Krtań ver1.pdf

(79 KB) Pobierz
© Copyright by $taś
Krtań
Z a p a l e n i a i z m i a n y n i e n o w o t w o r o w e
Zapalenie krtani
· Zapalenia krtani to najczęstsze choroby tego narządu.
o
Rzadko jest to izolowane zapalenie krtani, na ogół jest ono częścią zapalenia górnych dróg oddechowych
(rhino-pharyngo-laryngo-trecheo-bronchitis)
· Etiologia:
o
wirusy,
bakterie,
§ Haemophilus influenzae
§ Paciorkowce β-hemolizujące
§ Wirus paragrypy typ 1 i 2
o
czynniki chemiczne,
o
następstwo odczynów alergicznych
§ kurz, sierść zwierząt itp.
o
następstwo palenia tytoniu,
o
w przebiegu chorób zakaźnych (np. gruźlicy)
o
· Przy ostrych zapaleniach występują
§ Przekrwienie,
§ obrzęk i wysięk
§ gęsta śluzowa wydzielina
może to – szczególnie u noworodków i dzieci - znacznie upośledzać drożność (masywny obrzęk krtani)i
spowodować zagrażającą życiu duszność
§ Masywny obrzęk nagłośni występuje szczególnie w ostrym zapaleniu nagłośni (epiglottitis acuta)
powodowanym przez bakterie
§ W następstwie reakcji anafilaktycznej dochodzi do obrzęku nagłości, podstawy języka i hypopharynx.
o
· Zespół krupu
o
Mówi się o nim w ciężkiej postaci zapalenia krtani i tchawicy (laryngotracheitis)
Zapalenie to powoduje nagły obrzęk krtani, tchawicy i oskrzeli à zwężenie krtani i utrudnienie przepływu
powietrz objawiające się świstem wdechowym (stridor), chrypką i kaszlem.
o
stanowi zagrożenie życia i może wymagać intubacji lub tracheotomii.
o
o
Zmiany te występują szczególnie łatwo u noworodków i małych dzieci u których krtań jest mała, a tchawica
wąska.
W zakażeniu wirusami paragrypy krtań i tchawica zostają dodatkowo zwężone przez złuszczający się martwiczo
zmieniony nabłonek
o
· Palenie papierosów jest przyczyną przewlekłego zapalenia krtani, na podłożu którego może dojść do neoplazji
wewnątrznabłonkowej, z której może rozwinąć się inwazyjny rak płaskonabłonkowy krtani
V1
- 1 -
818119957.013.png 818119957.014.png 818119957.015.png 818119957.016.png 818119957.001.png 818119957.002.png
 
© Copyright by $taś
Guzek krtani
· Nodulus laryngis
· Inaczej zwany też guzkiem śpiewaczym
· To nienowotworowa zmiana odczynowe powstająca w następstwie przeciążenia strun głosowych
o
Palenie tytoniu zwiększa ryzyko
· Najczęściej u dorosłych mężczyzn na strunach głosowych bliżej spoidła przedniego
· Głównym objawem jest chrypka
· Wyróznia się 5 typów histologicznych
o Obrzękowo-śluzowaty
o Włóknisty
o
Szklisty
Naczyniowy
o
Mieszany
o
Owrzodzenie i ziarniniak pointubacyjny
· ulceratio et granulatio post intubationem
· zwane też zmianami kontaktowymi
· to rzadkie następstwo zwykle długotrwałych intubacji
· typowo występują w tylnej 1/3 strun głosowych
· mikroskopowo widoczne jest owrzodzenie pokryte martwicą, pod którą znajduje się ziarnina nieswoista (nie jest to typowy
ziarniniak)
· do czynników usposabiających należą:
o
refluks żołądkowo-przełykowy
nadużywanie głosu
o
palenie tytoniu
o
o
alkoholizm
Ziarniniak teflonowy
· teflonoma
· spotykany jest jako następstwo wstrzyknięcia tzw. pasty teflonowej (teflon + gliceryna) do porażonej struny głosowej ze
zmianami zanikowymi u chorych z jednostronnym porażeniem struny głosowej.
o
Zabiegu tego dokonuje się w celu poprawy funkcji głośni
N o w o t w o r y ł ła g o d n e
· ponad 80% nowotworów łagodnych stanowią brodawczaki
· nowotwory łagodne pochodzenia mezenchymalnego stanowią 8-17% wszystkich łagodnych nowotworów krtani
o
najczęstsze
§ guz ziarnistokomórkowy
§ naczyniak
§ nerwiakowłókniak
§ tłuszczak
§ chrzęstniak
§ rhabdomyoma
Brodawczak i brodawczakowatość
· Papilloma et papillomatosis
· Mogą być pojedyncze lub mnogie, rogowaciejące lub nierogowaciejące
· Brodawczaki nierogowaciejące
o Głównie u dzieci i młodych osób
o
Jako zmiany pojedyncze lub mnogie (papillomatosis juvenilis)
Tendencja do częstych nawrotów po wycięciu
o
Wywołane infekcją HPV typ 6 i 11
o
o
Bardzo rzadko złośliwiej
Mogą ulegać samoistnej regresji w czasie pokwitania
o
· Brodawczak rogowaciejący
o Głównie u dorosłych
V1
- 2 -
818119957.003.png 818119957.004.png 818119957.005.png 818119957.006.png 818119957.007.png
© Copyright by $taś
Zwykle jako zmiana pojedyncza
o
Czasem nawroty
o
Brak związku z HPV
o
Możliwa transformacja złośliwa
o
· Brodawczakowatość nawrotowa układu oddechowego
o
Dawniej zwana brodawczakowatością młodzieńczą (papillomatosis juvenilis)
§ Bo w 66% choroba rozpoczyna się przed 15 rż
Występowanie nawracających brodawczaków nierogowaciejących związanych z HPV (infekcja HPV zwykle w
czasie porodu)
o
o
Oprócz krtani zmiany też w jamie ustnej, tchawicy, oskrzelach
Dzieci z brodawczakowatością nawrotową są zwykle
§ Dziećmi matek-nastolatek
§ Dziećmi pierworodnymi
§ Urodzone drogami naturalnymi
o
Z m i a n y p r e k u r s o r o w e z k t ó r y c h m o ż że r o z w i nąć s ię r a k
p ł ła s k o n a b ł ło n k o w y i n w a z y j n y
Neoplazja wewnątrzpłaskonabłonkowa
· Neoplasia intraplanoepithelialis
· Ang. Squamous intraepithelial neoplasia – SIN
· SIN dużego stopnia występuje najczęściej na fałdach głosowych (szczególnie w 1/3 przedniej części) jako zmiana
pojedyncza lub wieloogniskowa
· Spektrum zmian w nabłonku wielowarstwowym płaskim krtani:
o
Hiperplazja à hiperplazja atypowa à neoplazja wewnątrzpłaskonabłonkowa (małego à dużego stopnia) à
rak z mikroinwazją à rak z powierzchowną inwazją à rak z głęboką inwazją
· Zmiany śródnabłonkowe w krtani przybierają postać ograniczonych białawych lub zaczerwienionych pogrubiałych
ognisk z rogowaceniem na powierzchni (rogowacenie białe – leukoplakia)
o
które mogą mieć gładką lub nierówną, a czasem brodawkowatą powierzchnię.
jakakolwiek klinicznie zauważalna zmiana nabłonka krtani, budząca podejrzenie leukoplakii powinna być
zbadana histopatologicznie, dlatego że w badaniu histopatologicznym zmiany te mogą okazać się:
o zmianami nienowotworowymi (hiperplazja)
o śródnabłonkową neoplazją stopnia małego lub dużego,
o
o
nawet naciekającym rakiem
· W obrazie mikroskopowym SIN bardzo podobna do tej występującej w szyjce macicy, ale:
o
SIN dużego stopnia rzadko występuje w krtani
W przeciwieństwie do szyjki macicy, dojrzewanie (rogowacenie) warstw powierzchownych występuje często w
krtani również w SIN dużego stopnia
o
W krtani i gardle wyróżniamy neoplazje wewanątrznabłonkową typu:
· Rozrostowego (rogowaciejącego)
o
o
Występuje w nabłonku z rogowaciejącą hiperplazją
Ryzyko progresji do raka inwazyjnego jest większe niż w SIN dużego stopnia
o
Zmiany dają kliniczny obraz leukoplakii
o
· Zanikowego (atrophic SIN)
o
Występuje w nabłonku atroficznym, cienkim bez lub z niewielkimi cechami
rogowacenia, ale z cechami dużego stopnia polimorfizmu (atypii) komórek i jąder
na całej jego grubości
o
Klinicznie zmiany dają obraz erytroplakii
Bardzo duże ryzyko progresji do raka inwazyjnego
o
SIN krtani charakteryzuje nie tylko proliferacja niedojrzałych komórek w pośredniej i górnej warstwie nabłonka,
ale także nadmierna rogowacenie komórek dolnych warstw nabłonka lub ogniskowe przedwczesne
rogowacenie (perły rogowe)
o
W SIN dużego stopnia występują duże zaburzenia rogowacenia komórek i dojrzewania pod postacią
§ Proliferacji komórek niedojrzałych powyżej warstwy podstawnej i przypodstawnej
§ Dyskeratozy w dolnych warstwach nabłonka – ogniskowej lub rozlanej
o
V1
- 3 -
818119957.008.png 818119957.009.png
© Copyright by $taś
§ Obecność dużych, hiperchromatycznych polimorficznych jąder w górnych warstwach nabłonka
· Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu
· Najczęstszym objawem klinicznym jest chrypka
· SIN dużego stopnia leczy się endoskopowym usunięciem (ang. Stripping) błony śluzowej zajętej okolicy z lub bez ablacji
laserowej uzyskując ok. 75% wyleczeń
N o w o t w o r y k r t a n i
Rak krtani (Carcinoma laryngis)
· Rak jest najczęstszym nowotworem złośliwym krtani
· Podział
o
w około 95-98% przypadków jest to rak płaskonabłonkowy
· Inne postacie histologiczne raka
· adenocarcinoma
o
bardzo rzadkie
to nowotwór typowy dla ś inianek (który może wystąpić w oko icy nad- i
podgłośniowej)
o
o
inne nowotwory złośliwe bardzo rzadkie
· chłoniaki,
· czerniaki,
· mięsaki à chondrosarcoma
· Epidemiologia
o
Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu
· Palenie tytoniu – szczególnie raka głośni i okolicy podgłośniowej
o
Drugim z kolei czynnikiem ryzyka jest alkohol
· Alkohol zwiększa ryzyko przede wszystkim raka dna jamy ustnej i okolicy nad- i podgłośniowej
Do czynników ryzyka zalicza się też
· Infekcje HPV
· Ekspozycje na promieniowanie jonizujące w przeszłości
· Niedobór witamin A i C oraz żelaza
· Czynniki genetyczne
o
Rak krtani należy do tych nowotworów, którym można zapobiegać. Gdyby wyeliminować palenie tytoniu i
picie alkoholu, 90% raków krtani nigdy by się nie pojawiło
o
· Makroskopowo raki krtani widoczne są jako białawe zgrubienie, owrzodzenie lub polipowato-grzybiasty egzofityczny guz
· W zależności od lokalizacji wyróżniamy:
o
Raki nadgłośniowe – 30-35% przypadków
§ W momencie rozpoznania są już zwykle dość duże
§ Mają tendencje do wzrostu typu rozpychającego
§ Mikroskopowo to zwykle średnio lub nisko zróżnicowane raki płaskonabłonkowe
· Większość bierze początek w nagłośni (ok. 45-55%) , pozostałe w fałdach głosowych rzekomych (12-
33%) , fałdach nalewkowo-nagłośniowych (8-21%)
o Głośniowe – 60-65%
· Większość raków powstaje w przedniej połowie fałdu głosowego , a w spoidle tylnym są niezwykle
rzadkie
· Mikroskopowo są to zwykle dobrze lub średnio zróżnicowane raki płaskonabłonkowe które rosną w
sposób naciekający lub rozprężający
· Rak głośni pozostaje dość długo zlokalizowany w okolicy w której powstaje, ponieważ w fałdach
głosowych znajduje się niewiele naczyń chłonnych i gruczołów surowiczo-śluzowych.
· Dlatego wcześnie rozpoznany może być wyleczony
· Naciekając poza fałdy głosowe rak najpierw nacieka i usztywnia mięsień głosowy.
V1
- 4 -
818119957.010.png
© Copyright by $taś
Podgłośniowe – 1-5%
· Występują najrzadziej
· Rosną w sposób naciekający, mikroskopowo są zwykle nisko zróżnicowane
· Najczęściej chorzy demonstrują duszność i stridor
· Guz może naciekać tarczycę i przedkrtaniowe węzły chłonne, rzadziej nacieka do tyłu ścianę
przełyku i tchawicy
· Odsetek pięcioletnich przeżyć jest najniższy ze wszystkich raków krtani
o
o
Tzw raki transgłośniowe to nowotwory, które poprzez kieszonki krtaniowe naciekają nadgłośnię i głośnię, a
niekiedy i podgłośnię
Większość raków płaskonabłonkowych to raki o średnim stopniu zróżnicowania z ogniskami rogowacenia
(carcinoma planoepitheliale keratodes)
o
· Postacie histologiczne
o
Rak z mikroinwazją
· carcinoma planoepitheliale microinvasivum
· To rak z niewielką inwazją, którą określa się jako naciekanie na głębokość 0,5-2 mm poniżej błony
podstawnej sąsiadującego nabłonka bez inwazji naczyń krwionośnych lub limfatycznych
· W błonie śluzowej głośni znajdują się nieliczne naczynia limfatyczne, więc prawdopodobieństwo
rozsiewu jest małe
· Zabieg usunięcia go można ograniczyć do usunięcia błony śluzowej z następową kontrolą lub rtgth
Rak z powierzchowną inwazją
· To odpowiednik raka wczesnego żołądka lub powierzchownego w przełyku, występujący w krtani i w
hypopharynx
· Rozrasta się powierzchownie, tzn. nacieka tylko lamina propria błony śluzowej, nie nacieka mięśni ani
chrząstki, bez przerzutów w szyjnych węzłach chłonnych
o
Raki inwazyjne (z głęboką inwazją)
· To rak z głęboką inwazją, który nacieka poza lamina propria błony śluzowej
o
o
(Błona śluzowa składa się z dwóch zasadniczych warstw: nabłonka i pokrytej
przezeń tkanki łącznej zwanej blaszką właściwą (lamina propria) zawierającej
naczynia krwionośne i limfatyczne, nerwy, często różne receptory, gruczoły czy
mięśnie gładkie )
Rak wrzecionowatokomórkowy
· carcinoma fusocellulare
· Synonimy:
o
carcinoma planoepitheliale fusocellulare,
carcinoma sarcomatoides,
o
o
carcinoma metaplasticum,
o
carcinosarcoma
· To dwufazowy nowotwór złośliwy zbudowany w większości z mięsakopodobnego komponentu
wrzecionowatokomówkowego (wykazującego cytologiczne cechy złośliwości) oraz – zwykle nielicznych – gniazd
komórek raka płaskonabłonkowego inwazyjnego lub neoplazji śródpłaskonabłonkowej dużego stopnia (carcinoma in
situ)
· Najczęściej występuje na fałdach głosowych
· Biologiczna natura tych nowotworów jest przedmiotem kontrowersji.
o
Większość dowodów wskazuje na ich monoklonalne pochodzenie z komórek nabłonkowych, wykazujących
dwukierunkowe różnicowanie. Według innych teorii może być to
§ Rak płaskonabłonkowy z reaktywnym (łagodnym) wrzecionowatym podścieliskiem
§ Rak płaskonabłonkowy, którego komórki mają kształt wrzecionowaty
§ Carcinosarcoma,
· czyli mieszany nabłonkowo-mezenchymalny nowotwór złośliwy,
· jego obydwa komponenty są wymieszane, chociaż nowotwór wywodzi się z jednej
transformowanej komórki
§ Guz kolizyjny w którym rak płaskonabłonkowy rośnie obok mięsaka
· Niemieszają się
· Powstały niezależnie od siebie
Rak brodawkowaty
· carcinoma verrucosum
V1
- 5 -
818119957.011.png 818119957.012.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin