ZMIANY ADMINISTRACJI WE FRANCJI W OKRESIE WIELKIEJ REWOLUCJI ORAZ RZĄDÓW NAPOLEOŃSKICH.
Administracja centralna:
1791:
§ Król – władza wykonawcza nietykalna i nieodpowiedzialna + ministrowie mianowani przez króla.
1793:
§ Rada Wykonawcza – 24-osobowa rada, która stała na czele władzy wykonawczej. Jednak nie weszła ona w życie.
§ Komitet Ocalenia Publicznego – ostatecznie stał na czele władzy wykonawczej.
1795:
§ Dyrektoriat – kolegialna instytucja, która stanowiła władzę wykonawczą. Skład: 5 dyrektorów + ministrowie.
1799-1804:
§ Pierwszy konsul/cesarz –Napoleon Bonaparte + ministrowie + Rada Stanu, która opracowywała projekty prawa oraz zajmowała się sądownictwem w II instancji. Wprowadził reformy administracji lokalnej, sądownictwa oraz prawa. Zerwano z kolegialnością.
CAŁA ADMINISTRACJA OPARTA ZOSTAŁA NA ZASADACH CENTRALIZMU, BIUROKRATYZMU, PODZIAŁU RESORTOWEGO, HIERARCHOCZNOŚCI STRUKTUR, JEDNOOSOBOWOŚCI.
Administracja terytorialna:
1789:
1. 83 departamenty –na czele stały rady departamentalne (36). Organem wykonawczo-zarządzającym były dyrektoriaty (8). Zajmowały się sprawami administracji i sądownictwa czyli sprawy skarbowe, bezpieczeństwa, zdrowia, opieki społecznej, szkolnictwa, robót publicznych.
2. Dystrykty - na czele stały rady dystryktu (12). Organem wykonawczo-zarządzającym były dyrektoriaty dystryktu (4), oraz syndykowie. Administracja zajmowała się rozdziałem podatków między gminy, sprawami wojska, sprzedażą, dóbr publicznych, tworzeniem list obywateli uprawnionych do głosowania.
3. Kantony – stanowiły tylko okręgi wyborcze i sądowe.
4. Gminy – na czele stały rady municypalne (3-21). Organem wykonawczo-zarządzającym byli menerowie, syndyk gminny, sekretarz, skarbnik. Były też rady generalne gminne, składające się z członków rady municypalnej. Decydowały sprawach szczególnie istotnych dla gminy np.: obrót nieruchomościami. W administracji doszło do podziału na:
o Kompetencje własne: zarządzanie dobrami i dochodami publicznymi, pokrywanie wydatków i zobowiązań z własnych środków gminy, organizowanie robót publicznych, administrowanie zakładami należącymi do gminy, bezpieczeństwo obywateli. Obowiązek prowadzenia świeckich aktów stanu cywilnego.
o Kompetencje porucze: niektóre sprawy podatkowe, organizowanie robót publicznych, konserwacja budynków publicznych.
1800:
1. Departamenty – na czele stał prefekt, któremu podlegała niemal cała administracja. Utworzono przy nim radę prefekturalną, która zajmowała się sądownictwem administracji I instancji. Rada departamentalna zajmowała się prawami rozkładu podatków, ściąganiem ich, oraz sprawami lokalnymi.
2. Okręgi – na czele stał podprefekt, który pełnił rolę pośrednika pomiędzy prefektem a obywatelami. U jego boku działała rada okręgowa, która zajmowała się rozkładem podatków oraz opiniowaniem próśb o ich obniżenie.
3. Kantony
4. Gminy – na czele stał mer, który załatwiał bieżące sprawy administracji gminnej, a także pełnił funkcję urzędnika stanu cywilnego. Do pomocy miał radę gminna, która podejmowała uchwały w sprawach dochodów i wydatków gminy.
yvonne_pl