalnej obsady 1,5 DJP/ha,
Żywienie zwierząt oparte na wykorzystaniu pasz wytworzonych metodami ekologicznymi,
Zabronione jest profilaktyczne stosowanie alopatycznych weterynaryjnych produktów leczniczych i antybiotyków. W szczególnych przypadkach za zgodą jednostki certyfikującej dopuszczalne jest leczenie zwierząt przy zastosowaniu powyższych środków  na odpowiedzialność lekarza weterynarii.

Wolno stosować
Środki ochrony roślin zakwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym
Nawozy  i środki poprawiające właściwości gleby zakwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym
Nasiona, materiał siewny i wegetatywny materiał rozmnożeniowy wyprodukowany metodami ekologicznymi
Wykaz dostawców ekologicznego materiału siewnego

Nie wolno stosować
Syntetycznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych,
Zapraw nasiennych,
Sztucznych koncentratów,
Organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO),
Pasz przemysłowych,
Promieni jonizujących.

Przetwórstwo
Można wykorzystywać tylko certyfikowane surowce pochodzące z gospodarstw ekologicznych.

Jak zostać rolnikiem ekologicznym?
Producent chcący przestawić swoją produkcję na metody ekologiczne zobowiązany jest zgłosić taka działalność Jednostce Certyfikującej upoważnionej przez Ministra Rolnictwa oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) właściwemu dla miejsca zamieszkania.

Złożenie zgłoszenia, oznacza że od tego momentu rozpoczęli Państwo przestawianie produkcji na ekologiczne metody gospodarowania (zgodnie z ustawą O rolnictwie ekologicznym z 20 kwietnia 2004r. i Rozporządzeniem Rady 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych, Dz.U.L.198,22.7.1991.s.1 z późniejszymi zmianami) i udostępniają Państwo swoje gospodarstwo do kontroli.

Okres przestawiania trwa przynajmniej 2 lata, a w przypadku upraw wieloletnich tj. sadów oraz plantacji jagodowych 3 lata.

W wyżej wymienionych okresach gospodarstwo rolne podlega co najmniej raz w roku, w terminie uzgodnionym z posiadaczem gospodarstwa kontroli przeprowadzonej pod kontem realizacji programu przestawiania gospodarstwa na prowadzenie produkcji metodami ekologicznymi. Kontrolą objęte są gospodarstwa zarówno w okresie przestawiania jak i gospodarstwa posiadające już certyfikat (należy wyeliminować mylne poglądy, że certyfikat przyznawany jest dożywotnio). Biuro Certyfikacji COBICO w okresie przestawiania jak i posiadania certyfikatu może zlecić przeprowadzenie doraźnych, nieodpłatnych kontroli w wyżej wspomnianym zakresie, bez uprzedniego powiadomienia posiadacza gospodarstwa rolnego.

Aby uzyskać certyfikat rolnictwa ekologicznego należy:
Zgłosić gospodarstwo rolnicze (jednostkę produkcyjną) do systemu rolnictwa ekologicznego.
Złożyć wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolniczego , ksero wypisu z ewidencji gruntów i budynków, ksero mapy ewidencyjnej oraz ksero umowy dzierżawy – jeżeli dotyczy.
Wypełniony formularz FZ-01/04 “ Zgłoszenie działalności w rolnictwie ekologicznym” , a następnie odesłanie po jednym egzemplarzu na adres Jednostki Certyfikującej oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułow Rolno-Spożywczych właściwej dla miejsca zamieszkania.
Formularz wniosku, opis jednostki produkcyjnej oraz Zgłoszenie działalności w rolnictwie ekologicznym są do pobrania w Jednostce Certyfikującej, Ośrodkach Doradztwa Rolniczego oraz na stronie internetowej jednostki.
Na podstawie kompletu dokumentów złożonych w Jednostce Certyfikującej i dokonaniu opłaty za przeprowadzenie kontroli odbywa się rejestracja gospodarstwa w systemie rolnictwa ekologicznego i wystawienie zaświadczenia niezbędnego do Programu Rolno-Środowiskowego.
Rolnik w momencie złożenia wniosku do Biura Certyfikacji wpłaca opłatę wstępną w wysokości 100,00 zł. Drugą część opłaty rolnik wpłaca przed przeprowadzeniem przez inspektora kontroli w gospodarstwie. Wysokość opłaty uzależniona jest od wielkości kontrolowanego gospodarstwa. Koszty poniesione przez rolnika w przypadku pozytywnej kontroli, są częściowo dotowane przez Stację Chemiczno-Rolniczą. Wysokość opłat regulowana jest zasadami określonymi w cenniku - rolnictwo ekologiczne.

Obowiązki rolnika ekologicznego:
Poddanie gospodarstwa corocznej kontroli przez jednostkę certyfikującą,
Gospodarowanie zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego.

Zyski wynikające z założenia gospodarstwa ekologicznego.
Uzyskanie znaku towarowego “produkt rolnictwa ekologicznego”.
Prawo do sprzedaży produktów rolnictwa ekologicznego po wyższych cenach ze względu na ich jakość.
Dodatkowe dopłaty do użytków rolnych.

Dopłaty w rolnictwie ekologicznym - program rolnośrodowiskowy.

Warunki udziału w programach rolnośrodowiskowych:
Minimalna powierzchnia gospodarstwa 1 hektar użytków rolnych.
Jeżeli do programu włączane są grunty dzierżawione to okres umowy musi obejmować cały okres wdrażania planu rolnośrodowiskowego, a właściciel musi wyrazić zgodę na przystąpienie do programu.
Kopia części mapy ewidencyjnej w skali 1:5000. Mapa ma obejmować również grunty dzierżawione.
Umowa dzierżawy gruntów zawarta na okres 5 lat. Należy ja uwierzytelnić przynajmniej przez urząd Gminy.
Certyfikat zgodności gospodarstwa ekologicznego lub zaświadczenie, że gospodarstwo jest w okresie przestawiania na metody ekologiczne albo zaświadczenie o objęciu gospodarstwa planem kontroli, wydane przez Jednostkę Certyfikacyjną (pakiet rolnictwo ekologiczne).

Warunkiem korzystania z dopłat rolnośrodowiskowych jest opracowanie 5-letniego planu rolnośrodowiskowego przy udziale doradcy oraz stosowanie zasad Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej na terenie gospodarstwa w czasie trwania programu.

Zadania realizowane w ramach pakietu – rolnictwo ekologiczne.
Prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o rolnictwie ekologicznym.
Zachowanie na terenie gospodarstwa powierzchni trwałych użytków zielonych i wszystkich elementów krajobrazu tworzących ostoje dzikiej przyrody (naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, bagna, kępy drzew i krzewów, miedze, torfowiska itp.), w uzasadnionych przypadkach zmniejszenie powierzchni ostoi jest dopuszczalne przy zachowaniu co najmniej 3% ich powierzchni w gospodarstwie rolnym.

Uzyskanie dopłat do gospodarstwa ekologicznego:
Aby skorzystać z tych dopłat rolnik oprócz poddania gospodarstwa kontroli przez jednostkę certyfikującą musi wystąpić do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z wnioskiem o przystąpienie do programów rolnośrodowiskowych i realizować pakiet rolnictwo ekologiczne, który jest jednym z tych programów.

Aby uczestniczyć w programach rolnośrodowiskowych należy:
Złożyć wniosek w biurze ARiMR i podpisać umowę na okres 5 lat,
Termin składania wniosków jest dowolny, rozpatrywane są natomiast w dwóch terminach: 15 stycznia i 15 czerwca,
Przygotować wraz z doradcą rolnośrodowiskowym z ODR, plan rolnośrodowiskowy obejmujący 5 lat udziału w programie,
Przez okres trwania umowy gospodarować zgodnie z planem rolnośrodowiskowym

Dopłaty w programie rolnośrodowiskowym – pakiet rolnictwo ekologiczne (SO2)

Terminy dla rolników w Biurze Certyfikacji COBICO
do 30 kwietnia - każdego roku przyjmowanie wniosków o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego, dla rolników którzy są w okresie przestawiania gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji lub posiadają certyfikat,
do 31 sierpnia - przyjmowanie wniosku o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego, dla rolników którzy po raz pierwszy starają się o przystąpienie do programu rolnictwo ekologiczne, a chcą być objęci kontrolą w bieżącym roku.

Wnioski o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego dla rolników którzy po raz pierwszy chcą przystąpić do ekologicznych metod gospodarowania przyjmowane są w Biurze Certyfikacji COBICO przez cały rok, z tym że złożenie wniosku po 31 maja wiąże się z objęciem gospodarstwa kontrolą w roku następnym.

Kalendarium rolnictwa ekologicznego
Terminy dla rolników biorących udział w programie ronlnośrodowiskowym.