MIASTA TURYSTYCZNE EUROPY
3 WYKŁAD – 8 MAJA 2011
ZALICZENIE 1 TERMIN – 12 CZERWCA o godz: 13:00
Przynieść papier a4 – jedna kartka starczy – kratka.
Ok. 1 godziny.
Przynieść dowód osobisty / legitymację studencką / indeks.
Treścią zaliczenia będą charakterystyki poszczególnych miast, elementów, które mają znaczenie dla turystyki.
2 miasta + pytania szczegółowe o najważniejsze obiekty znajdujące się w różnych miastach i państwach, które były na wykładzie.
Dyktowane pytanie – odpowiedź i potem następne pytanie.
Treść charakterystyki: 2 duże pytania – po 10 pkt. – pozostałe po 1 lub 2 pkt.
CHARAKTERYSTYKI: maja wyglądać tak jak na wykładzie
Położenie
Warunki przyrodnicze itd.
KOPENHAGA: położona na skraju dwóch skrajach wysp.
Nad cieśniną Sund. Założona została w 1137 roku, jako wioska rybacka, natomiast prawa miejskie uzyskała w 1254 roku.
Od XV wieku stała się stolica Królestwa miejskiego i kraju. Najstarszymi zabytkami i obiektami SA kościoły: gotycki św. Piotra z XIV w i kościoły późnogotyckie barokowe i klasycystyczne.
Liczne są pałace: Renesansowy dawny pałac królewski Rossenbok Slot z 17 wieku – są tam regalia, czyli elementy stanowiące o władzy królewskiej.
Obecnie ten pałac jest siedzibą ASP.
Rokokowy pałac Amelienborg z 18 wieku będący siedziba królewską jest monumentalnym neobarokowym pałacem mieszczącym różne urzędy państwowe w tym parlament, sale audiencyjne, bibliotekę królowej. Inne zabytki: arsenal z 16 wieku, cytadela – element obronny miasta, okrągła wieża Rundektarn – 36 metry wysokości, które kiedyś była obserwatorium astronomicznym, potem dzwonnicą a dzisiaj jest muzeum.
W portowej dzielnicy zachowały się spichrze z 18 wieku i to SA obiekty zbudowane wzdłuż kanałów portowych a także okazałe budynki jak: sadu grodzkiego, teatru królewskiego, biblioteki i budynek uniwersytecki.
Ciekawostka turystyczna Kopenhagi jest pomnik syrenki z początku 20 wieku i jest przelotem licznych pocztówek, ilustracji i miejscem przyciągania turystów a także Ogrody Tivoli i Luna park z 1 połowy 19 wieku.
Muzea specjalistyczne: żeglugi i handlu, rybackie, porcelany, zabawek. Muzea medyczne czy muzyki.
RYGA – ŁOTWA: położona nad rzeką Dźwiną – (Daugawa). Założone w 12.. i było stolica księstwa biskupiego. Oraz miastem, które należało do związku hanzeatyckiego.
W 1561 – 1629 Ryga należała do Polski. Później zostało to podzielone między Szwecję i Rosje, potem w całości rus, a od 1918 roku było już łotewskie.
Charakteryzuje się wspaniałą panorama widoczną z lewego brzegu Daugawy. Tam znajdują się pozostałości murów obronnych i stare miasto górujące nad rzeką i ma piękne wysokie wieże kościelne – smukłe, inne niż zwykle.
ZABYTKI: zamek z 14 wieku, obecnie jest siedzibą prezydenta republiki, fragmenty murów miejskich z basztami – Baszta prochowa. Budynki Gildii kupieckich – domy kupieckie, które łączyły kupców.
Zachowany jest układ ulic ze zrekonstruowanymi domami, jako ciekawostka: polskie zakłady konserwackie zabytków to robiły.
Katedra luterańska, kościół św. Piotra z 13 wieku, katedra katolicka z 13 wieku, stare miasto jest wpisane na listę UNESCO – zachowało układ ze starożytności z całym szeregiem budowli od początku 13 wieku. Nowsza część miasta ma zabudowę secesyjną i przylega do starego miasta, a reszta miasta ma nową zabudowę. Liczne muzea: największy jest skansen wsi łotewskiej.
TALLIN – ESTONIA: już w 10 wieku istniał tu silny gród a później stała się miastem hanzeatyckim. Miasto i okolice terenu należały do Zakonu Kawalerów Mieczowych – drugi obok krzyżaków, który rozciągał swe posiadłości w północnej części. Ale po sekularyzacji zakonu tereny te były lennem polski aż do rozbioru – były to inflanty polskie.
Inflanty rozdzielono między Szwecje i Rosję a po 1772 roku zalazły się pod zaborem rosyjskim.
ZABYTKI: częściowo zachowane mury miejskie – z 14 – 16 wieku: brama górna z miastem i zamkiem Toompea z 13 wieku – obecnie jest tam parlament. I jest to na wysokim wzgórzu dominującym nad zabudowa miasta. Naprzeciw jest sobór prawosławny Aleksandra newskiego. Z tej starej części miasta mamy kilka urządzonych miejsc widokowych: widoki mamy zarówno na same miasto jak i na port i zatokę fińską. Bardzo dobre są to miejsca widokowe, natomiast dolne miasto, które ma cały system obronny ma obszerny rynek prostokątny w środku tego rynku jest gotycki ratusz zabytkowy, który jest osteony do zwiedzania, SA tam imprezy muzyczne, ma dobrą akustykę i bierzeje rynkowe zabudowane są ze zrekonstruowanymi i odbudowanymi kamienicami z 18 i 19 wieku. Ta część miasta otoczona jest murami miejskimi i bramami zachowanymi. Jest to miasto portowe i było w średniowieczu hansą, więc cały szereg domów posiada na swojej elewacji zew na najwyższym piętrze albo w dachu – wystające wieżyczki lub wysięgniki, którymi wyciągano towary na wyższe piętra. Całe zabytkowe centrum Tallina wpisane jest na listę UNESCO, co świadczy o wysokiej randze tego zabytku.
WILNO – LITWA: nad rzeką Wilią założone w 1323 roku a prawa miejskie uzyskało w 1378 roku. Po unii lubelskiej (1569 roku za Zygmunta augusta) - stało się jedną ze stolic Rzeczypospolitej (obojga narodów). W latach 1919 – 1939 było jeszcze raz w granicach polski. Stare miasto jest na liście UNESCO.
ZABYTKI: fragmenty zamku z 14 wieku, katedra, która rozpoczęła się budowla od 14 i ze zmianami w 18 wieku z grobami królewskimi – są tam polscy królowie. Tam tez jest grób Barbary Radziwiłłowny.
Kościół św., Anny z czerwonej cegły. Do początku lat 2000 były tam nabożeństwa po polsku.
Liczne kościoły barokowe jak kościół św. Jana – kościół uniwersytecki, i kościół św. Kazimierza – królewicza polski.
Najwspanialszy kościół jest kościół pw. Św Piotra i Pawła. Z 18 wieku – znajduje się w dzielnicy zwanej Antakolem. – poza starym miastem.
Budynek Uniwersytetu – założony w 1579 roku i był najstarsza uczelnia na terenie byłego związku radzieckiego. Robili kolosalną ekwilibrystykę. I nigdy nie napisali ze była to uczelnia, którą założyli Polacy.
Pałac prezydencki – klasycystyczna budowla. SA zrekonstruowane budynki i dobrze utrzymane w starym mieście, które uległo poważnym zniszczeniom przez działania wojenne, zwłaszcza w 1944 roku. Obecnie zrekonstruowano domy i należy do dobrze utrzymanych dzielnic. Zachowane SA fragmenty murów miejskich i jest jedna budowla szczególnie ważna i interesującą – Ostra Brama. Brama miejska i nad łukiem jest niewielka Kaplica i w niej jest słynny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. Nie ma wielkich różnic między Jasnogórskim obrazem. U spodu tego obrazu jest srebrny księżyc.
CENNE OBIEKTY: zabytkowy cmentarz na Rosie. Jest tam wiele grobów wybitnych polaków, tam SA też groby legionistów, którzy zginęli w walkach na terenie Wilna i grób matki Piłsudskiego. Przed murami miejskimi. Na tym grobie jest krótki napis: Matka i serce syna. Piłsudski w swoim testamencie żeby jego serce tam pochowano w grobie matki w Wilnie. Jego ciało jest na Wawelu.
Góra Trzech Krzyży – wzniesienie ponad miastem, które ozdobione jest 3 krzyżami, widoczne z daleka. Wieża telewizyjna – historyczna, która została okupiona krwawymi zajściami w styczniu 1990 roku.
PRAGA: nad Wełtawą – zalążkiem miasta były grody po obu stronach Wełtawy, połączone w jeden organizm. W 10 wieku powstało tutaj biskupstwo katolickie, a średniowieczna Praga należała do jednych z ważnych miast i stolic tzw. Rzeszy rzymskiej narodu niemieckiego. Od 16 wieku Praga znalazła się pod panowaniem Habsburgów, a od 1918 jest stolica niepodległej Czechosłowacji. Natomiast po rozdzieleniu się Czechosłowacji od 1993 jest stolicą republiki czeskiej.
ZABYTKI: Hradczany i dzielnica Mała Strana z krętymi uliczkami. Tutaj słynną jest Złota uliczka z szeregiem barokowych kościołów i pałaców z ogrodami. Najsłynniejszą budowla jest Most Karola na Wełtawie ozdobiony figurami świętych.
Stare miasto z dużym rynkiem zabudowanym odnowionymi kamienicami ze słynną gotycka wieżą z zegarem kurantowym. Z licznymi kościołami z 14 – 16 wieku.
Budowlą uniwersytetu tzw. Karolinum – Uniwersytet Karola z 1348 roku – najstarszy w Europie Środkowej uniwersytet.
W sąsiedztwie rynku staromiejskiego jest dzielnica żydowska – tzw Josefov. Jest to dzielnica, którą zamieszkali Żydzi, z ratuszem z 16 wieku i synagogą z 13 wieku – najstarsza czynna w europie świątynia judaizmu. Przy niej jest cmentarz, który jest otoczony murami i są tam pochowki od kilku wieków. Najsłynniejsze osobistości SA miejscem pielgrzymek na ten cmentarz.
Historyczna część Pragi + Hradczany SA na liście UNESCO. Na nowym mieście jest wydłużony plac Wacława z nowoczesnymi budowlami – muzeum narodowe, opera państwowa, wielki secesyjny Hotel Grand Europa i Praga jest centrum kulturalnym kraju, jest tam wiele teatrów, galerii sztuki.
Słynna piwiarnia „U Kalicha” – spopularyzowana w pracy „o dzielnym wojaku Szwejku”. Oficjalne osobistości światowe są przyjmowani na oficjalnych wizytach w Pradze i tam zapraszani na piwo.
BUDAPESZT – WĘGRY: leży nad Dunajem, i został zbudowany w II w. n.e., ponieważ rzymianie zbudowali tu Castum Romanum a przy nim miasto – Akwinikum.
Zostało zniszczone w czasie najazdu Hunów w 4 wieku, pierwsze wzmianki o Budzie na lewym brzegu i peszcie na prawym brzegu pochodzą z 12 wieku. Od 16 do 18 wieku był pod panowaniem tureckim.
W 1872 złączono buda i Peszt i powstała stolica. Starsza część miasta, czyli Buda leży na prawym brzegu Dunaju i wznosi się tutaj góra Gelerta i góra Zamkowa.
Zamek na tej górze został wpisany na listę UNESCO i tą część miasta charakteryzują wąskie uliczki, stromo usytuowane na tych wzniesieniach natomiast w odrużneniu od Pesztu – który jest na lewym brzegu Dunaju, ma promienisty układ szerokich ulic. Bo tutaj rozwinął się ośrodek handlu i rzemiosła i tu nad brzegiem Dunaju jest ogromny neogotycki gmach parlamentu, budynek rady miejskiej z 18 wieku i katedralna bazylika św. Stefana. – pierwotnie gotycka.
Liczne kościoły, cerkwie prawosławne i wielka synagoga z połowy 19 wieku. W tej części miasta mieści się większość urzędów i instytucji centralnych, naukowych i kulturalnych.
Uniwersytet został założony w 1635 roku. Ale jest tutaj Akademia Nauk, Akademia Muzyczna, liczne inne uczelnie wyższe, wspaniały gmach operowy, muzeum narodowe i muzeum sztuk pięknych.
W Budapeszcie jest ok. 80 ciepłych i gorących źródeł mineralnych stąd Akwinikum. 12 kąpielisk z najbardziej luksusowym kąpieliskiem Gellerta, łaxnie tureckie i cały zespół kąpielisk na wyspie Małgorzaty. Jest to wyspa otoczona ramionami Dunaju.
Ciekawostka i charakterystyczną rzeczą jest duża liczba mostów. Z pięknym Mostem Łańcuchowym z 1 połowy 19 wieku, który należy do klasycznych obiektów reprezentujących Budapeszt. I most Małgorzaty prowadzący na tą wyspę.
W Budapeszcie zbudowano w 1896 roku odcinek metra i to jest najstarsze metro na KONTYNENCIE EUROPEJSKIM.
Jest wiele wspólnych cech budownictwa i architektury wraz z polska, dlatego że te tereny długo były pod panowaniem monarchii Habsburgów. I wpływ kulturowy odcisnął się na tych ziemiach. Teatr słowackiego w KRK jest miniaturą wiedeńskiego teatru.
MIŃSK – BIAŁORUŚ – pierwsze wzmianki pochodzą z 11 weku, a prawa miejskie dopiero w 15 wieku, ponieważ te obszary weszły na mocy unii lubelskiej, w skład Rzeczypospolitej do 2 rozbioru polski – 1793. Później włączony do Rosji i stolica białoruskiej republiki od 1991 roku.
Centrum miasta stanowią olbrzymie gmachy użyteczności publicznej, przede wszystkim administracyjnej – nowoczesna architektura, szerokie aleje, liczne parki,
Historyczne centrum znajduje się górny rynek z prawosławna katedrą z 18 wieku i barokowym kościołem bernardynów z 17 wieku.
W granicach miasta SA zespoły pałacowe dawnych majątków ziemskich oraz dworki szlacheckie. Był bardzo zniszczony - spalony, bo większość budowli była drewniana. Dopiero po 2 wojnie zostało odbudowane.
KIJÓW – UKRAINA: nad rzeką Dniepr – już w 7 i 8 wieku istniał tu gród – obronna część z podgrodziem, a od 9 wieku był stolicą Rusi Kijowskiej. Ruś kijowska była wielkim państwem, które konkurowało i graniczyło z Bizancjum. Zostało unicestwione dopiero przez najazdy Mongołów zwane najazdami tatarskimi w 1240 roku. I miasto podupadło. Później było w granicach wielkiego księstwa litewskiego a później RP. Prawa miejskie uzyskało w 15 wieku, na prawie magdeburskim, za rządów RP. Od 1686 włączone zostało do Rosji po wojnach kozackich. Później stało się stolica Ukraińskiej ZSRR i po rozwiązaniu ZSRR jest stolicą Niepodległej Ukrainy.
ZABYTKI: pozostałości i rekonstrukcja Złotej Bramy z początku 11 wieku. Najważniejsze i najstarsze jest Sobór Sofisjki – na liście UNESCO – z pocz. 11 wieku. Zachowały się mozaiki w nim, freski, naprzeciwko tego soboru w tej chwili znajduje się pomnik Bogdana Chmielnickiego.
Zespół Klasztorny tzw Peczerska Ławra z 11 wieku z najważniejszym soborem, cerkwią nadbranną i szeregiem budowli, w tym cerkiewnych, w których zachowały się freski, malowidła a całość jest w stylu baroku ukraińskiego i są to budowle z 17 i 18 wieku.
Na Peczerskiej są katakumby i SA tam zmumifikowane szczątki zakonników bez żadnej konserwacji.
U podnóża górnego miasta jest stara dzielnica handlowa z placem handlowym i tutaj są ciekawe cerkwie i dom cara Piotra 1.
Centrum handlowe – jedna z głównych ulic przebiegających to Kreszczawik to jest ulica, która została zbudowana w 19 wieku i jest zabudowy murowanej.
Kijów był bardzo zniszczony w czasie działań wojennych i Kreszczawik również się zniszczył, ale odbudowano z niego jedną stronie ulicy a po 2 stronie jest rząd nowych budynków, które podobne są do naszego MDM’u ale są jeszcze ciekawiej zdobione.
Kijów – wielki ośrodek naukowy, Akademia Nauk, uniwersytet z pocz 19 wieku, akademia budownictwa i architektury, rolnicza i kilkanaście szkół wyższych. Posiada 2 ogrody botaniczne uniwersytecki i akademii nauk. Jest najwiekszym w kraju ośrodkiem kulturalnym z przepiękna operą z doskonałą filharmonia, teatrami i muzeami.
Kijów jest miastem portowym żeglugi rzecznej. Posiada kilka dworców rzecznych, część stałych, część pływających.
MIASTA UKRAINY: turystyka historyczna/ sentymentalna:
LWÓW – mury miejskie, kamienice mieszczańskie z rynkiem – UNESCO, gmach uniwersytetu,
Cmentarz Łyczorkowski, cmentarz orląt lwowskich.
Kamieniec podolski
Krzemieniec,
Żółkiew
Zbaraż
Chocim
Sambor
Truskawiec
MOSKWA – ROSJA: założona, jako gród warowny w 13 wieku, to była stolica księstwa moskiewskiego, później rozszerzało się przez zdobycze terytorialne i do 1712 roku była stolicą. Potem stolica przez Piotra 1 przeniesiona do ST. Petersburga i znów potem stała Się stolicą. Historycznym centrum tanowi Kreml.
Kreml jest ośrodkiem obronnym (tak jak akropol).
Otoczony jest ceglanym murem, przeszło 2km i 12 wież z basztami z najsłynniejsza Bramą Spaską z gwiazdą czerwoną i zegarem z kurantami.
Na Kremlu, jest plac katedralny z soborami i mauzoleum książąt i carów rosyjskich i dzwonnicą Iwana Wielkiego.
Wielki pałac kremlowski, klasycystyczny budynek z 19 wieku, którego front widoczny jest od placu czerwonego.
W ŚRODKU: zbrojownia z 16 wieku i skarbiec.
2 obiekty: armata carpuszka 40 ton i dzwon 210 ton.
Pałac Zjazdów z pocz lat 60-tych. Zupełnie nowoczesna, super wyposażona sala konferencyjna, wielokrotnie większa od naszej Sali kongresowej. Ten pałac został zbudowany w 1960 – 61 roku, po wyburzeniu części budowli 16 wiecznej.
PRZY TYM PLACU, wybudowany jest Sobór Pokrowski zwany też cerkwią Wasyla Błażennego z 16 wieku i to jest obiekt składający się z 6 mniejszych cerkwi – w 1 bryle – z kolorowymi kopułami, z ikonostanem w ołtarzu.
Jest wielki sobór kazański z 17 wieku, ale on jest odbudowany, bo ten sobór po rewolucji październikowej wysadzono w powietrze. A na miejscu tego soboru zrobiono pływalnię, która była czynna przez cały rok. Po 1993 roku ten sobór odbudowano wg starych planów.
Muzeum historyczne – 19 w – ceglany, po przeciwnej stronie jest państwowy dom towarowy tzw. GUM. To SA dawne hale targowe.
Mauzoleum Lenina, z 1930 roku. Obok mauzoleum znajdują się tereny zielone, w których są normalne groby ziemne i pochowani są tam zasłużeniu ludzi.
Kreml i plac czerwony są na liście UNESCO.
Monastyr nowodziewiczyj otoczony murem i wew tego jest ok. 80 cennych obiektów – cerkwi, soborów i klasztorów.
Manesz, czyli miejsce gdzie odbywały się pod dachem konne przejażdżki.
Ulica Stary Arbat – gdzie zachowane SA domy z 19 wieku- promenada piesza. Wizytówka starej Moskwy – restauracje, lokale rozrywkowe, sklepy wytworne.
20 wieczne wieżowce z mieście. W ich centralnej części mają wieżę z iglicami, a boczne wieże mają attyki. Są to głównie budynki użyteczności publicznej.
Uniwersytet Łomonosowa z 1953 roku – wieżowiec z bocznymi pawilonami. Na 26 pietrze znajdował się instytut geografii a wyżej muzeum uniwersyteckie.
Centralny stadion sportowy na Łużnikach – wielka budowla, jak obecnie budowane stadiony. Jest również arena sportowa na 103 tys widzów.
Wszechrosyjskie centrum wystawowe. Wieża telewizyjna – ponad 500m.
Metro – stara część metra była budowana od 1935 do wojny- ma stacje, które w wystroju przypominają sale pałacowe. To wiązało się z ideologią budownictwa w okresie związku radzieckiego – dawniej pałace były dla nielicznych, a teraz pałace są dla ludzi.
Nowe stacje metra nie różnią się od paryskiego czy londyńskiego.
Moskwa jest ważnym węzłem komunikacyjnym, zbiega się tu 12 dróg szybkiego ruchu, 11 szlaków kolejowych i wszystkie maja czołowe dworce.
4 porty lotnicze i port na rzece – śródlądowy port rzeczny, z których można statkami dotrzeć do 5 mórz.
Moskwa jest siedziba Akademii Nauk z około 1000 instytutów. 80 szkół wyższych – Uniwersytet Łomonosowa z 1955 roku. Biblioteka narodowa ma 20mln tomów. 60 teatrów ze słynnym teatrem Wielkim i z baletem.
Moskiewski teatr akademicki, Teatr na Dagamce.
W moskie są wybudowane budynki dla cyrku. Są tam przedstawienia cyrkowe.
Liczne muzea: Kremlowskie, Galeria Triekiakowska – zbiory sztuki rosyjskiej, budynek z 19 wieku wzorowany na bojarskim zamku.
3 ogrody botaniczne, wielki ogród zoologiczny. W granicach wielkiej Moskwy znajduje się panorama bitwy pod Borodino z czasów napoleońskich. Długość tego Płotna to 115 m i 14 metrów wysokości. Przed malowidłem SA elementy nawiązujące do ...
shelby_lane