Podstawy organizacji i zarządzania. IE III semestr dr Wiesław Jaworski
Podstawy organizacji i zarządzania.
Dr Wiesław Jaworski
Konsultacje p. 402 wtorek 10 – 11 środa 16 – 17
Literatura:1. Zarządzanie organizacjami – Czerska…
2. Zasady zarządzania organizacjami – Webber
3. Kierowanie – nr 7 na liście
EgzaminJeśli z koła min. 4 à zerówka (ustna 3 pytania, w przypadku gdy z ćw. 5 tylko wybrane 2 z 3 pytań)
Jeśli z koła 4- i mniej à pierwszy termin – test 20 – 26 pytań wielokrotnego wyboru, 4 możliwe odp. Poprawne mogą być od 1 do 3
Wykład I
3.10.2007r.
Wprowadzenie
Niemcy – najbardziej rozwinięte gospodarczo w UE
Hiszpania i Grecja wprost przeciwnie
3 powody, by studiować zarządzanie: 1. doskonalenie kwalifikacji
2. organizacja – najtańsza forma inwestowania
3. uzyskanie efektów, organizowanie działania – im wyższy stopień tym lepsze efekty
Pojęcia podstawowe (5)
ORGANIZACJA
2 formy świata zorganizowanego
a) organizacja martwa, sztuczna – stworzona przez człowieka (firma, budynek, tablica itd.)
b) organizacja naturalna – stworzona przez Boga, naturę (fauna, flora)
W organizacji naturalnej występują procesy samoregulacyjne i samo organizacyjne, które próbują zadatować biologiczny organizm do dalszego życia. Przykładem organizacji doskonałej może być m.in. kopiec mrówek czy człowiek.
Jan Zieleniewski – zdefiniował pojęcie organizacji w 3 ujęciach:
1. atrybutowym
2. czynnościowym
3. rzeczowym
Ad.1. Organizacja w sensie atrybutowym
- Istota pojęcia organizacji
Szczególny (brak przypadku) rodzaj stosunków części do siebie i do złożonej z nich całości przy czym stosunki te polegają (muszą polegać) na tym, że wszystkie te części współ przyczyniają się do powodzenia całości.
Powód tworzenia organizacji – potrzeba, chęć osiągnięcia celu (dobór elementów razem współ przyczyniających się do osiągnięcia celu)
Przykład: kupno szafy, taka jaka zaspokaja nasze potrzeby (wymiary, nóżki…, rysunki, plany) w tym przypadku organizacją są plany mogą być też schematy, rysunki konstrukcyjne itp.
Bardziej jest to idea organizacji w formie uproszczonej jak człowiek sobie wyobraża cele.
Ad.2. Organizacja w sensie czynnościowym
Oddziaływanie jednej części bądź wielu innych na pozostałe (albo na całość) w celu stworzenia takiego szczególnego stosunku, w którym wszystkie części będą współ przyczyniały się do powodzenia całości.
Przykład: działalność naprawcza, reorganizacja, usprawnianie (odcinka pracy) albo też stworzenie organizacji od początku.
Ad.3. Organizacja w sensie rzeczowym, inaczej rzecz zorganizowana
Całość złożona z rzeczy i zdarzeń, której powinna przysługiwać cecha zwana atrybutem; rzeczy i zdarzenia współ przyczyniają się do powodzenia całości.
Atrybut organizacyjny – cecha, która głosi, że musi powstać szczególny stosunek części do siebie, które współ przyczyniają się do powodzenia całości.
Wykład II
10.10.2007r.
Organizacja czynnościowa – naprawa „chorej” organizacji (utraty atrybutów); przywrócenie cechy atrybutu
Organizacja rzeczowa
Rzecz – pochodzenia prakseologicznego //prakseologia (nauka o sprawnym działaniu)//; elementy potrzebne do zorganizowania pracy (nie tylko maszyny ale i człowiek)
Zdarzenia – wszelkie zmiany stanów, którym podlegają rzeczy
Przykłady organizacji w sensie rzeczowym – każdy produkt, który funkcjonuje sprawnie.
WZR
Atrybutowa – organizacja przeznaczenia, struktura organizacyjna
Czynnościowa – budowa nowej auli, powstanie nowego kierunku
Rzeczowa – sprawne funkcjonowanie WZR
Rzutnik
Atrybutowa – schemat techniczny
Czynnościowa – wymiana żarówki, gdy zepsuta; złożenie części w całość rzutnika
Rzeczowa – sprawne działanie, funkcjonowanie
STEROWANIE
Norbert Wiener 1948 – „Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikowanie”
Sterowanie sztywne – (oddziaływanie jednokierunkowe)
Sprężenie zwrotne – reakcja na oddziaływanie
=
Doregulowanie – gdy reakcja jest negatywna
Sterowanie – realizacja 2 działań
1. określenie wartości zadanych
2. regulacja
- proces wyznaczania celów i zadań przez układ sterujący dla układu sterowanego; proces regulacji układu poprzez wzmocnienie bądź osłabienie impulsów adresowanych do układu sterowanego
- wszelkie celowe formy oddziaływania układu sterującego na sterowany zmierzające do tego, aby układ sterowany przyjął wartości (cele, zachowania) zadane przez układ sterujący
celowy ≠ świadomy
obiekt sterujący – człowiek, maszyna
obiekt sterowany – człowiek, maszyna, zwierzę
KIEROWANIE
2 podejścia: a) ogólne
b) wąskie
a) działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania innych rzeczy zgodnie z wolą i celami kierującego (oddziaływującego)
b) działanie zmierzające do spowodowania działania innych ludzi zgodnie z wolą i celem osoby kierującej (oddziaływującego)
Istota zarządzania firmą
3 warunki
Def. ZARZĄDZANIE FIRMĄ - proces 1 dysponowania zasobami firmy 2 wyznaczania jej celów gospodarczych, strategicznych oraz 3 stworzenie warunków organizacyjnych wewnątrz firmy a także w jej otoczeniu po to, aby firma mogła sprawnie realizować swoją misję oraz strategię działania
1. zasoby materialne i intelektualne
Materialne – łatwe do osiągnięcia; ludzie, umiejętności, budynki itp.
