MASAŻ MEDYCZNY – wykład 5 20.12.2007r.
MASAŻ W ZESPOLE NAPIĘCIA PRZEDMIESIĄCZKOWEGO (ZNP)
1. ocena tkanek – wilgotność, temperatura skóry,
2. palpacyjna ocena występowania zmian tkankowych – napięcie mięśniowe, zmiany łącznotkankowe, tkliwość bólowa,
3. masaż mięśni przykręgosłupowych okolicy L-S i mięśni pośladkowych:
- głaskanie powierzchowne 6x,
- głaskanie głębokie 4x,
- rozcieranie 6x,
- zwijanie poprzeczne 6x,
- głaskanie głębokie 4x.
FAZA WŁAŚCIWA
- zwijanie podłużne okolicy brzegów zewnętrznych kości krzyżowej 8x,
- zwijanie podłużne w okolicy pomiędzy krętarzem większym kości udowej a kością krzyżową 8x,
- rozcieranie (okolicy brzegów zewnętrznych kości krzyżowej oraz okolicy pomiędzy krętarzem większym kości udowej a kością krzyżową) 6x,
- rozcieranie tkanki łącznej (okolica brzegów zewnętrznych kości krzyżowej, podstawy kości krzyżowej, okolicy wzdłuż grzebienia kości biodrowej ) 6x,
- zwijanie tkanki łącznej (okolicy brzegów zewnętrznych kości krzyżowej, podstawy kości krzyżowej, okolicy wzdłuż grzebienia kości biodrowej) 8x,
FAZA UTRWALAJĄCA
- głaskanie powierzchowne grzbietu 6x,
- głaskanie powierzchowne L-S 4x,
- głaskanie eksteroreceptywne brzucha 6x,
- ćwiczenia oddechowe.
Aby pokarm powstawał, musi być najpierw skutecznie odprowadzane z piersi.
Każde nieprawidłowe ogniwo tego łańcucha zależności prowadzi do większych bądź mniejszych zaburzeń laktacji i trudności w karmieniu.
Z klinicznego punktu widzenia największe znaczenie mają:
- czynniki umożliwiające sprawny przepływ pokarmu wewnątrz piersi (odruch oksytocynowy),
- skuteczne wyprowadzanie pokarmu z piersi (funkcja ssania u dzieci).
METODYKA MASAŻU
A. część wstępna
1. poinformowanie o celu masażu i przygotowanie niezbędnych pomocy
- jałowe gaziki, przegotowana ciepła woda, odciągacz pokarmowy
2. czynności higieniczno-dezynfekujące masażysty i położnicy: mycie i dezynfekcja rąk, zmycie brodawki sutkowej.
B. część główna
1. faza przygotowawcza
- masaż mięśni obręczy barkowej i okolicy przykręgosłupowej (głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, zwijanie – ok. 5 minut),
- ocena palpacyjna tkliwości bólowej gruczołu piersiowego,
- głaskanie powierzchowne gruczołu od podstawy do centrum 4-6x,
2. faza właściwa.
- głaskanie głębokie (do granicy bólu) gruczołu piersiowego 2-4 x,
- zruszanie okrężne gruczołu w stosunku do podłoża 4-8x,
- głaskanie głębokie gruczołu 4-8 x,
- opukiwanie gruczołu ok. 30 sekund,
- głaskanie udrażniające 6-10x,
4. faza utrwalająca
- głaskanie głębokie gruczołu 2-4x*
- zruszanie okrężne gruczołu 2-4x,
- głaskanie powierzchowne gruczołu 4-6x,
*ilość powtórzeń uzależniona od stanu klinicznego pacjentki.
C. część końcowa.
1. zmycie sutka, usunięcie wydzielonego pokarmu,
2. odessanie pokarmu przy pomocy odciągacza pokarmowego,
3. instruktaż pacjentki w zakresie higieny gruczołu piersiowego.
DRENAŻ LIMFATYCZNY PO MASTEKTOMII
1. grawitacyjne drenażowe ułożenie kończyny w optymalnym dla chorego zakresie ruchu,
2. ćwiczenia oddechowe
- torem piersiowym z chwilowym zatrzymaniem oddechu na szczycie wydechu w celu stworzenia podciśnienia w klatce piersiowej 2-4x,
- torem przeponowym z chwilowym zatrzymaniem oddechu na szczycie wdechu 2-4x,
3. masaż, wykonując:
- ugniatanie wyciskające całej kończyny 2-4x,
- opukiwanie opuszkami palców głównie przyśrodkowej części kończyny 2-4x.
1. masaż drenujący kolejno układ chłonny barku i ramienia, przedramienia i ręki, należy omijać okolicę blizny pooperacyjnej i miejsca napromienione:
- głaskanie powierzchowne naczyń chłonnych okolicy ramienia, barku, łopatki 4-6x,
- rozcieranie powierzchowne opuszkami palców zgodnie z topografią naczyń ramienia 2-4x,
- technika pompowania w okolicy powierzchownych węzłów chłonnych barku 3-5x,
- głaskanie obejmujące całej kończyny 2-4x,
- rozcieranie powierzchowne opuszkami palców okolicy przedramienia i ręki 2-4x,
- technika „pompowania” w okolicy powierzchownych węzłów chłonnych okolicy stawu łokciowego i nadgarstka 3-5x,
- ugniatanie pulsujące skoordynowane z tętnem pacjenta wzdłuż całej kończyny 4-6x.
1. izometryczne skurcze mięśni ręki, przedramienia i ramienia 2-4x dla każdej grupy – żeby przepchnąć chłonkę,
2. ćwiczenia oddechowe podobnie jak w fazie przygotowawczej torem piersiowym i przeponowym 2-4x,
3. ruchy czynne w stawach kończyny górnej stosownie do możliwości pacjenta 6-10x,
4. wstrząsanie kończyny górnej – do 30 sekund,
- po zakończonych zabiegach każdej pacjentce zakładano rękawek uciskowy na całą kończynę górną według ustalonego przez lekarza stopniu kompresji.
- Kobietom udzielano instruktażu o możliwości i częstotliwości stosowania w domu wybranych i wyuczonych ćwiczeń.
LEKI STOSOWANE W MASAŻU:
Definicja leku:
Lekiem nazywamy substancję chemiczną, która reagując z organizmem tak zmienia jego czynności, że powoduje skutki profilaktyczne lub lecznicze.
MECHANIZM DZIAŁANIA LEKU:
Działanie leku polega na intyerakcji między lekiem a składnikiem żywego organizmu we wyniku czego dochodzi do określonej czynnościowej zmiany komórek, tkanek i narządów.
Działanie leku zależy od dawki stężenia substancji czynnej oraz drogi wprowadzania leku do organizmu.
Postacie leków do stosowania w masażu:
- roztwory wodne, oleiste,
- maści: półpłynne, np. żele,
- kremy – utrzymanie stanu skóry,
- mazidła półpłynne – wcierania,
- aerozole lecznicze – rozproszenie substancji leczniczej,
- emulsje składające się z nierozpuszczalnych się wzajemnie cieczy,m
- plastry – uwalnianie substancji czynnej po nałożeniu na skórę.
Działanie biologiczne leku jest procesem polegającym na:
- uwalnianiu leku z danej postaci (maść, żel, tabletka, plaster),
- wchłanianiu – przeniesieniu substancji leczniczej z miejsca podania do układu krążenia,
- rozmieszczeniu wchłoniętej substancji w organizmie,
- metabolizmie – przemiany biochemiczne na poziomie molekularnym,
- wydalaniu leku z organizmu.
Drogi wchłaniania się substancji leczniczych:
- transepidermalna – wnikanie do przestrzeni międzykomórkowych lub przechodzenie z komórki do komórki przez błony komórkowe,
- transfolikularna – wnikanie przez ujścia gruczołów potowych, łojowych oraz mieszków włosowych.
Przenikanie leku przez skórę:
- adsorpcja – lek pozostaje w powierzchownych warstwach skóry,
- penetracja – przenikanie przez naskórek bez udziału systemu naczyniowego,
- resorpcja – wchłonięcie do krwi.
Podział środków mających zastosowanie w masażu.
1. preparaty przeciwzapalne niesterydowe,
2. preparaty z kapsaicyną i podobne,
3. preparaty z pochodnymi kwasu salicylowego,
4. preparaty stosowane w chorobach żył i naczyń włosowatych,
5. preparaty stosowane w bólach mięśni i stawów pochodzenia roślinnego,
6. środki gojące i zabliźniające.
Ad. 1) hamują proces tworzenia się prostaglandyn (mediatorów zapalenia), zmniejsza ich stężenie w tkance objętej procesem chorobowym, działają więc łagodząco na przebieg procesu zapalnego i bezpośrednio łagodzą ból.
Przeciwwskazania:
- nadwrażliwość na lek,
- nie należy stosować na uszkodzą skórę, błony śluzowe,
- nie stosować w ciąży, okresie karmienia i u dzieci poniżej 14 roku życia.
Przykłady:
- iputop żel 5%,
- benalgin krem 3%,
- metindol maść 5%,
- elmetacis aerosol 1%,
- fastum żel 2,5%
- profenid żel 2,5%,
- piroxicam maść żel 5%,
- feldene żel 0,5%,
- traumon żel 10%,
- naproxen żel 1:3:10%,
- voltaren żel 1%,
- diclac żel 5%,
- olfen żel 1%,
- butapirazol maść 5%.
Ad.2) działają drażniąco na zakończenia nerwów czuciowych skóry oraz rozszerzają naczynia włosowate i drobne naczynia wywołując przekrwienie skóry.
- nadwrażliwość na kapsaicynę,
- zapalenia skóry,
- oparzenia,
- uszkodzenia powłok skóry.
- Nie stosować na błony śluzowe.
- copsiderm maść, emulsja.
- Kapsiplast plaster.
Ad. 3) działają przeciwzapalnie przez hamowanie aktywności cyklooksygenazy i uwalnianie prostaglandyn z komórek. Hamują procesy zapalne i zmniejszają obrzęk zapalny.
- reakcje uczuleniowe,
- ostre choroby nerek,
- uszkodzenia skóry
- ABC Salbe – maść, plaster,
- Algesam krem,
- Ben-gay maść,
...
katka30