OŚWIECENIE koniec 17 – 19 początek wiekuDążenie do poznania świata samodzielnym wysiłkiem rozumu, organizowanie życia poprzez reformy społeczne, rozwój techniki i oświaty publicznej zgodnie z wskazaniami rozumu.Postęp nauk przyrodniczych stał się w tym okresie podstawą światopoglądu filozoficznego filozoficznego charakterze racjonalistycznym, naturalistycznym i deterministycznym, bliskim materializmowi. Następował rozwój myśli i kierunków filozofii, prasa, przemysł itp.Najwybitniejsi ludzie epoki:Anglia – Jon Locke, Jon HumeFrancja – Diderot, Voltaire, RousseauNiemcy – Leasing, OrderRosja – ŁomonosovPolska – Hugo Kołątaj, Stanisław Staszic, Ignacy Krasicki Bracia ŚniadeccyJon Locke wychowany w domu w krytyce monarchii wrastał w rewolucję burżuazyjną / restauracja, Karol I Stuart konflikt z parlamentem co doprowadziło do wojny a następnie ścięciem króla Karola I Stuarta i koronowanie Karola II Stuarta./Przewrót społeczny dokonywał zmian na korzyść społeczeństwa w tym mieszczaństwa i ziemiaństwa.• Uważał że człowiek nie może być czyjąś własnością i być poddanym gdyż jest to niezgodne z naturą.Ludzie są wolnymi, równymi, niezależnymi według Prawa Natury.• Domagał się wolności myślenia, odrzucał narzucanie religii społeczeństwu i obywatelowi• Łacina, greka, hebrajski, filozofia to przedmioty przekazywane osobom, które chcą być uczonymi a nie zwykłemu człowiekowi• Potępia wychowanie publiczne i w instytucjach, wychowanie powinno odbywać się w domu i poprzez rodziców.• Odrzucał teorię o wrodzonych ideałach, równość w urodzeniu / człowiek rodzi się jako biała tabliczka/• 2 źródła wiedzy / źródła wiedzy i zmysły/• Dziecko rodząc się nie jest dobre ani złe, staje się w toku życia albo dobrym albo złym• Umysł dziecka rozwija się stopniowo a zadaniem pedagoga jest dostosowanie metod i programu, treści narastające w miarę rozwoju dziecka• Opublikował Memoriał „Szkoła Pracy” 1697 /oświata ludu/• Przy każdej parafii powinna być elementarna szkoła zawodowa. Nauka od 4-14 roku życia, powinny być kształcone dzieci robotników korzystających z zapomóg od kościoła• Szkoła powinna być miejscem przygotowywania do pracy w manufakturach• Uczniowie powinni otrzymywać posiłki w szkole• Po 14 roku życia powinny być oddawane do zawoduWychowanie klasy rządzącej „Gentelmenów”• Synowie klasy rządzącej – wychowanie na najwyższym poziomie• Kształcenie w 4 dziedzinach: Cnota, Roztropność, Nauka, Dobre maniery i zachowanie• Proces wychowanie wesprzeć na Religii• Wycofanie „Biblii” ze szkół – zbyt trudna dla dziecka• W życiu należy kierować się rozumem / stała kontrola nad pragnieniami i uczuciami • Celem wychowawczym jest kształtowanie umysłu poprzez kształcenie• Wszystkie zasady wychowawcze muszą być dla dziecka jasne, czytelne i zrozumiałe• Rolą wychowawcy to poznawanie wychowanka poprzez jego obserwację i poznanie• Należy ograniczyć kary fizyczne / w ostateczności dopuszczalna /• Podstawą wychowania to swobodny rozwój osobowości /dać się rozwijać /• Wychowanie fizyczne – ciało musi być hartowane, jazda konno, zdrowe spanie i odżywianie itp.Wychowanie:• Użyteczność udzielanych nauk /przydatnych, ułatwiających zrozumienie świta/• Pisanie i czytanie – rzecz uboczną ale użyteczna• Uczyć Angielskiego, francuskiego, stenografii (krótki zapis), geografii, arytmetyki, chronologii, historii, astronomii, anatomii człowieka, prawa nauk przyrodniczych, etyki i psychologii.• Łacina i Greka tylko dla naukowców• Powinien znać jedno z rzemiosł np. ogrodnictwo, stolarstwo• Znać taniec, szermierkę, jazdę konną - podstawowe umiejętności • Ogólna orientacja w przedmiotach humanistycznych, retoryki • Preferowana nauka w domu przy pomocy guwernerów, nie chodzi o szkół publicznych. Dom jest miejscem nabywania manier i wychowaniaFrancja w latach 60-tych 18 wieku Pogłębiał się kryzys poglądów apsoktystycznego, feudalizm zaczął powoli upadać w wyniku empiryzmu, racjonalizmu, nowych prądów filozofii.Do głosu doszli „Encyklopedyści” – Diderot i d’Lambert, którzy w latach 1751 – 1765 stworzyli kompendium wiedzy naturalnej zwaną Encyklopedią „ Słownik Rozumowany Nauk, Sztuk i Kunsztów” Rozpowszechnili go paryscy bibliotekarze.• Odrzucali scholastykę i wiarę w objawienie• Czcili wiarę w zdolności człowieka, jego nieograniczone możliwości w poznanie praw natury• Preferowali naukę fizyki, kosmografii, astronomii, fizjologii roślin i zwierząt• Krytykowali wiedzę filologiczno-filozoficzną, retorykę, łacinę i religię• Propagowali nową szkołę – treści nauczania zgodne z dorobkiem umysłowym narodu francuskiegoWspółpracowali z Encyklopedystami: Deiści, Materialiści oraz Fizjokraci /ruch związany z rolnictwem i biologią/ Candillac, Helwecjusz, Holbach, Rousseau, Voltaire, Monteskiusz krytykowali doktryny religijne i układ feudalny.1762r parlament francuski podjął rezolucję o wypędzeniu z Francji Zakonu Jezuitów.1759r wypędzenie Jezuitów z PortugaliiLa Chatdois / Laszelot/ stworzył podwaliny szkoły średniej, świeckiej we Francji, opartego na krypcie szkolnictwa jezuickiegoPlan Rollanda 1768 plan edukacji został wcielony w życie. Kraj podzielono na okręgi. W każdy okręgu był uniwersytet gdzie były władze centralne dla okręgu. Uniwersytet był zobowiązany do stworzenia programu edukacji. U. musiał zadbać o kształcenie nauczycieli, wizytatorów. Przy uniwersytecie powstaje seminarium dla nauczycieli. Oświata jest powszechna ale stanowa. /inne treści nauczania chłopów, szlachty, mieszczan/ oraz bezpłatna /fundusz publiczny/Prąd NATURALIZM – wychowanie naturalne oparte w zakresie rozwoju umysłowego na doświadczeniu i kierujące się w dziedzinie moralnej na użyteczność społeczną. CREDO – MORALNE JEST TO CO JEST ZGODNE Z NATURĄCelem wychowania jest mądrość, dobroć, siłę umiarkowania, miłość i przyjaźń. Życie człowieka powinno być zgodne z naturą i jest rzeczą świętą dla innego człowieka. Bezwzględny zakaz zbiegów poniżających człowieka /natura tak nie postępuje/Przedstawiciele: Jan Jakub Rousseau – antyintelektualizm – idealistyczny naturalizm /idee wychowania bezstresowego poprzez naturę/POLSKA2 połowa 17 wieku – czasy Saskie, najazdy, zniszczenia, ruina gospodarcza, pożary, upadek miast, nędza warstw niższych, wyzysk pańszczyźniany, koncentracja ziemi w rękach rodów magnackich, decentralizacja państwa, zacofanie, konserwatyzm, sarmatyzm szlachty.W 2 połowie 18 wieku następują początki polskiego oświecenia, czasy Augusta III Sasa, który zasiadał na tronie w Dreźnie i rzadko bywał w Polsce.• Szkolnictwo średnie w rękach Jezuitów, częściowo Pijarów i funkcjonowały Kolonie Akademickie pod zarządem Akademii Krakowskiej.• Zanikało szkolnictwo elementarne• Szkoły wyższe tj Akademia krakowska i Akademia Wileńska stały niższym poziomie niż średnie szkoły luterańskie / Gdańsk, Elbląg, Toruń/1737 powstaje w Warszawie /na wzór Akademii Rycerskiej/ COLLEGIUM VARSAVIENSE – szkoła szlachecka, nowoczesna, założona przez ZAKON TEATYNÓWProgram: etyka świecka, łacina, niemiecki, francuski, historia, matematyka, geometria, trygonometria, astronomia, geografia, matematyka i filozofia.Szkoła stała na wysokim poziomie oraz miała bardzo wysokie czesne za pobieraną naukę. Jednakże przeliczono się z zyskami z nauczania i inwestycjami.Reformy Konarskiego dot. szkolnictwa PijarówMiał koncepcję zmiany ale nie mógł jej wprowadzić. Przy współpracy z biskupem Kałuskim w 1738r został I asystentemprowincji Polskiej /Pijarskiej/ i dopiero wtedy mógł dokonać reformy szkolnictwa.Efektem było w 1740r COLLEGIUM NOBILLIUM w Warszawie.8-mio letnia szkoła z 5 klasami /2,4,5 były dwuletnie/Po ukończeniu jej była możliwość podjęcia nauki na 2-u letnim kursie Prawa Ojczystego i Międzynarodowego.Program: łacina, arytmetyka, języki obce, historia Polski i powszechna, geografia, fizyka, filozofia racjonalistyczna i retoryka.Był prężny teatr szkolny u Pijarów. Program był oparty na aktualnej literaturze naukowej. Dbano o posiłki i ich jakość dla uczniów, higienę, o odpowiednią ilość uczniów w klasie.Kosztowała ówcześnie 80 dukatów.1750-1753 Kolegia Pijarskie zreformowano:• Zredukowano łacinę do minimum• Kładziono nacisk na poznanie 4 historii monarchii starożytnych• Historia z czasów nowożytnych zdobywano na retoryce i geografii.• Wycofano języki nowożytne, kunsztów • Zakaz organizowania teatrów w szkoleKról Stanisław Poniatowski w 1765 powstaje KORPUS KADETÓW –szkoła rycerska, która jest znakiem epoki „Akademia Szlachecka Korpusu Kadetów”. I komendant szkoły: Książe Adam Czartoryski. Powstała taka szkoła również we Francji w Lanewill pod Paryżem gdzie komendantem był Polak.Przyjmowano tam szlachtę, charakter szkoły był ogólnokształcący.Przyjmowano tam chłopców w wieku 16 lat. Przedmioty: matematyka teoretyczna i praktyczna, zasady fortyfikacji, rysunki, języki nowożytnie /francuski, niemiecki/ nauki wyzwolone, prawa natury /nauki przyrodnicze/ historia natury.Po 3 latach została zreformowana, program nauczania podzielono na 3 części i przyjmowano chłopców w wieku 8 lat.1. część przygotowawcza2. część ogólnokształcąca /język francuski, niemiecki, ewentualnie angielski, łacina, nauki wyzwolone, historia Polski i powszechna, geografia, filozofia, matematyka i rysunki3. część zawodowa / kierunek wojskowy i ogólnokształcący/Kontynuacja nauki języków, literatura, inżynieria wojskowa, prawo konstytucyjne, kładziono nacisk na ortografię pisanie, czytanie, składnie, stylistykę, a klasach wyższychliteratura powszechna i historia literacka Polski. Językiem wykładowym był Polski.Ideowe przygotowanie Kadetów do reform w Polsce• Zorganizowano bibliotekę na terenie szkoły /z nowościami/• Urządzono specjalistyczne gabinety np. biologiczne z wyparzeniem w mikroskopy itp.• 1767 Adam Czartoryski napisał regulamin szkoły- Katechizm Kadetów• przykładano uwagę do wychowanie fizycznego /gry i zabawy/• wycieczki za miasto miały służyć nauczeniu sztuki konwersacji, kładziono nacisk na ogładę towarzyskąAbsolwentami szkoły byli min. Kościuszko, SowińskiKOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ• powstanie KEN wiązało się bezpośrednio z rozbiorem Polski, program reform ogólnopaństwowych oraz kościoła „Zakonu Jezuitów”. 1773 Brewa papieska Klemensa XIV• 14.10.1773 Stanisław August Poniatowski doprowadził do uchwalenia przez Sejm ustawy powołującej KEN, pierwsza w Europie państwowa, świecka władza szkolna powołana przez parlament przed nim odpowiedzialna, pod patronatem króla• do przejęcia majątków pojezuickich powołano organy wykonawcze w postaci KOMISJI ROZDAWNICZEJ I SĄDOWNICZEJ• członkowie komisji /8 członków/1. Ignacy Mossalski – biskup wileński, I prezes2. Michał Poniatowski – biskup płocki3. Joachim Chraptowicz – senator podkoronny litewski4. August Sułkowski – Książe, wojewoda gnieźnieński5. Ignacy Potocki – pisarz wielkiego księstwa litewskiego6. Adam Czartoryski – Książe, generał ziem podolskich7. Andrzej Zamojski – były kanclerz koronny8. Antoni Koniński – starosta kopanieński• Sejm powołał pierwszych komisarzy na okres od 1780 z możliwością przedłużenia ich mandatów na 6 lat• W ciągu działalności KEN liczba jej członków uległa rozszerzeniu ogółem 1773-1794 brało udział w jej pracach 38 komisarzyI ETAP – 7 lat 1773-1780• Okres budowania podstaw nowego systemu szkolnictwa i zapewnienie mu podstaw materialnych• Trudności z przejmowaniem majątku pojezuickiego• Topienie sum przeznaczonych na oświatę za sprawą nieuczciwych członków Komisji Rozdawniczej i Sądowej lustratorów i dzierżawców• 3,2 mln oszacowanego majątku jezuitów a do KEN trafiło niewiele ponad 1,5 mln• po 3 latach po poparciu Króla KEN miała prawo zarządzania funduszami pojezuickimi oraz prawo do sądowego dochodzenia pretensji i rozstrzygania spraw spornych• dzięki zorganizowaniu rachunkowości KEN przez Zamijskiego i Bilińskiego sumy na działalność KEN wzrosły bardzo wydatnie• dokonano organizacji szkolnictwa• 10.02.1775 powołanie do życia Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych• 1777r reforma Akademii Krakowskiej• Ustanowienie zmian w wychowaniu całego narodu• Ustalanie sieci szkół i nowego programu nauczania• Wydanie kilku podręczników przez Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych• Rozciągnięcie opieki nad szkolnictwem prywatnymII ETAP 1780-1788• Rozszerzenie prac Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych• Uporządkowanie wielu spraw na polu organizacji szkolnictwa• Ukazanie się kolejnych podręczników /zbyt wolne i nie do wszystkich przedmiotów/• Gruntowne przeprowadzenie reformy w Akademii Krakowskiej – Hugo Kołataj i w Akademii Wileńskiej – Marcin Poczobutt-Odlaniecki w latach 1777-1781• 1783 Koronę podzielono na 10 wydziałów szkolnych o szerszym zasięgu niż wojewódzki ze szkołami wydziałowymi i podwydziałowymi; Korona – 6 wydziałów: wielkopolski, mazowiecki, małopolski, ruski, litewski, białoruski.• Korona – 5 szkół wydziałowych wydziałowych 11 podwydziałowych, uczniowie 3844• Nauczyciele 113; 34 świckich, 79 duchownych, 12 nauczycieli języków obcych• Wydział pijarski miał 2 szkoły wydziałowe, 12 podwydziałowych podwydziałowych 86 nauczycielamii 3 tysiące uczniów• Uczniów innych szkołach zakonnych uczyło się ponad 1000 uczniów pod kierunkiem 29 nauczycieli• Dawne szkoły jezuickie otrzymały nazwę szkół akademickich /wydziałowych/• Szkoły zakonne miały charakter szkół prywatnych pod kontrolą KENIII ETAP 1788-1794• Lato powolnego upadku KEN• 1793 poddanie KEN pod zwierzchnictwo Departamentu Edukacji Narodowej w konsekwencji oddanie zarządu nad szkołami zakonnymi pod warunkiem kształcenia nauczycieli w Akademiach• Zakaz wyjazdów profesorów na studia za granicę• Wyłączenie spod kontroli KEN szkolnictwa prywatnego• Przyczynienie się do upadku KEN szlachtyORGANIZACJA SZKOLNICTWA1. I szkoły pierwiastkowe /parafialne/• Na wsiach i miasteczkach dla dzieci rolników i rzemieślników• Ok. 175 szkół wg Wierzbowskiego w późniejszym czasie wzrost: Korona 190 szkół a Litwa 390 szkół• Miasto – czytanie, pisanie, rachunki, znajomość wag, miar i monet, wiedza o rzemiosłach, handel uprawiany w regionie, religia, i świcka nauka moralna• Wieś – pisanie, czytanie, rachunki, praktyczne zajęcia rolnicze i gospodarskie, hodowla zwierząt, higiena, religia, nauki moralne• I elementarz 1785 „Elementarz dla szkół parafialnych parafialnych narodowych”• I seminarium dla nauczycieli szkół pierwiastkowych 1775 Zakręt pod Wilnem• 1785 seminarium w Łowiczu i Kielcach• program seminarium – praktyczne zajęcia rolnicze i gospodarskie, śpiew, gra na klawikordzie, elementarne przedmioty nauczania, katechizm, podstawy moralności – dla uczniów pochodzących od chłopów i biednej szlachty• Powstanie stanu nauczycielskiego/ 1 raz w Polce/ opłacani z kasy państwa2. Szkoły Podwydziałowe – 6 lat nauki /również prywatne/• Przedmioty: matematyka, fizyka, algebra, rysunek mierniczy, historia naturalna /botanika, geologia, rolnictwo, ogrodnictwo/ higiena, gramatyka, logika, historia sztuk i rzemiosł, język francuski, niemiecki, prawo powszechne i Polskie, historia, etyka, wymowa połączona z etyką /założenie Komisji/• Nie dawały możliwości iśc na studia, dopiero po II etapie nauki3. Szkoły Wydziałowe – 7 lat• Ten sam program• Rektor /wszystkie szkoły w ydziale/ 1 wizyta do roku w podległych szkołach• Prefekt – pomocnik rektora• 6 profesorów• 1 kaznodzieja• 1 lub 2 nauczycieli języka obcego• mieściły się przeważnie w budynkach szkół jezuickich4. Szkoły główne• Akademia Krakowska – Szkoła Główna Koronna• Akademia Wileńska – szkoła Główna Litewskaa) AK 1777 reforma Hugo Kołatają • Zmiany programowe i strukturalne• 2 kolegia obejmujące 2 wydziały: • kolegium fizyczne – szkoła fizyczna, lekarska, matematyczna• kolegium moralne – szkoła teologiczna , prawa i literatury• badania naukowe – popularyzacja wiedzy• uporządkowano archiwum, biblioteki i pensje nauczycieli• zreformowano kolonie akademickie• Polski jako wykładowy• Najwybitniejsi uczeni : Jan Śniadecki, Feliks Radwański, Jan Jaśkiewicz, Jan i Wincenty Szajster, Rafał Czarnkowskib) AW 1780-1781 reforma M. Poczobutt-Odlański• 1780 został rektorem M. Poczobutt-Odlański• Język polski jako wykładowy• Rozszerzenie o 2 nowe wydziały – prawo i medycynę• Pobudowano klinikę by studenci mogli się uczyć na pajętach• Nauczycielami byli exjezuiciZABÓR ROSYJSKI• w wyniku rozbiorów ziemie Polski zostały włączone do Rosji• w wyniku tego rozpoczęto brutalną rusyfikację ( administracja, szkolnictwo )• język rosyjski stał się językiem narodowym• likwidacja polskich szkół i uczelni ( Caryca Katarzyna zlikwidowała wszystkie szkoły KEN oraz wprowadziła cenzurę książek ) • szkoły średnie i elementarne pod zarząd zakonów• Car Aleksander I wydał zezwolenie na tworzenie na całym terenie szkół podległych Uniwersytetowi w WilnieObszar Polski podzielono na gubernie:* GUBERNIA PÓŁNOCNA – odpowiedzialny Adam CZARTORYSKI, kurator okręgu wileńskiego* GUBERNIA POŁUDNIOWA – odpowiedzialny Tadeusz CZACKI, któremu pomagać miał Hugo KOŁŁĄTAJW guberniach podjęto próbę stworzenia szkół elementarnych, przy parafii bez względu na płeć i wyznanie- ustalono, że :• w mieście szkoła będzie 2-klasowa z 2-nauczycielami, nauka trwać będzie 4 lata• na wsi szkoła będzie 1-klasowa z 1-nauczycielem, nauka trwać będzie 2 lata - W obu typach szkół wiedza ogólnokształcąca z wiadomości zawodu, np. handel, rzemiosło, wagi, miary- 70 szkół średnich, w niektórych bardzo wysoki poziom, najwyższy poziom w Liceum KRZEMIENIECKIM- Najwyższy poziom europejski ( wpływy KEN ) miał Uniwersytet WILEŃSKI- Napoleon przygotowuje się do wojny z Rosją, Polska ma być bazą przejściową- Napoleon daje Polsce Konstytucję, w 1802 r. zostaje powołana Centralna Władza Oświatowa potocznie zwana Izbą Edukacyjną- Dyrekcja Edukacji Publicznej trwa aż do 1815 r.- zalecano odtwarzanie szkół elementarnych w każdym mieście i w każdej wsi- obowiązek utrzymania i dozorowania szkół powierzono dozorcom, tj. dziedzic, ksiądz, bogaci ludzie, np. młynarz, karczmarz itp.- kontrolę nad finansami sprawuje REJENT- utrzymanie szkół na wsiach przez właścicieli ziemskich, a w miastach przez rzemieślników - obowiązek szkolnictwa dla obu płci- dla potrzeb szkolnictwa napisano ELEMENTARZ, który wydał WOLSKIW 1813 r. było 1289 szkół elementarnych• utworzono 3-letnie szkoły podwydziałowe, było ich 14• utworzono 4-letnie szkoły wydziałowe, było ich 23 i przeznaczone były dla biednej szlachty i mieszczan• utworzono szkoły departamentowe dla warstw wyższych, które dawały możliwość wstępu na studia wyższe, było ich 23, uczono tam jęz. francuskiego, łaciny, rysunku i kaligrafii- Rozwija się gospodarka - Powstaje szkoła prawa i administracji, lekarska - Uruchomiono także 3-letnie seminarium dla nauczycieli w Poznaniu i Łowiczu- Księstwo Warszawskie upada w momencie klęski Napoleona- Upadek Księstwa Warszawskiego nie spowodował upadku szkolnictwa elementarnego- Wprowadzono do szkół 16 rodzajów kar- Zmniejszono ilość szkół średnich- Nastąpiła likwidacja Głównych Ośrodków Nauki Polskiej słynnego Liceum KRZEMIENIECKIEGO, WILEŃSKIEGO- Ograniczono język polski, wprowadzono literaturę i geografię oraz historię Rosji- Zlikwidowano Towarzystwo Przyjaciół Nauk - Początek łapówkarstwa powstał od RosjiW 1862 r. zatwierdzono Ustawę o Wychowaniu Publicznym w Królestwie Polskim spowodowało to przywrócenie charakteru narodowego i wprowadzenie nowego podziału szkół średnich :* 5-klasowe szkoły powiatowe, ostatnia klasa miała charakter techniczny lub pedagogiczny* 7-klasowe gimnazjum ( 12 szt. )* szkoła 8-klasowa w Lublinie ( 1 szt. Liceum )- Szkolnictwo żeńskie tylko prywatnie !!!- Program nauczania w szkołach równy dla wszystkich ( w mieście i na wsi )- Nadanie szkołom programu ogólnokształcącego- Szkoły elementarne finansowane były z podatków publicznych- Po ukończeniu szkoły elementarnej można podjąć naukę w szkole średniej- Otworzono Instytut Politechniczny, Rolniczo – Leśny w Puławach- Uniwersytet Warszawski powstał pod nazwą SZKOŁY GŁÓWNEJ- Otworzono również Akademię Chirurgiczną - Zniesiono odrębność szkół w Królestwie- Ponownie powołano do życia Okręg Naukowo – Warszawski- Od 1872 r. wprowadzono obowiązek czytania i pisania w jęz. rosyjskim- Wieś obciążono 50% kosztami utrzymania szkół- Nastąpiła samorzutna likwidacja szkół wiejskich, wynikiem czego był analfabetyzm, ok. 65% ludności to analfabeci- Pod koniec XIX w. zaznacza się rozwój nauczania prywatnego i tajnego szkolnictwa elementarnegoSZKOŁY ŚREDNIENastąpiła zmiana struktury organizacyjnej:• wprowadzono 8-klasowe gimnazja• wprowadzono 3-4-klasowe progimnazja, tj. niepełne gimnazja - Po 1869 r. nastąpiło wprowadzenie jęz. rosyjskiego, jako przedmiotu, a następnie jako języka wykładowego- Uczniowie poddani surowej dyscyplinie, nadzorowi policji- Zaczynają tworzyć się organizacje tajnych kółek gimnazjalnych, np. Tow. FILOMATÓW i FILARETÓW- Nastąpiła całkowita likwidacja szkół wyższych- 1869 r. SZKOŁA GŁÓWNA ( tj. Uniwersytet Warszawski ) została przekształcona na WARSZAWSKI UNIWERSYTET CARSKI - Wprowadzono do wszystkich uczelni język rosyjski, jako język wykładowy- Wraz z Uniwersytetem Carskim powołano INSTYTUT GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO i LEŚNICTWA w Puławach- Władze carskie nie przewidywały kształcenia kobiet na poziomie wyższym- Kobiety zorganizowały BABSKI UNIWERSYTET LATAJĄCY, który działał prze rok i wykształcił ok. 1000 kobiet1905 r. rewolucja – Petersburg – Krwawa Niedziela- Nastąpiła repolonizacja wszystkich typów szkół- Wprowadzono język polski, jako język wykładowy na wszystkie poziomy szkolnictwa- 1913 r. – licznie rozwijają się szkoły zawodowe ( handlowe 89 szt. i rzemieślnicze 13 szt.,techniczne 6 szt. ) ZABÓR AUSTRIACKI- Zła organizacja państwa, źle zorganizowana administracja i prawo państwa- Szkoły parafialne weszły pod zarząd państwa • na wsiach szkoły nazywały się Szkołami TRYWIALNYMI• w mieście szkoły nosiły nazwę Szkół GŁÓWNYCH- Duży nacisk kładziono na religię- W 1815 r. wszystkie szkoły oddano pod nadzór kleru* szkoły elementarne – 2280* szkoły główne – 85- Za czasów Józefa II wprowadzenie obowiązku szkolnego, który nie był nadzorowany ( nie było listy uczących się uczniów itp. )- Po 1815 r. szkoły średnie były podporządkowane państwu- poziom nauczania w szkołach średnich był bardzo słaby, jeden nauczyciel uczył wszystkich przedmiotów- 1784 r. Powstał Uniwersytet Lwowski, który prezentował bardzo niski poziom nauczaniaDopiero w 1805 r. reforma szkolna miała wnieść ( założenia reformy ) :• wprowadzenie oświaty dla każdego stanu• religia, jako główny przedmiot nauczania• obowiązek utrzymania szkół przez DOMINIA, tj. dozór szkolny ( dziedzic, proboszcz,urzędnik )• rozszerzono program nauczania w szkołach głównych – miejskich• podjęto uchwałę o podwyższeniu kwalifikacji nauczycieli ( miały być kursy kilkumiesięczne )• powstały Szkoły Realne tzw.GIMNAZJA REALNE w większych ośrodkach handlowych, które dawały maturę bez prawa wstępu na studiaSZKOŁY ŚREDNIE – reforma miała wprowadzić :- Nauczyciela przedmiotowego, tj. jeden nauczyciel do jednego przedmiotu- Zwiększono liczbę godzin na przedmioty matematyczno – przyrodnicze- Ustawa dopuszczała używanie języka polskiego do szkół średnich, jako języka pomocniczego- Metoda pamięciowa, jako najskuteczniejsza metoda nauczania- Wprowadzenie do niektórych szkół nauki o gospodarce wiejskiej- Ustawa mówiła także o selekcji nauczycieli ( prawo do zawodu tylko dla dobrze wyspecjalizowanych )- W XIX w. nikt nie uczył już w języku łacińskim- Po 1842 r. ( Wiosna Ludów ) zauważa się rozwój tajnego nauczania, które tworzy głównie młodzież szkół średnich - Najniższy poziom nauczania w Europie- Po Wiośnie Ludów następuje drastyczne zmniejszenie szkół elementarnych- Od 1853 r. w szkołach dominuje język niemiecki- W 1866 r. powstaje Rada Szkolna Krajowa ( tj. odpowiednik Polskiego Ministerstwa Oświaty ), na czele którego stoi Józef DIETL ( prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego )- W 1867 r. zostaje zatwierdzona ustawa o języku narodowym w szkolnictwie elementarnym i średnim- Do szkolnictwa elementarnego i średniego wprowadzono jęz. polski, jako język wykładowy- Wprowadzono obowiązek szkolny od 6 roku życia do 12 lat- Program szkół elementarnych i średnich miał charakter ogólnokształcący, był jednolity dla miast i wsiciężar utrzymania szkół nałożono na gminy i majątki miejskie- Powołano 4 seminaria dla nauczycieli ( w 1914 r. – było już 44 szt. )- Krajowa Rada Szkolna starała się podnosić prestiż zawodu nauczyciela poprzez jego dokształcanie i godziwe wynagrodzenie za pracę- Uregulowano sprawę rent dla nauczycieli- Był zapis darowizny – ziemia dla nauczyciela na wsi, darmowy opał dla domu nauczyciela- Powstanie Krajowego Związku Nauczycieli Narodowych- Powstanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych ( lojalne wobec władz ) - Bardzo wysoki poziom nauczania Uniwersytetu Jagiellońskiego - 1877 r. otwarcie Politechniki we Lwowie- 1901 r. powstaje Akademia Rolnicza w Dublanach- Powstaje Polska Akademia Umiejętności- Powstaje Krakowska Szkoła Sztuk Pięknych ( uczyli się tam Jan MATEJKO, Stanisław WYSPIAŃSKI i inni )ZABÓR PRUSKIŚląsk ¾ robotników, reszta szlachta i rolnicyNajdrastyczniejsza germanizacja miała ...
johnnny_bravo