NOTATKI Z WYKŁADU
DLA STUDIÓW DZIENNYCH I ZAOCZNYCH
ORAZ KURSÓW SDKO W WSM
OCHRONA ŚRODOWISKA MORSKIEGO W EKSPLOATACJI STATKÓW
ANTONI WIEWIÓRA
SZCZECIN 2003
Spis treści
Wstęp 3
1. Charakterystyka statku jako obiektu zagrażającego środowisku morskiemu 9
1.1. Rodzaje zanieczyszczeń oraz ich ilości 9
1.1.1. Oleje i mieszaniny oleiste 9
1.1.2. Szkodliwe substancje ciekłe 12
1.1.3. Ścieki bytowo – gospodarcze 14
1.1.4. Śmieci, odpady stale 15
1.1.5. Zanieczyszczanie powietrza przez statki 16
1.2. Wpływ zanieczyszczeń na środowisko morskie (hydrosferę) 18
1.2.1. Podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem środowiska wodnego 18
l .2.2. Skutki zanieczyszczeń środowiska morskiego 19
2. Ochrona wód morskich przed zanieczyszczeniami ze statków w świetle prawa 22
2.1. Prawo międzynarodowe 22
2.1.1. Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczanie morza przez statki (MARPOL 1973/78) 23
2.1.2. Konwencja o ochronie środowiska obszaru M. Bałtyckiego
(HELSIŃSKA) 1974, 1992 24
2.1.3. Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie
odpadów i innych substancji Konwencja o zatapianiu) 26
2.2. Prawo Rzeczypospolitej Polskiej 26
2.2. l. Ustawy RP dotyczące zagadnień ochrony środowiska morskiego przed
zanieczyszczeniami ze statków 26
2.2.2. Rozporządzenia 28
2.2.3. Przepisy lokalne 28
2.3- Nadzór nad przestrzeganiem konwencji i innych aktów prawnych w RP 28
3. Zapobieganie zanieczyszczaniu mórz olejami. (Załącznik I) 29
3.1. Uwagi ogólne {Prawidła l, 2) 29
3.3. Warunki usuwania oleju z zęz siłowni (Prawidło 9, 10,11) 31
3.4. Techniczne sposoby zapobiegania zanieczyszczania mórz olejami 32
3.4.1. Rozdzielenie oleju i balastu wodnego oraz przewóz oleju w zbiornikach skrajnika dziobowego. (Prawidło 14) 32
3.4.2. Systemy kontroli zrzutu oraz urządzenia filtrujące. (Prawidło 16) 33
3.4.3. Zbiorniki dla pozostałości olejowych (szlamu). (Prawidło 17) 33
3.4.4. Zbiorniki retencyjne wód zęzowych. (MEPC 235) 35
3.4.5. Znormalizowane złącze do usuwania. (Prawidło 19) 35
3.4.6. Urządzenia odbiorcze. (Prawidło 12) 35 3.4.5.Rozwiązania instalacji zęzowych zgodne z wymaganiami Konwencji MARPOL 36 3.5. Zapobieganie zanieczyszczeniom olejowym ze zbiornikowców 42
3.5.1. Uwagi ogólne 42
3.5.2. Najważniejsze wymagania w zakresie konstrukcji i wyposażenia dla
zbiornikowców 43
3.5.3. Zatrzymanie oleju na statku. (Prawidło 15) 46
3.5.4. Systemy kontroli zrzutu oleju z przestrzeni ładunkowych 50
3.5.5. Instalacje pompowe, rurociągi oraz urządzenia do usuwania
na zbiornikowcach. {Prawidło 18) 53
3.6. Książka Zapisów Olejowych (KZO). (Prawidło 20} 53
3.7. Okrętowy Plan Zapobiegania Rozlewom Olejowym (SOPEP). (Prawidło 26) 57
3.8. Wydawanie świadectw. (Prawidło 5) 60
4. Zapobieganie zanieczyszczaniu szkodliwymi substancjami przewożonymi luzem.
(Załącznik II) 61
4.1. Uwagi ogólne (Prawidło l. 2) 61
4.2. Klasyfikacja szkodliwych substancji ciekłych. {Prawidło 3 oraz Uzupełnienie I 62
4.3. Warunki usuwania szkodliwych substancji ciekłych (Prawidło 5) 63
4.4. Pompy , rurociągi i instalacje wyładunkowe. (Prawidło SA) 65
4.5. Urządzenia odbiorcze i wyposażenie terminali ładunkowych. (Prawidło 7} 65
4.6. Książka zapisów ładunkowych. (Prawidło 9) 65
4.7. Wydawanie świadectw. (Prawidło li) 66
4.8. Wymagania dotyczące ograniczenia możliwości zaistnienia
przypadkowego zanieczyszczenia (Prawidło 13) 66
4.9. Gromadzenie resztek ładunkowych na statku 67
4 10. Poradnik postępowania i obsługi urządzeń 68
4.11. Likwidowanie rozlewów chemicznych 68
5. Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczaniu szkodliwymi substancjami
przewożonymi morzem w opakowaniach. (Załącznik Ul) 69
6. Zapobieganie zanieczyszczaniu ściekami ze statków. (Załącznik IV) 71
6. l.Uwagi ogólne. (Prawidło 1,2, 3) 71
6.2. Warunki usuwania ścieków. (Prawidło 8) 72
6.3. Znormalizowane łącznik wyładunkowy. (Prawidło 11) 74
7. Zapobieganie zanieczyszczaniu morza śmieciami. (Załącznik V) 75
7.1. Uwagi ogólne 75
7.2. Warunki usuwania śmieci. (Prawidła 3, 4, 5 76
7.3. Plan postępowania ze śmieciami, prowadzenie zapisów. (Prawidło 9) 76
7-4. Książka zapisów śmieciowych. (Prawidło 9) 77
8. Zapobieganie zanieczyszczaniu powietrza przez statki (Załącznik VI) 81
8.1. Uwagi ogólne , ...
sakkaczek