List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych - Kongregacja Kultu Bożego (1988).pdf

(159 KB) Pobierz
Teksty liturgiczne Wielki Czwartek - Niedziela Zmartwychwstania
List okólny
o przygotowaniu i obchodzeniu
Świąt Paschalnych
Kongregacja Kultu Bożego
16 stycznia 1988 r.
List okólny
o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych
Wstęp
1. Obrzędy uroczystości paschalnej i całego Wielkiego Tygodnia, odnowione najpierw przez
Piusa XII w latach 1951 i 1955, zostały przyjęte z radością przez wszystkie Kościoły obrządku
rzymskiego 1 . Sobór Watykański II, zwłaszcza w swojej Konstytucji o świętej liturgii, bardziej wydobył
na światło paschalne misterium Chrystusa i przypomniał, że z tego misterium czerpią swą moc
wszystkie sakramenty i sakramentalia 2 .
2. Podobnie jak tydzień bierze swój początek i osiąga szczyt w obchodzeniu dnia Pańskiego,
który ma zawsze charakter paschalny, tak szczyt całego roku liturgicznego jaśnieje w świętym
paschalnym Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego 3 , do którego przygotowujemy się w Okresie
Wielkiego Postu i które przedłużamy w radości w ciągu pięćdziesięciu dni.
3. W wielu regionach chrześcijańskiego świata wierni razem z pasterzami bardzo sobie cenią
te obrzędy i licznie w nich uczestniczą z prawdziwym duchowym pożytkiem.
W niektórych jednak okolicach gorąca pobożność, z jaką początkowo została przyjęta
odnowa Wigilii paschalnej, z upływem czasu zaczęła się oziębiać. W niektórych miejscowościach do
tego stopnia nieznana jest sama istota Wigilii, że jej odprawianie traktuje się jedynie jak Mszę
wieczorną, w ten sam sposób i w tym samym czasie, w jakim zwykło się sprawować Mszę niedzielną w
poprzedzający ją sobotni wieczór.
Gdzie indziej nie zachowuje się odpowiedniej pory sprawowania obrzędów świętego
Triduum. Ponieważ zaś różne nabożeństwa nierzadko odbywają się w dogodniejszych godzinach,
wierni chętniej w nich uczestniczą niż w obrzędach liturgicznych.
Trudności te wynikają bez wątpienia szczególnie z niedostatecznej u duchowieństwa i
wiernych znajomości paschalnego misterium, jako ośrodka roku liturgicznego i chrześcijańskiego
życia 4 .
1 por. Święta Kongregacja Obrzędów, Dekret Dominicae Resurectionis, 9 lutego 1951; AAS 43 (1951) 128-137; AAS 47 (1955)
838-847
2
por. KL 5, 6, 61
3 Ogólne normy roku liturgicznego i Kalendarza, nr 18
4 por. DB 15
4. Czas ferii, który w wielu okolicach zbiega się z Wielkim Tygodniem, a także mentalność
dzisiejszego społeczeństwa stwarza jeszcze jedną przeszkodę utrudniającą wiernym udział w
obrzędach liturgicznych.
5. Wziąwszy to wszystko pod uwagę, a także uwzględniając dotychczasowe doświadczenia,
Kongregacja Kultu Bożego uznała za stosowne przypomnieć pewne elementy doktrynalne i
duszpasterskie do Wielkiego Tygodnia. Pozostałe przepisy podane w księgach liturgicznych odnośnie
do Okresu Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia, Paschalnego Triduum i Okresu Wielkanocnego
zachowują swoją moc, chyba że w tym dokumencie są inaczej interpretowane.
Niemniej niniejszy dokument ponownie przypomina te sprawy, aby możliwie jak najlepiej
były sprawowane największe tajemnice Odkupienia i aby wszyscy wierni mogli w nich owocnie
uczestniczyć 5 .
I. Okres Wielkiego Postu
6. Doroczny obchód Wielkiego Postu jest czasem stosownym, w którym wstępujemy na
świętą górę Paschy.
„Czas wielkopostny mający podwójny charakter (chrzcielny i pokutny) przygotowuje
katechumenów i wiernych do obchodzenia paschalnego misterium. Katechumeni przez «wybranie»
( electio ), przez skrutinia i katechezę, są doprowadzani do sakramentów chrześcijańskiego
wtajemniczenia; wierni zaś gorliwiej słuchają Słowa Bożego i trwają na modlitwie, przez pokutę
przygotowują się do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych” 6 .
a) Sprawy odnoszące się do chrześcijańskiego wtajemniczenia
7. Całe chrześcijańskie wtajemniczenie ma charakter paschalny, jest bowiem pierwszym
sakramentalnym uczestnictwem w Śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa. Dlatego Wielki Post
powinien osiągnąć pełną moc jako czas oczyszczenia i oświecenia, zwłaszcza przez skrutinia i
przekazania ( traditiones ). Sama zaś Wigilia Paschalna niech będzie traktowana jako czas bardzo
stosowny do sprawowania sakramentów wtajemniczenia 7 .
8. Wspólnoty, w których nie ma katechumenów, niech pamiętają o modlitwie za tych, którzy
gdzie indziej będą przyjmować sakramenty chrześcijańskiego wtajemniczenia w najbliższą Wigilię
paschalną. Niech duszpasterze wyjaśniają wiernym, jak wielkie znaczenie ma dla rozwoju ich życia
5 por. Święta Kongregacja Obrzędów, Dekret Maxima Redemptionis nostrae mysteria; 16 listopada 1955 r., AAS 47 (1955)
838-847
6 por. Ceremoniał Biskupów, nr 2497
7 por. Rytuał Rzymski „Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych”, nr 8; KPK kan. 856
duchowego wyznanie wiary otrzymanej na chrzcie, do odnowienia której zostaną zaproszeni w tę
Wigilię, „po ukończeniu czterdziestodniowego postu” 8 .
9. W Wielkim Poście winna być przekazywana katecheza dorosłych, którzy ochrzczeni w
dzieciństwie, nie otrzymali jej i nie zostali potem dopuszczeni do Bierzmowania i Eucharystii. Trzeba
również sprawować w tym czasie nabożeństwa pokutne, które by ich przygotowały do sakramentu
pojednania 9 .
10. Okres Wielkiego Postu jest również odpowiedni do sprawowania obrzędów pokuty na
wzór skrutników dla nieochrzczonych jeszcze dzieci w wieku katechetycznym i dla dzieci już
ochrzczonych przed dopuszczeniem ich pierwszy raz do sakramentu Pokuty 10 .
Niech biskupowi leży na sercu pogłębianie formacji katechumenów, tak dorosłych, jak i
dzieci. Niech w miarę możliwości przewodniczy obrzędom z gorliwym udziałem miejscowej
wspólnoty 11 .
b) Obrzędy sprawowane w okresie wielkopostnym
11. Niedziele Wielkiego Postu mają pierwszeństwo przed wszystkimi świętami Pańskimi i
przed wszystkimi uroczystościami 12 . Dni powszednie Wielkiego Postu maja pierwszeństwo przed
wspomnieniami obowiązkowymi 13 .
12. Katecheza o misterium paschalnym i o sakramentach winna być przekazywana w
niedzielnych homiliach, na podstawie starannego wyjaśniania tekstów Lekcjonarza, zwłaszcza
urywków Ewangelii, które zawierają prawdę o różnych aspektach Chrztu i innych sakramentach oraz o
Bożym miłosierdziu.
13. Duszpasterze niech częściej i szerzej wykładają Słowo Boże w homiliach wygłaszanych w
dni powszednie, w czasie nabożeństw biblijnych i pokutnych 14 , w specjalnych kazaniach, z okazji
odwiedzania rodzin i udzielania im błogosławieństwa. Wierni niech często uczestniczą we Mszy św. w
dni powszednie; jeśli zaś nie mogą tego uczynić, niech będą zapraszani do czytania tekstów mszalnych
w rodzinach lub prywatnie.
8 Mszał Rzymski, Wigilia paschalna, nr 46
9 por. Rytuał Rzymski „Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych”, rozdział IV, zwłaszcza nr 303
10 por. tamże, nr 330-333
11 por. Ceremoniał Biskupów, nr 250; por. Rytuał Rzymski „Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych”, nr 41
12
por. Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza, nr 5; por. tamże nr 56 i Notitiae 23 (1987) 397
13 tamże, nr 16b
14 Mszał Rzymski, OWMR 42; por. „Obrzędy pokuty”, nn. 36-37
14. „Okres Wielkiego Postu zachowuje swój charakter pokutny” 15 . „W katechezie trzeba
wpajać w dusze wiernych prawdę o społecznych następstwach grzechu oraz o właściwej naturze
pokuty, która odrzuca grzech jako zniewagę Boga” 16 .
Cnota i praktyka pokuty – to konieczne formy paschalnego przygotowania: z nawrócenia
serca winna wypływać zewnętrzna praktyka pokuty tak u poszczególnych chrześcijan, jak i w całej
wspólnocie. Chociaż winna ona być dostosowana do współczesnych warunków, niech nie będzie
pozbawiona ducha ewangelicznej pokuty i niech zmierza ku dobru braci.
Nie należy pomijać udziału Kościoła w czynach pokutnych; niech będzie zanoszona modlitwa
za grzeszników przez częstsze jej włączanie do modlitwy powszechnej 17 .
15. Należy zachęcać wiernych do gorliwszego i owocnego udziału w liturgii wielkopostnej i w
nabożeństwach pokutnych. Trzeba ich wzywać, aby zwłaszcza w tym okresie, zgodnie z prawem i
tradycją Kościoła, przystępowali do Sakramentu Pokuty, by mogli z oczyszczoną duszą uczestniczyć w
misteriach paschalnych. Wypada, aby sakrament Pokuty w okresie Wielkiego Postu był sprawowany
zgodnie z obrzędem pojednania wielu penitentów z indywidualną spowiedzią i rozgrzeszeniem, jak to
jest opisane w Rytuale Rzymskim 18 .
Duszpasterze nich będą bardziej ochotni do pełnienia posługi pojednania i niech ułatwiają
dostęp do tego sakramentu, poświęcając więcej czasu pojednaniu indywidualnemu.
16. Wszystkie praktyki wielkopostne winny zmierzać do jaśniejszego ukazania i do rozwoju
życia lokalnego Kościoła. Zaleca się bardzo zachowywanie i rozwijanie tradycyjnej formy zgromadzenia
Kościoła lokalnego na wzór Rzymskiej „Stacji”. Te zgromadzenie wiernych mają się odbywać,
zwłaszcza pod przewodnictwem Pasterza diecezji, przy grobach świętych, w głównych kościołach lub
sanktuariach, albo w częściej odwiedzanych w diecezji miejscach pielgrzymkowych 19 .
17. W Wielkim Poście „zakazane jest przyozdabianie ołtarza kwiatami, zaś gra na
instrumentach dozwolona jest tylko w celu podtrzymania śpiewu” 20 ; jest to zgodne z pokutnym
charakterem tego okresu.
18. Od początku Wielkiego Postu aż do Wigilii Paschalnej opuszcza się „Alleluja” we
wszystkich celebracjach, także w uroczystości i święta 21 .
19. Śpiewy w celebracjach, zwłaszcza Eucharystii, a także w nabożeństwach, niech będą
zgodne z charakterem tego okresu i jak najbardziej odpowiadają tekstom liturgicznym.
15 Paweł VI, Konstytucja apostolska Paenitemini II, 1; AAS 58 (1966) 183
16 Ceremoniał Biskupów, nr 251
17 por. tamże, nr 251; KL 109
18 por. Ceremoniał Biskupów, nr 251
19
por. tamże, nr 260
20 tamże, nr 252
21 Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza, nr 28
Zgłoś jeśli naruszono regulamin