Ewangelia Tomasza.pdf

Ewangelia według Tomasza

Tłumaczenie powstało w Zakładzie Egiptologii Uniwersytetu Warszawskiego z koptyjskiego

oryginału: Evangelium nach Thomas. Wyd. A.Guillaumont, H.Ch.Puech, G.Quispel, W.Till,

Yassah abd al. Masih. Leiden 1959. Publikowane w: Apokryfy Nowego Testamentu t.1 red.

M.Starowiejski. TN KUL Lublin 1986. Str.123-133

To są tajemne słowa, które wypowiedział Jezus żywy, a zapisał je Didymus Juda Tomasz.

1 I rzekł: "Kto odnajdzie znaczenie tych słów, nie zakosztuje śmierci".

2 Rzekł Jezus: "Niech ten, który szuka, nie ustaje w poszukiwaniu aż znajdzie. I gdy

znajdzie, zadrży, a jeśli zadrży, będzie się dziwił i będzie panował nad Pełnią".

3 Rzekł Jezus: "Gdy wasi przywódcy powiedzą wam: 'to królestwo jest w niebie, wtedy ptaki

niebieskie będą pierwsze przed wami'. Gdy powiedzą wam, że ono jest w morzu, wtedy ryby

będą pierwsze przed wami. Ale królestwo jest tym, co jest w was i tym, co jest poza wami.

Skoro poznacie samych siebie, wtedy będziecie poznani i będziecie wiedzieć, że jesteście

synami Ojca żywego. Jeśli zaś nie poznacie siebie, wtedy istniejecie w nędzy i sami jesteście

nędzą".

4 Rzekł Jezus: "Starzec w swych dniach nie będzie się wahał pytać małego, siedmiodniowego

chłopca o miejsce życia i będzie żył. Wielu pierwszych będzie ostatnimi i staną się

jednością".

5 Rzekł Jezus: "Poznaj to, co jest przed twoim obliczem, a to, co ukryte przed tobą, wyjawi

się tobie. Nie ma bowiem niczego ukrytego, co nie zostanie odkryte".

6 Zapytali Go uczniowie Jego: "Czy chcesz, abyśmy pościli? W jaki sposób mamy modlić się,

dawać jałmużnę i przestrzegać przepisów odnośnie do jedzenia?" Rzekł Jezus: "Nie kłamcie,

nie czyńcie tego, czego nienawidzicie - wszystko jest jawne w obecności nieba. Nie ma

bowiem niczego ukrytego, co nie zostanie odkryte i niczego tajnego, co nie może być

ujawnione".

7 Rzekł Jezus: "Szczęśliwy lew, którego zje człowiek. I lew stanie się człowiekiem. Przeklęty

człowiek, którego zje lew. I człowiek stanie się lwem".

8 I rzekł: "Człowiek jest podobny do rozumnego rybaka. Ten, gdy wrzucił swą sieć do morza,

wyciągnął ją z morza pełną małych ryb. Wśród nich rozumny rybak znalazł dużą, ładną rybę.

Wyrzucił wszystkie małe ryby do morza, a bez trudu wybrał dużą rybę. Kto ma uszy do

słuchania, niech słucha":

9 Rzekł Jezus: "Oto wyszedł siewca, napełnił swą rękę i rzucił. Kilka (ziaren) padło na drogę,

Przyleciały ptaki i zebrały je. Inne padły na skałę i nie wypuściły korzenia w głąb ziemi, nie

wydały kłosów ku niebu. Inne padły między ciernie, a te przydusiły je i robak je zjadł. A inne

padły na ziemię dobrą. I wydała ona piękny owoc ku niebu, przyniosła sześćdziesiąt miar i

sto dwadzieścia miar".

10 Rzekł Jezus: "Przyniosłem ogień na świat i oto podtrzymuję go, aż zapłonie".

11 Rzekł Jezus: "Oto niebo przeminie i tamto, które jest nad nim przeminie i zmarli nie

ożyją, a żywi nie będą umierać. W dniach, w których zjedliście coś śmiertelnego, uczynicie to

żywym. Jeśli będziecie istnieć w światłości, co uczynicie? W dniu, w którym jesteście

jednym, staliście się dwoma. Jeśli zaś staliście się dwoma, co uczynicie?"

12 Spytali uczniowie Jezusa: "Wiemy, że odejdziesz od nas; kto będzie naszym

przełożonym?" Rzekł im Jezus: "Dokąd poszliście, pójdziecie do Jakuba Sprawiedliwego;

niebo i ziemia powstały z jego powodu".

13 Rzekł Jezus uczniom swoim: "Porównajcie i powiedzcie mi, kogo przypominam?"

Powiedział Mu Szymon Piotr: "Jesteś podobny do sprawiedliwego anioła". Powiedział Mu

Mateusz: "Jesteś podobny do człowieka, który miłuje wiedzę i jest rozumny". Powiedział Mu

Tomasz: "Nauczycielu, moje usta nie ujmą zupełnie tego, aby powiedzieć, do kogo jesteś

podobny". Rzekł Jezus: "Ja nie jestem twoim nauczycielem, ponieważ wypiłeś i napoiłeś się

ze źródła kipiącego, które ja odmierzyłem". I wziął go i odwrócił się, i powiedział mu trzy

słowa. Gdy zaś Tomasz przyszedł do swych przyjaciół, zapytali go: "Co ci Jezus powiedział?"

Rzekł im Tomasz: "Jeśli wam powiem jedno ze słów, które mi powiedział, podniesiecie

kamienie, aby rzucić we mnie, a ogień wyjdzie z kamieni, aby was spalić".

14 Rzekł im Jezus: "Jeśli pościcie, tworzycie sobie grzechy, a jeśli się modlicie, będziecie

skazani. Jeśli dajecie jałmużnę, wyrządzicie krzywdę swoim duchom. Jeśli wychodzicie do

jakiejkolwiek prowincji, i jeśli wędrujecie po wioskach, i jeśli was przyjmują, to jedzcie, co

przed wami położą, uzdrawiajcie chorych, którzy są wśród nich. Bowiem to, co wejdzie do

waszych ust, nie zanieczyści was, ale to, co wychodzi z waszych ust, jest tym, co was

zanieczyści".

15 Rzekł Jezus: "Jeśli ujrzycie takiego, którego nie zrodziła kobieta, padnijcie na wasze

twarze, uczcijcie go - ten jest waszym ojcem".

16 Rzekł Jezus: "Ludzie może myślą, że przyszedłem, aby przynieść pokój na świat, a nie

wiedzą, że przyszedłem, aby przynieść rozdarcia, ogień, miecz, walkę. Gdy bowiem pięciu

będzie w domu, trzech powstanie przeciw dwom, a dwu przeciwko trzem, ojciec przeciw

synowi, a syn przeciwko ojcu. I staną się wobec siebie samotni".

17 Rzekł Jezus: "Dam wam to, czego oko nie widziało i czego ucho nie słyszało, i czego ręka

nie dotknęła, i co nie weszło do serca człowieka".

18 Rzekli uczniowie do Jezusa: "Powiedz nam, w jaki sposób nastanie nasz koniec?" Odrzekł

Jezus: "Odkryliście już początek, aby poszukać końca; tam bowiem, gdzie jest początek, tam

będzie i koniec. Błogosławiony, kto stanie na początku - pozna koniec i nie zakosztuje

śmierci".

19 Rzekł Jezus: "Błogosławiony ten, który istniał zanim się stał. Gdy będziecie moimi

uczniami i będziecie słuchać słów moich, te kamienie będą wam służyły. Pięć drzew bowiem

macie w raju. Nie poruszają się latem ani zimą, a liście ich nie spadają. Kto je pozna, ten nie

zakosztuje śmierci".

20 Rzekli uczniowie do Jezusa: "Powiedz nam, do czego podobne jest królestwo niebieskie?"

Rzekł im: "Podobne jest do ziarna gorczycy, najmniejszego ze wszystkich nasion. Jeśli

padnie na ziemię, którą się uprawia, wydaje w górę ogromną gałąź, aby stać się osłoną dla

ptaków niebieskich".

21a Rzekła Mariham do Jezusa: "Do kogo podobni są twoi uczniowie?" Odrzekł: "Podobni są

do małych dzieci przebywających na polu, które do nich nie należy. Jeśli przyjdą właściciele

tego pola, powiedzą: 'Zostawcie nam nasze pola!' Oni staną nadzy przed nimi, aby im je

zostawili, aby dali swe pole".

