Zużycie energii w budynkach.doc

Zużycie energii w budynkach

Aby zapewnić sobie odpowiedni poziom komfortu cieplnego stosujemy zróżnicowane systemy ogrzewania.  Korzystamy przy tym z odmiennych surowców energetycznych. Aby zapewnić sobie stałą temperaturę i komfort cieplny wcale nie musimy zużywać takich ilości energii.

Ogrzewanie

 
Z sieci centralnego ogrzewania korzysta prawie 80% mieszkań w miastach i 52% mieszkań na wsi. Pozostałe mieszkania korzystają z indywidualnych źródeł ciepła, przy czym szacuje się, że ich struktura wygląda następująco:

• 1,5 mln kotłów centralnego ogrzewania (c.o.),
• 6,5 mln pieców ceramicznych, tzw. "kaflowych",
• 1,5 mln pieców metalowych,
• 5,5 mln pieców kuchennych.

Struktura zużycia energii w budynkach dla zaspokojenia potrzeb bytowych użytkownika końcowego kształtuje się następująco:

• ogrzewanie i wentylacja                         73%
• przygotowanie c.w.u.                            11%
• przygotowanie posiłków                           9%
• oświetlenie i urządzenia elektryczne           7%

 

Sposób pokrycia tych potrzeb różnego rodzaju nośnikami energii ilustruje rys.1.
 

Wykonane analizy wykazują, że standard energetyczny budynku jest przede wszystkim zależny od jego wieku. Orientacyjny zakres wartości wskaźnika zapotrzebowania na ciepło w zależności od wieku budynku ilustruje rys.2.

 
Rys. 2. Wskaźnik zapotrzebowania na ciepło w zależności od wieku budynku

Stwierdzane różnice spowodowane były głównie skutkiem zmian odpowiednich przepisów i norm dotyczących ochrony cieplnej budynków w kolejnych latach. W tablicy 1 przedstawiono chronologicznie wprowadzane przepisy i związane z nimi zmiany niektórych wymagań budowlanych, a także odpowiadające tym wymaganiom przeciętne roczne zużycie energii na ogrzewanie 1m2 budynku mieszkalnego.

 
Tab. 1  Zmiany przepisów i norm budowlanych
 

Mimo, że wymagania ochrony cieplnej były stopniowo zaostrzane, w dalszym ciągu obecne zużycie energii na ogrzewanie jest w Polsce dość wysokie. Jest to spowodowane tym, że:

• wymagane parametry izolacyjne przegród zewnętrznych (ścian. dachów), a także okna i drzwi były wciąż zbyt niskie, w szczególności dopuszczalne wartości współczynnika przenikania ciepła “U” były zbyt wysokie, przy czym występują tu liczne mostki termiczne, powodujące nadmierne straty ciepła.
• kształt bryły budynków i ich usytuowanie były często niekorzystne z punktu widzenia minimalizacji strat ciepła, czemu nie poświęcano w ubiegłych latach należytej uwagi w procesie projektowania i budowy,
• sprawność energetyczna źródeł ciepła jest w licznych przypadkach bardzo niska, co dotyczy zwłaszcza indywidualnych źródeł ciepła, a także kotłowni wbudowanych i osiedlowych działających w oparciu o kotły starego typu,
• w sieciach przesyłowych instalacjach wewnętrznych budynku występują duże straty energii w drodze do urządzeń grzewczych (niewystarczająca izolacja),
• w znacznej liczbie instalacji grzewczych budynków wielorodzinnych brak jest układów automatycznej regulacji dostaw ciepła,
• użytkownicy często nie mają ani możliwości ani motywacji do oszczędzania energii (brak jest urządzeń regulacyjnych oraz systemów indywidualnego rozliczania odbiorców).

Na rys.3 przedstawiono wartości rocznego zużycia energii dla ogrzewanie budynków mieszkalnych zbudowanych w Polsce w różnych okresach oraz budynków aktualnie budowanych w Niemczech i Szwecji. Mimo znacznego zmniejszenia jednostkowych wskaźników w ostatnich latach, nowobudowane w Polsce budynki zużywają wciąż dwukrotnie więcej energii niż analogiczne budynki w Szwecji. Porównanie to świadczy o ogromnych możliwościach i potrzebie zmian w tej dziedzinie.
 

Rys. 3. Przeciętne roczne zużycie energii na ogrzewanie [kWh/m2]powierzchni użytkowej w budynkach mieszkalnych zbudowanych w Polsce w różnych okresach czasu oraz w budowanych obecnie w Niemczech i w Szwecji

Zachodzi więc potrzeba powszechnych działań zmierzających do zmiany istniejącego stanu, mających na celu obniżenie zużycia energii i kosztów ogrzewania budynków zarówno nowobudowanych jak i istniejących. Jest to szczególnie ważne w sytuacji Polski o silnie obciążonym środowisku przyrodniczym, gdzie ciągle ponad 60% mieszkań jest ogrzewanych węglem. Porównanie Polski z innymi krajami przedstawiono w tablicy 2.

Tab.2. Struktura nośników energii wykorzystywanych na potrzeby ogrzewania mieszkań [%]