Dieter Korp
AUDI
AUDI 80/90
benzynowy
Regulujęi naprawiam
WE MA
Wyjaśnia technikę samochodowąObniża koszty napraw i eksploatacjiOpisuje czynności obsługowePomaga przy awariach i naprawach
Przegląd szczegółów technicznych
Silniki
Audi 80 i 90 różnią się przede wszystkim konstrukcją silnika. Dla modelu 80, wśród silników benzynowych,przewidziano wyłącznie czterocylindrowe, zaś Audi 90 jest wyposażone w silnik pięciocylindrowy.Niespotykana jest liczba różnych układów wytwarzania mieszanki dla wersji silników o różnej mocy:D Szwajcarsko-austriacka wersja dla silników o najmniejszej mocy ma zamontowany elektronicznie regulowanygaźnik "Pierburg". Powodem stosowania tego kosztownego układu przygotowywania mieszanki jest fakt, żew krajach tych obowiązkowy jest katalizator regulowany.
O Wśród innych modeli gaźników bez katalizatora lub z nieregulowanym katalizatorem znajdujemy japońskiegaźniki "Keihin l" i"Keihin M".
Starsze cztero- i pięciocylindrowe silniki, nie posiadające jeszcze katalizatora, zasilane są ze sprawdzonego oddawna układu wtryskowego K-Jetronic.
Wraz z pojawieniem się katalizatorów pojawia się również elektronika. Dlatego większość silników czterocylin-drowych z katalizatorem wyposażona jest, lub była, w układ wtryskowy KE-Jetronic.
Wtrysk KE-lll-Jetronic pięciocylindrowych silników wysokiej klasy ma jeszcze więcej możliwości: współpracujeon z urządzeniem sterującym zapłonu i dlatego może optymalnie dopasować mieszankę do aktualnego zapotrze-bowania.
Jeszcze bardziej zaawansowany jest KE-Motronic, który od sierpnia 88 r. pracuje w czterocylindrowych silnikacho dużej mocy. Ten układ ma już tylko jedno urządzenie sterujące dla zapłonu i wtrysku.
Warto wspomnieć również o należącym właściwie do zapłonu układzie regulacji spalania detonacyjnego, którymoże optymalnie ustawić moment zapłonu. Układ ten montowany jest w silnikach czterocylindrowych o największejmocy oraz w Audi 90. Dlatego do samochodów tych - zaprojektowanych właściwie dla bezołowiowej benzynywysokooktanowej - można używać również zwykłej benzyny bezołowiowej, bez obawy o uszkodzenie silnika. Raczej na uboczu powyższego zestawu znajduje się najmniejszy silnik wtryskowy produkowany od marca 88 r.Ma on tzw. wtrysk centralny - Bosch Mono-Jetronic. Układ ten ma tylko jedną dyszę dla wszystkich czterechcylindrów i dlatego może zostać zaszeregowany pomiędzy gaźnikami a układami wtryskowymi.
Przekładnia
Przekładnię Audi 80/90 skonstruowano specjalnie dla tego modelu. Zmiana biegów jest wyjątkowo lekka dziękiułożyskowanym kulkowo wewnętrznym wodzikom widełek zmiany. Siłę potrzebną do włączania biegów zmniejszajądodatkowo większe pierścienie synchronizujące. Odgłosy zgrzytania przy włączaniu biegu wstecznego należą doprzeszłości, gdyż i ten bieg został zsynchronizowany.
Podwozie
Napęd przedni Audi jest wyposażony w wypróbowane podwozie według konstrukcji z Ingolstadt: z przoduamortyzatory teleskopowe z dolnymi wahaczami trójkątnymi, z tyłu wahacz podłużny, również w połączeniuz amortyzatorami teleskopowymi.
Wyrafinowaną koncepcją zawieszenia przedniego jest ujemny promień zataczania: siła oddziałująca na jedno tylkokoło przednie powoduje siłę reagującą w przeciwnym kierunku, skutkiem czego samochód stabilizuje się sam.
Podwozie: z przoduamortyzatory teleskopowez wahaczami trójkątnymi,z tyłu wahacze podłużne.Najważniejsze są tuamortyzatory teleskopowe(czerwone)
10
Działanie systemu bezpieczeństwa "procon-ten"zaznaczono strzałkami.
Kolorem czerwonym wrysowano również położenie kolumnykierownicy i kierownicy po zderzeniu czołowym
To samo zapewnia podział obwodów hamulcowych po przekątnej samochodu: w przypadku awarii jednego obwodupojazd hamować może jednym przednim i jednym tylnym kołem. Przy normalnie zaprojektowanym podwoziu pojazd"uciekałby" w bok, lecz przy ujemnym promieniu zataczania sytuacja taka nie występuje.
System bezpieczeństwa "procon-ten
Przy ciężkich wypadkach czołowych, mimo założonego pasa bezpieczeństwa, istnieje ryzyko, że głowa kierowcyuderzy w kierownice.
System bezpieczeństwa "procon-ten" - zamontowany po raz pierwszy w Audi 80 - przy kolizji czołowej powodujeprzesunięcie kierownicy w stronę deski rozdzielczej. Jednocześnie naprężają się pasy bezpieczeństwa przyprzednich siedzeniach.
Genialna jest tu prostota pomysłu: stalowa linka mocowana jest do przekładni lub do silnika w ten sposób, żenaprężana jest przez wywoływane zderzeniem przesunięcie bloku napędowego. Na drugim końcu linki zamoco-wane jest zawieszenie kolumny kierownicy, które podczas zderzenia zosta]e pociągnięte do przodu. Kierownicaopuszcza strefę niebezpieczeństwa. To samo dzieje się ze zwijaczami pasów bezpieczeństwa. Również i one,poprzez cięgno, zostają częściowo zwinięte.
Należy jeszcze wspomnieć, że system ten jest bezobsługowy przez cały okres swego funkcjonowania. Nie jest takw porównywalnych urządzeniach innych producentów, czyli w przypadku poduszki pneumatycznej (airbag).
Nadwozie
Nadwozie Audi 80/90 ma nie tylko zgrabną sylwetkę, ale także zapewnia ekstremalnie niewielki opór powietrza.Mając współczynnik opływu Cw = 0,29 wśród porównywalnych samochodów Audi zajmuje jedno z pierwszychmiejsc. W odniesieniu do mocy silnika pozwala to na uzyskanie wysokich prędkości końcowych.Również zabezpieczenie antykorozyjne jest wzorowe: za pomocą robotów nadwozie spawane jest z obustronnieocynkowanej blachy, a oprócz kilku warstwowego lakierowania wprowadzono trwałe zabezpieczenie profili zamknię-tych i różne materiały zabezpieczające podwozie - w zależności od obciążeń oddziałujących na dany element.Dzięki dużym zderzakom i połączeniom skręcanym na śruby, przód i tył samochodu ukształtowany jest tak, żedrobne uszkodzenia dają się naprawiać niewielkim kosztem. To samo dotyczy podzielnych drzwi: korpus drzwimożna wymienić osobno, zaś okno, podnośnik okna. klamka wewnętrzna itd. pozostają przy części wewnętrznej.
NadwozieAudi jestw całościwykonanez ocynko-wanejblachy
11
Fotografie silników
Silnik Audi 80 o mocy 66 kW/90 KM z wtryskiem KE-Jetronic;
1 - wtryskiwacz rozruchowy, 2 - osłona akumulatora,3 -cewka zapłonowa, 4 - zawór odparowywacza pali-wa, 5 - układ wspomagania hamulców, 6 - zbiornikpłynu hamulcowego, 7 - filtr oleju, 8 - zbiornik wyrów-nawczy płynu chłodzącego, 9-regulator ciśnienia insta-lacji wtryskowej, 10-regulator mieszanki, 11 -przewody
wtryskowe, 12 - zawór dodatkowego powietrza, 13 -kolektor ssący, 14-króciec wlewu oleju, 15-chłodnica,16 - alternator, 17 - pojemnik z węglem aktywnym dlaodparowywacza paliwa, 18 - zasobnik dla wspomaga-nia układu kierowniczego, 19 - zbiornik wody dla spry-skiwacza szyb
12
Silnik Audi 90 o mocy 100 kW/136 KM z katalizatorem:
I - zawór od parowy wacza paliwa, 2 - osłona akumu-latora, 3 - rozdzielacz zapłonu, 4 - cewka zapłonowa,5 - ukfad wspomagania hamulców, 6 - zbiornik pfynuhamulcowego, 7-skrzynka bezpiecznikowa, 8-zbior-nik wyrównawczy płynu chłodzącego, 9 - regulator ciś-nienia instalacji wtryskowej, 10 - regulator mieszanki,
II - kolektor ssący, 12 - zawór regulacyjny biegu
jałowego, 13 - króciec wlewu paliwa, 14 - pompa pod-ciśnieniowa wspomagania hamulców, 15 - pompawspomagania układu kierowniczego, 16 - chłodnica,17 - pojemnik z węglem aktywnym dla odparowywaczapaliwa, 18 - zasobnik dla wspomagania układu kierow-niczego, 19 - zbiornik wody dla spryskiwacza szyb
13
Smarowanie części___________________________________ AUDI 80/90
Smarowanie części
Każdy kierowca powinien wiedzieć, że odpowiednie i dobre oleje są niezbędne dla właściwej pracy silnikai przekładni.
Rola oleju silnikowego
Pierwszorzędnym zadaniem oleju silnikowego jest zmniejszenie zużycia tłoków i cylindrów, łożysk i mechanizmuzaworowego.
Oprócz tego, olej jest pomocny przy uszczelnianiu pierścieni tłokowych, cylindrów i tłoków.
Olej jest także pomocny przy chłodzeniu silnika. Ciepło zgromadzone w częściach silnika jest neutralizowaneprzez miskę olejową, podczas jazdy dzięki pędowi powietrza względnie oddawane do atmosfery.
Przede wszystkim olej nie powinien parować nawet przy wysokich temperaturach; nie powinno także dojść do starcia warstewki smaru z ruchomych części.
Olej musi wiązać i utrzymywać w równowadze cząsteczki sadzy i zanieczyszczeń, dzięki czemu wnętrze silnikapozostaje czyste.
Ostatecznie, olej powinien posiadać właściwość spalania się bez reszty, gdyż nawet przy największej szczelności(co jest pożądane), niewielkie jego ilości przedostają się do komory spalania.
Kontrola poziomu oleju
Kontrola stała
Poziom oleju należy często sprawdzać. Podczas docierania pojazdu lub w przypadku starszych silników o zwię-kszonym zużyciu oleju, kontrolę poziomu oleju należy przeprowadzać przy okazji każdego tankowania.Prętowy wskaźnik (miarka) poziomu oleju znajduje się po lewej stronie silnika - patrząc w kierunku jazdy.
• Ustawić samochód na poziomym podłożu. ką lub papierową chusteczką, następnie włożyć ją po-
• Po wyłączeniu rozgrzanego silnika odczekać mini- nownie, chwilę odczekać i wyjąć.
mum 5 minut, aby olej mógł ściec do miski olejowej. • Teraz można na końcu miarki odczytać poziom oleju.
Lepsza jest kontrola przeprowadzona przed pierwszym Poziom powinien odznaczyć się między dwoma ozna-
uruchomieniem, przy zimnym silniku. kowaniami, wtedy wszystko jest w porządku.
• Wyciągnąć miarkę - uwaga na rozgrzany silnik, są- • W przypadku zamoczenia miarki tylko do dolnego
siednie przewody z płynem chłodzącym są bardzo go- oznakowania należy uzupełnić olej silnikowy,race - obetrzeć miarkę czystą, nie strzępiącą się szmat-
WSKAZÓWKA: nie należy niepokoić się zmianą zabarwienia oleju na ciemniejsze nawet po małym przebie-gu. Oznacza to jedynie, iż wysokowartościowy olej "pracuje" prawidłowo i zatrzymuje zanieczyszczenia;nie jest to jednak powodem, żeby wymieniać olej.
Uzupełnianie oleju
Ilość oleju wykazana między górnym a dolnym oznakowaniem wynosi we wszystkich silnikach 1 litr.Poziom oleju nie powinien spaść poniżej dolnego znaku, jednak gdy nastąpi jego spadek o ćwierć litra, silnik niejest jeszcze zagrożony. Brak większej ilości oleju, zwłaszcza przy "ostrej" jeździe, prowadzić może do niebezpie-cznego spadku ciśnienia oleju, co natychmiast dynamiczna kontrola ciśnienia oleju zasygnalizuje brzęczykiemostrzegawczym.
Przy jakim poziomie należy uzupełnić olej? Zależy to od stylu jazdy:
Przy umiarkowanym stylu jazdy wystarczy dopełnianie w momencie, gdy poziom oleju będzie widoczny na dolnej
części oznakowania na miarce.
Przy jeździe ostrej zaleca się uzupełnianie, gdy poziom oleju widoczny będzie w dolnej części między dwomaznakami. Nieco większa ilość oleju zapewnia lepsze chłodzenie.
Nie jest wskazane uzupełnianie oleju ponad górny wskaźnik. Nadmierna ilość oleju może dostać się przezodpowietrzenie skrzyni korbowej do komór spalania i tam ulec spaleniu. W przypadku silników gaźnikowychnadmiar oleju dostaje się tą samą drogą do filtru powietrza zanieczyszczając go, a nawet zatykając wkładkę filtru.
WSKAZÓWKA: olej rzadko jest sprzedawany w półlitrowych opakowaniach, raczej w litrowych, które razotwarte nie dadzą się szczelnie zamknąć. W przypadku zakupu oleju w większym opakowaniu należy przelaćolej do mniejszych kanistrów i przechowywać w bagażniku. Resztę napoczętego litrowego opakowanianależy przelać do innego pojemnika, jako rezerwę na wszelki wypadek.
16...
michi003