Metoda PHA

PHA  (Preliminary Hazard Analysis) - Wstępna Analiza Zagrożeń

Metody oceny ryzyka

Spośród różnorodnych metod analizy i oceny ryzyka można wyróżnić trzy zasadnicze

grupy :

1. metody jakościowe (lub deterministyczne),

2. metody pół-ilościowe (PHA)

3. metody ilościowe

Ogólny schemat tych metod :

W metodzie jakościowej dokonuje się weryfikacji zgodności stanu bezpieczeństwa z obowiązującymi regulacjami prawnymi, standardami i wytycznymi postępowania. W metodzie półilościowej następuje kategoryzacja wielkości skutków i ich prawdopodobieństwa występowania dla zidentyfikowanych zdarzeń RZA i na tej podstawie, po ustaleniu matrycy ryzyka, dokonuje się oszacowania poziomu ryzyka. Ostania metoda jest metodą probabilistyczną, w której dąży się do ustalenia wskaźników ryzyka indywidualnego i grupowego. Pokazane wyżej metody mają zarówno liczne zalety oraz wady. Najbardziej dokładna metoda QRA wymaga dużego nakładu pracy, odpowiednich narzędzi obliczeniowych i licznych danych niezawodnościowych oraz właściwie przygotowanej kadry. Zaleca się ją stosować do szczególnie niebezpiecznych instalacji i jest istotnym narzędziem w procesie podejmowania decyzji, np. lokalizacyjnych lub wyboru alternatywnych sposobów produkcji. Metoda deterministyczna, dla instalacji dużego ryzyka nie spełni swojego zadania gdyż jest zbyt powierzchowna. Natomiast metody półilościowe, np. metoda PHA, z bezpośrednim wykorzystaniem matrycy ryzyka są szybkie a dla prostych instalacji procesowych, np. atmosferycznych zbiorników magazynowych z substancjami niebezpiecznymi dają dobre

wyniki. Jednakże dla złożonych instalacji procesowych, w których wystąpienie uwolnienia jest związane z awarią systemu zabezpieczeń, są zbyt ogólnikowe i często prowadzą do istotnych pominięć i błędnych wyników.

Wstępna Analiza Zagrożeń PHA jest metodą pozwalającą na półilościowe-półjakościowe oszacowanie ryzyka. Można nią szacować ryzyko po zastosowaniu zaproponowanych środków ochronnych. Szacowanie ryzyka metodą PHA powinno być korygowane i aktualizowane, według potrzeb w kolejnych krokach procedury analizy ryzyka, w każdym z etapów badań konstrukcji, budowy i eksploatacji. Analiza ryzyka prowadzona metodą PHA obejmuje oszacowanie ryzyka, tzn. określenie możliwych strat poprzez stopień szkód S i prawdopodobieństwa szkód P z jakim szkody mogą wystąpić oraz wartościowanie ryzyka wyrażonego poprzez wskaźnik ryzyka, który określa zależność:

W = S * P

Gdzie: 

S  - stopień szkód,

P  -  prawdopodobieństwo szkód zdarzenia.

Szacowanie stopnia szkód S i prawdopodobieństwo szkód P odbywa się według skali na sześciu poziomach dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia. Charakterystykę poszczególnych poziomów przedstawiono poniżej.

S  - stopień szkód

P  - prawdopodobieństwo szkód

Po oszacowaniu parametrów ryzyko wartościowane jest na podstawie matrycy ryzyka. 

Matryca wartościowania ryzyka metodą PHA

1-3     ryzyko akceptowalne

4-9        dopuszczalna akceptacja ryzyka po ocenie ryzyka

>10    ryzyko niedopuszczalne - wymaga zmniejszenia ryzyka

Przykład_1. Analiza ryzyka pracownika elektrowni atomowej.

Ryzyko związane ze zjawiskami elektrycznymi:

(Przykład rzeczywistej tabelki kontrolnej –standard amerykański)