CATTELL - INTERPRETACJA WYNIKÓW.doc

CZYNNIK

INTERPRETACJA

A

SIZOTYMIA – AFEKTOTYMIA

(A+) AFETKOTYMIK - osoby z wysokimi wynikami w tej skali charakteryzują się afektotymią, są bogate uczuciowo i mają łatwą ekspresję uczuciową. Afektotymik jest łatwy w kontakcie i we współpracy z innymi, lubi przyłączyć się do pracy z innymi, łatwo ulega różnym nastrojom i uczuciom, ma miękkie serce i posiada dużo zaufania do ludzi, jest radosny i dużo się śmieje. Nie jest precyzyjny i skrupulatny w wykonywaniu zadań – zwykle ma ich zbyt wiele. Nie dotrzymuje obietnic.

(A-) SIZOTYMIK - charakteryzuje się temperamentalną skłonnością do ostrożności w wyrażaniu uczuć, robi wrażenie chłodnego uczuciowo, bezkompromisowego i krytycznego. Trzyma się na dystansem, ma trudności w nawiązywaniu kontaktu z innymi, szczególnie z dużą grupą.

B

INTELIGENCJA

Głównym zadaniem tego czynnika jest dostarczenie informacji o tzw. uzdolnieniach ogólnych

(B+) - oznacza uzdolnienia intelektualne, dobry wgląd, szybkie uczenie się i zdolność intelektualnej adaptacji. Koreluje również z takimi cechami jak: skłonność do intelektualnych zainteresowań, bardziej krytyczny sąd i wytrwałość w przeciwnościach.

(B-) - oznacza małe zdolności intelektualne, nieumiejętność operowania pojęciami abstrakcyjnymi. Łączy się z takimi cechami jak: mniejsze zdolności organizacyjne, mniejsza umiejętność krytycznej oceny i łatwość rezygnacji w obliczu trudności.

C

STABILNOŚĆ -

BRAK STABILNOŚCI EMOCJONALNEJ

Osoby C+ są emocjonalnie dojrzałe, stabilne, spokojne, unikają niepotrzebnych sporów, w sposób powściągliwy starają się unikać trudności, nie wykazują zmiennych zainteresowań, łatwo się przystosowują w nowych sytuacjach.

W dynamice grupowej zaobserwowano, że grupy złożone z osób C+ tworzą lepsze morale grupy w porównaniu z grupami złożonymi z osób C-.

C- charakteryzują osoby, które łatwo ulegają zniecierpliwieniu ludźmi i problemami. Wykazują niezadowolenie z tego, co się dzieje w świecie, w rodzinie. Denerwują ich ograniczenia swobody życia, mają przekonanie, że nie poradzą sobie w życiu.

Często u tych osób spotyka się dolegliwości psychosomatyczne (zaburzenia snu i inne objawy neurotyczne).

Osoby C- łatwiej angażują się w spory środowiskowe, trudniej znoszą frustrację, są zmienne emocjonalnie, łatwiej zmieniają swoje postawy, unikają odpowiedzialności i często są czymś zatroskane.

E

DOMINACJA - SUBMISJA

(E+) Osoby DOMINUJĄCE są asertywne, myślą samodzielnie nie ulegając innym, przyjmują niekiedy postawę wrogą wobec ludzi, są niekonwencjonalne, wojownicze, wymagające uznania przez innych i okazywania im tego uznania. Są władcze, z trudem ustępujące innym, oczekują respektowania swojego zdania.

(E-) Osoby SUBMISYJNE charakteryzują się zależnością od innych, konwencjonalizmem, konformizmem, łatwością wyrażania swoich uczuć, uległością wobec autorytetów, małą inicjatywą, preferencją zajmowania stanowiska podrzędnego, choćby dla tzw. świętego spokoju.

F

SURGENCJA -

DESURGENCJA

(F+) Osoby SURGENTNE są rozmowne, łatwe w kontaktach społecznych, przeważa u nich radosny nastrój, są beztroskie, mają bogatą ekspresję uczuć, liczą się z potrzebami grupy, działają szybko i szybko podejmują decyzje.

(F-) Osoby DESURGENTNE są milczące, małomówne, mają zdolność do introspekcji i nadmiernego analizowania swoich doznań i przeżyć, zawsze są pełne trosk o siebie i innych, mają trudny kontakt z innymi, stoją raczej na uboczu, są ostrożne i niepewne. Wszystkie te cechy, choć mogą przypominać depresję, stanowią wyraz ostrożności i nieufności

G

SIŁA CHARAKTERU

Zachowania związane z czynnikiem G+ mają w sobie duży ładunek troski o moralność i umiejętność rozróżnienia tego co dobre od tego co złe w sensie moralnym

Osoby G+ charakteryzują się wytrwałością w radzeniu sobie z przeciwnościami, mają wyraźne plany na przyszłość, są emocjonalnie opanowane, wykazują harmonijne zachowanie, mają poczucie obowiązku i dbają o zachowanie moralnych standardów. Wykazują zainteresowanie analizowaniem zachowania innych ludzi, są ostrożne w wydawaniu sądów o innych.

Osoby G- są niewytrwałe, łatwo rezygnują z wysiłków w razie napotkanych trudności, są niecierpliwe w dążeniu do celów, trudno na nich polegać, zaniedbują swoje obowiązki wobec innych ludzi, są nierówne i pracują zrywami.

UWAGA!!!

§                     Niskie wyniki mogą świadczyć, że osoba znajduje się w sytuacji stresowej, kryzysowej, albo w okresie wahań co do wyboru jakiejś wartości moralnej, albo w okresie „pokusy” bycia niewiernym jakimś wartościom moralnym, albo w sytuacji wymagającej jakiegoś poświęcenia, na które trudno się zdobyć.

§                     Niskie wyniki są charakterystyczne dla osób, które choć stawiają sobie bardzo wysokie wymagania moralne, to jednak mają przekonanie, że pomimo wysiłków nie potrafią tych standardów osiągnąć.

H

ŚMIAŁOŚĆ - NIEŚMIAŁOŚĆ

Osoby H+ są bardzo śmiałe w każdej sytuacji, także w sytuacjach trudnych, natomiast nie dostrzegają sygnałów jakiegoś zagrożenia. Nie mają trudności w nawiązywaniu nowych kontaktów społecznych, są przyjaźnie nastawione do ludzi. Są zorientowani na wykonanie zadania. Są aktywne, czasem ponad miarę, lubią przygody, są emocjonalne i łatwo ujawniają swoje uczucia.

PARMIA - oznacza brak, albo małą wrażliwość, przez co osoby H+ są niekiedy charakteryzowane jako „gruboskórne”, czyli przejawiające małą wrażliwość. W sytuacjach stresowych – skłonność do chorób układu krążenia.

Osoby H- są bardzo nieśmiałe, mają niczym nieuzasadnione poczucie małej wartości, mają trudności w opisywaniu swoich doznań i przeżyć, nie lubią zawodów, które wymagają kontaktów z ludźmi. Preferują kontakty z kilkoma przyjaciółmi, natomiast źle się czują w większych grupach. Gubią się w skomplikowanej sytuacji, są ostrożne w okazywaniu uczuć. Są przywiązane do etykiety towarzyskiej, mają zawężone zainteresowania, są staranne, dokładne i szybko dostrzegają niebezpieczeństwo.

THRECTIA - oznacza dużą wrażliwość fizjologiczną na zagrożenie, co się przejawia np. pod postacią zmęczenia, wyczerpania, dolegliwości somatycznych. W sytuacjach stresowych osoby tego typu wykazują skłonność do zaburzeń schizoidalnych (z tendencją do izolowania się od otoczenia) oraz choroby wrzodowej.

I

WRAŻLIWOŚĆ EMOCJONALNA

Osoby I+ cechuje niechęć do szorstkości i prozaiczności życia. Osoby te lubią romantyzm podróży i nowych, nieznanych doświadczeń; są labilne emocjonalnie, nierealistyczne, pogrążone w marzeniach, o żywej wyobraźni i estetycznych zainteresowaniach. Są niepraktyczne życiowo. Kierują się w życiu uczuciami, oczekują emocjonalnego wsparcia od innych, kierują się w życiu także intuicją. Chcą na siebie zwracać uwagę, bo jest im to potrzebne dla zmniejszenia nieśmiałości. Zwracają nadmierną uwagę na funkcjonowanie swego organizmu, w związku z czym wykazują szereg cech hipochondrycznych.

PREMSIA - oznacza usposobienie zależne, poddające się nadopiekuńczości przez innych. Duża emocjonalna wrażliwość jest wynikiem działania mechanizmu projekcji, za pomocą którego świat i ludzi postrzega się z ogromną emocjonalną wrażliwością i lękiem. Z takich postaw może zrodzić się neurotyczne zachowanie jawiące się pod postacią nieprzystosowania, szczególnie często przejawia się to w formie syndromu histerii konwersyjnej i hipochondrii.

Osoby I- nie są sentymentalne, niewiele oczekują od życia, podejmują odpowiedzialność za swoje działania, nie są marzycielskie, są natomiast bardziej realne i praktyczne.

HARRIA - oznacza osobowość o cechach męskości, dojrzałości, praktyczności, realistycznego spojrzenia na świat.

L

NIEUFNOŚĆ WOBEC INNYCH

L+ PROTENSION – oznacza projekcję i napicie wewnętrzne.

L- to ALAXIA – oznacza stan odprężenia, spokoju, relaksu, ale także brak ambicji i brak wysiłku w dążeniu do czegoś.

L+ charakteryzuje ludzi, którzy są zazdrośni, nieufni, podejrzliwi, doznający często frustracji, wymagający dużo od innych a mniej od siebie, oskarżający innych za własne niepowodzenia i wymagający od innych, aby każdy ponosił odpowiedzialność za popełnione błędy. Przewaga nastroju rozdrażnienia.

Szerokie zainteresowania, pogarda dla przeciętności, starają się być zawsze correct, podchodzą nieufnie do szlachetnych motywów zachowania innych ludzi.

Ważną cechą tych osób jest wysokie napięcie psychiczne charakterystyczne dla osób lękowych z głębokim poczuciem społecznej niepewności. Odczuwany niepokój i napięcie jest kompensowane zachowaniem agresywnym skierowanym na zewnątrz.

Osoby L- wykazują następujące cechy: akceptacja swojej małej wartości, łatwe zapominanie o przeżywanych trudnościach, wyrozumiałość, tolerancyjność wobec inności drugiego człowieka, brak tendencji korygowania zachowania innych ludzi, ufność a czasem nawet naiwna ufność wobec drugiego człowieka.

Osoby te odznaczają się łatwością kontaktów społecznych, pewną beztroską, poczuciem odprężenia, ale także małą ambicją i małym wysiłkiem w dążeniu do celu.

M

PRAKTYCZNOŚĆ - NIEKONWENCJONALIZM

M+ określane terminem AUTIA, który odnosi się do myślenia „wewnętrznie autonomicznego”, co oznacza, że osoby te cechują zachowania niekonwencjonalne, pogrążanie się w ideach, marzeniach, planach kosztem realności dnia codziennego.

Innymi cechami są: bogata i żywa wyobraźnia, twórcza osobowość, nastawienie na osiągnięcia, ale od czasu do czasu daje się obserwować histeryczna gra „rezygnacji”, która jest formą zwracania na siebie uwagi i oczekiwania, że ktoś tej „rezygnacji” nieprzyjmie.

Osoby te czują się nieakceptowane w grupach, ale nie zależy im na tym. Wysuwają dobre pomysły, odrzucane po pewnym czasie z uwagi na ich nierealność.

Osoby te mają bardzo intensywne wewnętrzne życie psychiczne, mogą zatem robić wrażenie, że są wewnętrznie spokojne, mają do siebie zaufanie, nie kłopoczą się praktycznymi problemami, mają jednak wyższy wewnętrzny lęk i niepokój. Na[rzemiennie cieszą się wewnętrzną głębią, ale przechodzą do niedojrzałych histerycznych reakcji, wymagając od otoczenia uwagi.

M- określane terminem PRAXERNIA odnosi się do „troski o sprawy praktyczne”, charakteryzuje osoby konwencjonalne, kierujące się praktycznymi potrzebami, zaangażowane w różne sprawy dnia codziennego, prozaiczne, unikające spraw niepewnych i odległych trzymające się ziemi i konkretu, zatroskane, ale stabilne.

N

NAIWNOŚĆ - BYSTROŚĆ

N+ charakteryzuje osobę prezentującą dobre maniery towarzyskie, myślącą i refleksyjną, inteligentną, ambitną, lecz niepewną siebie, posiadającą dobry wgląd we własne problemy i problemy innych ludzi, posiadającą zainteresowania estetyczne i zmienne poglądy. (czynnik ten dość wysoko koreluje z inteligencją i dominacją).

N- charakteryzuje osobę towarzyską, o bogatej i gorącej emocjonalności, romantyczną, łatwo angażującą się w kontakty osobiste, spontaniczną w działaniu, o małym wglądzie, zawsze zadowoloną, z naiwną ufnością w stosunku do ludzi i tolerancyjnością.

O

SKŁONNOŚĆ DO OBWINIANIA SIEBIE

O+ osoby te mają poczucie, że brak im stabilności, czują się bardzo zmęczone uczestniczeniem w wielu angażujących sytuacjach, częste zatroskanie utrudnia im sen, czują się niezdolne do stawiania czoła trudnościom dnia codziennego, łatwo ulegają zniechęceniu i mają niejasne poczucie winy, są skłonne do litowania się nad sobą samym. Uważają, że ludzie nie żyją moralnie, wolą czytać książki i spokojne zajęcia. Często to ludzie religijni i pobożni. Spotyka się w tej grupie różne cechy hipochondryczne albo neurasteniczne z dominującym lękiem i niepokojem.

Osoby O+ czują się nieakceptowane przez grupę, uważa się ich za ludzi nieśmiałych, nie są efektywnymi mówcami. Wybierają niewielu przyjaciół i starają się uzyskać korzyści z konformizmu.

Wysokie O+ pojawia się w sytuacji przekraczania prawa lub w kryzysach, szczególnie w kryzysach religijnych.

O- osoby te mają zaufanie do siebie, są radosne, spokojne, nie mają nadmiernej wrażliwości , nie zwracają uwagi na to czy są akceptowane czy nie, są obojętne, mało troskliwe, nie mają lęków i preferują podejmowanie prostych zadań. Są z siebie zadowolone

Q1

KONSERWATYZM - RADYKALIZM

Q1+ RADYKAŁOWIE – mają przewagę myślenia analitycznego i charakteryzują się swobodą wyrażania niepopularnych poglądów, lubią eksperymentować.

Mają dużo wiadomości, mają mniejsze tendencje do moralizowania, lecz są bardziej skłonni do rewolucyjnych poglądów. Częściej łamią tradycyjne poglądy i zasady, mają tendencje przywódcze, są bardziej aktywni w dyskusjach, ale są jednocześnie bardziej krytyczni.

Q­­1- to osoby konserwatywne, charakteryzują się respektowaniem zastanych poglądów, postawą tolerancyjną wobec tradycjonalnych poglądów.

Q2­

SAMOWYSTARCZALNOŚĆ I NIEZALEŻNOŚĆ

Q2+ to osoby samowystarczalne, które wolą podejmowanie własnych decyzji niż podporządkowanie się decyzjom innych. Są spostrzegane jako przyzwyczajone do samodzielnego kierowania sobą i kierowania się własnym zdaniem. Źle czują się w grupie, nie integrują się z grupą, podejmują niezależnie własne decyzje nie licząc się z innymi, dlatego często są odrzucane.

Q2- cechują się łatwością nawiązywania kontaktów społecznych i łatwością poddawania się woli przywódcy. Charakteryzują się uzależnieniem od grupy, liczą się z opinią innych.

Q3

WEWNĘTRZNA INTEGRACJA OSOBOWOŚCI

Czynnik ten reprezentuje siłę z jaką człowiek troszczy się o siebie samego, czy człowiek ma właściwą postawę wobec siebie samego, czy siebie akceptuje, czy dba o zdobycie dobrego imienia w społeczności.

Q3+ wykazują społecznie aprobowane cechy osobowości, mają silną wolę oraz samokontrolę, odznaczają się szacunkiem i troską wobec innych, dbają o dobrą opinię społeczną, zachowują poprawną etykietę towarzyską.

Utrzymują bliskie kontakty z osobam...