WADEMEKUM BHP W ROLNICTWIE. PORADNIK BHP W GOSPODARSTWIE ROLNYM.pdf

(5340 KB) Pobierz
Microsoft Word - poradnik_minrol[5] 11.03.2009r..doc
„BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
W GOSPODARSTWIE ROLNYM”
PORADNIK DLA DORADCÓW ROLNYCH
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Warszawa 2009
119028347.012.png
 
119028347.013.png 119028347.014.png 119028347.001.png 119028347.002.png 119028347.003.png
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Europa inwestująca w obszary wiejskie
Materiał opracowany w Departamencie Doradztwa, Oświaty Rolniczej i Nauki
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Autor: Andrzej Kulka
Recenzja:
dr hab. inż. Józef Cież
mgr Andrzej M. Ziętek
Współpraca merytoryczna:
Krzysztof Bielecki - Centrala KRUS
Józef Gierasimiuk - Centralny Instytut Ochrony Pracy
Zdzisław Ginalski - Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział Radom
Elżbieta Karnafel-Wyka - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Marek Madej - Agencja Nieruchomości Rolnych
Waldemar Miłkowski - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Zbigniew Rapacki - Centrala KRUS
Zbigniew Serwański - Główny Inspektorat Pracy
Joanna Żurawińska - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Departament Hodowli i Ochrony Roślin
Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii
Departament Płatności Bezpośrednich
2
119028347.004.png
 
119028347.005.png 119028347.006.png 119028347.007.png 119028347.008.png 119028347.009.png
Szanowni Państwo,
Mam przyjemność przedstawić Państwu powstały z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i
Rozwoju Wsi PORADNIK DLA DORADCÓW ROLNYCH Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA I
HIGIENY PRACY W GOSPDARSTWIE ROLNYM, który wpisuje się w działanie „Szkolenia
zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie" oraz działanie „Korzystanie z usług
doradczych przez rolników i posiadaczy lasów " z PROW 2007-2013.
Niniejszy poradnik został opracowany z myślą, iż posłuży on Państwu jako narzędzie
edukacyjne w procesie szkolenia rolników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
stanowiąc jednocześnie integralną część przewodnika dla doradców dotyczącego
minimalnych wymagań wzajemnej zgodności dla gospodarstw rolnych.
Celem tego opracowania jest upowszechnienie wiedzy z zakresu bhp, kształtowanie
właściwych postaw podczas wykonywania prac w gospodarstwie rolnym oraz utrwalanie
nawyków, które pozwolą zapewnić bezpieczeństwo rolnikowi oraz osobom z nim
współpracującym.
W poradniku znajdziecie Państwo szeroko nakreślone spektrum zagrożeń
występujących w pracy związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego oraz wskazanie
skutecznej ich eliminacji, przepisy prawa unijnego, które ze względu na członkostwo Polski w UE
implementowane są na grunt prawa krajowego i w sposób szczególny regulują ogólne warunki
bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie, jak również dobre praktyki bezpieczeństwa pracy
podczas prac wykonywanych przez rolników.
Mam nadzieję, że prezentowany materiał usystematyzuje Państwu wiedzę i przyczyni się do
tego, aby szkolenia oraz kontakty z rolnikami zaowocowały podniesieniem poziomu świadomości
zagrożeń zawodowych wśród producentów rolnych. Liczę na Państwa dalszy, również owocny
udział w przeobrażaniu polskiego rolnictwa, a tym samym na trwały spadek wypadkowości w
rolnictwie.
Jednocześnie pragnę zapowiedzieć, że w tym obszarze zagadnień będziemy Państwa nadał
wspierać, a przedstawiony materiał na bieżąco aktualizować.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Marek Sawicki
Warszawa, marzec 2009 r.
3
119028347.010.png 119028347.011.png
Spis treści
I. CELE SZKOLENIA ...................................................................................................................................6
II. OGÓLNE INFORMACJE NA TEMAT BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY  W GOSPODARSTWIE ROLNY .....7
2.1 O CENA RYZYKA ZAWODOWEGO ................................................................................................................7
2.2. W YPADKI I CHOROBY ZAWODOWE ............................................................................................................8
2.2.1. Główne przyczyny i skutki wypadków ................................................................................................8
2.2.2. Główne źródła chorób zawodowych.................................................................................................10
2.2.3. Zgłaszanie chorób zawodowych.......................................................................................................12
2.2.4. Pierwsza pomoc przedlekarska ........................................................................................................14
2.2.5. Zgłaszanie wypadków ......................................................................................................................16
2.3. O BOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIA W ROLNICTWIE .......................................................................................... 17
2.3.1. Ubezpieczenia społeczne ..................................................................................................................17
2.3.2. Pozostałe ubezpieczenia obowiązkowe............................................................................................18
2.4. P RACA DZIECI I MŁODOCIANYCH W GOSPODARSTWIE ROLNYM ........................................................................ 20
2.5. Z ASADY HIGIENY I OCHRONY ZDROWIA ..................................................................................................... 21
2.5.1. Ład i porządek w obejściach gospodarstwa .....................................................................................21
2.5.2. Utrzymanie czystości w pomieszczeniach gospodarczych................................................................24
2.5.3. Dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja............................................................................................25
2.5.4. Przechowywanie i magazynowanie płodów rolnych ........................................................................26
Lista sprawdzająca dotycząca ogólnych zasad bezpieczeństwa w gospodarstwie rolnym........................................... 30
III. DOBRE PRAKTYKI BEZPIECZEŃSTWA PRACY W PRODUKCJI ROLNEJ ..................................................... 31
3.1 Z AGADNIENIA OGÓLNE ......................................................................................................................... 31
3.1.1. Źródła dobrych praktyk (przepisy, normy, doświadczenie) ..............................................................31
3.1.2. Bezpieczeństwo w zagrodzie rolniczej ..............................................................................................32
a) Teren .............................................................................................................................................................. 32
b) Budynki inwentarskie i gospodarcze .............................................................................................................. 33
c) Warsztaty naprawcze ..................................................................................................................................... 41
d) Specyficzne budowle rolnicze ........................................................................................................................46
3.1.3. Zasady bezpieczeństwa przy eksploatacji sprzętu rolniczego ..........................................................49
a) Czego należy wymagać od dostawców sprzętu nowego i używanego. .......................................................... 50
b) Agregatowanie i przechowywanie sprzętu rolniczego ................................................................................... 55
3.1.3. Zasady bezpieczeństwa podczas prac transportowych ....................................................................58
a) Transport drogowy......................................................................................................................................... 58
b) Transport wewnętrzny zmechanizowany....................................................................................................... 60
c) Transport ręczny ............................................................................................................................................ 62
Lista sprawdzająca stan bhp w zagrodzie rolnej .......................................................................................................... 65
3.2 B EZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY W PRODUKCJI ROŚLINNEJ ......................................................................... 66
3.2.1. Zasady bezpieczeństwa podczas uprawy gleby................................................................................66
3.2.2. Zasady bezpieczeństwa podczas nawożenia gleby i roślin ...............................................................66
a) Stosowanie nawozów (płynnych i stałych), .................................................................................................... 67
b) Przechowywanie nawozów mineralnych, organiczno mineralnych i organicznych ....................................... 69
3.2.3. Zasady bezpieczeństwa podczas siewu, sadzenia i zbioru płodów rolnych ......................................71
3.2.4. Zasady bezpieczeństwa podczas prac chemizacyjnych i ochrony roślin ...........................................75
a) Zasady stosowania środków ochrony roślin................................................................................................... 78
b) Przechowywanie środków ochrony roślin...................................................................................................... 79
3.2.5. Zasady bezpieczeństwa podczas prac szkółkarskich i sadowniczych................................................82
a) Zbiór, transport i przechowywanie owoców.................................................................................................. 83
b) Przygotowanie owoców do przechowywania. ............................................................................................... 84
Lista sprawdzająca stan bhp przy zabiegach agrotechnicznych ................................................................................... 85
3.3 D OBRE PRAKTYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY W PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ .................................................. 87
3.3.1. Zasady bezpieczeństwa i higieny przy obsłudze zwierząt gospodarskich.........................................87
a) Bydło .............................................................................................................................................................. 91
b) Konie .............................................................................................................................................................. 93
c) Trzoda chlewna .............................................................................................................................................. 94
d) Drób ............................................................................................................................................................... 95
4
e) Inne zwierzęta ................................................................................................................................................ 96
¾ Owce .............................................................................................................................................................. 96
¾ Pszczoły .......................................................................................................................................................... 97
3.3.2. Biologiczne i środowiskowe uwarunkowania zachowań zwierząt gospodarskich ...........................97
Lista sprawdzająca stan bhp przy chowie i hodowli zwierząt....................................................................................... 99
IV. DOBRE PRAKTYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY PODCZAS INNYCH PRAC WYKONYWANYCH PRZEZ 
ROLNIKÓW................................................................................................................................................ 100
4.1 Ś CINKA I OKRZESYWANIE DRZEW PILARKAMI ŁAŃCUCHOWYMI I   SIEKIERAMI ..................................................... 100
4.2 C IĘCIE I OBRÓBKA DREWNA ................................................................................................................. 102
4.3 S PAWANIE ELEKTRYCZNE I GAZOWE ....................................................................................................... 104
4.4 U ŻYTKOWANIE NARZĘDZI MECHANICZNYCH ............................................................................................. 106
4.4.1. Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym....................................................................................106
4.4.2. Praca narzędziami o napędzie pneumatycznym ............................................................................107
4.5. P RACE ZIEMNE ................................................................................................................................. 107
Lista sprawdzająca stan bhp przy innych pracach wykonywanych przez rolników.................................................... 109
V. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE (PRZEPISY, NORMY, PUBLIKACJE) ................................................................ 110
VI. ZAŁĄCZNIKI ...................................................................................................................................... 114
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin