O'Brian Patrick - Mat lekarza pokladowego.pdf - ebooki Przygoda z sensacją - kasiek790

Patrick O’Brian

Mat lekarza pokładowego

Przełożył Marcin Mortka

Tytuł oryginału The Surgeon ‘s Mate

NOTA OD AUTORA

Wielcy ludzie mogą sobie pozwolić na anachronizmy i nie byłoby nic dziwnego w tym, że Criseyde

czytuje żywoty świętych, a Hamlet uczęszcza do szkoły w Wittenberdze. Zwykły pisarz nie powinien

jednak zanadto manipulować przeszłością. Konsekwencjami takiej decyzji są bowiem utrata

autentyczności oraz niedowierzanie wobec opisywanych przez niego wydarzeń.

Autor, który poważy się na zbytnią manipulację, może się również liczyć z tym, iż otrzyma listy od

czytelników, którzy miłują precyzję bardziej od niego.

Niedawno pewien wykształcony Holender strofował mnie za spryskanie forpiku HMS „Shannon”

wodą kolońską. Podał za Oxford Dictionary, iż najwcześniejsza angielska wzmianka na temat wody

kolońskiej pochodzi z listu Byrona z 1830 roku. Sądzę, że popełnił on wielki błąd, uznając, że żaden

Anglik nigdy nie rozmawiał o wodzie kolońskiej przed rokiem 1830, lecz ów list tak czy owak

wzbudził we mnie niepokój, tym bardziej, że sir James Saumarez powraca z Bałtyku i schodzi z

„Victory” kilka miesięcy wcześniej, niż opisałem to w Macie lekarza pokładowego, co jednakże

uczyniłem świadomie. W

pierwszej wersji manuskryptu opierałem się na Dictionary of National Biography, wedle której

admirał dowodził na Bałtyku w opisywanym przeze mnie okresie. Potem wyczytałem w pamiętniku

prowadzonym przez jednego z jego podwładnych, iż w rzeczywistości ktoś inny zajął podówczas

jego miejsce.

Mimo to bardzo chciałem w tej powieści powiedzieć parę słów na temat Saumareza, będącego

doskonałym przykładem szczególnego typu oficera marynarki - niezwykle pobożnego, wielce

utalentowanego żeglarza, a do tego skutecznego w roli dyplomaty - tak więc po prostu nie mogłem

dokonać kolejnych zmian w chronologii wydarzeń i pozostawiłem wszystko w wersji pierwotnej.

Uczyniłem jednakże pewien wyjątek - powodowany osobliwym uczuciem szacunku wobec „Victory”

postanowiłem usunąć wszelkie nawiązania do tego okrętu. Wierność wobec faktów pozostawia zatem

nieco do życzenia, ale ufam, iż szczery czytelnik wybaczy mi te wszystkie manipulacje historyczne.

Był słoneczny, ciągnący się w nieskończoność dzień lata, gdy do długiego portu Halifax w Nowej

Szkocji wpłynęły na marslach dwie fregaty. Pierwsza z nich jeszcze kilka dni temu należała do

marynarki Stanów Zjednoczonych, przez co pod jej białą banderą wciąż powiewała flaga

amerykańska. Druga zaś wywiesiła jedynie własną, wypłowiałą banderę - była to bowiem HMS

„Shannon”, zwyciężczyni krótkiej, lecz krwawej rozprawy z USN

„Chesapeake”.

Załoga „Shannon” wiedziała już, jakiego powitania się spodziewać, gdyż wieści o wiktorii rozniosły

się szybko, a cały rój jachtów, dor1, łodzi korsarskich i innych drobnych jednostek wyszedł im na

spotkanie aż poza odległe wejście do portu.

ROZDZIAŁ PIERWSZY

- Brawo! Hurra! Świetna robota, „Shannon”! - krzyczały ich załogi, wymachując kapeluszami. -

Hurra! Hurra!

Marynarze fregaty nie zwracali zbytniej uwagi na cywilów, jedynie wachta odpoczywająca pod

pokładem ograniczyła się do kilku zdawkowych machnięć, lecz witający okręt ludzie wprost pożerali

go wzrokiem.

