Biologia i szkodliwość wybranych chwastów.docx

Temat: Biologia i szkodliwość wybranych chwastów.

Gwiazdnica pospolita (Stellaria media) rodzina: goździkowata

Biologia:

·         Jary krótkotrwały, piętra niskiego

·         Łodygi cienkie, wątłe i rozesłane (10-40 cm); korzenią się w węzłach u nasady liści – szybko ukorzeniają się uszkodzenia mechanicznej części roślin

·         Nasiona bardzo długo zachowują żywotność w głębszych partiach gleby; brak spoczynku nasion powoduje, że w dobrych warunkach szybko kiełkują

Występowanie:

·         Na wszystkich rodzajach gleb i różnych roślinnych uprawach, na polach, ogrodach i stanowiskach ruderalnych

·         Szczególnie uciążliwa w stanowiskach wilgotnych i zasobnych – azotolubne.

Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parvifora) rodzina: astrowate

Biologia:

·         Jary krótkotrwały, efemeryda, piętra niskiego

·         Łodygi wyprostowane z tendencją do wylegania (10-20 cm); korzenią się w węzłach u nasady liści –szybko ukorzeniają się uszkodzone mechanicznie części roślin.

·         Nasiona nietrwałe w glebie

Występowanie:

·         Pospolity chwast ogrodowy, zachwaszcza uprawy szeroko rzędowe (światłolubny)

·         W stanowiskach zasobnych w azot i wapń – azotolubny.

·         Termofilny, nie znosi przymrozków

Rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum)

Biologia:

·         Jary właściwy wczesny, piętra średniego

·         Wschody do końca lata – zachwaszczanie wtórne

·         Łodygi rozgałęzione (20-50 cm); szorstko owłosione

·         Kwiatostan – grono; kwiaty żółte (>pH białe); owoc – łuszczyna z długim dziobem

·         Nasiona kilkuletnia żywotność w glebie, długo kiełkują

·         Trująca dla młodych zwierząt

Występowanie:

·         Gleby ubogie piaszczyste lekko kwaśne, ale w tych warunkach pobiera bardzo dużo wody i składników pokarmowych – bardzo konkurencyjna.

·         Wczesne wschody – zachwaszcza rośliny jare, zboża, ale i okopowe

Gorczyca polna (Sinapis arvensis) ; ognicha

Biologia:

·         Jary właściwy wczesny, piętra średniego

·         Wschody do końca lata – zachwaszczanie wtórne

·         Łodygi rozgałęzione sztywne ( 30-60 cm); szorstko owłosione

·         Kwiatostan – grono (miododajne), kwiaty żółte, owoc łuszczyna z dziobkiem

·         Nasiona do 70 lat, żywotność w glebie 2 pokolenia (rok pełen cykl 3 mc.)

·         Trujący też słoma; daje nieprzyjemny smak mięsu i mleku

Występowanie:

·         Gleby raczej zasobne gliniaste i wilgotne, pobiera dużo nutrientów, ale mniej od rzodkwi – azotolubne

·         Wczesne wschody  zachwaszcza rośliny jare, zboże, okopowe i strączkowe

·         Często występuje na nieużytkach

Komosa biała (Chenopodium album); Lebioda

Biologia:

·         Jary właściwy późno wschodzący

·         Wielopostaciowa, morfologia zależy od warunków siedliska

·         Łodygi rozgałęzione, kanciaste, sztywne (30-160 cm) z mączystym nalotem

·         Kwiaty niepozorne zebrane w kłosy, owoc – orzeszek

·         Nasiona do kilkudziesięciu lat żywotność w glebie – 100 000 nasion/roślinę

·         Nasiona nie są trawione – nie spasać

·         Pobiera bardzo dużo nutrientów zwłaszcza K (duża szkodliwość), żywiciel szkodników i chorób, żarłoczny

·         Młode rośliny i sparzone nasiona mogą być skarmiane

Występowanie:

·         Szczególnie dorodne w okopowych mniejsze osobniki w powstawianych uprawach jarych (światłolubnych)

·         Często występują na nieużytkach i stanowiskach ruderalnych

·         Wszystkie gleby, ale zwłaszcza zasobne

Rdest powojowy (Polygonum convolvulus)

Biologia:

·         Jary właściwy wczesny, pietra wysokiego

·         Odporny na niedobory wody i składniki pokarmowe

·         Łodyga rozgałęziona wiotka, szorstka, kanciasta oplatająca inne rośliny (wyleganie)

·         Kwiatostany niepozorne w kontach liści

·         Owoc trójgraniasty orzeszek – dojrzewa ze zbożami ( w materiale siewnym), kilka tysięcy na roślinę, bardzo plenny, żywotność do 20 lat w glebie i nie trawiona, gruba łupina nasienna, kiełkuje nawet z głębokości 20 m

Występowanie:

·         Gleby raczej lekkie i piaszczyste do średnich, raczej kwaśne

·         Głownie zboża jare, kukurydza, okopowe, warzywniki,  też jako roślina ruderalna

·         Szczególnie uciążliwy w lnie

Rdest kolankowy (Polygonum lapathifolium)

Biologia:

·         Jary właściwy późny, piętra średniego

·         Wielorakie formy często podobne do k.gruczołowatego

·         Łodyga (30-60 cm) mocno rozgałęziona wyprostowana, silnie zgrubiała w kolankach, czerwono plamista

·         Kwiatostan zbity, wydłużona, lekko zwisający kłos

·         Owoc orzeszek wieloletnia, żywotność bardzo plenny do 1000/roślinę

Występowanie:

·         Gleby ciężkie, podmokłe, zasobne, ale raczej kwaśne

·         Głównie okopowe, zboża jare, kukurydza, len

·         Również ruderalny

Sporek polny (Spergula arvensis)

Biologia:

·         Jary właściwy wczesny, piętra niskiego

·         Łodyga (10-20 cm) wzniesiona mocno rozgałęziona od dolnej słabo ulistniona, listki nitkowate, lepkie, mięsiste, w pięterkach jako nibyokółki

·         Kwiatostan dwuramienna wierzchotka

·         Owoc wielonasienna torebka, nasiona niestrawne, wieloletnia żywotność

·         Rośliny zielone chętnie zjadane przez zwierzęta

Występowanie:

·         Gleby ubogie, piaszczyste, kwaśne (wskaźnikowy)

·         Zboża jare, okopowe, przerzedzone uprawy i ścierniska

Owies głuchy (Avena fatua)

Biologia:

·         Jary właściwy wczesny, piętra wysokiego

·         Łodyga (30-100 cm) wzniesiona sztywna

·         Kwiatostan wiecha

·         Owoc ziarniak z długą, czarną, skręconą i kolankowo zagiętą higroskopijną ością dolnej panewki

·         Obsypuje się przed zbiorem zbóż, kiełkuje wiosną (okres spoczynku), kilkuletnia żywotność w glebie

Występowanie:

·         Różne gleby, preferuje jednak zasobne, głównie jare

Iglica pospolita (Erodium cicutarium)

Biologia:

·         Jednorodny jary i ozimy, piętra niskiego

·         Łodyga (10-15 cm) wzniesiona

·         Kwiatostan baldach, kwiaty barwy liliowej

·         Kwitnienie od kwietnia do września

Występowanie:

·         Gleby piaszczyste i lekko gliniaste, lekko kwaśne

·         Zboża, okopowe, koniczyny

Szkarłat szorstki (Amaranthus retroflexus)

Biologia:

·         Jary właściwy późnych wschodów (termofilny)

·         Wielorakie formy zależne od warunków siedliskowych

·         Łodyga (od kilkunastu do 150 cm) wzniesiona sztywna słabo rozgałęziona z czerwonym przebarwieniem, szaro owłosiona

·         Kwiatostan drobne zbite kłosy w kątach liści i sługi kłos szczytowy

·         Owoc jednonasienna torebka, nasiona drobne z twardą łupiną, długa żywotność, chętnie zjadane przez ptaki, bardzo plenny 1 000 000 nasion/roślinę – azotolubny i światłolubny.

Występowanie:

·         Różne gleby im zasobniejsze tym bujniej rośnie

·         Głównie okopowe, kukurydza i warzywa

Włośnica zielona (jednostronna) (Setaria viridis)

Biologia:

·         Jary właściwy późny, piętra niskiego

·         Łodyga –źdźbło (30-60 cm) wzniesiona półleżące lub leżące

·         Blaszki liściowe szorstkie owłosione

·         Szybki wzrost nawet po 40 dniach od wschodów może wydać nasiona

·         Kwiatostan walcowaty, zielony kłos

Występowanie:

·         Gleby raczej lekkie ciepłe (termofilny)

·         Okopowe, zboże jare, masowo na ścierniskach

Chwastnica jednostronna (Echinochloa); kurze proso

Biologia:

·         Jary właściwy bardzo późny, piętra średniego

·         Wcześniej wschodzące (wydłużający się dzień) rosną długie i bujnie (silna konkurencja) wschodzące późnym latem niskie drobne szybko owocują (słaba konkurencja)

·         Łodyga – źdźbło (30-100 cm) wzniesione, silnie krzewiące trawy rozgałęzione kępy

·         Blaszki roślinne szorstkie owłosione

·         Do 5000 ziarniaków na roślinę, mogą kiełkować z głębokości 15 cm, ale i z powierzchni

·         Całe rośliny i ziarniaki – cenna pasza

Występowanie:

·         Gleby piaszczysto-gliniaste i piaszczyste, ale wilgotne i żyzne

·         Okopowe, kukurydza, strączki i międzyplony

Wilczomlecz obrotny ( Euphorbia helioscopia)

Biologia:

...