PRZEDSIEWNA UPRAWA ROLI ORAZ UPRAWKI PELĘGNACYJNE W OCHRONIE WARZYW PRZED CHWASTAMI.doc

ęłęóPRZEDSIEWNA UPRAWA ROLI ORAZ UPRAWKI PELĘGNACYJNE W OCHRONIE WARZYW PRZED CHWASTAMI
 

Jednym z ważniejszych czynników w uprawie warzyw jest eliminowanie źródeł zachwaszczenia, a więc między innymi, niedopuszczenie do zakwitania chwastów i wydania nasion na polach uprawnych, miedzach, ugorach i odłogach.
Każda mechaniczna uprawa gleby powinna stwarzać optymalne warunki do wzrostu warzyw, między innymi poprzez niszczenie chwastów lub stworzenie warunków do kiełkowania ich nasion.
Najbardziej efektywna jest uprawa pożniwna i przedsiewna. Wykonana wcześnie podorywka uniemożliwia dojrzewanie wielu nasion. Podorywka powinna być wykonana możliwie płytko na 5 – 8 cm głębokości. Następną uprawką jest zabronowanie pola, aby nie dopuścić do utraty wody z gleby i nadmiernego przeschnięcia skib.
Nasiona chwastów, które znalazły się w świeżo wzruszonej , pulchnej i uwilgoconej glebie mają doskonałe warunki do kiełkowania. Wschodzące chwasty niszczy się poprzez bronowanie lub kultywatorowanie. Zabiegi te dodatkowo pobudzają nowe nasiona chwastów do kiełkowania, które niszczy się wykonując następną uprawkę.
Znacznie zmniejszy się liczba żywotnych nasion chwastów po orce przedzimowej. Wyciągnięte bliżej powierzchni nasiona chwastów łatwiej kiełkują i łatwiej mogą zostać zniszczone przez mróz lub tez wiosną podczas uprawek przedsiewnych.
Głęboka orka powoduje też wydobycie na powierzchnię gleby rozłogów perzu i korzeni wieloletnich chwastów aby przemarzły. Warto podkreślić, że orka przedzimowa jest bardziej efektywna w niszczeniu chwastów niż wiosenna.
Wiosenne zabiegi poprzedzające siew nasion warzyw, takie jak włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie bądź uprawa gleby za pomocą agregatu niszczą kolejne nasiona chwastów i ich siewki. Uprawki te należy jednak ograniczyć do niezbędnych, aby gleba zbytnio nie przeschła. Gleba przed siewem powinna być tak doprawiona , aby na jej powierzchni nie było większych brył i grud, gdyż źle przygotowaną i nie wyrównaną powierzchnię trudno jest dokładnie opryskać herbicydami, a spod brył wyrastają chwasty. Rola po uprawie powinna mieć strukturę gruzełkowatą z dużym udziałem grudek wielkości nasion grochu.
Przedsiewna uprawa roli ma na celu nie tylko zwalczanie chwastów ale przede wszystkim przygotowanie dobrego podłoża dla wysiewanych nasion warzyw. Stworzone są wówczas warunki umożliwiające wysiew nasion na jednakową głębokość, a tym samym równomierne wschody roślin warzywnych.
Czynności związane z pielęgnowaniem roślin rozpoczynają się z chwilą, kiedy pole zostanie obsiane lub obsadzone roślinami.
Głównym celem zespołu uprawek pielęgnacyjnych jest zwalczanie chwastów , które wschodzą ze znajdujących się w glebie nasion i organów wegetatywnych. Następnie niszczy się wschodzące chwasty powtarzanymi w miarę potrzeby uprawkami mechanicznymi , ręcznym . pieleniem lub zabiegami z użyciem herbicydów. Spośród zabiegów pielęgnowania warzyw najczęściej wykonuje się spulchnianie międzyrzędzi. Ma ono za zadanie zniszczenie chwastów , ograniczenie parowania wody z roli i przeciwdziałanie powstawaniu skorupy. Zabiegi w międzyrzędziach trzeba wykonywać jak najpłycej (na głębokość 1- 3 cm), ograniczyć ich liczbę i nie prowadzić ich niepotrzebnie. Kolejnych uprawek międzyrzędowych nie powinno się wykonywać głębiej niż poprzednich, aby nie przemieszczać bliżej powierzchni gleby nasion chwastów. Mechaniczne zwalczanie chwastów w warzywach prowadzić należy do czasu gdy liście rośliny uprawnej zakryją międzyrzędzia. Po zakryciu międzyrzędzi przez liście warzyw chwasty wyrastające ponad roślinę uprawna powinny być usuwane ręcznie , aby nie dopuścić do ich zakwitania. Wprowadzenie herbicydów do uprawy towarowej warzyw modyfikuje a nawet całkowicie eliminuje mechaniczne uprawki pielęgnacyjne. Najtrudniejsze do zwalczania są chwasty wyrastające w rzędach warzyw, które trzeba usuwać ręcznie lub niszczyć herbicydami..
W życiu każdej rośliny uprawnej można wyróżnić „krytyczny okres”, kiedy jest ona najbardziej wrażliwa na konkurencję o światło, składniki pokarmowe i wodę ze strony chwastów. Jest to przedział czasowy, podczas którego pojawienie się chwastów i ich wzrost powinno się zahamować, aby uniknąć straty plonu. Krytyczny okres, to optymalny czas, kiedy poziom zachwaszczenia powinien być ograniczony do minimum Mieści się on zazwyczaj przed pierwszą połową okresu wegetacji. W drugiej połowie okresu wzrostu chwasty nie zawsze wpływają na plon, ale pozostawione w polu kwitną i wydają nasiona , utrudniają zbiór i pogarszają warunki fitosanitarne plantacji warzyw.
Optymalny termin likwidacji chwastów oparty jest o zasadę – im wcześniej chwasty zostaną zniszczone, tym lepiej dla rośliny uprawnej. Najlepiej usuwać chwasty wówczas, gdy substancje zapasowe zgromadzone w nasionach zostały już zużyte podczas kiełkowania a siewki jeszcze nie zaczęły rosnąć kosztem składników pokarmowych i wody pobieranych z gleby. Dobrym więc terminem zwalczania chwastów jest czas gdy siewki chwastów są w fazie liścieni lub wytworzyły 1 parę liści właściwych. Pielić najlepiej w czasie pochmurnej pogody, wkrótce po deszczu lub nawadnianiu i po lekkim przeschnięciu gleby.
Rośliny warzywne można podzielić na 3 grupy pod względem wrażliwości na zachwaszczenie.
 

Niezależnie od stopnia wrażliwości na zachwaszczenie w uprawie żadnej rośliny warzywnej nie można pomijać odchwaszczania, gdyż jest to jeden z decydujących czynników o wielkości i jakości plonu.