Przypadkowy obserwator nie dostrzegłby co prawda żadnych powodów do tryumfalnych okrzyków -

olinowanie okrętu zostało bowiem w większości wymienione, na rejach zawisły nowe żagle, a farba

prezentowała się równie dobrze jak przed wieloma tygodniami, gdy fregata wypływała z portu - lecz

co bardziej doświadczeni korsarze dostrzegli głębokie szczerby w bukszprycie i maszcie, zauważyli

również stermaszt usztywniony drągami kabestanu, jedną kulę armatnią, wciąż tkwiącą w burcie, i

dziury po tych, które przeszły na wylot.

Ale nawet najmniej spostrzegawczy z widzów musieli zauważyć dziury ziejące w rufie i burcie lewej

ćwiartki „Chesapeake”, gdzie z każdą salwą z prawej burty „Shannon” uderzało około pięciu

cetnarów żelaza. Nie ujrzeliby oczywiście krwi, która podczas zaciekłego starcia ściekała gęstym

strumieniem ze szpigatów - marynarze z „Shannon” wyczyścili bowiem oba okręty i przystroili ich

pokłady najlepiej, jak umieli - ale tak czy owak każdemu człowiekowi, który był kiedyś świadkiem

bitwy morskiej, starczyłby stan samych tylko masztów, rei i kadłuba „Chesapeake”, by wyobrazić

sobie jatkę na pokładach fregat po zakończeniu starcia.

Załoga brytyjskiej fregaty dobrze wiedziała, jakie powitanie ich czeka, tak więc marynarze wolni od

zajęć zdążyli już przywdziać najlepsze ubrania do zejścia na ląd: jasnoniebieskie kurtki z

miedzianymi guzikami, luźne, białe spodnie z wszytymi tasiemkami, małe, lśniące, czarne pumpy oraz

szerokie kapelusze ze wstążkami, na których wyszyto nazwę okrętu. Mimo tego zostali całkowicie

zaskoczeni potęgą wiwatów, które dobiegły ich już podczas podchodzenia do nabrzeży. Kolejne fale

tryumfalnych okrzyków nadbiegały jedna za drugą i zlewały się ze sobą, gdy nagle zagłuszył je odgłos

jeszcze milszy ich sercom:

- Wiwat, „Shannon”! Wiwat, wiwat, wiwat! - krzyczeli równym chórem marynarze ze stojących w

porcie okrętów wojennych. Ich reje i takielunek były wprost obwieszone ludźmi, chcącymi powitać

zwycięzców. Pchana mocą przypływu fregata sunęła powoli ku dobrze sobie znanemu miejscu

cumowania, a powietrze i morze wciąż zdawały się wprost drżeć od tryumfalnych wrzasków.

Wydawało się, że cała ludność Halifaksu wyległa, by ich powitać i uczcić zwycięstwo, pierwsze

zwycięstwo w wojnie, która tak katastrofalnie zaczęła się dla Wielkiej Brytanii. Przez pierwsze

miesiące starć pojedynki z Amerykanami przegrały kolejno trzy dumne fregaty angielskie, nie mówiąc

już o mniejszych jednostkach, tak więc radość marynarzy Royal Navy nie miała granic, a ochrypły,

jednoczesny ryk z wielu setek gardeł był najlepszym dowodem na rozmiary rozpaczy wywołanej

porażkami. Tysiące zgromadzonych cywili i żołnierzy armii lądowej podzielało jednak radość

żeglarzy i głos młodego pana Wallisa, pełniącego obowiązki dowódcy „Shannon”, niemalże utonął w

zgiełku, gdy wydał rozkaz podniesienia żagli na gejtawach.

Marynarze zwycięskiej fregaty byli uradowani i zaskoczeni, lecz przez cały czas zachowali powagę,

nawet ich radość nacechowana była troską.

Uwielbiany przez nich kapitan leżał bowiem w swej kabinie i walczył ze śmiercią a przed paroma

dniami pochowali swego pierwszego oficera i dwudziestu dwóch towarzyszy. W szpitaliku zaś, w

skład którego włączono również pokład mieszkalny, leżało pięćdziesięciu dziewięciu rannych. Wielu

z nich, w tym kilku ogólnie lubianych i cenionych marynarzy, znajdowało się w stanie krytycznym.

Tak więc gdy admirał wszedł na pokład fregaty, ujrzał na śródokręciu niewielu marynarzy, co do

jednego wystrojonych, lecz poważnych i zatroskanych. Obsada pokładu rufowego również była

przerzedzona i na spotkanie wyszło mu zaledwie kilku oficerów.

Dobra robota, na Boga! - zakrzyknął, zagłuszając gwizdki bosmańskie, oznajmiające wejście na

pokład. - Dobra robota, „Shannon”! Gdzie jest kapitan Broke?

- Pod pokładem, sir - rzekł Wallis. - Z żalem muszę pana powiadomić, iż został ranny. Odniósł

bardzo ciężką ranę głowy. Jest ledwie przytomny.

- Och, bardzo mi przykro. Cholera, ależ mi przykro. Jest w bardzo złym stanie? Ranili go w głowę,

powiada pan? Czy nie pomieszało mu się w niej?

Znaczy się, czy wie o swoim wspaniałym zwycięstwie?

- Och tak, sir, wie o wszystkim. Sądzę, że tylko to trzyma go przy życiu.

- A co twierdzi lekarz? Można się z nim zobaczyć?

- Dziś rano nie wpuścili mnie do niego, sir, ale poślę kogoś pod pokład i wnet się dowiemy, jak się

kapitan miewa.

- Tak, proszę tak zrobić - powiedział admirał, a po chwili milczenia spytał: - A gdzie jest pan Watt?

Miał na myśli pierwszego oficera fregaty, który ongiś służył pod jego rozkazami jako midszypmen.

- Nie żyje, sir - odparł Wallis.

- Nie żyje - powtórzył admirał, spuszczając wzrok. - Jest mi niewymownie przykro z tego powodu.

Był niezwykle utalentowanym, dzielnym oficerem. Czy ponieśliście ciężkie straty, panie Falkiner?

- Straciliśmy dwudziestu trzech, pięćdziesięciu dziewięciu jest rannych, sir. To razem jedna czwarta

całej załogi. Na „Chesapeake” poległo jednakże sześćdziesięciu ludzi, a dziewięćdziesięciu odniosło

rany. Dowódca Amerykanów umarł na „Shannon” w środę. Czy wolno mi przypomnieć - dodał

ciszej - iż moje nazwisko to Wallis? Pan Falkiner dowodzi pryzem.

- A właśnie, właśnie - rzekł admirał. - To była krwawa przeprawa, panie Wallis, mordercza

przeprawa, ale opłaciło się. Och tak, na Boga, opłaciło się!

Z tymi słowami przyjrzał się pokładowi, wysprzątanemu i czystemu, choć nadal poznaczonemu

śladami walki. Spojrzał na łodzie, z których dwie zostały już naprawione, a potem zerknął na

takielunek i ostatecznie zawiesił wzrok na podpartym stermaszcie.

- A zatem to panu, Falkinerowi oraz ocalałej garści marynarzy zawdzięczamy przyprowadzenie tych

dwóch okrętów do portu. Znakomicie się pan spisał, Wallis, pan i pańscy ludzie. Teraz jednakże

proszę o treściwy, nieformalny raport z przebiegu starcia. Jeśli kapitan Broke nie odzyska

przytomności do czasu wysłania okrętu z meldunkami, będzie pan go również musiał spisać, ale na

razie starczą mi pańskie słowa.

- Cóż, sir - zaczął Wallis, ale naraz zamilkł. W ogniu walki potrafił

wykazać się ogromnym męstwem i przytomnością umysłu, ale oratorem był

kiepskim. Co więcej, peszyła go ranga admirała oraz obecność jedynego amerykańskiego oficera,

który mógł ustać na nogach pomimo swych ran. W

O'Brian Patrick - Mat lekarza pokladowego.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: