1. Różnorodność i budowa
Ceratopsia oznacza ,,rogatą twarz'' Choć ceratopsy pojawiły się jako ostatnia grupa dinozaurów to były one bardzo zróżnicowane pod względem budowy, pokrewieństwa oraz rozmiarów. Rodzina Ceratopidae dzieli się na dwie podrodziny, które różnią się budową kryz i rozmieszczeniem oraz wielkością rogów. Pierwsza podrodzina to Centrosaurinae. Kentrozaury wyróżniały się bardzo wymyślnymi kształtami rogów. Einiosaurus miał róg na nosie, który zakrzywiał się do dołu w stronę dzioba, a Styracosaurus posiadał kryzę otoczoną dłuższymi oraz krótszymi rogami.
Druga podrodzina to Ceratopsinae. Jej przedstawiciele mieli dwa lub trzy rogi. Kryza nie posiadała tzw. okien, i otoczona była wokół kostnymi wyrostkami. Najbardziej znani przedstawiciele tej podrodziny to oczywiście Triceratops i Torosaurus. Oprócz wymienionej rodziny znamy też trzy inne. Oto one: Protoceratopsidae, Leptoceratopsidae oraz Psittacosauridae. Wszystkie z wyjatkiem psitakozaurów, wliczane są do nadrodziny Neoceratopsia. Leptoceratopsy i protoceratopsy mają prymitywne kryzy oraz szczatkowe, jeszcze nie wykształcone rogi.
Szkielety wczesnych dinozaurów rogatych były lekkie, lecz szkielety ich większych krewnych takich jak triceratops, były już przystosowane do przenoszenia wielkiego ciężaru. Pierwsze trzy kręgi szyjne za głową były zrośnięte w mocną kość, która była w stanie unięść ciężki łeb zwierzęcia. Z miednicą zrastało się nie pięć (jak u innych dinozaurów) lecz osiem kręgów krzyżowych. Dodatkowo kręgosłup był wzmocniony skostniałymi ścięgnami. Podobnie jak słonie, rozwinięte ceratopsy posiadały specjalne gąbczaste podeszwy, na które rozkładał się cały nacisk. Dinozaury rogate posiadały dziób, który z przodu był bezzębny. Tylko tylna część posiadała zęby, które szatkowały pokarm.
2. Społeczność
Większość ceratopsów żyła w zorganizowanych grupach społecznych. Jak wiadomo w razie niebezpieczeństwa dorosłe osobniki tworzyły wokół piskląt tzw. rogate kręgi. Drapieżniki takie jak Oviraptor, które przypuszczalnie żywiły się jajami dinozaurów rogatych, unikały spotkania z rogami ceratopsów. Dorosłe samce używały swego "wyposażenia" do walki o terytorium/partnerkę oraz do szarży za uciążliwymi teropodami.
3. Występowanie
Najprawdopodobniej ceratopsy żyły w stadach na otwartej przestrzeni, pasąc się niską roślinnością. Dinozaury rogate są znane jedynie ze środkowej Azji, Australii i Ameryki Północnej. Przypuszczalnie pojawiły się zbyt wcześnie, aby zasiedlić inne kontynenty.
4. Pokrewieństwo
Krewnymi Ceratopsia jest Pachycephalosauria. Tworzą one rząd Marginocephalia, a wraz z rodziną Heterodontosauridae grupę heterodontokształtnych (Heterodontosauriformes).
5. Ciekawostka
Yinlong downsi- nowoodkryty marginocefal, który łączy w sobie cechy ceratopsów i pachycelyfozaurów. Zaliczany do Neoceratopsia, przez niektórych nawet do Homalocephalidae
GARGAMEL1352