Podstawy Rachunkowości - Ćwiczenia.doc

Rachunkowość w firmie polega na ewidencjonowaniu transakcji w sposób chronologiczny i systematyczny pozwalający okresowo ustalić wyniki gospodarcze w firmie.

Rachunkowość to system gromadzenia, przetwarzania, interpretacji i prezentacji informacji o sytuacji majątkowo- finansowej jednostki gospodarczej przedsiębiorstwa. Podstawowym aktem prawnym regulujący zasady prowadzenia rachunkowości w Polsce jest ustawa o rachunkowości z dnia. 29.09.1944 r. z późniejszymi zmianami.

Rachunkowość jest ważnym źródłem informacji o funkcjonowaniu firmy, umożliwia, bowiem bieżąca kontrole działalności gospodarczej. W rachunkowości obowiązuję zasada, że każde zdarzenie gospodarcze wpływające na zmianę majątku firmy i źródła jej finansowania musi być zarejestrowana.

Informacje napływające z rachunkowości pozwalają decydentom ocenić stan jednostki, przewidzieć szanse i zagrożenie oraz podjąć decyzje.

Rachunkowość spełnia w jednostce gospodarczej następujące funkcje:

- informacyjną

- kontrolną

- analityczną

Funkcja informacyjna polega na dostarczaniu informacji potrzebnych do kierowania przedsiębiorstwem. Kontrolna polega na ochronie mienia przedsiębiorstwa przez systematyczna kontrolę e dokumentacji i ewidencji.

Funkcja analityczna sprowadza się do interpretacji danych liczbowych zawartych w zestawieniach i ich analizie.

Funkcja kontrolna rachunkowości umożliwia m.in. zabezpieczenie majątku przedsiębiorstwa przed upadłością oraz wpływa na jego racjonalne funkcjonowanie.

Współczesna rachunkowość dzielona jest na

- rachunkowość zarządczą

- rachunkowość finansową

Rachunkowość zarządcza – system gromadzenia, opracowania i prezentacji informacji finansowych i operacyjnych dotyczących przeszłych i przyszłych zjawisk gospodarczych w celu wspomagania kierownictwa firmy w plasowaniu, podejmowaniu decyzji i kontroli.

Rachunkowość finansowa – jest to ta cześć systemu informacyjnego rachunkowości, która jest podporządkowana systemowi pracy. Obejmuje informacje o majątku i dokonaniach finansowych jednostki, których zakres i zasady pomiaru są normowane ustawą o rachunkowości.

Podmiotowy zakres rachunkowości

Cechą charakterystyczna rachunkowości jest jej podmiotowość. Oznacza to prowadzenie rachunkowości w podmiocie gospodarczym, który ma wyodrębniony majątek oraz określonego właściciela. Podmioty, zobowiązane do prowadzenia rachunkowości zgodnie z ustawą o rachunkowości, to mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terenie RP.

- spółki prawa handlowego i prawa cywilnego oraz innych osób prawnych z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP.

- osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wynosiły, co najmniej równowartość 800 000euro.

- jednostki działające na podstawie prawa bankowego, prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych

- jednostki budżetowe i ich gospodarstwa pomocnicze, zakłady budżetowe, fundusze celowe

- zagraniczne osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność na terenie Polski

- jednostki otrzymujące dotację lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.

Zasady rachunkowości

Do podstawowych zasad rachunkowości zaliczamy:

- zasada wiernego obrazu – wymaga, aby księgi rachunkowe oraz sprawozdania finansowe zapewniały rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej, finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki gospodarczej.

- zasada ciągłości działania – oznacza, że podmiot w sposób ciągły stosuje przyjęte zasady rachunkowości w kolejnych latach obrotowych, tak samo grupując operacje na kontach, wyceniając składnik majątkowe ustalając wynik finansowy.

- zasada kontynuacji - działalności przyjmuje założenie, że podmiot będzie kontynuował w dającej przewidzieć przyszłości, działalność gospodarcza w niezmniejszonym istotnie zakresie.

- zasada periodyzacji – nakazuje podział zdarzeń gospodarczych w przedziały czasowe i ujecie w nich rezultatów działalności podmiotu

- zasada memoriałowa – określa obowiązek ujęcia operacji gospodarczych w księgach tego okresu, w którym dana operacja wystąpiła, Anie w momencie kasowego wykonania tych operacji.

- zasada ostrożnej wyceny- polega na takiej wycenie składników majątku i kapitałów, aby wiernie przedstawić wynik finansowy

Majątek jednostek gosp.

1.      Jednostka gospodarująca musi dysponować określonymi środkami gosp. Oraz odpowiednia kadra. Środki gosp. Jednostki nazywane są majątkiem albo aktywami

2.      Aktywa trwałe występują w wielu procesach gosp., zużywając się stopniowo, zalicza się do nich:

a) wartości niematerialne i prawne, czyli nabyte przez jednostkę prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywalnym okresie użyteczności, dłuższym niż rok

- koszty zakończonych praw rozwojowych ( są to badania przynoszące efekt wykorzystywanych do produkcji nowych lub ulepszonych produktów)

- wartość firmy (jest to różnica między ceną nabycia określonej jednostki, a niższą od niej wartością godziwą przyjętych aktywów netto, wartość godziwa jest to kwota, za jaką mogłaby zostać wymieniony majątek)

- inne wartości materialne i prawne, do których zalicza się: autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje prawo do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobienniczych, wiedze technologiczną.

b)rzeczowe aktywa trwałe:

- środki trwałe, do których zalicza się środki rzeczowe o przewidywanym okresie, użyteczność dłuższym niż rok. Są to m.in. nieruchomości,w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego, maszyny, urządzenia, środki transportowe, inwentaż żywy.

- środki trwałe w budowie; nabycie gruntów pod budowę, prace budowlano- montażowe, dokumentacja projektowo-kosztorysowa, nadzór inwestorski głównego wykonawcy, ubezpieczenia budowlanych składników majątku, opłaty urzędowe i materiałowe, odsetki i prowizje od kredytów w okresie realizacji budowy, założenie pierwszej zieleni

- należności długoterminowe- kwoty pieniężne należne od osób trzecich, których zapłata nastąpi po upływie 12 m-cy

- inwestycje długoterminowe-, czyli aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, musza stanowić lokatę kapitału, na okres dłuższy niż12 m-cy.

3.      Aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe stanowią tę część aktywów jednostki, która na skutek uczestnictwa w procesach gosp. Znajdujące się w ciągłym ruchu, zmieniając swoją postać. Zalicza się do nich m.in.:

a)     zapasy, przeznaczone do zbycia albo zużycia w ciągu 12 m-cy, albo w czasie cyklu produkcyjnego.

W skład zapasów wchodzą:

-materiały, przedmioty pracy, z których wytwarzane są produkty lub wspomagające produkcje, takie jak materiały biurowe, środki czystości, opakowania, paliwa, części zamienne maszyn i urządzeń.

- półprodukty i produkty w toku, to produkty znajdujące się jeszcze na stanowiskach produkcyjnych lub takie, które przeszły już pewien etap produkcji i mogą być dalej obrabiane albo odsprzedane

- produkty gotowe, zakończone produkty prac, które mogą być sprzedane, zalicza się do nich wyroby gotowe, wykonane prace naukowo0badawcze i projektowe

- towary są to produkty pracy nabyte w celu dalszej odsprzedaży:

b) należności krótkoterminowe obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczanych do aktywów finansowych, które stają się wymagalne w ciągu dwunastu miesięcy od dnia bilansowego

- od odbiorców z tytułu dostaw robót i usług

-od budżetów z tytułu podatków i ceł

- od ZUS-u z tytułem ubezpieczeń społecznych

- od pracowników z tytułu zaliczek niedoborów

c) inwestycje krótkoterminowe

- udziały akcje

- inne papiery wartościowe

- udzielone pożyczki krótkoterminowe

- środki pieniężne w kasie

- środki pieniężne w banku

-inne środki pieniężne – czeki, weksle obce

Ćwiczenie 1

Przedsiębiorstwo posiada następujące aktywa. Dokonaj podziału wymienionych aktywów na trwałe i obrotowe, ustal wartość aktywów ogółem, aktywów trwałych i obrotowych.

Aktywa               Wartość (zł)

1.      Grunty               60 000,-             

2.      Budynek administracyjny              320 000,-

3.      Budynek produkcyjny              580 000,-

4.      Samochód ciężarowy              32 000,-

5.      Samochód ciężarowy               18 000,-

6.      Samochód osobowy               20 000,-

7.      Maszyny produkcyjne              600 000,-

8.      Materiały biurowe              2 000,-

9.      Materiały produkcyjne              160 000,-

10.  Komputery              22 500,-

11.  Program komputerowy              4 000,-

12.  środki pieniężne w kasie              1 800,-

13.  środki pieniężne na rachunku bankowym               110 000,-

14.  Należności od odbiorców krótkoterminowe              3 000,-

15.  Produkty gotowe              250 000,-

16.  Meble biurowe              8 000,-