Mikołaj z Damaszku - Żywot Cezara Augusta.pdf - Rzym - momo22

M i k o ł ła j z D a m a s z k u

Ży w o t C e z a r a A u g u s t a

( V i t a A u g u s t i )

Tłumaczenie i przypisy : www.zrodla.historyczne.prv.pl

Mail: historian@z.pl

M M I I I ®

Miko ł łaj z Damaszku – (o k. 64 p.n.e. – po 14 n.e.) pochodzi ł ł z jednej z

najznakomitszych rodzin w Celesyrii; by ł ł przyjacielem i zaufanym

dyplomatą Heroda Wielkieg o. Jeździ ł ł u boku Heroda po ca ł łej ówczesnej

oikumene, pomagając mu w jego dyplomatycznych misjach, m.in. do

królowej egipskiej Kleopatr y, gdzie przez pewien czas by ł ł wy chowawcą

dzieci jej i M. Antoniusza. Bardzo lubiany przez cesarza Oktawiana

Augusta [daktyle syryjskie, przysy ł łane mu cz ę ęsto przez Miko ł łaja,

nazywa ł ł „miko ł łajkami”], który g ł łównie na swą s ł łabo ś ś ć ć do Miko ł łaja

przywróci ł ł do ł łask Heroda, kiedy to Miko ł łaj przyjecha ł ł d o Rzymu i

prosi ł ł o t o cesarza. Mik o ł łaj mia ł ł i ś ście „renesansowe” z ainteresowania,

pisa ł ł komedie, tr agedie, interesowa ł ł si ę ę na ukami ś ścis ł łymi w duchu

perypatet yckim. Dzi ś ś znany jest jednak g ł łównie wąskiemu gronu

specjalist ów, przede wszystkim z powodu tego, iż jeg o dzie ł ła zachowa ł ły

si ę ę jedynie we fra gmentach. Miko ł łaj z Damaszku jest autorem Historii

Powszech nej (Hist oriai) w 144 ksi ę ęgach, autobiografii p.t. O moim ż życiu i

zachowaniu si ę ę , w której, chcąc pozost awa ć ć obiektywny, pisa ł ł o sobie w 3

os., na ś śla dując Juliusza Cezara, oraz Żywota Cezara Augusta . Zachowane

fragmenty dzie ł ła Żywot Cezara Augusta ( Vita Augusti), pochodzą

z wyciągu sporządzonego przez cesarza bizantyjskiego Konstantyna

Porfirogenet ę ę (905 - 959). Z arówno a utobiografia Mik o ł łaja z Damaszku,

jak i Żywot ... wzorowane są na topice zaczerpni ę ętej z biografii

perypatet yckich.

(źród ł ło: T. Sinko, Zarys historii literatury greckiej, t. II, Warszawa 1959, s. 160 – 164)

Żywot Cezara Augusta

FGrH F 125 : (1) Ludzie dali mu te imię 1 , aby go zaszczycić

i uszanować i rozniosło się to poprzez wyspy i kontynenty, poprzez

miasta i plemiona; ludzie szanują go i czczą przez budowanie mu

świątyń i składanie mu ofiar. W ten sposób odpłacają mu za jego wielkie

męstwo i liczne dowody dobroci wobec siebie, których od niego doznali.

Człowiek ów, osiągnąwszy wielką moc i rozsądek, panował nad

największą liczbą ludzi, jak daleko sięga pamięć ludzka, ustanowił

najdalsze granice dla Imperium Rzymskiego i bezpiecznie osiedlił nie

tylko same plemiona Greków i barbarzyńców, ale okiełznał również ich

charakter najpierw zbrojnie, a później nawet bez broni wręku,

przyciągając ich do siebie z ich własnej wolnej woli. Poprzez to, iż dał

się poznać przez swą dobroć, ludzie ci przekonali się do niego i chcieli

go słuchać. Imion niektórych z nich nigdy wcześniej nie słyszano, ani też

nie byli oni przedmiotem czyjegokolwiek zainteresowania, on wszakże

podbił ich: wszystkich tych, którzy mieszkają tak daleko, kędy płynie

Ren i poza Morzem Jońskim i Ilirami. Ci są zwani Panończykami i

Dakami.

FGrH F 126 : (2) Dalej wymieniając całą potęgę mądrości i cnoty

tego człeka, zarówno w zarządzaniu państwem, w którym szkolił się był

w Rzymie, jak i w prowadzeniu wielkich wojen, tak domowych, jak

i obcych, należy zaznaczyć, że jest to zadanie na konkurs krasomówczy,

czy rozprawkę, dzięki któremu wygrywający, poprzez dobre sprawienie

się, może osiągnąć sławę. Ja muszę opowiedzieć o jego czynach, aby

prawda była dobrze wszystkim znana. Na początku zatem powiem o jego

urodzeniu i wychowaniu, jego rodzicach i jego kształceniu i edukacji od

1 Augustus – imię mówiące, „wywyższony przez bóstwo”, „uświęcony”, stało się później swoistym

tytułem cesarza rzymskiego.

dzieciństwa, dzięki czemu doszedł on do takiej swojej pozycji. Ojcem

jego był Gajusz Oktawian, człowiek ze stanu senatorskiego 2 . Przodkowie

jego, sławni zarówno swym bogactwem, jak i sprawiedliwością,

zostawili mu swe dobra, kiedy go osierocili. Jego opiekunowie

roztrwonili jego majątek, ale on w swej łagodności zadowolił się

pozostałymi mu resztkami.

FGrH F 127 : (3) Oktawian 3 , w wieku lat około dziewięciu 4 był już

obiektem niemałego podziwu wśród Rzymian, ukazując w pełni całą

doskonałość swej natury, choć jeszcze młodej, albowiem popisał się

przed wcale pokaźnym tłumem mową, za którą zebrał wiele oklasków i

uznania od zebranych mężów 5 . Po śmierci swej prababki został zabrany

przez swoją matkę Atię i jej męża Luciusa Philippusa 6 , potomka tego,

który podbił był Filipa Macedońskiego. W domu Philippusa, tak jakby w

domu swego ojca, Oktawian został wychowany i ukazane mu zostały

wielkie nadzieje [co do jego osoby], już widoczne przez szacunek,

zjakim traktowali go jego towarzysze, chłopcy pochodzący z

najwyższych sfer. Wielu z nich trzymało się z nim i to wielu takich,

którzy mieli w przyszłości nadzieję na wzięcie spraw państwa w swoje

ręce. Każdego dnia wielu szlachetnie urodzonych młodzieńców,

mężczyzn i chłopców w jego wieku towarzyszyło mu, czy jechał konno

za miasto, czy też gdy udawał się do domu swych krewnych, czy

jakichkolwiek innych osób; ćwiczył swój umysł w najsubtelniejszych

sprawach, takoż i swe ciało, aby umieć zachować się zarówno w sposób

dystyngowany, jak i wspaniały w czas wojny i szybciej od swych

nauczycieli opanowywał zadane ćwiczenia. Także z tego powodu

2 Caius Octavius , ojciec cesarza Augusta, pretor z 61 r. przed n.e., prokonsul Macedonii 60/59, umarł w r.

58 przed n.e. i osierocił pięcioletniego chłopca, G. Oktawiana, przyszłego cesarza Augusta.

3 Początkowo Oktawian August zwał się Caius Octavius Thurinus , zaś po adopcji przez J. Cezara - Caius

Iulius Caesar Octavianus .

4 Swetoniusz podaje, że August miał wówczas lat dwanaście (por. C. S. Tranquillus, De vita Caesarum, II

8).

5 Mowę tę wygłosił August na pogrzebie swej babki Julii (Por. wyżej).

6 Lucius Marcius Philippus , konsul z r. 56 przed n.e., drugi mąż (po Balbusie) Atii, siostrzenicy dyktatora

Cezara.

przyniosło mu to wiele sławy w Mieście. Zarówno matka jego – Atia, jak

i Philippus roztoczyli nad nim opiekę, każdego dnia dowiadując się od

nauczycieli i opiekunów, u których chłopiec był umieszczony, czego

dokonał, jakie uczynił postępy, jak spędził dzień i z kim się spotykał.

(4) W czasie gdy nad Miastem zawisła wojna domowa, matka jego –

Atia i ojczym Philippus wysłali go cichcem do jednej z posiadłości

ziemskich jego ojca.

Wstąpił na Forum mając lat około czternastu, aby zdjąć młodzieńczą

togę i założyć togę męską 7 , co było jego oficjalnym zaliczeniem

w poczet dorosłych mężczyzn. Następnie, kiedy wszyscy obywatele

zgromadzili się i oglądali, jak dokonywał tego obrządku, ze względu na

jego urodę i szlachetne pochodzenie, dokonał on uroczystych ofiar dla

bogów i został zaliczony w poczet świętego kolegium w miejsce

zmarłego Lucjusza Domicjusza. Lud w rzeczy samej niezwykle ochoczo

i szybko wybrał go na to stanowisko. Stosownie do tego, ów dokonał

ofiary ozdobiony zarówno togą męską i w tym samym czasie również i

odznakami wysokiego kapłana – urzędnika.

Pomimo tego jednak, że zgodnie z jego wiekiem urzędowo

zaliczano go już w poczet mężów, matka jego nie pozwalała mu na

opuszczanie domostwa inaczej, niż kiedy nie był jeszcze dorosły;

trzymała go wciąż w ten sam sposób i spał on w tych samych pokojach,

co poprzednio [gdy był niepełnoletni]. Był on bowiem pełnoletni tylko w

majestacie prawa, zaś w innych sytuacjach wychowywano go wciąż jak

dziecko. Nie zmienił stylu ubierania się, ale nadal ubierał zwykły,

rzymski strój.

(5) Uczęszczał do świątyń w przepisanych dniach, ale po zmroku, ze

względu na swój młodzieńczy urok, gdyż widział, że podobał się licznym

kobietom, kuszonym jego urodą i wysokim rodem; nigdy jednak, jak się

wydaje, nie został przez nie uwiedziony. Sprawiła to nie tylko uważna

7 Starodawny rzymski zwyczaj nakazywał, aby młodzieniec wstępując w wiek męski zdejmował togę

bramowaną purpurą, przywdziewając togę białą.

Mikołaj z Damaszku - Żywot Cezara Augusta.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: