Osobowość autorytarna : ktoś słaby, poszukujący władzy.
Makropsychologia: dot. Dużych społeczności
Konformizm: Zmiana w zachowaniu pod wpływem innych ludzi
Manipulacja-> Wpływ: Kara lub Identyfikacja
Zachowanie i procesy psychologiczne w sytuacjach społecznych.
- Spostrzeganie
- Konstruowanie obrazu rzeczywistości
- Komunikowanie się interpersonale
- Pamięć -> Zapamiętujemy to, co dla nas wygodne, co nam będzie potrzebne.
- Myślenie
- Podejmowanie decyzji
- Emocje
- Konflikty
- Wpływ Społeczny
Działy psychologii społecznej:
Poznanie społeczne-> stereotypy
- Konformizm i wpływ społeczny
- Postawy
- Zachowania pro i antyspołeczne
Psychologiczny opis: wyjaśnienie i przewidywanie procesów i zachowań w sytuacjach społecznych wymaga:
- Znajomości naukowych metod gromadzenia informacji/ danych empirycznych
Metoda Naukowa: Zbiór procesów służących do zbierania i interpretacji materiału dowodowego w taki sposób, by ograniczyć źródła błędów:
- Kontrola zmiennych
- powtarzalność, replikacja wyników
1897r.: Pierwsze badanie eksperymentalne Triplett : rola współzawodnictwa; udział mężczyzn.
1895r.: Le Bon-> psychologia tłumu
1903r.: G.Tarde-> Prawa imitacji; osoby, które przyciągają uwagę -> zaczynają modę.
1903r.: Ross-> Social Psychology
Dougall -> Introduction to Social Psychology
Typy Badań: Eksploracyjne
- Korelacyjne
- Wstępne
- Rozpoznawanie zależności
- Weryfikacyjne
- Sprawdzanie Hipotezy
Wykład 2
Czy brak miłości opóźnia rozwój?
XIIIw. Fryderyk II
„ dzieci nie mogą żyć bez pieszczot, radosnych słów, czułości matek”
1760r.: „ w domu podrzutków wszystkie dzieci są osowiałe, a wiele z nich umiera ze smutku” – Hiszpański duchowny
Czułość + Bliskość + Fizyczność!
1915.: Mimo właściwej opieki fizycznej 90% niemowląt przyjętych do sierocińca umiera w pierwszym roku życia.
1942r.: Nowy Jork, jaki wpływ na dzieci ma zabranie ich z domu na długie leczenie do szpitala: Dzieci stają się apatyczne, występuje dużo infekcji, apo powrocie do domu wszystko wraca do normy.
1935-1943 M.Robbie: Hospitalizowane niemowlęta: Biegunki, zmniejszenie napięcia mięśniowego, brak apetytu. Wnioski: brak matek jest rzeczywistą deprawacją, wyrządza szkody biologiczne.
Lata 40.: 30% dzieci porzuconych w pierwszym roku umiera.
1972: Gardner, „Cherlawe Karły”: Mechanizm fizjologiczny : związek między dwoma strukturami mózgowymi podwzgórza -> przysadka mózgowa/ wydzielanie hormonu wzrostu.
Podwzgórze nie pobudza przysadki, wtedy mniej snu, a więc mniej rośnie.
W ciepłym środowisku dzieci rosną do 20cm na rok a w złym niecałe 6cm na rok.
1927r.: Hawthorne Study świadomość wkładu w badanicach
jakakolwiek zmierza do zwiększenia efektywności, bo osoby były wyróżnione.
Zmienna zależna: to, co chcemy wyjaśnić/ skutek (Zależna , bo choroba od czegoś zależy)
Mediator: Proces lub stan psychiczny pośredniczący między zmienną zależną a zmienną nie zależną.
Moderator: czynnik, który współdecyduje o występujących zależnościach, Posiada informacje o warunkach, o tym, kiedy zależność występuje (Jest silniejsza lub słabsza)
Problemy metodologiczne:
Człowiek bada człowieka, efekt hipotezy badacza, przywiązanie do swojej teorii że w końcu zaczyna się ona potwierdzać.
Efekt ojcowski, samospełniające się proroctwo-> eksperyment Rosenthala
Rozkalibrowywanie się eksperymentów
Bagatelizowanie i w trącanie się osób trzecich
Związki między szybkością rozwoju szczurów A a szczurami B (różne generacje powiększonych szczurów.
„Samoselekcja” os.badanych (ochotnicy ‘studenci” opłata za udział)
Ukryte wymagania sytuacji eksperymentalne: ważne kto bada i gdzie ( np. Jeśli brzydkie miejsca to agresja górne wyniki)
è Formułowanie i sprawdzanie hipotezy konkurencyjnej
è Zmniejszenie lęku przed oceną
è Stosowanie miar dyskretnych
è Maskowanie eksperymentu
Teorie o średnim/małym zasięgu próbują wyjaśnić 1 zjawisko, albo które zachowania wpisują się w różne tradycje myślenia o człowieku.
-jakie są motywy, kiedy są uruchomione
-skąd biorą sie emocje
Perspektywa teorii uczenia się: zachowania są wypracowane przeszłymi doświadczeniami: są rezultatem uczenia się na podstawie doświadczeń -> Własnych lub cudzych. Do własnych można załączyć warunkowanie klasyczne-> uczenie się znaczenia pierwotnie obojętnego bodźca, który poprzedza jakiś bodziec ważny bezwarunkowo, Lub Warunkowanie Instrumentalne sprawcze- uczenie się znaczeń pierwotnie obojętnych reakcji; dzięki temu, że po niej pojawia się jakiś pożądany stan rzeczy, albo że unikamy niepożądanego.
Perspektywa poznawcza: to co człowiek czuje, myśli, jak się zachowuje- zależy od procesów przetwarzania: Informacji, które doń docierają,
- sposób interpretacji zależy od posiadnej, już wiedzy i od tego, jakie są jej elementy aktywizowane.
Perspektywa kulturowa (społeczno-kulturowa): człowiek- wytwór socjalizacji w konkretnej grupie społecznej, która zanurzona jest w kulturze.
Jednostka utożsamia się z normami grupy, robi to, czego grupa od niej oczekuje, aby zyskać szacunek otoczenia i pozytywną samoocenę.
Perspektywa ewolucjonistyczna:
Zachowanie- skutek przeszłości, ale nie tylko jednostki, lecz gatunku np. Lęki przed więzami czy obcymi; efekt tego że nasi przodkowie, którzy kiedyś doświadczali tych lęków mieli większą szansę propagacji swych genów.
Podejścia teoretyczne:
- Co jest motorem działań człowieka
- w jakim stopniu człowiek jest wolny
Wykład 3
C. Homans „Teoria wymiany interpersonalnej”
Interakcja: proces wymiany nagród: kar, zysków i strat.
Większość nagród, kar pochodzi od środowiska społecznego, środowisko interpersonalne jest wolniejsze, czyli równo.
Wybierając zachód, człowiek ponosi koszty, gdy nie ma alternatywy- nie ma kosztów, im bardziej atrakcyjne alternatywy-> tym bardziej kosztowne zachowanie.
Ludzkie zachowanie zależy od posiadanego doświadczenia- powtarzamy zachowania które w przeszłości były nagradzane.
Nagrody: kary otrzymywane kiedyś, w podobnych sytuacjach będą nam dawane generalizacja bodźca!
Prawo podaży i popytu w interakcji:
Wartość nagrody otrzymywanej od innych w wyniku określonego zachowaniem- jest tym mniejsza im była ona poprzednio otrzymywana;
Wartość nagrody, jaką nam przynosi zachowanie innych zależy od tego, jaka jest ilość osób, dla których może być ono nagrodą w stosunku do ilości tych, którzy mogą i chcą ją przejawić. Uznanie ze strony określonej osoby dla kogoś, kto ma kilka alternatywnych źródeł uznania, jest mniej cenna niż dla kogoś kto nie posiada alternatywnych źródeł.
Oceniamy każdą interakcje pod względem sprawiedliwości:
è zbilansowania nagród i kosztów ‘wymiany”
è gdy spostrzeg. Rozkład nagród w interakcji uznamy za zyski nierównomierne niesprawiedliwy-> powstaje wrogość (poczucie niesprawiedliwości)
è Wrogość może powstać gdy:
- Te same zachowania, które w przeszłości były nagradzane-> nie przynoszą nagród lub przynoszą mniejsze niż oczekujemy.
- gdy inni ludzie, podobni do nas ze względu na cechy czy zachowanie uprawniające do nagród, albo nieuprawnione -> otrzymują nagrody, a my nie.
- Im bardziej widoczne dla jednostki, że nagrody dostawane przez innych gwałcą zasady sprawiedliwości, tym silniej reagują wrogością.
Status jednostki: ogół bodźców, które jednostka dostarcza sobie i innym, a które są ocenianie jako lepsze lub gorsze, wyższa lub niźsza; poszczególna rodzajów tych bodźców- to czynniki statusu; czynnikiem statusu może stać się wszystko, co wyróżnia nas od innych. -> cechy samej jednostki/ wygląd, religijność, zachowanie. -> cechy wynikające ze stosunku innych do niej. -> cechy związane ze stosunkiem do grup, instytucji i organizacji.
1. Ludzie uczą się, że pewne czynniki statusu powinny występować łącznie. Rozbieżność czynników statusu oznacza, iż jednostka dostarcza sobie i innym niepożądanych bodźców i owa niezgodność jest dostrzegana.
2. Im wyższy stopień rozbieżności, tym bardziej niepewny jest stan jednostki.
3. rozbieżność statusu jest źródłęm kar, a jej uniknięcie źródłem nagród.
4. gdy niższych czynników statusu nie udało się zmiennić czy podwyższyć – jednostka będzie unikała osób, które reagują na rozbieżność/ zamyka się w swoim środowisku.
5. Gdy jednostka nie może zmiennić swoich czynników statusu- może odwracać system ocen, który uzasadnia ich niższy status.
6. Ludzie, których status jest pewny i wysoki mniejszą wagę przypisują do zachowań które są widocznymi symbolami ich wyższego statusu.
7. Rozbieżność czynników statusu członków grupy, wpływa na układ stosunków w grupie; im więcej członków grupy reprezentujących zestaw czynników statusu; rozbieżnych z oczekiwaniami innych tym większy będzie między nimi stopień wzajemnej większości.
Teoria Społeczna Uczenia się.
Pytania:
è Jakie zmienne środowiskowe/ okoliczności wzmacniające kontrolują zachowanie?
è Jaka jest rola wyuczonych wzorców, społecznych wyuczonych poprzez obserwację innych i otrzymywanie wzmocnienia społecznego.
è Jaka jest waga procesów uczenia się ich
A. Bandura: „Ludzie nie są ani igraszką sił wewnętrznych, ani bezradnymi pionkami sterowanymi przez środowisko.
B. Specyfikacja ludzkich charakterystycznych procesów poznawczych przy nabywaniu i podtrzymywaniu wzorców zachowania: „potrafimy manipulować symbolami i myśleć o zewnętrznych wydarzeniach -> jesteśmy w stanie przewidzieć możliwe konsekwencje działań, bez ich rzeczywistego doświadczania.
C. Uczymy sie nie tylko na własnych doświadczeniach, ale przez obserwację, ale nie mechaniczną: Jeśli obserwujemy zachowanie podlegające karze, uczymy się go, a nie wykorzystujemy.
D. Jesteśmy zdolni do samoregulacji
E. Poznanie własnej skuteczności wpływa na : spostrzeganie/ percepcję, motywację i poziom wykonania.
F. Źródła self-efficacy: rzeczywiste dokonania, doświadczanie zastępcze( nasze obserwacje innych), persfazja społeczna i autoperswazja( przkonywanie ze strony innych), spostrzeganie własnego pobudzenia, towarzyszy, myślom o zadaniu lub o podjęciu go. Np. Lęk-> słabe oczekiwanie skuteczności, podniecenie-> oczekiwanie sukcesu.
W. Mischel-> to, jak reagujemy na specyficzne oddziaływania środowiska zależy od kompetencji : strategii kodowania, oczekiwań, przewidywań, wartości osobistych, systemów samoregulacji.
A.Bandura
G.C.Homans
G.Lenski
Podejście Psychoanalityczne:
1. Podkreślenie znaczenia nieświadomej, dynamicznej sfery intrapsychicznej, naszych sił psychicznych w umyśle: „to co wewnątrz jest takie”
2. założenie i zachowania dorosłych i ich problemy są zależne przede wszystkim od doświadczenia na wczesnym okruciństwie.
3. Pogląd, że rozwój psychologiczny dokonuje się na określonych etapach, podczas których zachodzą przewidywalne zjawiska psychiczne, które próbujemy doprowadzić do nazwania pewnych nieświadomych problemów i kryzysów
4. skoncentrowanie na fantazjach i szczegółach znaczenia nadawanych nieświadomie przez nasz umysł przeżywanym faktom -> uznanie rzeczywistości psychicznej za główną inwestycję zachowań.
5. Koncentrowanie sie na metodach subiektywnych raczej niż obiekt w poszukiwaniu prawdy o człowieku.
Z. Freud „Psychoanaliza, teoria osobowości i metoda terapii”
Struktura osobowości:
Id: impulsy seksualne i agresywne, zasada przyjemności, redukowanie napięcia.
Ego: zasada rozsądku, samokontroli, i poszukuje społecznie akceptowanego ujścia dla energii instynktów.
SuperEgo: Reprezentuje moralność, głos rozsądku, społeczeństwa, autobyt.
Osobowość jest mechanizmem ról połączonych ciągle konfliktów wewnętrznych, które człowiek musi rozwiązać.
Mechanizmy obronne: strategie stosowane przez ego w celu zapobiegania lub łagodzenia lęku wywołanego wewnętrznie konfliktami.
Cechy wspólne: odrzucają lub przekształcają rzeczywistość oraz działają nieświadomie.
Wyparcie: niedopuszczeni do świadomości niepokojących myśli, wspomnień, emocji.
Projekcja: Przypisywanie komuś własnych nieakceptowanych uczuć lub cech. Obiekt projekcji -> kozioł ofiarny, osoba bezbronna, oskarżona o jednostki, które czuje się niepewna, zgrożona.
Reakcja Upozorowana/ uformowana: nieświadome uczucie, które budzi w nas niepokój, w świadomości zostaje przekształcona w jego przeciwieństwo.
Regresja: Cofnięcie się czy zatrzymanie na wcześniejszej fazie rozwoju, powrót do niedojrzałego sposobu funkcjonowania pod wpływem lęku czy frustracji.
Zaprzeczenie: nieprzyznawanie, iż zdarzyło się coś nieprzyjemnego lub doświadczyło zakazanych uczuć.
Intelektualizacja: nieświadoma kontrola emocji impulsów przez ich uzależnienie od racjonalnych czy filozoficznych wyjaśnień.
Mobilizacja: Kierowanie emocji i uczuć w kierunku obiektów, czy sfer życia, akceptowanych społecznie.
Racjonalizacja: nieadekwatne wypowiadanie swoich stanów i ich przyczyn.
Kwaśne Winogrona/ np. Nie dostał się na studia, ale wyjaśnia to negatywnymi stanami studiów.
Słodka Cytryna/ coś czego nie doceniamy ale szukamy korzyści.
Wykład 4
Harold Laswell: neopsychoanalityk : biografie wybitnych postaci polityki -> jak ważna dla ich rozwoju i funkcjonowania są wczesnodziecięce etapy kształtowania osobowości.
3 Rodzaje ograniczeń wynikających z dzieciństwa: administratorzy,agitatorzy/mobilizują, pozyskują, Teoretycy/ chcą zmieniać prawo. -> w życiu dorosłym istnieją motywy uprawione w dzieciństwie jednostki.
Irracjonalny charakter zachowań politycznych -> istnieją osobiste motywy przeniesione z dzieciństwa jednostki.
Janis: wyjaśnia wzrost solidarności grupy w sytuacjach zagrożenia zewnętrznych posługuje się pojęciami i twierdzeniami psychoanalitycznymi. Przyjmuje istnienie nieświadomych potrzeb, decydujących o związku wolnym od niebezpieczeństw a poziomem solidarności grupowej.
Maslow: psychodynamiczna teoria hierarchi potrzeb:
è człowieka motywują wewnętrzne siły, często nieświadome konflikty; zmiana możliwa o. Psychoterapii.
è Są dwa rodzaje potrzeb: niedoboru i wzrostu.
Potrzeby ułożone są hierarchicznie: wyższe pojawiają się po zaspokojeniu niższych (b.podstawowych).
è Zdrowie psychiczne- to zaspokojenie wszystkich podstaw potrzeb psychiki człowieka.
è Potrzeby Fizjologiczne
Odstępstwa od Hierarchi:
->szacunek nie mniejszy niż miłość; trwała utrata potrzeb.
-> twórczość najważniejsza ; uzasadnienie potrzeb trwale zaspokajanych.
Poznawcze ujęcia człowieka:
Słowa kluczowe: cechy centralne
Ash, Kelley, Hoffman UTO
Język, kulturowa UTO.
Spostrzeganie ludzi: Percepcja Interpersonalna
Specyfika:Kodowanie ludzi, wyjątkowe znaczenie obiektu: źródło stymulacji, emocji, obiekt zaspokajający lub blokujący potrzeby(człowiek ma intencje), element zadania, wartość sama w sobie.
Zdolność obiektu selektywności jego percepcji ( uwydatnia to co wyraźiste, wyłania się z tła); znaczenie jest funkcją spostrzegającego obiektu percepcji i sytuacji.
Transakcyjność procesu: przedmiot percepcji dostosuje się do obecności obserwatora percepcja osób to wzajemny proces. Świadomość bycia obserwowanym -> możliwość aktywnych zmian. Osoba obserwująca; to co widzimy jest funkcją nas samych. Pośrednio percepcji społecznej: na podstawie cech fizycznych decydujemy o cechach psychicznych-> generalizacja metaforyczna
Ukryta Teoria osobowości: zespół reguł pozwalających na lokowanie człowieka w określonym miejscu wymiaru -> na podst. Jego miejsca w innym wymiarze ukryta teoria przywiązań.
Cechy centralne: W percepcji ludzi : inteligencja, pracowita, ciepła, zdecydowana, wyzwolona, zdecydowna, przezorna, ostrożna.
Dlaczego UTO jest stabilne -> może trafnie odziwerciedlać rzeczywistość, przkonanie iż absolutna stałość nie istnieje.
Pewne hipotezy UTO nie mogą być sfalsyfikowane, ze względu na naturę komunikacji: np. Nie mówimy o cechach negatywnych, zrywamy kontakty z osobami, których nie lubimy.
Samospełniające się proroctwo: jak człowiek dowiaduje się , jak jest spostrzgany, zaczyna się tak zachowywać.
Pewne temperamenty UTO są uniwersalne : wspólne dla niektórych ludzi.
WYK 5
Funkcje UTO: przetwarzanie informacji, budowanie całościowego obrazu na podstawie małej liczby informacji -> eksploracja
Cechy centralne: organizują percepcję -> nadają kierunek przetwarzania informacji, ewaluacji.
Centralność danej cechy zależy od: siły związku danej cechy z cechami człowieka, kontekstu, w jakim jest spostrzegana dana osoba, od posiadanej UTO.
Co to jest „Centralne”?-> wg. Witwickiego
1. Informacja o mocy, sile sprawczej, zd...
psych_spoleczna