Tory

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.

(Przekierowano z Tor kolejowy)

Tor kolejowy to dwie szyny podtrzymujące i prowadzące koła pojazdów szynowych, ułożone na podkładach lub wlane w specjalną płytę betonową służą jako droga Kolejowa, Tramwajowa lub Metro, w określonej odległości od siebie. Ułożony jest na podtorzu.

Szerokość standardowa toru kolejowego wynosi 1435 mm na podkładach drewnianych. Jest to rozmiar ustanowiony przez jednego z pionierów kolejnictwa - G. Stephensona (podobno taki rozstaw kół miały rzymskie kwadrygi), a obowiązuje do dziś w większości państw świata, w tym także w Polsce. Szerokość ta równa jest 4 stopy i 8 i pół cala w angielskim systemie miar.

W Finlandii używana jest jednak szerokość 1524 mm (5 stóp), podobnie w Rosji oraz niektórych państwach powstałych po rozpadzie ZSRR jest używana szerokość 1520 mm. Jednak to w Polsce znajduje się najdalej na zachód na świecie wysunięta linia kolejowa szerokotorowa (397 km), łącząca Polskę z systemem kolejowym Ukrainy i Rosji, która została wybudowana w latach siedemdziesiątych XX wieku przy okazji budowy Huty Katowice. Linia ta nosiła pierwotnie nazwę Linii Hutniczo-Siarkowej, a obecnie funkcjonuje pod nazwą Linia Hutnicza Szerokotorowa.

3 inne kraje europejskie również używają torów szerszych od normalnych. W Irlandii używa się torów kolejowych o szerokości 1600 mm (5 stóp i 3 cale). W Portugalii obowiązywała szerokość 1665 mm, w Hiszpanii - 1674 mm (obecnie używa się zunifikowanej szerokości 1668 mm w obu krajach iberyjskich).

Każdy tor o szerokości większej od 1435 mm nazywa się torem szerokim, a mniejszej – torem wąskim. Uwaga: w niektórych krajach, m.in. w Japonii i w RPA, szerokość 1067 mm (3 i pół stopy) uważa się za normalną. Szerokość nominalna toru to odległość między główkami szyny mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni główki szyny na odcinkach prostych i w łukach o promieniu nie mniejszym od 250 m. Ponieważ w kolei nie stosuje się mechanizmu różnicowego, problem przebywania różnej drogi przez koła na zakrętach rozwiązano w ten sposób, że średnica kół zmniejsza się na zewnątrz - na zakrętach wewnętrzne koło opiera się na szynie częścią o mniejszej średnicy. Aby to umozliwić szyny oddala się o:

Uwaga: dane dla toru o szerokości 1435mm.

Czasami stosuje się w konstrukcji torowiska trzecią szynę o różnym przeznaczeniu. W Szwajcarii wiele jest linii z trzecią szyną w kształcie zębatki dzięki której pociągi mogą pokonywać ostre wzniesienia. W San Fransisco w środkowej szynie znajduje się lina na której zaciskają się kleszcze tramwaju zwanego cablecar, który nie posiada własnego silnika.

[Edytuj]

Szerokości torów:

[Edytuj]

Modelarskie