21b "Dlatego mówię: "Jeśli pan domu wie, że przychodzi złodziej, będzie czuwał aż on

przyjdzie i nie pozwoli mu, aby podkopał się do wnętrza jego domu, jego królestwa, aby

zabrać jego rzeczy. Wy zaś czuwajcie od początku świata. Opaszcie się razem, silnie w

biodrach, aby rozbójnicy nie znaleźli drogi, aby wejść do was, gdyż znajdą oni korzyść,

której wy oczekujecie. Niech wśród was zjawi się rozumny człowiek, aby, gdy owoc dojrzeje,

przyszedł szybko i mając sierp w ręku ściął go. Kto ma uszy do słuchania, niech słucha".

22 Jezus zobaczył malców pijących mleko. Rzekł do swych uczniów: "Te maleństwa pijące

mleko podobne są do tych, którzy weszli do królestwa". Spytali Go: "Jeśli staniemy się

małymi, wejdziemy do królestwa?" Odrzekł im Jezus: "Wejdziecie, jeśli macie zwyczaj czynić

dwa jednością i stronę wewnętrzną czynić tak, jak stronę zewnętrzną, a stronę zewnętrzną

tak, jak wewnętrzną, stronę górną jak stronę dolną, i jeśli macie zwyczaj czynić to, co

męskie i żeńskie jednością, aby to, co jest męskie nie było męskim, a to, co jest żeńskie nie

było żeńskim; jeśli będziecie mieli zwyczaj czynić oczy jednym okiem, a jedną rękę dacie w

miejsce ręki i nogę w miejsce nogi, i obraz w miejsce obrazu - wtedy wejdziecie do

królestwa".

23 Rzekł Jezus: "Wybiorę was jednego z tysiąca i dwu z dziesięciu tysięcy; pozostaną jedną

jednością".

24 Rzekli Mu uczniowie Jego: "Poucz nas o miejscu, w którym ty jesteś, ponieważ trzeba

nam, abyśmy go szukali". Rzekł im: "Kto ma uszy, niech słucha. Istnieje światłość w

człowieku światłości - on oświetla cały świat. Gdy nie oświetla, jest ciemność".

25 Rzekł Jezus: "Kochaj swego brata jak swą duszę, strzeż go, jak źrenicę swego oka".

26 Rzekł Jezus: "Widzisz drzazgę, która jest w oku twego brata, zaś belki, która jest w

twoim oku nie dostrzegasz. Jeśli wyrzucisz belkę z twego oka, wtedy przejrzysz, aby

wyciągnąć drzazgę z oka twego brata".

27 Rzekł Jezus: "Jeśli nie będziecie pościć na świecie, nie znajdziecie się przed królestwem.

Jeśli nie uczynicie szabatu szabatem, nie zobaczycie Ojca".

28 Rzekł Jezus: "Stanąłem w środku świata i objawiłem się im w ciele. Znalazłem ich

wszystkich pijanych. Nie znalazłem nikogo wśród nich spragnionego, a dusza moja bolała

nad synami ludzkimi, gdyż są ślepi w swych sercach i nie przejrzą, że puści przyszli na świat

i starają się wyjść z tego świata puści. Teraz jednak są pijani. Gdy odrzucą swoje wino,

wtedy będą pokutować".

29 Rzekł Jezus: "Jeśli ciało powstało z powodu ducha, to cud; jeśli duch dla ciała, to jest cud

cudów. Ale dziwię się temu: jak tak wielkie bogactwo zamieszkało w tej nędzy".

30 Rzekł Jezus: "W miejscu, w którym jest trzech bogów, tam są bogowie. Miejsce, gdzie

dwu lub jeden jest, ja jestem z nim".

31 Rzekł Jezus: "Nie bywa prorok uznany w swej własnej wiosce, lekarz zwykle nie leczy

tych, którzy go znają".

32 Rzekł Jezus: "Miasto zbudowane na wysokiej górze jest umocnione. Nie może upaść, ani

nie będzie się mogło ukryć".

33 Rzekł Jezus: "To, co słyszysz jednym uchem i drugim uchem, głoś na waszych dachach.

Nikt bowiem nie zapala lampy i nie stawia jej pod korcem, ani nie stawia jej w miejscu

ukrytym, lecz zwykle stawia ją na świeczniku, aby każdy wchodzący i wychodzący widział jej

światło".

34 Rzekł Jezus: "Jeśli ślepiec prowadzi ślepego, zazwyczaj obaj wpadają do dołu".

35 Rzekł Jezus: "Niemożliwe, aby ktoś wszedł do domu siłacza, pochwycił go przemocą, jeśli

wpierw nie zwiąże jego rąk. Wtedy wywróci jego dom".

36 Rzekł Jezus: "Nie troszczcie się od rana do wieczora i od wieczora do rana, co włożycie na

siebie".

37 Spytali uczniowie Jego: "Którego dnia objawisz się nam i którego dnia ujrzymy ciebie?"

Odrzekł Jezus: "Jeśli będziecie mieli zwyczaj ukazywać nie wstydząc się te części ciała, które

godzi się zakrywać, i będziecie brać szaty wasze i rzucać je pod wasze stopy, jak małe

dzieci, i będziecie je deptać, wówczas ujrzycie Syna żywego i nie będziecie się bać".

38 Rzekł Jezus: "Wielekroć pragnęliście usłyszeć te słowa, które wam mówię i nie macie

nikogo, od kogo byście je słuchali. Nadejdą dni, kiedy szukać mnie będziecie, a nie

znajdziecie mnie".

39 Rzekł Jezus: "Faryzeusze i uczeni w Piśmie wzięli klucze poznania i ukryli je; nie weszli do

środka i nie pozwolili wejść tym, którzy chcieli. Wy zaś stańcie się przebiegłymi, jak węże i

czystymi, jak gołębie".

40 Rzekł Jezus: "Krzew winny zasadzono poza Ojcem, a ponieważ nie jest mocny, wyrwą go

z korzeniami i zniszczeje".

41 Rzekł Jezus: "Temu, który coś ma w ręku, dodadzą, a temu, który nic nie posiada, i tę

drobnostkę, którą ma, zabiorą".

42 Rzekł Jezus: "Bądźcie tymi, którzy przechodzą mimo!"

43 Rzekli Mu uczniowie Jego: "Kim jesteś, który nam to mówisz?" "W tym, co wam mówię,

nie znajdujecie, kim jestem? Lecz staliście się jak Żydzi: lubią drzewo i nienawidzą jego

owocu, i lubią owoc, a nienawidzą drzewa".

44 Rzekł Jezus: "Temu, kto bluźni przeciw Ojcu, będzie wybaczone, i temu, kto bluźni

przeciw Synowi, będzie wybaczone. Temu zaś, kto bluźni przeciw Duchowi Świętemu, nie

będzie wybaczone ani na ziemi, ani w niebie".

45 Rzekł Jezus: "Nie zbiera się winogron z cierni ani nie zbiera się fig z ostu. Nie dają one

bowiem owocu. Dobry człowiek zwykle przynosi dobro ze swego skarbca, zły człowiek zwykle

przynosi zło ze swego skarbca, który jest w jego sercu, i mówi zło, bowiem z obfitości serca

przynosi zło"

46 Rzekł Jezus: "Od Adama aż do Jana Chrzciciela wśród zrodzonych z kobiet nie powstał

wywyższony nad Jana Chrzciciela tak, aby jego oczy się nie łamały. Powiedziałem jednak:

ten z was, który stanie się maluczkim, pozna królestwo i zostanie wywyższony nad Jana

Chrzciciela".

47 Rzekł Jezus: "Niemożliwe, aby człowiek dosiadał dwu koni, aby napinał dwa łuki i

niemożliwe, żeby sługa służył dwom panom: jednego będzie szanował, a drugiego będzie

krzywdził. Człowiek zwykle nie pije starego wina i natychmiast nie pragnie pić wina młodego;

zazwyczaj nie wlewa się młodego wina do starego bukłaka, by go nie zniszczyć. Nie

przyszywa się starej łaty do nowej szaty, ponieważ powstanie rozdarcie".

48 Rzekł Jezus: "Jeśli dwaj zawrą pokój między sobą w tym samym domu, to powiedzą

górze: 'Posuń się!', i ona się posunie".

49 Rzekł Jezus: "Błogosławieni samotni i wybrani - wy znajdziecie królestwo, ponieważ

pochodząc z niego, ponownie tam wejdziecie".

50 Rzekł Jezus: "Jeśli pytają was, skąd jesteście, odpowiedzcie im: 'Przybyliśmy ze

światłości, z miejsca, które jest światłością samą z siebie, która powstała i objawiła się w

swych obrazach'. Jeśli będą wam mówili, kim jesteście, odpowiedzcie: 'Jesteśmy Jego

synami i wybrańcami Ojca żywego'. Jeśli spytają was, jaki jest mak waszego Ojca w was,

odpowiedzcie im: 'To jest ruch i odpocznienie'".

51 Spytali Go uczniowie Jego: "W którym dniu nastanie odpocznienie zmarłych i którego

dnia nastanie nowy świat?" Odrzekł im: "To, czego wyczekujecie, nadeszło, ale wy tego nie

wiecie".

52 Spytali Go uczniowie Jego: "Dwudziestu czterech proroków nauczało w Izraelu i wszyscy

mówili o tobie". Odrzekł im: "Pozostawiliście tego, który żyje wśród was, a mówiliście o

zmarłych".

53 Spytali Go uczniowie Jego: "Obrzezanie jest pożyteczne czy nie?" Odrzekł im: "Gdyby

było potrzebne, ojcowie płodziliby obrzezanych w ich matkach, ale obrzezanie w Duchu

znalazło prawdziwie pełny pożytek".

54 Rzekł Jezus : "Błogosławieni ubodzy, wasze jest królestwo niebieskie".

55 Rzekł Jezus: "Kto nie znienawidził swego ojca i swej matki, nie będzie moim uczniem; i

kto nie znienawidził swych braci i swych sióstr, nie dźwiga swego krzyża tak, jak ja, nie

będzie mnie godnym".

56 Rzekł Jezus: "Kto poznał świat, znalazł trupa, a kto znalazł trupa, świat nie jest go wart".

57 Rzekł Jezus: "Królestwo Ojca podobne jest do człowieka, który ma dobre ziarno.

Nieprzyjaciel jego przyszedł nocą i wrzucił kąkol do dobrego ziarna. Człowiek nie pozwolił

wyrwać kąkolu i powiedział im: 'Abyście przychodząc wyrwać kąkol, nie wyrwali z nim i

pszenicy. W dniu bowiem żniw, gdy ukaże się kąkol, zbierze się go [i] spali'".

58 Rzekł Jezus: "Błogosławiony człowiek, który cierpiał - znalazł życie".

59 Rzekł Jezus: "Przypatrzcie się temu, który żyje, dopóki żyjecie, abyście nie umarli, a nie

starajcie się go widzieć nie mogąc się mu przypatrzeć".

60 O Samarytaninie, który niósł jagnię i szedł do Judei, rzekł do swych uczniów: "Ten z

jagnięciem?" Odrzekli Mu: "Aby je zabić i zjeść". Rzekł im: "Jak długo ono żyje, on nie zje

go, lecz jeśli je zabije, stanie się trupem". Powiedzieli Mu: "Inaczej tego nie może zrobić".

Rzekł im: "Wy sami szukajcie dla siebie miejsca spokojnego, abyście nie stali się trupami i

nie zjedzono was".

61 Rzekł Jezus: "Dwaj będą spoczywać na łożu: jeden umrze, drugi będzie żył". Rzekła

Salome: "Ktoś ty, człowiecze? Czyjś? Wszedłeś na moje łoże i zjadłeś z mego stołu". Rzekł

jej Jezus: "Ja jestem tym, który powstał z równego sobie: Dano mi to, co należy do mego

Ojca". "Jestem twoją uczennicą". "Dlatego mówię: jeśli ktoś jest równy, wypełni się

światłością, gdy się oddzieli, napełni się ciemnością".

62 Rzekł Jezus: "Tajemnice moje mówię godnym moich tajemnic. Co czyni twoja prawica,

niech nie wie twoja lewica".

63 Rzekł Jezus: "Był człowiek zamożny, który miał wiele majętności. Powiedział: 'Będę

używał moich majętności: siał, żął, sadził, napełniał swój skarbiec owocami, abym nie

cierpiał niedostatku'. O tym właśnie myślał w swym sercu. I jednej nocy zmarł. Kto ma uszy,

niech słucha".

64 Rzekł Jezus: "Pewien człowiek miał gości i gdy przygotował wieczerzę, posłał swego

sługę, aby sprosił gości. Ten poszedł do pierwszego i powiedział mu: 'Pan mój zaprasza

ciebie'. Odrzekł: 'Mam pieniądze u kupców, oni przyjdą do mnie wieczorem; pójdę, aby

wydać im polecenia. Wymawiam się od wieczerzy'. Poszedł do drugiego i powiedział mu:

'Pan mój zaprosił ciebie'. Odrzekł mu: 'Kupiłem dom i proszą mnie na jeden dzień. Nie będę

miał czasu'. Poszedł do innego i powiedział mu: 'Pan mój zaprasza ciebie'. Odrzekł mu: 'Mój

przyjaciel będzie się żenił, a ja będę wydawał ucztę. Nie będę mógł przyjść. Usprawiedliwiam

się od wieczerzy'. Poszedł do innego i powiedział mu: 'Pan mój zaprasza ciebie'.

Odpowiedział mu: 'Kupiłem wieś, jestem w drodze, aby odebrać czynsz; nie będę mógł

przyjść. Wymawiam się'. Sługa przyszedł, powiedział swemu panu: 'Ci, których zaprosiłeś na

ucztę, wymówili się'. Rzekł pan do swego sługi: 'Wyjdź na drogi i tych, których znajdziesz,

prowadź, aby wieczerzali; kupcy i handlarze nie wejdą do miejsca mego Ojca"".

65 Rzekł Jezus: "Pewien szlachetny człowiek miał winnicę i wynajął ją rolnikom, aby mu ją

uprawiali i aby otrzymywał swój owoc od nich. Wysłał swego sługę, aby rolnicy dali mu owoc

z winnicy. Oni pochwycili jego sługę, zbili go i o mało nie zabili. Sługa wrócił i powiedział to

swemu panu. Rzekł pan: 'Może nie poznałeś ich'. Wysłał innego sługę do rolników winnicy.

Zbili również tego drugiego. Wtedy pan wysłał swego syna i rzekł: 'Może będą mieli respekt

dla mego syna'. Gdy rolnicy dowiedzieli się, że on jest dziedzicem winnicy, pochwycili go i

zabili. Kto ma uszy, niech słucha".

66 Rzekł Jezus: "Pokażcie mi kamień, który odrzucili budujący. To jest kamień węgielny".

67 Rzekł Jezus: "Kto zna Pełnię będąc pozbawionym siebie, cierpi z braku Pełni".

68 Rzekł Jezus: "Błogosławieni jesteście, jeśli znienawidzą was i prześladują was, bo nie

znajdą żadnego miejsca tam, gdzie was prześladowano".

69 Rzekł Jezus: "Błogosławieni, którzy znienawidzili siebie w swych sercach. Oni są tymi,

którzy poznali Ojca w prawdzie. Błogosławieni głodni, aby nasycili żołądek tego, który

pragnie".

70 Rzekł Jezus: "Gdy pozwolicie powstać tamtemu, co jest w was, wtedy to, co macie,

uratuje was. Jeśli nie istnieje tamto, co jest w was, wtedy to, czego nie macie w sobie,

uśmierci was".

71 Rzekł Jezus: "Zniszczę ten dom i nikt go nie odbuduje".

72 Rzekł jakiś człowiek do Niego: "Powiedz mym braciom, by podzielili się ze mną dobrami

mego ojca". Odrzekł mu: "O człowiecze, kto mnie uczynił tym, który dzieli?" Zwrócił się do

swych uczniów mówiąc im: "Czy jestem tym, który dzieli?"

73 Rzekł Jezus: "Oto obfite żniwo, robotników zaś niewielu. Proście Pana, aby wysłał

robotników do żniwa".

74 Rzekł: "Panie, wielu jest wokół studni, a w studni nie ma nikogo".

75 Rzekł Jezus: "Wielu stoi przed drzwiami, ale nieliczni wejdą na gody".

76 Rzekł Jezus: "Królestwo mego Ojca podobne jest do kupca posiadającego towary, który

znalazł perłę. Ów kupiec był mądry: sprzedał towary i kupił sobie za nie samą perłę. Wy

sami szukajcie jego skarbca, który nie ustaje, który trwa; miejsca, do którego mól nie

wpadnie ani robak go nie niszczy".

77 Rzekł Jezus: "Ja jestem światłością, która jest ponad wszystkimi. Ja jestem Pełnią, Pełnia

wyszła ze mnie, Pełnia doszła do mnie. Rozłupcie drzewo, ja tam jestem. Podnieście kamień,

a znajdziecie mnie tam".

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: