Nurty teoretyczne w psychoterapii
Zasady porządkowania głównych nurtów w psychoterapii.
Milion – uporządkowanie teoretycznych nurtów w psychopatologii i psychoterapii z uwzględnieniem strefy funkcjonowania człowieka na której przeważnie koncentruje się terapia
Poziomy : biologiczny - przedstawiciele nauk medycznych
- źródłem zachowań są defekty anatomiczne, fizjologiczne i/lub
biochemiczne
- leczenie powinno mieć charakter biofizyczny (przede wszystkim farmakologiczny)
intrapsychiczny - psychoanalitycy
- źródło zaburzeń – nieświadome, wczesnodziecięce doświadczenia traumatyczne
-leczenie – doprowadzenie przeszłych doświadczeń do świadomości, przewartościowanie ich i przepracowanie
fenomenologiczny - źródło zaburzeń – treści dostępne świadomości
- leczenie – analiza zdarzeń życiowych (prowadząca do zmiany sposobu doświadczania zdarzeń życiowych)
behawioralny - zaburzenia – nieprawidłowe nawyki powstałe w rezultacie uczenia się
- terapia- przekształcenie nawyków dysfunkcyjnych dla przystosowania
Wolberg – wyodrębnienie podejść
· - biologicznego
· - psychologicznego
· - filozoficznego
· - socjologicznego (wyodrębnienie interpersonalnego poziomu funkcjonowania człowieka – procesy występujące w toku interakcji społecznych, przyczyną zaburzeń w przystosowaniu się – nieefektywne porozumiewanie się, terapia – identyfikacja i przekształcanie patologennych wzorów komunikacji)
Sęk – orientacje:
1. dynamiczna -celem terapii wzmocnienie funkcji ego, terapia – odkrycie nieświadomych przeżyć, odreagowanie, uzyskanie stopniowego wglądu
2. poznawczo-behawioralne – wszystkie zachowania człowieka nabywane są w toku uczenia się
3. fenomenologiczno – antropologiczne (humanistyczne) – terapia powinna stwarzać ludziom warunki sprzyjające swobodnemu rozwojowi, samorealizacji oraz pełnemu urzeczywistnianiu własnej, niepowtarzalnej egzystencji
4. systemowo – interakcyjna – patologia jednostki jest rezultatem jej zaburzonych stosunków interpersonalnych, terapia ma na celu usunięcie społecznych i indywidualnych barier w interpersonalnym funkcjonowaniu człowieka.
Zeig – klasyfikacja koncepcji psychoterapeutycznych na podstawi chronologii powstawania
1. Europa – kolebka psychoterapii, odkrywanie i wgląd, uzyskanie zrozumienia „ja” przez analizowanie przeszłości
2. amerykański pragmatyzm, zorientowany na przeprowadzanie interwencji terapeutycznych, eksploracja świadomości, Rogers, Gestalt
3. nurt behawioralny ukierunkowany na zmianę zachowania, poznawcze podejście do zaburzeń
4. idea systemów – koncentracja na grupach społecznych, psychoterapia grupowa
5. podejście komunikacyjne w psychoterapii, świadome wykorzystywanie własnych zachowań komunikacyjnych pacjenta dla maksymalizacji efektów, M.Erickson
Grash, Kirschenbaum – uwzględnienie okresu powstania, wyodrębnienie podejść terapeutycznych
1. psychoanalityczne(psychoanaliza, analiza transakcyjna)
2. humanistyczne (terapia skoncentrowana na kliencie, grupy spotkaniowe)
3. egzystencjonalne (terapia Gestalt, grupy typu „est”)
4. behawioralne (terapia behawioralna, nastawiona na modyfikację zachowań, poznawczo-behawioralna)
Goldenberg – podział na cztery grupy do których zaliczył:
1. TEORIE PSYCHOGENICZNE - Freud, Jung, psychologia ego, teoria „ja” Rogersa, Maslow, psychologia egzystencjonalna Maya, koncepcja rozczepionego ja, terapie fenomenologiczne
2. TEORIE SOCJOPSYCHOLOGICZNE – Adler, Horney, Fromm, Sullivan
3. PROCESY UCZENIA SIĘ – psychologia eksperymentalna – Eysenck, spolecznego uczenia się, behawioryzm
4. TEORIE GENETYCZNE – farmakoterapia, terapia wstrzasowa
Korchin – główne orientacje
1. psychoanalityczna
2. behawioralna
3. humanistyczno – egzystencjonalna
Zimbardo i Ruch – uporządkowanie koncepcji psychoterapeutycznych ze względu an dwa przeciwstawne poglądy dotyczące ludzkiej natury
1. naprawa źle funkcjonującego organizmu
2. możliwości rozwojowe człowieka
PSYCHOTERAPIA czy PSYCHOTERAPIE?
Intensywne poszukiwanie kryteriów definicji psychoterapii – uporządkowanie rozmaitych niejasności, potrzeba unifikacji zasad funkcjonowania zawodowego
Psychoterapia – rozumiana nie tylko jako leczenie, ale także różne działania kierowane na zdrowych
definicje psychoterapii
- wskazanie obszaru oddziaływania
- podkreślenie celowości rozmaitych niejasności
- określenie sposobów uzyskiwania zmian
mpwjs