LEKI HAMUJĄCE WYDZIELANIE KWASU SOLNEGO
I antagoniści receptorów H2: (cymetydyna, ranitydyna, famotydyna, nizatydyna) blokują wydzielanie soku żołądkowego podstawowe, nocne, stymulowane pokarmem.
Wskazania: choroba wrzodowa, refluks żołądkowo-przełykowy, nowotwór trzustki, przed zabiegami chirurgicznymi.
Dz. niepożądane: zaparcia, biegunki, bóle i zawroty głowy, śpiączka, halucynacje, zaburzenia hormonalne, nudności, zapalenie wątroby i trzustki.
II inhibitory pompy protonowej (omeprazol, pantoprazol) zmniejszają produkcję kwasu solnego w żołądku
Wskazania: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, stany zapalne przełyku spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym
Dz. niepożądane: reakcje nadwrażliwości na światło słoneczne, biegunki, nudności, wzdęcia, wymioty, bóle i zawroty głowy.
III cholinolityczne (pirenzepina, telenzepina) zablokowanie receptora M1 powoduje zmniejszenie wydzielania kwasu solnego i zwiotczenie mięśni gładkich
LEKI WZMACNIAJĄCE BARIERĘ ŚLUZUWKOWĄ
I prostaglandyny mizoprostol hamuje wydzielanie kwasu solnego, działa ochronnie na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy.
II osłaniające sukralfat pobudza wydzielanie śluzu
III neutralizujące kwas solny (wspomagające) sole glinu, magnezu, wapnia
LEKI PRZECIWWYMIOTNE przeciw wymiotom i nudnościom; hamują receptory histaminy, cholinergiczne, serotoninowe
Dz. niepożądane: nasenność, zmęczenie, biegunki, zaburzenia hormonalne.
I antagoniści receptorów serotoninowych 5-HT3 (granisetron, tropisetron, ondansetron)
Wskazania: nudności, wymioty wywołane radio- i chemioterapią, po anestetykach.
II antagoniści receptorów dopaminergicznych D2 (neuroleptyczne) (chloropromazyna, haloperidol) stosowane do leczenia nudności i wymiotów związanych z chorobą nowotworową, chorobą popromienną, opioidami, lekami cytotoksycznymi i znieczuleniem ogólnym; (metoklopramid) przyśpiesza opróżnianie żołądka, zamyka zwieracz wpustu, nasila perystaltykę dwunastnicy; przed operacjami.
LEKI PRZECIBIEGUNKOWE hamują nadmierne ruchy perystaltyczne jelit, przedłużają czas przebywania treści pokarmowej w przewodzie pokarmowym, niektóre mają działanie chemioterapeutyczne, przeciwpasożytnicze, przeciwzapalne i absorbujące.
Przyczynowe: neomycyna, nifuroksazyd, ampicylina, amoksycylina, kotrimoksazol, furazolidon.
Objawowe: wyrównanie niedoborów elektrolitowych, podanie płynów oraz leczenie farmakologiczne.
I hamujące perystaltykę przewodu pokarmowego (morfina, loperamid) działają na receptory opioidowe w ścianie jelita powodując zmniejszanie uwalniania prostaglandyn i acetylocholiny oraz zwiększenie resorpcji wody i elektrolitów; zwiększają napięcie zwieracza odbytu, hamują perystaltykę przewodu pok.
Wskazania: objawowe leczenie ostrej i przewlekłej biegunki, u osób z przetoką jelita krętego.
Dz. niepożądane: bóle i zawroty głowy, uczucie zmęczenia i nadmiernej senności, suchość błony śluzowej jamy ustnej, nudności i wymioty.
II absorbujące węgiel leczniczy- pochłania toksyny, bakterie; hamuje procesy fermentacyjne w jelitach; Smecta- powleka błonę śluzową żołądka i jelit, zmniejsza działanie drażniące toksyn.
III ściągające garbniki (kora dębu, liście borówki, jagody) środki zapierające; działają ściągająco na błony śluzowe jelit, utrudniając przenikanie wody i w ten sposób hamują rozrzedzanie treści jelitowej; osłabiają wydzielanie śluzu w jelitach; białczan taniny; sole bizmutu
LEKI PRZECZYSZCZAJĄCE przyśpieszają przesuwanie zawartości jeli; stosowane w zaparciach kuracjach odchudzających.
Dz. niepożądane: podrażnienia i stany zapalne bł śluzowej jelit, wzdęcia i bóle brzucha, zaburzenia gospodarki elektrolitowo- wodnej, złe wchłanianie pokarmów leków i witamin.
I zwiększające objętość mas kałowych metyloceluloza, pszenica, agar, pektyny, warzywa zawierające błonnik, płatki owsiane.
II przeczyszczające działające osmotycznie siarczan magnezu, sodu, laktuloza, bisakodyl; zwiększają ciśnienie osmotyczne treści jelitowej, przyśpieszają wydalanie toksyn, powodują zatrzymanie wody w jelicie.
III glikozydy antrachinowe kora kruszyny, kłącza rzewienia, liście senesu, sok aloesu; przeczyszczają drażniąco jelito grube.
LEKI ŻÓŁCIOTWÓRCZE I ŻÓŁCIOPĘDNE zaburzenia trawienia i wchłaniania tłuszczów, kamica żółciowa, stany zapalne dróg żółciowych, dyskineza pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.
I żółciotwórcze kwas dehydrocholowy i deoksycholowy, raphacholin, osalmid; niestrawności i dolegliwości trawienne.
II żółciopędne l. cholinergiczne, przeczyszczające, produkty pokarmowe (oliwa, żółtko jaj, czekolada, śmietana), olejki eteryczne (ziele dziurawca, skrzypu, czarna rzepa, owoc kminku, kłącze kurkumy)
III wpływające na czynność zewnątrzwydzielniczą trzustki lipaza (lepsze trawienie i wchłanianie pokarmów, mniejsze dolegliwości bólowe; może upośledzić wchłanianie kwasu foliowego i żelaza; świąd skóry, alergie, wzrost kwasu moczowego)
LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH PASOŻYTNICZYCH zaburzają przewodnictwo nerwowo- mięśniowe pasożytów.
I stosowane w inwazji robakami obłymi pirantel; mebendazol- hamuje nieodwracalnie pobieranie glukozy przez pasożyty; lewamizol- zwiększa odpowiedź immunologiczną, wspomaga terapię raka jelita grubego.
II stosowane w tasiemczycy niklozamid- uszkadza oskórek robaków, umożliwiając ich strawienie przez soki trawienne gospodarza, nie działa na larwy i jaja; prazikwantel- skurcz i unieruchomienie pasożytów, zwyrodnienie ich powłoki i utraty przyczepności do tkanek żywiciela.
brzoskwinkaczarna