309_Ustawa o drogach publicznych.pdf

(84 KB) Pobierz
Ustawa o drogach publicznych
USTAWA
z dnia 21 marca 1985 r.
o drogach publicznych.
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne.
Art. 1. Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii
dróg, z której moŜe korzystać kaŜdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami
określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.
Art. 2. 1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące
kategorie:
1) drogi krajowe,
2) drogi wojewódzkie,
3) drogi powiatowe,
4) drogi gminne.
2. Ulice leŜące w ciągu dróg wymienionych w ust. 1 naleŜą do tej samej kategorii co te drogi.
3. Drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy określone w
warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi i ich usytuowanie.
Art. 2a. 1. Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu
województwa, powiatu lub gminy.
Art. 3. Drogi publiczne ze względu na stopień dostępności i obsługi przyległego terenu dzielą się
na:
1) drogi ogólnodostępne,
2) drogi ekspresowe,
3) autostrady.
Art. 4. UŜyte w ustawie określenia oznaczają:
1) droga lub pas drogowy - wydzielony pas terenu, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz do
ruchu pieszych, wraz z leŜącymi w jego ciągu obiektami inŜynierskimi, placami, zatokami postojowymi
oraz znajdującymi się w wydzielonym pasie terenu chodnikami, ścieŜkami rowerowymi, drogami
zbiorczymi, drzewami i krzewami oraz urządzeniami technicznymi związanymi z prowadzeniem i
zabezpieczeniem ruchu,
2) ulica - drogę na terenach zabudowy miast i wsi, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych
komunikacji miejskiej, wydzieloną liniami rozgraniczającymi, która jest przeznaczona do obsługi
bezpośredniego otoczenia oraz umieszczania urządzeń technicznych nie związanych z ruchem
pojazdów lub pieszych,
3) jezdnia - część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów,
4) korona drogi - jezdnię z poboczami, zatokami autobusowymi, a przy drogach dwujezdniowych -
równieŜ z pasami awaryjnego postoju i pasem dzielącym jezdnie,
5) droga ekspresowa - drogę przeznaczoną wyłącznie dla ruchu pojazdów samochodowych i nie
obsługującą przyległego terenu:
a) wyposaŜoną w jedną lub dwie jezdnie,
b) posiadającą wielopoziomowe skrzyŜowania z przecinającymi ją innymi drogami komunikacji, z
dopuszczeniem wyjątkowo jednopoziomowych skrzyŜowań z drogami publicznymi,
c) wyposaŜoną w urządzenia obsługi podróŜnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla
uŜytkowników drogi,
6) autostrada - drogę przeznaczoną wyłącznie dla ruchu pojazdów samochodowych i nie obsługującą
przyległego terenu:
a) wyposaŜoną przynajmniej w dwie trwale rozdzielone, jednokierunkowe jezdnie,
b) posiadającą wielopoziomowe skrzyŜowania ze wszystkimi przecinającymi ją drogami komunikacji,
c) wyposaŜoną w urządzenia obsługi podróŜnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla
uŜytkowników autostrady,
7) obiekt mostowy - most, wiadukt, estakadę, tunel, kładkę dla pieszych, przejście podziemne i przepust,
8) budowa drogi - wykonywanie nowego połączenia drogowego między określonymi miejscami lub
miejscowościami,
9) modernizacja drogi - wykonywanie robót, w których wyniku następuje podwyŜszenie parametrów
technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi,
10) utrzymanie drogi - wykonywanie robót remontowych, przywracających jej pierwotny stan, oraz robót
konserwacyjnych, porządkowych i innych, zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody
ruchu, w tym takŜe odśnieŜanie i zwalczanie śliskości zimowej,
11) ochrona drogi - działanie mające na celu niedopuszczenie do przedwczesnego zniszczenia drogi oraz
niewłaściwego jej uŜytkowania,
12) (skreślony).
Art. 4a. Rada Ministrów ustali, w drodze rozporządzenia, sieć autostrad, dróg ekspresowych
oraz dróg o znaczeniu obronnym.
Art. 5. 1. Do dróg krajowych zalicza się:
1) autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leŜące w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg
ekspresowych,
2) drogi międzynarodowe,
3) drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych,
4) drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch osobowy i towarowy
bez ograniczeń cięŜaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów) lub wyłącznie ruch towarowy bez
ograniczeń cięŜaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów),
5) drogi alternatywne dla autostrad płatnych,
6) drogi stanowiące ciągi obwodnicowe duŜych aglomeracji miejskich,
7) drogi o znaczeniu obronnym.
2. Zaliczenie do kategorii dróg krajowych następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na
wniosek ministra właściwego do spraw transportu, przedłoŜony w porozumieniu z ministrami
właściwymi do spraw administracji publicznej, spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej po
zasięgnięciu opinii właściwych sejmików województw.
3. Przebieg dróg krajowych ustala, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw
transportu po zasięgnięciu opinii właściwych zarządów województw, a w miastach na prawach powiatu
- właściwych zarządów miast.
Art. 6. 1. Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi inne niŜ określone w art. 5 ust. 1, stanowiące
połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa, i drogi o znaczeniu obronnym nie
zaliczone do dróg krajowych.
2. Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich następuje w drodze uchwały sejmiku województwa
w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw transportu oraz obrony narodowej.
3. Przebieg dróg wojewódzkich ustala sejmik województwa w planie regionalnym po zasięgnięciu
opinii zarządów powiatów, na obszarze których przebiega droga, a w miastach na prawach powiatu -
opinii zarządów miast.
Art. 6a. 1. Do dróg powiatowych zalicza się drogi inne niŜ określone w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 1,
stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między
sobą.
2. Zaliczenie do kategorii dróg powiatowych następuje w drodze uchwały rady powiatu w
porozumieniu z marszałkiem województwa po zasięgnięciu opinii zarządów gmin, na obszarze których
przebiega droga, oraz po zasięgnięciu opinii zarządów sąsiednich powiatów.
3. Przebieg dróg powiatowych ustala rada powiatu po zasięgnięciu opinii zarządów gmin, na
obszarze których przebiega droga.
Art. 7. 1. Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym nie zaliczone do innych
kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg słuŜących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg
wewnętrznych.
2. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po
zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu.
3. Przebieg dróg gminnych ustala zarząd gminy.
Art. 8. 1. Drogi nie zaliczone do Ŝadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi w
osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów
uŜytkowanych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, place przed dworcami
kolejowymi, autobusowymi i portami są drogami wewnętrznymi.
2. Budowa, utrzymanie, zarządzanie i oznakowanie dróg wewnętrznych naleŜy do zarządcy
terenu.
3. Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 2, naleŜy do zarządcy terenu.
4. Budowa, utrzymanie i oznakowanie skrzyŜowań dróg wewnętrznych z drogami publicznymi
oraz urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem skrzyŜowań naleŜy
do zarządu drogi publicznej.
Art. 9. JeŜeli droga niezbędna dla komunikacji publicznej nie została zaliczona do kategorii dróg
wojewódzkich, powiatowych lub gminnych, zaliczenie do odpowiedniej kategorii moŜe nastąpić w
drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu.
Art. 10. 1. Organ właściwy do zaliczenia drogi do odpowiedniej kategorii jest właściwy równieŜ
do pozbawienia jej tej kategorii. Pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii i zaliczenie jej do innej
kategorii następuje do końca trzeciego kwartału, z mocą od dnia 1 stycznia następnego roku.
2. Nowo wybudowany odcinek drogi, w tym takŜe obwodnica miejscowości, staje się drogą tej
samej kategorii, w której ciągu leŜy.
3. Drogom publicznym i obiektom mostowym nadaje się numerację.
4. Dla poszczególnych kategorii dróg właściwy zarządca drogi prowadzi ewidencję dróg.
5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób numeracji
oraz zakres, treść i sposób prowadzenia ewidencji dróg i obiektów mostowych.
Art. 11. (skreślony).
Art. 12. (skreślony).
Art. 13. 1. Korzystanie z dróg publicznych moŜe być uzaleŜnione, w przypadkach określonych w
ust. 2, od wniesienia opłat drogowych.
2. Opłaty mogą być pobierane za:
1) (skreślony),
1a) przejazdy po autostradach budowanych i eksploatowanych lub wyłącznie eksploatowanych jako płatne
w trybie przepisów o autostradach płatnych,
2) przeprawy promowe na drogach publicznych,
3) przejazdy po drogach publicznych pojazdów zarejestrowanych w kraju lub za granicą, z ładunkiem lub
bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w
odrębnych przepisach,
4) parkowanie pojazdów samochodowych na drogach,
5) przejazdy przez obiekty mostowe,
6) wjazd i poruszanie się po drogach strefy śródmiejskiej.
2a. Za przejazd po drogach publicznych pojazdów, o których mowa w ust. 2 pkt 3, bez
zezwolenia określonego przepisami Prawa o ruchu drogowym lub niezgodnie z warunkami podanymi
w zezwoleniu oraz za nieuiszczenie opłat, o których mowa w ust. 2 pkt 4, pobiera się opłaty
podwyŜszone.
3. Od opłat, o których mowa w ust. 2 pkt 2, 3, 5 i 6, zwolnione są przejazdy pojazdów:
1) Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Państwowej StraŜy PoŜarnej, StraŜy Granicznej, pogotowia
ratunkowego, słuŜby więziennej, urzędów celnych,
2) zarządów dróg albo jednostek, którym powierzono eksploatację autostrady lub drogi ekspresowej,
3) sił zbrojnych państw obcych, jeŜeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną,
tak stanowi,
4) innych wskazanych przez radę miasta w odniesieniu do dróg strefy śródmiejskiej.
3a. Minister właściwy do spraw transportu moŜe w uzasadnionych przypadkach zwolnić z opłat
niektóre przejazdy pojazdów wykonywane w ramach pomocy humanitarnej, medycznej i ratownictwa
lub w przypadku klęsk Ŝywiołowych.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady wprowadzania opłat, o
których mowa w ust. 2 pkt 2-5 i ust. 2a, oraz organ właściwy do ustalania stawek opłat i organ
właściwy do ich pobierania, z uwzględnieniem w szczególności: kategorii pojazdów, czasu parkowania
i organizacji ruchu lokalnego.
5. Zasady ustalania i pobierania opłat za przejazdy autostradami, o których mowa w ust. 2 pkt
1a, regulują przepisy o autostradach płatnych.
Art. 13a. Zadania w zakresie budowy i eksploatacji autostrad i dróg ekspresowych mogą być
realizowane:
1) na zasadach ogólnych określonych w ustawie,
2) na zasadach określonych w przepisach o autostradach płatnych.
Art. 13b. 1. Ustanowienie strefy śródmiejskiej, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 6, jest moŜliwe,
jeŜeli:
1) strefa nie obejmuje drogi krajowej,
2) istnieje układ dróg wojewódzkich umoŜliwiających ominięcie strefy,
3) strefa obsługiwana jest przez lokalny transport zbiorowy,
4) zapewniony jest system parkingów,
5) sposób pobierania opłat nie utrudnia ruchu i nie powoduje zagroŜeń w ruchu.
2. Organem właściwym do ustanowienia strefy śródmiejskiej jest rada gminy.
3. Rada gminy, ustanawiając strefę śródmiejską, określa:
1) granice strefy,
2) wysokość opłaty,
3) przejazdy pojazdów zwolnionych z opłaty,
4) przejazdy pojazdów, od których pobierane są opłaty obniŜone,
5) tryb pobierania opłaty.
4. Opłata, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 6, stanowi dochód gminy.
5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady
ustalania przez radę gminy strefy śródmiejskiej. W szczególności w rozporządzeniu określa się
warunki i sposób ustalania granic strefy, tryb i zakres opiniowania projektu ustanawiania strefy
śródmiejskiej przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach oraz wymagania odnośnie do
sposobu pobierania opłat.
Art. 14. (skreślony).
Art. 15. 1. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane do udziału w kosztach
budowy, modernizacji oraz utrzymania dróg, jeŜeli uŜytkowanie tych dróg jest związane bezpośrednio
z potrzebami tych podmiotów.
2. Udział podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w kosztach utrzymania dróg
następuje w wypadku, gdy obciąŜenie ruchem drogowym, wywołanym działalnością tego podmiotu,
przekracza 20% ogólnego obciąŜenia drogi.
3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady udziału podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą w kosztach, o których mowa w ust. 1 i 2.
Art. 16. Realizacja oraz koszty budowy lub modernizacji dróg, spowodowane inwestycją
niedrogową, naleŜą do inwestora tego przedsięwzięcia.
Rozdział 1a
(skre ś lony).
Rozdział 2
Administracja drogowa.
Art. 17. Do zakresu działania ministra właściwego do spraw transportu naleŜy:
1) określanie kierunków rozwoju sieci drogowej,
2) wydawanie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg i obiektów mostowych,
3) koordynacja działań w zakresie przygotowania dróg dla potrzeb obrony państwa na zasadach
określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,
4) sprawowanie nadzoru nad Generalnym Dyrektorem Dróg Publicznych.
Art. 18. 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych
jest Generalny Dyrektor Dróg Publicznych, do którego naleŜy:
1) wykonywanie zadań zarządcy dróg krajowych,
2) realizacja budŜetu państwa w zakresie dróg krajowych.
2. Do Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych naleŜy równieŜ:
1) współudział w realizacji polityki transportowej w zakresie dróg,
2) gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci dróg publicznych,
3) nadzór nad przygotowaniem infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa,
4) koordynowanie zagadnień powodziowych w zakresie dróg publicznych,
5) wydawanie zezwoleń na przejazdy po drogach publicznych pojazdów z ładunkiem lub bez ładunku o
masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach,
jeŜeli miejsce rozpoczęcia i zakończenia przejazdu znajduje się na obszarze róŜnych województw lub
trasa przejazdu przekracza granice państwa,
6) współpraca z administracjami drogowymi innych państw i organizacjami międzynarodowymi,
7) zarządzanie ruchem na drogach krajowych.
3. Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na
wniosek ministra właściwego do spraw transportu.
4. Zastępców Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych powołuje i odwołuje minister właściwy
do spraw transportu na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych.
5. Generalny Dyrektor Dróg Publicznych realizuje swoje zadania przy pomocy Generalnej
Dyrekcji Dróg Publicznych. Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych wykonuje równieŜ zadania zarządu
dróg krajowych.
6. W skład Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych wchodzą oddział centralny w Warszawie oraz
następujące oddziały terenowe:
1) północno-zachodni z siedzibą w Szczecinie,
2) północny z siedzibą w Gdańsku,
3) północno-wschodni z siedzibą w Białymstoku,
4) zachodni z siedzibą w Poznaniu,
5) wschodni z siedzibą w Lublinie,
6) południowo-zachodni z siedzibą we Wrocławiu,
7) południowy z siedzibą w Katowicach,
8) południowo-wschodni z siedzibą w Krakowie.
7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zasięg terytorialny oddziałów
Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, z uwzględnieniem granic powiatów.
8. Do oddziału naleŜy:
1) wykonywanie zadań zarządu drogi na obszarze jego działania,
2) wykonywanie zadań zarządcy drogi na obszarze jego działania, powierzonych przez Generalnego
Dyrektora Dróg Publicznych na podstawie upowaŜnienia określonego w ust. 9.
9. Generalny Dyrektor Dróg Publicznych moŜe upowaŜnić pracowników Generalnej Dyrekcji
Dróg Publicznych do załatwiania określonych spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w
szczególności do wydawania decyzji administracyjnych.
10. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, nadaje Generalnej Dyrekcji
Dróg Publicznych statut określający jej organizację.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb sporządzania
informacji, gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych.
Art. 19. 1. Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do właściwości
którego naleŜą sprawy z zakresu planowania, budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg, jest
zarządcą drogi.
2. Zarządcami dróg, z zastrzeŜeniem ust. 3, 5 i 6, są dla dróg:
1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Publicznych,
2) wojewódzkich - zarząd województwa,
3) powiatowych - zarząd powiatu,
4) gminnych - zarząd gminy.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin