Oko ver2.pdf

(425 KB) Pobierz
© Copyright by $taś
Choroby gałki ocznej i oczodołu
OCZODOŁU
Urazy gałki ocznej i narządów dodatkowych oka
· Najczęstszą postacią urazu oczodołu jest stłuczenie oczodołu (commotio orbitae), któremu zwykle towarzyszą zmiany
krwotoczne, np. podspojówkowe lub podskórne ogniska krwotoczne.
o
Może wystąpić krwiak pozagałkowy (haematoma retrobulbare),
· Wytrzeszcz tętniący powstaje wskutek uszkodzenia przebiegającego przez zatokę jamistą odcinka tętnicy szyjnej
wewnętrznej
· Przy uszkodzeniu blaszki oczodołowej kości sitowej powietrze z zatok sitowych przedostaje się
o
do oczodołu (odma oczodołowa) powodując wytrzeszcz
pod skórę (rozedma (odma) podskórna).
o
· Urazy (np. gwałtowny ucisk kciuka na gałkę od strony skroniowej (tzw. cios Apaczów) mogą powodować zwichnięcie
gałki ocznej (luxatio bulbi oculi) do przodu.
V2
- 1 -
818119428.008.png 818119428.009.png 818119428.010.png 818119428.011.png 818119428.001.png
 
© Copyright by $taś
· Ciała obce mogą powodować urazy bezpośrednio lub wskutek ostrych lub przewlekłych, także zarniniakowych
odczynów zapalnych.
· Następstwem urazu mechanicznego gałki ocznej mogą być m.in.
o zaćma pourazowa (cataracta posttraumatica), najczęściej w postaci zaćmy gwiaździstej (cataracta stellata),
o pourazowe odwarstwienie siatkówki,
o martwica siatkówki wskutek pourazowego jej obrzęku,
o jaskra,
o zwichnięcie soczewki (luxatio lentis)
o pęknięcie gałki ocznej.
· Oparzenia chemiczne kwasami, zasadami jak również środkami łzawiącymi i drażniącymi mogą powodować
uszkodzenia różnego stopnia:
o
od małego (I stopień)
§ przejrzysta rogówka, brak objawów niedokrwienia przyrąbkowego
do bardzo ciężkiego (IV) głębokiego uszkodzenia
§ cała rogówka biała, matowa
§ uszkodzenie to powoduje włóknikowe zapalenie tęczówki, zablokowanie kąta przesączania gęstym
wysiękiem, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, nadprodukcję cieczy wodnistej wskutek
podrażnienia ciała rzęskowego i jaskrę wtórną
o
Wrodzone zaburzenia rozwojowe
Embriopatie infekcyjne
· Wrodzone zaburzenia rozwojowe
o
Choroby zakaźne u kobiety w ciąży mogą spowodować zmiany narządzie wzroku u płodu i noworodka m.in. w:
· cytomegalii,
· toksoplazmozie,
· kile,
· różyczce
W kile wrodzonej
§ Typową zmianą jest zapalenie śródmiąższowe rogówki (keratitis interstitialis), które pojawia się zwykle
jednostronnie
· W rogówce obserwuje się obrzęk i nacieki z komórek plazmatycznych i limfocytów oraz
wnikanie naczyń krwionośnych do przodu od błony Descemata
· Po okresie kilku do kilkunastu tygodni stan zapalny ustępuje, a pozostają tylko naczynia
zwykle niezawierające krwi
o
W różyczce wrodzonej
§ Występują:
· zaćma,
· jaskra
· zaburzenia budowy tęczówki
o
§ Najbardziej charakterystyczną cechą tego zespołu są występujące na przemian zmiany zanikowe i
przerostowe nabłonka barwnikowego siatkówki.
§ W wieku młodzieńczym pod siatkówką może występować neowaskularyzacja . Opisane zmiany w
badaniu oftalmoskopowym dają charakterystyczny obraz ziaren soli i pieprzu
§ Wirusy różyczki mogą przetrwać w soczewce przez lata i w czasie operacji zaćmy może dojść do
zakażenia innych struktur anatomicznych oka (endophthalmitis, uveitis)
§ W obrazie mikroskopowym cechą charakterystyczną zaćmy w różyczce jest obecność jąder
komórkowych w tych miejscach soczewki, w których one zwykle nie występują
§ W różyczce wrodzonej tęczówka nie rozszerza (rozkurcza) się prawidłowo. Powodem tego jest
· Przewlekłe nieziarniniakowe zapalenie podścieliska tęczówki
· niedorozwój mięśnia rozwieracza źrenicy
Wrodzone zaburzenia chromosomowe
o
Niektóre wrodzone zaburzenia chromosomowe są związane ze zmianami narządu wzroku
§ Trisomia 13
§ Trisomia 21
V2
- 2 -
818119428.002.png 818119428.003.png 818119428.004.png
© Copyright by $taś
Zmiany w narządzie wzroku w przebiegu chorób ogólnoustrojowych
· Zmiany w narządzie wzroku w przebiegu chorób ogólnoustrojowych
o
Spojówka
§ Plamki Bitota
· w niedoborze witaminy A
§ Teleangiektazje
· w ataxia teleangiectatica
§ Zapalenie ziarniniakowe
· w sarkoidozie
§ suchość spojówek (i rogówek)
· W chorobach o podłożu autoimmunologicznym (polyarteritis nodosa, artheritis
rheumatoidea, SLE, zespół Sjogrena),
· w łuszczycy
· w awitaminozie A
o
Powieki
§ xanthoma
· w przebiegu hiperlipoproteinemii, szczególnie typu I, II i V
§ zmarszczki nakątne
· widoczne są w szeregu wrodzonych zespołów genetycznych uwarunkowanych,
o
w zespole Downa,
Ehlersa-Danlosa,
o
Turnera,
o
Klinefeltera,
o
o
u chorych z delecją krótkiego ramienia chromosomu 5 i 18 lub długiego ramienia
chromosomu 13
Rogówka
§ zmętnienie rogówki
· występuje w niektórych chorobach metabolicznych, np.
o
o
w pewnych mukopolisacharydozach,
w rodzinnie występującym niedoborze HDL (choroba Tangiera),
o
§ pierścienie Kaysera-Fleischera
· widoczne są w deganeratio hepatolenticularis (choroba Wilsona),
§ arcus senilis (lipoidem) w hiperlipoproteinemii typu II i IV,
§ amyloid odkłada się w rogówce we wrodzonej neuropatii amyloidowej typu IV.
§ Keratopatia pasmowa
· W sarkoidozie,
· chorobie Stilla,
· chorobie Marie-Strumpell
· w nadczynności przytarczyc
§ W przebiegu szpiczaka mnogiego mogą pojawić się w rogówce krystaliczne złogi
o
Naczyniówka
§ W zespole Sturge-Webera mogą powstać w niej naczyniaki
o Tęczówka
§ Brak tęczówki (aniridia)
· może wystąpić u chorych z guzem Wilma,
§ neowaskularyzacja tęczówki
· w cukrzycy,
· w niedokrwieniu spowodowanym zwężeniem tętnicy szyjnej
§ Heterochromia tęczówki
· w zespole Waardenburga-Kleina
o
Zespół Waardenburga – grupa kilku, genetycznie uwarunkowanych zespołów wad.
Łączy je różnego stopnia niedosłuch czuciowo-nerwowy, plamy bielacze na skórze,
jasne i niekiedy różnobarwne tęczówki oraz występowanie jasnego pasma włosów.
V2
- 3 -
 
© Copyright by $taś
Soczewka
§ Zwichnięcie soczewki
· w zespole Marfana lub Ehlersa-Danlosa
o
§ Zaćma
· w cukrzycy,
· galaktozemii,
· hipokalcemii
· wrodzonej różyczce,
· chorobie Fabry’ego
· w szeregu zespołów, m.in. w trisomii 13 i 21, zespol Alporta, Sturge-Webera
o
Siatkówka
§ Haemangioblastoma retinae
· charakterystycznie występuje w zespole von Hoppel-Lindau,
§ mikrotętniaki w cukrzycy i makroglobulinemii,
§ neowaskularyzacja w cukrzycy i w anemii sierpowatokrinkowej,
§ hamartoma w stwardnieniu guzowatym,
§ „kłębki waty” w nadciśnieniu złośliwym, cukrzycy, niedokrwistości złośliwej i chorobach kolagenowych.
§ W naczyniach siatkówki spotykamy zatory tłuszczowe (np. wskutek złamania kości długich),
bakteryjne (w endocarditis bacterialis) lub spowodowane materiałem zakrzepowym oderwanym od
zakrzepów przyściennych lewej połowy serca
§ Do ważnych przyczyn retinopatii zaliczamy cukrzycę i nadciśnienie Retinopatia barwnikowe może być
następstwem chorób zakaźnych, m.in. odry, cytomegalii, różyczki, duru brzusznego, toksoplazmozy,
kiły
o
Zażółcenie twardówki występuje w żółtaczce i niektórych chorobach wątroby
P o w i e k i i s p o j ó w k i
Zapalenie powiek
· Blepharitis
· Rodzaje
o Jęczmień (hordeolum)
§ Czyli ostre, bolesne, ropowicze zapalenie powiek
· Gdy dotyczy gruczołu Meiboma to jęczmień wewnętrzny
· Gdy dotyczy gruczołu Zeisa to jęczmień zewnętrzny
Gradówka (chalazion)
§ To zapalenie ziarniniakowe (ziarniniak resorpcyjny) wokół gruczołów powiek widoczne pod postacią
bezbolesnego zgrubienia
o
· U osób starszych lub u chorych z zaburzeniami metabolizmu lipidów (np. w pierwotnej marskości wątroby lub w rodzinnej
hipercholesterolemii) w powiekach, szczególnie w okolicy przyśrodkowej, spotkać można żółtawe zgrubienia zwane
żółtakami (xanthelasma) utworzone przez liczne makrofagi zawierające w cytoplazmie lipidy
Zapalenie spojówek
· conjunctivitis
· To najczęstsze schorzenie oczu
· Manifestuje się zaczerwienieniem spojówek oraz wysiękiem , który może być surowiczy, włóknikowy, ropny lub
krwotoczny w zależności od czynnika etiologicznego
· Podział
o
Niezakaźne zapalenia spojówek
· zapalenia spojówek proste ,
o
wywołują je różnorodne czynniki fizyczne (np. UV, pyły), chemiczne,
nieskorygowane wady wzroku (np. nadwzroczność, starczowzroczność, zła korekcja
okularowa), a także długotrwały brak snu
o
morfologicznie stwierdza się przekrwienie spojówki powiekowej i gałkowej bez
patologicznej wydzieliny, jednak ten tym zapalenia ułatwia powstawanie powikłań
pod postacią zakażeń mikroorganizmami
V2
- 4 -
818119428.005.png 818119428.006.png 818119428.007.png
© Copyright by $taś
· zapalenie spowodowane nieprawidłowościami filmu łzowego ,
o
prowadzi do zespołu suchego oka i występuje zwykle łącznie z zapaleniem rogówki
(keratoconjunctivitis sicca)
· zapalenia alergiczne
o
mogą być ostre lub przewlekłe, nawracające
o
alergiczne atopowe zapalenie spojówek (conjunctivitis allergica)
§ to zapalenie ostre, obustronne, wywołane najczęściej uczuleniem na leki
podawane miejscowo lub na kosmetyki.
§ Płyny służące do przechowywania soczewek kontaktowych też mogą być
źródłem alergicznego zapalenia (tzw. Górnego rąbkowego zapalenia
spojówek i rogówki)
Przewlekłe nawracające zapalenie alergiczne spojówek
§ Występuje u osób z katarem siennym, uczulonych na pyłki kwitnących
raw, a także u dziec , szczególnie u chłopców, przed okresem
pokwitania, w okresie wiosenno-letnim (wiosenne zapalenie spojówek –
conjunctivitis vernalis)
o
· zapalenia autoimmunologiczne
o
spotykane w przebiegu rumienia wielopostaciowego (erytema multiforme maior)
do rzadkich reakcji autoimmunologicznych należy też oczna pęcherzyca rzekoma
(pemphigoidus ocularis) , która występuje bez uchwytnej przyczyny u starszych
kobiet, prowadząc do rogowacenia komórek nabłonka, zmętnienia rogówki i
ślepoty
o
o
zapalenia spojówek wywołane zakażeniami
§ zapalenia bakteryjne
· to najczęściej zapalenia ostre, ropne lub surowiczo-ropne
· ropne zapalenie spojówek (conjunctivitis purulenta) u noworodków może być
spowodowane zakażeniem przez Neisseria gonorrhoeae (zapalenie spojówek rzeżączkowe)
lub Chlamydia przy przejściu przez kanał rodny.
o
Cechą charakterystyczną jest silny ropotok (pyorrhoea), obrzęk powiek i
powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.
Wysięk zapalny, który powoduje zaciśnięcie okołorąbkowych naczyń krwionośnych
odżywiających rogówkę, oraz działanie enzymów proteolitycznych dwoinek
rzeżączki prowadzi do martwicy i perforacji rogówki z następowym zapaleniem
wnętrza gałki ocznej (panophthalmitis) i ślepotą.
§ obecnie tego rodzaju powikłania są niezwykłą rzadkością ze względu na
obowiązek profilaktycznego podawania do worka spojówkowego obu
oczu każdego noworodka 1% roztworu azotanu srebra ( zabieg Credego )
o
· gronkowiec złocisty (staphylococcus aureus),
o
wywołuje około 50% surowiczo-ropnych zapaleń spojówek,
· streptococcus pyogenes i streptococcus pneumoniae
· klinicznie ostre zapalenia bakteryjne spojówek charakteryzują się:
o
Przekrwieniem
Uczuciem obecności piasku pod powiekami
o
Obecnością wydzieliny ropnej lub śluzowo-ropnej
o
§ Zakażenia wirusowe
· Adenowirusy à nagminne zapalenie spojówek i rogówki (keratoconjunctivitis epidemica
· HSV typ 1 à zapalenie spojówek opryszczkowe (conjunctivisis herpetica)
· Varicella zoster à zapalenie spojówek w przebiegu zakażenia herpes zoster ophthalmicus
§ Chlamydia
· wywołują jaglicę (chlamydia trachomatis) oraz zapalenie wtrętowe spojówek u
noworodków i dorosłych (chlamydia oculogenitalis)
o
U dorosłych do zapalenia wtrętowego spojówek dochodzi bezpośrednio u osób z
zapaleniem szyki macicy lub cewki moczowej spowodowanej przez chlamydia
oculogenitalis lub pośrednio przy korzystaniu z basenów kąpielowych, w których
woda nie jest chlorowana
· U starszych dzieci lub u dorosłych chlamydia mogą wywoływać zapalenie grudkowe
(conjunctivitis follicularis)
o
Występuje tutaj przerost grudek chłonnych w spojówce z obecnością wydzieliny
śluzowo-ropnej, któremu towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.
V2
- 5 -
Zgłoś jeśli naruszono regulamin