L. Staff: Wybór poezji. Wyb. M. Jastrun. Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1985. BN I, 181.
- próbuje przywołać nurty modernizmu, zwłaszcza francuskiego,
- przyswaja dla języka polskiego myśl europejską, przekłada Leonarda, Nietzschego,
- nietzscheanizm Staffa (a propos wiersza Kowal) – odwrócenie pojęć – czyn oznacza słabość, a siła – marzenie. Od Nietzschego mit apoliński Staffa,
- poemat Mistrz Twardowski. Pięć śpiewów o czynie – próba samookreślenia,
- utwory dramatyczne – Skarb (1904), Godiwa (1906), Igrzysko (1909), To samo (1912), Wawrzyny (1912), Południca (1920),
- stylizowanie, nakładanie masek – wynik niepokoju wewnętrznego,
- s. IX pierwsze zbiory Staffa pełne są dramatycznego wysiłku tworzenia różnych postaw, przezwyciężania ich i czekania na siebie – prawdziwego,
- selekcja w jego wypadku – trudna, obok utworów ważnych są i zbędne,
- wino – ulubiony rekwizyt liryki, ma różne odcienie znaczeniowe,
- autokreacje – zanegowane, podane w wątpliwość,
- unikanie skrajności,
- w rozwoju – kruszą się wiary, ale wiara w poezję trwa,
- s. XIV poszukiwaniem, aby nigdy nie znaleźć ostatecznego wyrazu jest twórczość Staffa,
- uroda ziemi, pochwała życia (mimo wiedzy o daremności tego, co żyje) – pogodzenie się z koniecznością cierpienia, prawie stoicyzm,
- wpływy Baudelaire’a,
- s. XVII U Staffa chyba po raz pierwszy w liryce polskiej ukazana została niejednoznaczność uczuć, złożoność myśli ludzkiej, podwójne dno życia i sztuki,
- 1910 Uśmiechy godzin – zbiór – kontynuacja Gałęzi kwitnącej – tu pogoda, radość życia, trochę motywów ewangelicznych. 1911 – W cieniu miecza – są jeszcze zwroty pseudoludowe i archaizujące,
- tom Łabędź i Lira – ostatni przed I wojną światową,
- 1918 – Tęcza łez i krwi – utwory publicystyczne,
- 1919 Ścieżki polne – sąd o wojnie, na pierwszym planie opis zjawisk, rzeczy odrażające podnosi do rangi poezji (sonet o gnoju),
- zbiory Sowim okiem, Żywiąc się w locie (1922), Ucho igielne (1927) – poetyka wzniosła. Ucho igielne - cykl wierszy religijnych (wiara daleka od dogmatyzmu),
- 1932 Wysokie drzewa, 1936 Barwa miodu. W wierszu Złe przykazania poeta tłumaczy się z niestałości,
- wrażenie harmonii i pogody;
- jego ironia nie jest zjadliwa, gniew jest dobrotliwy,
- prawdy Staffa nie odbiegają od powszechnego doświadczenia,
- s. XXVII U Staffa jest niemal regułą, że tam, gdzie słabnie jego inwencja i wyobraźnia, pojawia się karmelkowy Asnyk,
- s. XXVIII Staff w pewnym okresie twórczości zaczyna sobie zdawać sprawę (czy też odczuwać podświadomie), że jego tak zwana olimpijska równowaga nie jest do utrzymania wśród wstrząsów nowej epoki,
- miasto – natura sztuczna i żart, dowcip. Upowszednianie się liryki – maksymalne w Wiklinie i w pośmiertnym tomiku Dziewięć Muz,
- klasycyzm w poezji to też wyraz wewnętrznej dyscypliny, ochrony przed żywiołami życia i historii,
- ekspresjonizm Staffa,
- ur. 14.11.1878 we Lwowie,
- studia – Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, po 2 latach przeniósł się na romanistykę,
- 1898 – Kraków – debiut w piśmie akademickim „Młodość”,
- 1901 – Sny o potędze, 1902 – wyjazd do Francji,
- 1915 – spłonęła jego biblioteka, potem – jeniec cywilny w Charkowie,
- 1918 – powrót do Lwowa. 1944 – Powstanie – traci mieszkanie i bibliotekę,
- żywy symbol ciągłości poezji polskiej i powietrze poezji polskiej,
- s. XXXVII Staff umiał zachować równowagę wśród największych wstrząsów, pogodę wśród cierpień,
- wyraża czasem smutek i zwątpienie, ale nie tragedię,
- s. XXXVII Staff (…) umie sprowadzić obcą grozę tragedii do ludzkiej swojskości,
- po II wojnie światowej dalej był autorytetem dla poetów, nie pyszny,
- w ostatnich latach – ciągłe oczekiwanie śmierci. Po śmierci żony ucieka do Skarżyska-Kamiennej, do znajomego księdza.
cfaniara