Fizjologia układu krwiotwórczego
Krew jest tkanką płynną, wypełniającą krwiobieg, odgraniczoną od innych tkanek organizmu warstwą komórek śródbłonka naczyniowego.
Całkowita objętość krwi wypełniającej łożysko krwionośne stanowi 6-7% masy ciała.
Razem z płynem śródmiąższowym i limfą zaliczana jest do płynów ustrojowych, stanowiących płynne
środowisko wewnętrzne organizmu
Funkcje krwi:
• rozprowadza po organizmie O2, a odprowadza do płuc CO2,
• udział w mechanizmach obronnych ustroju.
• rozprowadza po organizmie substancje odżywcze oraz
witaminy i hormony,
• odprowadza do narządów wydalniczych (nerki, płuca,
wątroba, gruczoły potowe) substancje zbędne bądź
szkodliwe,
• zapewnia możliwość regulacji termicznej,
• buforuje (zapewnia w pewnych granicach stałe pH 7,35 - 7,45),
• stanowi własny czynnik w utrzymaniu homeostazy.
Krew zawiera 92% wody oraz składniki organiczne i nieorganiczne.
Składa się z:
Osocze jest zasadniczym
składnikiem krwi, stanowi
środowisko, w którym zawieszone
są elementy morfotyczne.
Do właściwości fizycznych krwi należą:
ü ciężar właściwy,
ü lepkość,
ü ciśnienie osmotyczne,
ü zjawisko opadania krwinek,
ü krzepliwość,
ü przewodnictwo elektryczne,
ü napięcie powierzchniowe
Ciężar właściwy krwi mierzony w temperaturze 22°C, wynosi:
dla krwi całkowitej 1,050-1,060 kg/m3,
dla krwinek czerwonych 1,095-1,101 kg/m3,
dla osocza 1,022-1,026 kg/m3.
Ciężar właściwy krwi zależy od liczby krwinek czerwonych (od zawartości hemoglobiny w krwinkach).
Lepkość krwi jest 4-5 razy większa od lepkości wody. Oznacza się ja za pomocą wiskozymetru.
Zależy od:
• ilości białek osocza
• liczby erytrocytów
• temperatury
• zawartości CO2
Pokarmy węglowodanowe o dużej zawartości wody zmniejszają lepkość krwi a pokarmy tłuszczowe o małej zawartości wody zwiększają lepkość.
Organiczne składniki osocza
Składniki
Stężenie w Si
Stężenie
Białko całkowite
60 – 80 g/L
6-8 g%
Glukoza
3,9 – 5,6 mmol/L
70 – 100 mg%
Aminokwasy
30 – 55 mg/L
Amoniak
24 – 41 mikromol/L
Mocznik
1,3 – 3,3 mmol/L
15 – 40 mg%
Kwas mlekowy
0,4 – 1,7 mmol/L
5,4 – 16,2 mg%
Kwas moczowy
180 – 380 mikromol/L
3 – 7 mg%
Kreatynina
62 – 133 mikromol/L
0,5 – 3mg %
Bilirubina
< 1,7 mikromol/L
< 1 mg%
Lipidy całkowite
4,5 – 10 g/L
400 – 1000 mg%
Cholesterol
3,9 – 7,2 mmol/L
150 – 280 mg%
Kwasy tłuszczowe
1,9 – 4,2 g/L
190 – 420 mg%
Ciśnienie osmotyczne
Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za wartość ciśnienia osmotycznego krwi są elektrolity. Szczególne znaczenie dla osmolarności mają jony Na+ i K+
Roztwory mające ciśnienie osmotyczne takie samo jak krew nazywa się roztworami izotonicznymi z krwią. Można je stosować jako płyny infuzyjne. Najczęściej stosowanym takim roztworem jest 0,9% wodny roztwór NaCl.
Białka dzielą się na trzy frakcje:
Albuminy % 55%
Globuliny % 38%
Fibrynogen % 6,5%
Przyjmuje się, że źródłem albumin, fibrynogenu i ok. 50% globulin, głównie typu α 1 i α 2 jest wątroba.
Albuminy są wytwarzane w wątrobie. Funkcje albumin:
· wiążą i zatrzymują wodę w osoczu krwi a także przyciągają wodę z płynu miedzykomórkowego wywierając tzw. ciśnienie onkotyczne = 25 mmHg
Dzięki temu:
ð chronią przed ucieczką wodę z naczyń krwionośnych
ð nie dopuszczają do gromadzenia się wody w tkankach i tworzenia się obrzęków
· wiążą i przenoszą we krwi: hormony (np. tarczycy), kwasy tłuszczowe, barwniki Żółciowe.
Globuliny są bardzo niejednorodną grupą dzielącą się na α1, α2, β i γ - globuliny.
Alfa i beta-globuliny pełnią funkcje transportera różnych, często słabo rozpuszczalnych w wodzie składników osocza
Alfa-globulina, zwana ceruloplazminą transportuje miedź
Beta-globulina, zwana transferyną - Żelazo
Inne globuliny przenoszą hormony steroidowe, karoteny, cholesterol, barwniki żółciowe i inne składniki
Globuliny typu γ tworzą ciała odpornościowe (przeciwciała)
zwane immunoglobulinami, które dzielą się na:
Immunoglobuliny G % IgG
Immunoglobuliny A % IgA
ImmunoglobulinyM % IgM
Immunoglobuliny D % IgD
Immunoglobuliny E % IgE
ï Rozdział białek surowicy krwi metodą elektroforezy
Fibrynogen jest białkiem osocza, wytwarzanym w wątrobie. Stanowi 6% (4g/l) ogólnej ilości białka
zawartego w osoczu.
Z fibrynogenu powstają pod wpływem trombiny cząsteczki fibryny, które tworzą sieć włókien składającą się na skrzep krwi.
Lipidy osocza
ü Całkowita ilość 5-8 g/L
ü Związane z białkami osocza
ð Cholesterol
ð Fosfolipidy
ð Triacylglicerole
ð Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
ð Hormony sterydowe
Lipoproteiny osocza
ü Lipidy połączone z białkami osocza
ð Chylomikrony
ð Lipoproteiny o bardzo małej gęstości – VLDL
ð Lipoproteiny o pośredniej gęstości - IDL
...
baksztag