DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA 7.doc

11

Zasady przetaczania krwi

V rok wydz. lekarski

Materiafy do cwiczeri 2000

opracowata drn.przyr. Apolonia Rybczyriska

Katedra i Zaktad Biochemii Klinicznej Akademia Medyczna w Gdahsku

BADANIA

RUTYNOWE

TRANSFUZJOLOGICZNEJ SZPITALI

Z              ZAKRESU              SEROLOGII

WYKONYWANE    W    PRACOWNiACH

Badania u chorych:

-                      okreslenie grup krwi ukladu ABO i antygenu D z ukladu Rh

-                      przegladowe badanie w kierunku obecnosci alloprzeciwcial
odpornosciowych

-                      proba zgodnosci krwi

-                      badanie w kierunku wykrycia autoprzeciwcial

Badania u kobiet w cia^zy:

-              okreslenie grup krwi ABO i antygenu D z ukfadu Rh

-              przegladowe badanie w kierunku obecnosci alloprzeciwcia!
odpornosciowych

BADANIA WYKONYWANE NA SPECJALNE ZLECENIE

-                       badanie fenotypu Rh, antygenu K lub innych antygenow u osob
juz uodpornionych oraz u osob, u ktorych zapobiega si§
alloimmunizacji

-                       identyfikacja nieregularnych przeciwciaJ

-                       badania w konflikcie serologicznym mi^dzy matka^a plodem

BADANIA PODSTAWOWE- ZLECANE PRZEZ LEKARZA RODZINNEGO

- grupa krwi (okreslenie antygenow i przeciwciat uktadu ABO, antygenu D z ukiadu Rh oraz przeglqdowe badanie przeciwcia} odpornosciowych)

ZASADY PRZETACZANIA KRWI

GEL    samodzielne   okreslenie   regul   post^powania   zmierzajqcego   do leczenia krwiaj"

I.              Czesc laboratorvina

A.              Badania serologiczne

-              eel badah serologicznych

-              zakres badah serologicznych

-              stopien zgodnosci immunologicznej dawcy i biorcy krwi

-              konsekwencje niezamierzone transfuzji

B.              Dane o pacjencie przed wykonaniem proby zgodnosci serologicznej
(proby

krzyzowej)

-         nazwisko i imi§

-         wiek

-         grupa krwi i Rh

-         wskazania do transfuzji

-         wczesniejsze transfuzje, ciqze

-         obecnosc przeciwcial odpornosciowych

C.              Wynik proby zgodnosci serologicznej

-         tresc

-         czas waznosci

II.              Czgsc pozalaboratorvina

A.              Zasady postepowania przed rozpocz^ciem przetoczenia

-              identyfikacja i dokumentacja biorcy

-              wynik proby krzyzowej

-              dokumentacja dawcy (etykieta preparatu krwi)

-              ocena makroskopowa preparatu

B.              Wczesne powiktania poprzetoczeniowe
Omowienie 7 przypadkow. Dyskusja przyczyn.

C.              Pozne powiklania poprzetoczeniowe
Omowienie 2 przypadkow. Dyskusja przyczyn.

D.              Post^powanie wyjasniaja^ce w przypadku wystapienia powiktah
poprzetoczeniowych.

* Obowiazuje przygotowanie teoretyczne w oparciu o "Biochemie. Kliniczna^"- S. Angielski, M. Dominiczak 1996 oraz "Transfuzjologi§ WspcrtczesnaJ' W. Rudowski, R. Pawelski, PZWL

*              Po zapoznaniu si^.z trescia^ kolejnych przypadkow nalezy:

okreslic      przyczyn§      wystapienia   powiklania   ze   szczegolnym uwzgl^dnieniem

punktow podanych pod opisem przypadku - podac zasady postepowania pozwalajqce uniknqc opisanej sytuacji

*              Na   zakohczenie   seminarium   samodzielnie   sformulowac   schemat
postepowania

zmierzajapego do leczenia krwia.

ad II. B. Wczesne powiklania poprzetoczeniowe

1. Dziecko, 3 miesiape, grupa krwi 0 Rh(-). Zamowiono do przetoczenia krew grupy AB Rh(-). Wykonana proba krzyzowa zgodna. Dziecko otrzymalo obcogrupowa^ krew bez objawow wstrzqsu. Pomylke. stwierdzono po przetoczeniu krwi.

1.              Dane o pacjencie przed wykonaniem proby krzyzowej

-              grupa krwi i Rh

2.                 Wynik proby krzyzowej, metoda wykonania badania

3.                 Zasady poste,powania przed rozpocze.ciem przetoczenia

-               prawidJowa identyfikacja biorcy krwi

-               dokumentacja dawcy krwi

2. Pacjentowi lat 48, z oddziatu chirurgii, oznaczono w laboratorium grup§ krwi: A Rh(+). Po poludniu, z powodu nagtego krwawienia, zlecono wykonanie proby zgodnosci dla 2 jednostek ME (masy erytrocytarnej) jednoimiennej. Z powodu problemow technicznych z pobraniem krwi z zyty, wykonano prob? krzyzowa^ z tej samej probki krwi, z ktorej rano wykonano oznaczenie grupy krwi. Wydano do przetoczenia krew na podstawie zgodnego wyniku proby krzyzowej. Po przetoczeniu okolo 30 ml krwi wystapily objawy wstrzqsu poprzetoczeniowego. Transfuzj§ przerwano. Wykonane badania kontrolne stwierdzily przetoczenie krwi obcogrupowej poniewaz, jak wykazaly badania kontrolne, pacjent mial grup§ krwi: 0 Rh(r). Kontrola wydanych wynikow grup krwi wykazafa niewtasciwe oznakowarrie-pobranych probek krwi.

1.                 Zasady pobierania krwi na badania serologiczne

2.                 Zasady post^powania przed rozpocz^ciem przetoczenia

-                identyfikacja i dokumentacja biorcy krwi

-                dokumentacja dawcy krwi

S.Jakie przeciwciafa odpornosciowe moze wytworzyc biorca krwi?

3. Dwoje dzieci: lat 2 i 1 rok, przebywajqce na oddziale chirurgii z powodu oparzeri I i II stopnia, po oznaczeniu grup krwi: O Rh+ i B Rh+ oraz po wykonaniu prob krzyzowych, otrzymaly obcogrupowa, krew. Dziecku z grupa^ B Rh+ przetoczono krew dawcy O Rh+ bez objawow wstrzqsu. Natomiast u dziecka 0 Rh+, po podaniu okolo 20 ml krwi B Rh+, wystapily

objawy wstrzqsu. Dwie dyzurujqce piel^gniarki porownaly wprawdzie dane serologiczne pacjentow i  preparatow, ale nie w sali chorych, a w dyzurce piel<?gniarskiej. Nast^pnie przetoczyly dzieciom niewlasciwa^krew. Po    wyprowadzeniu ze wstrza.su i dalszym  leczeniu oparzeri dziecko wypisano do domu w ogolnym stanie dobrym.

1. Zasady post^powania przed rozpocz^ciem przetoczenia

-                   prawidlowa identyfikacja biorcy krwi

-                   dokumentacja dawcy krwi

4. Pacjentowi z oddzialu intensywnej opieki medycznej J.K. ur.11 04.1936 z grupa_krwi A Rh+ oraz pacjentowi, o tym samym imieniu i nazwisku, J.K. ur. 30.12.1952 z grupa^ krwi A Rh+ z oddzialu chirurgii, wykonano proby krzyzowe z jednoimienna^ krwiq. dawcow. Wyniki prob krzyzowych przekazano na oddzialy. Nastepnego dnia piel^gniarka z oddzialu chirurgii zglosifa si§ do Banku Krwi po krew dla pacjenta J.K. ur. 11.04.1936, oraz odpis wyniku proby krzyzowej, ktory zaginaj. Wykonano odpis wyniku proby krzyzowej, ale dla pacjenta J.K. ur. 30.12.1952 i wydano odpowiednia, krew. Po przetoczeniu okolo 50 ml krwi piel^gniarka stwierdzila, ze podaje niewlasciwa^ krew. Transfuzj§ przerwano. Wykonane badania serologiczne nie wykazaly zadnych niezgodnosci.

1. Zasady post§powania przed rozpocz^ciem przetoczenia

-              prawidtowa identyfikacja biorcy krwi

-              dokumentacja dawcy krwi

5. Dwie chore lat 38, B Rh(+) i lat 59, 0 Rh(+) przebywaja^ce na oddziale ginekologicznym otrzymaty obcogrupowa. ME pomimo prawidlowych wynikow badan serologicznych. Chorej z grupa^ B Rh+ przetoczono, bez objawow wstrza^su, 1 jednostk§ ME grupy 0 Rh+, natomiast chorej z grupa^ 0 Rh+, przetoczono 1 jednostk^ ME grupy B Rh+. Pacjentka z grupa^ O Rh+ w czasie zabiegu operacyjnego otrzymafa 1 jednostkQ ME jednoimiennej, a nast^pnie zgodnie z zaleceniem lekarskim, kolejna^ jednostk§ krwi. Tym razem przetaczano jednak krew obcogrupowa^ grupy B Rh+, przeznaczona^ dla pierwszej chorej. Wobec pojawienia si§ niepokojXcych objawow ( dreszcze, pobudzenie), juz po przetoczeniu okolo 10 ml krwi, wezwano lekarza dyzurnego, ktory podejrzewajac "odczyn gorajczkowy na krew" przerwal przetoczenie, podai hydrokortizon, chlorek wapnia, Pyralgin^ i Relanium. Po okolo 30 min. stan chorej poprawil si§, ale zaobserwowano "intensywne broczenie z rany pooperacyjnej". W zwiazku z tym lekarz dyzurny zlecil kontynuowanie przerwanego przetoczenia. W znieczuleniu ogolnym zatozono szew hemostatyczny. W czasie przewozenia chorej na sal§ operacyjna^ ze wzgl^dow technicznych, przerwano przetaczanie a nast^pnie po raz trzeci podlajczono krew obcogrupowa^. Pomylk? zauwazono dopiero wtedy, gdy wskutek obfitego krwawienia zamowiono kolejne jednostki krwi w laboratorium, ktore stwierdzilo obcogrupowe przetaczanie. Mimo

intensywnego leczenia i przetoczenia wymiennego chore] nie udato wyprowadzic ze wstrza^su.

1. Zasady post^powania przed rozpocz^ciem przetoczenia

-            poprawna identyfikacja biorcy krwi

-            dokumentacja dawcy krwi

6.              Pacjentce lat 36, przebywajapej na oddziale chirurgii, oznaczono grup§
krwi O Rh (-). Trzy dni pozniej wykonano prob? krzyzowa^ z krwia, dawcy 0
Rh(-). i przetoczono krew (ME) na podstawie otrzymanego wyniku proby
krzyzowej i wyniku wczesniej oznaczonej grupy krwi. Po czterech dniach
zamowiono nast^pna^ krew do przetoczenia. Podczas wykonywania proby
krzyzowej stwierdzono, ze biorca krwi, w/w pacjentka, ma grup? krwi A
Rh(-). Kontrola probek krwi biorcy i dawcy z proby krzyzowej wykonywanej
cztery dni wczesniej, wykazala, ze biorca by! grupy A Rh(-), a nie, jak
oznaczono, O Rh(-). Kontrola krwi, z ktorej wykonano oznaczenie grupy
krwi po przyj^ciu pacjentki, nie byfa mozliwa (probki przechowuje si? 5 dni
po wykonaniu badania).

1.  Ktore z badari wykonywanych przy probie krzyzowej mogty wykazac niezgodnosc serologiczna^ biorcy i dawcy, a ktore nie?

7.              We krwi pacjentki lat 40, z oddzialu chorob wewn^trznych oznaczono
grup? A-|Rh(+) oraz przeciwciata a-H. Po kilku dniach zamowiono do
przetoczenia 2 jednostki ME ARh(+). Grupy krwi dawcow byty: ai Rh(+)
oraz /\2 Rh(+). Wykonana proba krzyzowa byta zgodna tylko z jednym
dawca^.

1.                 Jaka mogfa bye przyczyna niezqodnej proby krzyzowej?

2.                 Jaka^grup? krwi powinien miec dawca krwi dla w/w pacjentki ?

ad II.C. Pozne powiklania poprzetoczeniowe

1. Pacjentce lat 41, grupa krwi O Rh+, leczonej na oddziale chirurgii, zamowiono krew do przetoczenia i wykonano prob? zgodnosci ...