@Biurokratyczny charakter administracji według Maksa Webera
*Zawodowa służba urzędnicza - usuwalna, komisaryczna
*Podział pracy - następuje specjalizacja urzędów
*Jedna osoba odpowiada za jedną rzecz
*Kontrola instancyjna wydawanych na niższym szczeblu decyzji
*Podległość
*Osobowa nagana, nagroda, nominacja, odwołanie, odpowiedzialność
*Służbowa konieczność podporządkowania się poleceniom służbowym
*Oparcia o generalne normy prawne
@Cechy rządów parlamentarno-gabinetowych
*Istnieje władza wykonawcza składająca się z dwóch części: głowa państwa i rząd na czele z premierem
*głowa państwa jest odpowiedzialna za swoją działalność
*kontrasygnata każdy akt państwowy głowy państwa musi być dla swojej ważności podpisany przez właściwego ministra bądź premiera, który tym podpisem bierze na siebie odpowiedzialność przed parlamentem, głowa państwa jest odpowiedzialna karnie jeżeli złamie prawo podczas sprawowania urzędu
*rząd żeby rządzić musi się cieszyć zaufaniem większości parlamentu
*parlament w każdej chwili może uchwalić wotum nieufności rządowi bądź ministrowi. Zasada solidarnej odpowiedzialności politycznej jest to uchwała wotum nieufności wobec jednego ministra podaje do dymisji cały parlament
*Musi istnieć opozycja tzw. „Shadow Gabinet” „Gabinet Cieni”
@Trójpodział władzy według Monteskjusza
*Wykonawcza miała należeć do króla oraz ministrów, nie mogła składać projektów i ma prawo weta wobec ustaw parlamentu
*Ustawodawcza miała należeć do dwuizbowego parlamentu składającego się z izby wyższej o charakterze dziedzicznym i izby niższej tzw. ludowej pochodzącej z wyboru
*Sądownicza należała do niezawisłych wybieranych sądów
Władze te musza być powierzane oddzielnym władzom nie mogą wkraczać kompetencjami sobie nawzajem, musi panować równowaga władz i mają się wzajemnie kontrolować.
@Początki nowoczesnej administracji na ziemiach Polski
*budżet jest to ustalenie dochodów i wydatków państwa mających charakter normatywny naruszanie ich łączą się z sankcją.
*zasady budżetu
*Zasada jawności im bardzie szczegółowy tym bardziej jawny
*Zasada powszechności wszystkie dochody i wydatki państwa są ujęte w jednym dokumencie
*Zasada równości dochody i wydatki muszą być zbilansowane
*komisja skarbowa
*komisja skarbowa opracowywała budżet na okres dwóch lat sejm zatwierdzał i po dwóch latach rozliczał
*komisja skarbowa mogła zgłaszać projekty ustaw do sejmu które miały być głosowane większością głosów
*komisje te działały aż do upadku państwa. podzielono Rzeczpospolitą na 10 prowincji skarbowych na czele z superintendentami
*komisja edukacji narodowej
*kadencja trwała 6 lat, składała się z 8 członków
*na czele stał prymas Polski, szkoły wyższe kontrolowały szkoły niższe
*Szkoły podwydziałowe około 40
*1783r. do szkół uczęszczało około 20tys. uczniów
*komisja policji po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja
*Miasta otrzymały samorząd
*Komisja policji nadzorowała samorząd miejski
*Rada nieustająca 1775(powstała z woli Rosji)
*Jeden organ administracji centralnej na ziemiach polskich mający funkcje koordynacyjne, tworzył ją król oraz 36 członków nazwanych konsylierami, 18 z izby poselskiej i 18 z senatu. Byli powoływani na 2 lata przez sejm. Co 2 lata wymieniano 2/3 członków dary zostawiając 1/3. Konsylierzy byli odpowiedzialni prawnie przy sprawowaniu urzędu. Rada była podzielona na 5 departamentów
*Interesów cudzoziemskich 4 konsylierów
*sprawiedliwości 8 konsylierów
*skarbowa 8 konsylierów
*wojskowa 8 konylierów
*policji 8 konylierów
*Kompetencje rady
*opracowywanie projektów ustaw i przedstawianie ich sejmowi
*opracowywanie projektów kodeksów prawa sądowego
*wydzielanie pieniędzy z budżetu
*wysyłanie ambasadorów
*przedstawienie kandydatów na urzędy państwowe i wojskowe
*przestrzeganie sojuszy Rzeczpospolitej
@Zadania komisji cywilno-wojskowej
*rekrutacja do wojska w skład komisji wchodziło 15 szlachciców, 3 duchownych po 1791r., dołączyło 3 mieszczan
*kontrola ruchu ludności(wydawanie paszportów), budowa magazynów, dróg, statystyka ludności dla celów rekrutów, opieka społeczna
@Czasy sejmu wielkiego 1788-1792r.
*Sejm wielki zwany również 4letnim został zwołany za pozwoleniem Rosji w celu przeprowadzenia ograniczenia reform Rzeczpospolitej
*NA forum sejmu ukształtowały się 3 stanowiska polityczne
*patriotyczny program reform Adama Czartoryskiego
*dworski program - umiarkowane reformy w oparciu o Rosję (Stanisław August Poniatowski)
*hetmański- program zachowania złotej wolności szlacheckiej(K. Branicki)
*Reformy sejmu wielkiego
*wojskowe 1768r.
*uchwalono utworzenie 100 tysięcznej armii
*reorganizacja armii
*skarbowe 1789r.
*dobra szlacheckie obłożono podatkiem w wysokości 10% z przeznaczeniem na organizacje armii
*dobra duchowe obłożono podatkiem w wysokości 20%
*prawo o miastach 1791r.
*mieszczanie otrzymywali szereg praw(nabywanie dóbr ziemskich, sprawowanie urzędu, nietykalność osobista)
*miasta królewskie uzyskały prawo wysyłania swoich przedstawicieli na obrady sejmu
*prawa o sejmikach 1791r.
*Zreformowano funkcjonowanie systemu parlamentarnego
*reforma sądownictwa
@Deklaracja praw człowieka i obywatela
*wolność jest przyrodzona a państwo ją tylko potwierdza. Prawo obywatelskie jest nadane przez państwo.
*Ludzie rodzą sie i pozostają wolni i równi. Różnice społeczne mogą się opierać tylko na użyteczności wobec społeczeństwa
*Człowiek ma nieprzedawnialne prawa: Wolność, własność, bezpieczeństwo, opór przeciw uciskowi
*Definicja wolności - Wolność polega na czynieniu tego wszystkiego co nie szkodzi drugiemu. Granice wolności może ukreślić tylko ustawa
*Ustawa może zabronić postępowania, które jest szkodliwe dla społeczeństwa. Nie można zabronić czegoś czego nie zabrania ustawa
*Ustawa jest wyrazem woli powszechnej, wszyscy obywatele mają prawo brać udział w tworzeniu ustawy.
*Nietykalność osobista
*Zasada określoności kary i przestępstwa
*Domniemanie niewinności
*Wolność wyznania i sumienia
*Wolność słowa i druku
*Prawo nakładania podatków publicznych przez państwo
*Prawa do żądania od każdego urzędnika publicznego sprawozdania ze swojej działalności
*Własność jest prawem świętym i niepodważalnym. Nikogo nie można pozbawić własności drogą administracyjną (wywłaszczenie) chyba że na cele publiczne oraz za sowitym godziwym wynagrodzeniem.
@Konkordat Napoleona
Napoleon normując stosunki z kościołem zawarł w 1801r. nowy konkordat. Napoleon zastrzegł w nim nienaruszalność dokonanych rekwizycji i sprzedaży dóbr kościelnych. Konkordat był korzystny dla kościoła, ustalał pensje dla biskupów, wprowadzał religie do szkół podstawowych, ustanowił budowę nowych kościołów
@Konkordat w Polsce 1925
*Zagwarantowano Polsce swobodne wykorzystywanie władzy duchowej i swobodną administrację
*swoboda w obsadzie i nominacji godności kościelnych
*Kler uzyskał specjalne prawa traktowaniu przed sądami powszechnymi w sprawach karnych
*Obowiązek nauczania religii w szkołach powszechnych i średnich
@Autonomia Galicyjska
Ugoda Austriacko-Polska, wprowadzono język polski jako urzędowy do administracji galicji. Urzędnicy mianowani przez rząd Austriacki najważniejsi byli namiestnicy powstałe instytucje objęte autonomią: sejm krajowy, wydział krajowy, rada szkolna krajowa. Wprowadzenie do szkół wyższych i urzędów języka polskiego. Po uzyskaniu autonomii decydującą rolę polityczną w autonomicznych instytucjach odgrywało polskie ziemiaństwo.
@Konstytucja Marcowa 17 marca 1921r.
Była to konstytucja państwa liberalnego tzw. państwa służącemu jednostce
*istniał samorząd terytorialny
*system parlamentarno-gabinetowy
*szeroki zakres praw i wolności obywatelskich
*zasada praworządności
@Konstytucja kwietniowa 23 kwietnia 1935r.
Konstytucja państwa autorytarnego
*ograniczała prawa jednostki i demokracji nie zmuszała jednostek do pracy na rzecz państwa
Podpisana przez Ignacego Mościckiego. PKWN uznał konstytucję kwietniową za bezprawną.
@Obowiązki wojewody
Był przedstawicielem rządu w województwie. Koordynował całą administrację rządową. Był zwierzchnikiem służbowym. Wojewoda w przypadku wojny miał stać się szefem całej administracji w tym specjalnej z wyjątkiem wojska i sądów. Stał na czele policji odpowiadał za bezpieczeństwo
@Obowiązki starosty
Stał na czele powiatu był urzędnikiem rządowym i samorządowym. Starosta był jednocześnie szefem administracji rządowej w powiecie oraz był organem wykonawczym samorządu powiatowego. Wykonywał uchwały rad powiatowych. Starosta był mianowany przez ministra spraw wewnętrznych. Zespolenie funkcji starosty w dziedzinie administracji rządowej i samorządowej, władza uzyskała wygodna pozycję. Administrację rządową kontrolował samorząd. Starostów wyróżniało to, że to on wydawał decyzje administracyjne pierwszej instancji. W 1928r. doszło do skodyfikowania postępowania administracyjnego. Starosta podobnie jak wojewoda był przedstawicielem rządu w powiecie a pod drugie szefem administracji ogólnej i zespoloną z ogólną.
@Administracja centralna
W II RP proces jej tworzenia przebiegał najszybciej. Organy centralne nazwano ministerstwami na ich czele stali kierownicy resortów i ministerstw. Tworzyli oni kolegialne rady ministrów pod przewodnictwem prezesa RM rady ministrów. Ministrów zastępowali podsekretarze stanu. Ministrowie sami kierowali resortami przy pomocy zróżnicowanych pod względem struktur organizacyjnych. Po odzyskaniu niepodległości zwiększyła się liczba resortów do 16
@Administracja rządowa:
*Administracja rządowa centralna
*Administracja rządowa terenowa
Administracją urzędową kieruje rada ministrów w administracji rządowej wyróżnia się dwa rodzaje stanowisk:
*Stanowiska polityczne zmieniają się wraz ze zmianą rządu
*Stanowiska cywilne działają niezależnie od rządu
@Administracja terytorialna
Nazywano ją samorządem powszechnym. Zgodnie z konstytucją marcową była w niej przereklamowana zasada szerokiego działania samorządu terytorialnego. Aż do 1933r. ustrój samorządu był różny w różnych soborach. w marcu 1933r. sejm uchwalił ustawę scalenia, ponieważ ujednolicała ustrój samorządów na terenie całego kraju
@Konstytucja 3 Maja
Konstytucja 3 Maja była ustawą przełomową, jedną z pierwszych na świecie. Miała ona uregulować chory system, służąca naprawie wewnętrznych stosunków społecznych, panujących w państwie. Był też jedną z prób odpowiedzi na pierwszy rozbiór polski i zapobiegnięciu dalszemu rozpadowi państwa. Była ukoronowaniem sejmu wielkiego.
1
brzoskwinka81