Intelektualne – podkreśla się je, źródło budowania przewagi konkurencyjnej; dostęp do określonych informacji
Dysponowanie zasobami firmy – kto dysponuje zasobami całej firmy?
Właściciel bądź osoby przez niego upoważnione
- mieć możliwość zmiany struktury zasobów; zbycie ich, zakupywanie
2. formułowanie celów strategicznych firmy
- wyznaczanie kierunków rozwoju
- przez pomyłkę – cała firma może zbankrutować
3. tworzenie warunków organizacji wewnątrz firmy
- realizacja funkcji zarządzania
a) planowanie
b) organizowanie
c) motywowanie
d) kontrola
- stworzenie mechanizmów firmy, które zapewnią sprawną realizację 4 funkcji
Sprawny obszar planowania – alternatywne rozwiązania
Dobór właściwych narzędzi – dobry system zarządzania
Strategia - pierwsze ważne narzędzie, stosowane przez planistów
- wyznacza cele i kierunki działania
Organizowanie - efektywne zrealizowanie strategii
- zbudowanie struktury organizacyjnej (dostosowanej do strategii)
Wykład III
17.10.2007r.
Strategia - plan działania
- zbiór długookresowych istotnych celów
- sposoby realizacji celów
- zbiór polityk, reguł, zasad, jakie firma tworzy i kieruje się nimi w realizacji strategii (jej celów)
Trudno zarządzać firmą bez strategii!
Sposób organizowania firmy zależy od charakteru strategii
Rezultat – zbudowanie strategii organizacyjnej
Przykład strategii organizacyjnej
Motywowanie
- tworzenie warunków, by chciało się pracować
Narzędzia motywowania (bezpośrednie):
a) warunki motywacyjne
b) potrzeby i bodźce
c) perswazja – przekonywanie
kontrolowanie
narzędzia – aparat kontroli
- system odpowiednio zorganizowany stosujący różne formy kontroli
Element stały w zarządzaniu – myślenie kategoriami zmian
Obszary zarządzania
1. marketing – musi budować własną strategię; współpracuje z
2. Badaniami i Rozwojem (B + R)
3. produkcja
4. zaopatrzenie i zbyt
5. polityka personalna
6. system ekonomiczno – finansowy
Cel zarządzania:
Budowanie większej wartości firmy
ADMINISTROWANIE
- odwrotnie proporcjonalne do zarządzania
Def.
Proces wykonania czynności bądź organizowania wykonania czynności w sposób określony w treści przepisów organizacyjnych; przepisy te określają dla osoby administrującej cel, który ma zostać zrealizowany, sposób jego wykonania oraz sposób rozdysponowania środków. Oznacza to, że w procesie administracyjnym w odróżnieniu do procesu zarządzania osobą administrującą świadomie pozbawia się prawa do decydowania o celach, sposobach i zasobach działania.
Przykład:
- wykonywanie decyzji występujących w ustawach/przepisach
Geneza organizacji zarządzania – przyczyny
- pierwszy referat o charakterze naukowym – luty 1903r. Polak – Karol Adamiecki (1866 – 1933)
- za lidera przyjmuje się jednak Fryderyka Winstona Taylora (1856 – 1915)
- marzec 1903, NY, referat „Zarządzanie warsztatem wytwórczym”
- kwiecień – referaty złożone w książkę o tym samym tytule
- zapotrzebowanie na tę naukę – 1750(60) – 1795(1814) – Oświecenie (dynamiczny rozwój nauki;
„atomizacja nauki”)
- 3 przyczyny a) techniczne – wiodąca rola
b) ekonomiczne
c) społeczne
Wykład IV
24.10.2007r.
3 główne szkoły:1) Klasyczna (Taylor i Adamiecki) lata 30 – 40
2) Psychosocjologiczne podejście, szkoła psychosocjologiczna, okres największego rozwoju 50 – 60 (68(9)końcówka)
3) Systemowe podejście w teorii organizacji zarządzania (od lat 70tych trwa do dzisiaj)
Szkoła - grupa naukowców (liderów), którzy specyficznie widzieli organizację, próbowali ją naprawiać, usprawniać; ludzie, którzy inicjują pewne kierunki badania, inne, różne od tych dotychczasowych
Ad. 1)
SZKOŁA KLASYCZNA
Lider – Taylor (1856 – 1915)
□ stworzył nurt – tayloryzm; przebudował świat, dokonał rewolucji w sposobie organizacji i zarządzania
...
monia87zdw